Dustaq
Məhbus və ya dustaq — öz istəyi əleyhinə azadlığından məhrum olunmuş şəxs. Məhbusluq həbs, azadlığın məhdudlaşdırılması, əsirlik və digər yollarla formalaşa bilər. Bu termin həbsxanada azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş şəxslər barəsində işlədilir və məhkəmə prosesi zamanı cavabdeh qismində çıxış edən təqsirlədirilən şəxsə münasibətdə istifadə edilmir.
== İngilis hüququnda ==
"Məhbus" həbsdə saxlanılan şəxsi bildirən hüquqi termindir.
1992-ci il Məhbusların təhlükəsizliyi haqqında Aktın 1-ci maddəsində verilən anlayışa görə, "məhbus" məhkəmə qərarının icrası nəticəsində həbsxanada saxlanılan şəxsdir.
"Məhbus" sözü feloniyaya görə təqsirləndirilən şəxsləri bildirən hüquqi termin olmuşdur və misdiminor (ing. misdemeanour) törətmiş şəxslərə şamil edilmirdi. 1967-ci il Cinayət Hüququ haqqında Aktın 1-ci maddəsinə əsasən misdiminor ilə feloniya arasında fərqin aradan qalxması ilə o da öz əhəmiyyətini itirmiş oldu.
Qlanvil Vilyams məhkum olunmamış şəxslərə "məhbus" deyilməsi praktikasının "haqsızlıq" olduğunu qeyd etmişdir.
== Tarixi ==
Məhbusların mövcudluğuna dair ən qədim tapıntılar bizim eradan 8,000 il əvvələ qədər gedib çıxır və Aşağı Misirdə aşkar edilmiş ibtidai qəbirlərlə sübut edilmişdir.
Ağ ayı dustaqxanası
Ağ ayı dustaqxanası (ing. Polar bear jail) – Kanadanın Manitoba əyalətinin Çörçill qəsəbəsində yerləşən xüsusi tikili. Qəsəbə ətrafında tutulan təhlükəli ağ ayıları əvvəlcə bu yerə gətirirlər.
== Tarixi ==
Dustaqxana yaradılmamışdan öncə təhlükəli ağ ayıları vururdular. Dustaqxana 1982-ci ildə fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Bəzi mənbələrə görə isə 1983-cü ildə küçədə baş vermiş bir ağ ayı hücumundan sonra dustaqxana yaradılmışdır. Əvvəllər bu bina hərbi morq kimi fəaliyyət göstərirdi.
== Saxlanılma ==
Əvvəlcə tikilinin 20 kamerası var idi; 16 ağ ayının və 4 ağ ayı ailəsinin saxlanılması üçün şərait mövcud idi. Ağ ayılar 2–30 gün ərzində burada saxlanılırlar. Əgər ağ ayı bir çox dəfə tutulmuş ağ ayıdırsa, bu müddət uzana bilər.
