Boyu gödək adamlarla bağlı işlədilir. Qoza sözünün təhrifindən yaranıb. Qoza boyda olan (kiçik) qarpıza qozalaq qarpız deyiblər
Tuti sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1. Ədəbi dilimizdə 2 əsas mənası var: 1.1 “Hərəkət etdirmək”. 1.2 “dilə tutmaq, aldatmaq”. Dialektlərdə (Qazax, Şamaxı
Bəzi alimlər bunu ərəb mənşəli hesab edir və mənasının “tünd-göy” demək olduğunu açıqlayırlar. Mənbələrdə sözün altundonquş (tonquş) forması da var: “
Çox vaxt doymaq feili ilə əlaqələndirirlər (sinonimi: düyün). Zənn edirəm ki, göy (kürəkən) kəlməsi ilə qohumdur: quda və göy qohum sözlərdir
“Aldatma, hiylə” mənasında tev sözü olub, Toy tutmaq “intiqam üçün bütün mövcud üsulları tətbiq etmək” deməkdir
Tatar dilində tozırqa sözü var və “köhnəlmiş” deməkdir. Toz bizdə isim kimi işlənir. Tozumaq şəklində feil yerində də çıxış edir
Kökü toz kəlməsidir. Bəs -anaq nədir? Dilimizdə feillərə qoşulan -anaq2 şəkilçisi var (döy-ənək, boğ-anaq
Törp feili olub, ondan törpü (напильник) əmələ gəlib. İridişli yeyə növüdür, ən çox ağacı hamarlamaq üçün işlədilir
Türkmən dilində döle şəklində işlədilir. Damazlıq (əsli: damızlıq) sözü qabaqlar tövlədə saxlanılan, döl vaxtı örüşə buraxılmayan (xüsusi bəslənilən)
“Səs salmaq” mənasını verən töv (tov) sözümüz olub (dovşan qaçanda çox tövşüyür, səs salır), tövşümək həmin töv (tov) zəminində əmələ gəlib
İlk ev heyvanları arasında cinsi fəallıqları ilə seçilən keçilər də var idi. Keçilərin məhz bu cəhəti insanların daha çox xoşuna gəlirdi, çünki ancaq
lat. trans – içərisindən, üzərindən, arası + fr. code – işarə
lat. transgressio – keçid, hərəkət
lat. trans – içindən + lat. spiro – nəfəs alıram
isv. trappa – nərdivan, pilləkən
alm. trass
ing. tracking – izləmək, müşayiət etmək
ing. treatment – bacarmaq; düzəltmək
ing. travelling – səyahət
lat. triangulum – üçbucaq
yun. tridymos – üçqat
alm. trog – təknə, çanaq
ing. troll – balıq tutmaq üçün qarmağa bağlanan süni tələ
yun. tropikos – dönən
yun. tropos – dönmə + yun. pausis – dayanma, kəsilmə
yun. tropos – dönmə + yun. sphaira – kürə
Fransızca “eşilmiş” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1150-ci ildən Avropanın ən məşhur ticarət yarmarkası Fransanın Şampan əyalətində keçirilməyə başladı
Fransızcadır, “səliqə-sahman”, “geyim”, “ayaqyolu” və s. mənalarda işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tubi kimi də işlədilir. Cənnətdə bitmiş bir ağacdır. Poeziyada “gözəl” mənasında işlədilir. (Bəşir Əhmədov
lat. tophus – məsaməli süxur
Çin dilindən keçib, əsli tayfun kimi olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Aşıq Ələsgərdə oxuyuruq: “Hər kim dostdan dosta qandırsa yaman, Tufanasın Kərəm kanı dağıtsın”. Tufana tifaq kəlməsinin dəyişmiş formasıdır
Qərb dialektlərində işlədilir, bitki adıdır (süpürgə bağlayırlar), tavolqa şəklində rus dilinə də keçib, əsli tululğa kimi olub
Hərfi mənası “uzun” deməkdir, qulağı uzun it növlərindəndir. Fars dilində buna tazı (taz taxtən, yəni sıçramaq, qaçmaq məsdərinin əsasıdır) deyirlər
Mənbələrdə “толкать” mənasını verən tül feili var. Güman etmək olar ki, tulla feilinin kökü həmin tül sözündən ibarətdir, amma feil -lı şəkilçisini qə
Mənası rus dilində belə açıqlanıb: “надувной мешок”. Bu, nə deməkdir? Qabaqlar sudan keçmək üçün dərinin içini hava ilə doldurub, ondan bir nəqliyyat
Mənbələrdə tömö (tu) sözü var, “hər tərəfi örtən” deməkdir. Duman, tuman (paltar) və tumurcuq kəlmələri həmin sözdən törəyib
Farscadır, əsli: timar. “Təmizləmək”, “qulluq göstərmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tum “soyuq” demək olub, tumov soyuqdan əmələ gələn xəstəliklərdən biridir. Güman ki, donmaq sözü də tum sözü ilə eyni kökə malikdir
Mənbələrdə tumru sözü var və ruscaya окутать (bürümək) kimi tərcümə olunub. Tumurcuq “bürünmüş” (üstü örtülü) deməkdir
fin. tunturi – çılpaq yüksəklik
Əvvəl eveneklər adlanıblar, donuz sözü ilə bağlı yaranıb. Peşələri donuz saxlamaq olub. (Bəşir Əhmədov
Ərəb mənşəlidir (əsli: türab), türbə sözü ilə qohumdur, “qəbir”, “mavzoley”, “torpaq” mənalarında işlədilir
Farscadır (əsli: dorrac), rusca bu quşa “рябчик” deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, turşidən (törşidən) məsdərinin əsasıdır. Bizdə turş yerinə acı sözü işlədilib, sonra mənasını dəyişib
Bir çox mənalarda: “vaxt”, “əks tərəf”, “bərabər”, “günorta”... işlədilib, əsas mənası “rastlaşmaq” demək olub
“Xosrov və Şirin”in tərcüməsində işlədilib. Tuş qıl kimi olub, sonra qıl şəkilçiyə çevrilib. (Bəşir Əhmədov
Dialektlərdə bu söz “dəqiq nişan al” mənasında işlədilir. Sözün kökü “tuş”dur (“rastlaşmaq” deməkdir), -ğur şəkilçisi ilə həmin sözdən tuşğur kəlməsi