is. 1) lanterne f ; réverbère m ; fanal m ; küçə ~ləri réverbères m pl ; elektrik cib ~i torche f électrique ; 2) məc. bot. les yeux cernés (gözün altında göyərti)
Fənər balığı
Dəniz şeytanı, Fənər balığı (lat. Lophius piscatorius) — Tilovlukimilər dəstəsinə aid yırtıcı balıq növü. Bu tür adlandırılması onun çirkin görünüşü ilə əlaqəlidir.
Dəniz şeytanı Atlantik okeanının şimal şərqində, Mərakeş sahillərindən başlayaraq Norveç və cənubi İslandiya sahilləri boyu, eləcə də Aralıq və Qara dəniz sularında, 20 –1000 m dərinliklərdə rast gəlinir.
1-1,5 m olan Dəniz şeytanının uzunluğu bəzən 2 m-ə qədər çatır. Maksimal çəkisi isə 57,7 kq-dır. Bədəni pulsuzddur, dəri örtüyü kəələ kötür çoxlu sayda sümüklü çıxınılara malikdir. Böyük başa və müvafiq olaraqböyük ağız boşluğuna malikdir. Ağızın alt çənəsi iti uclu qarmağabənzər dişlərlə təmin edilmişdir. Gözləri xırdadır.
Toro (fənər)
Toro ( "işıq səbəti", "işıq qülləsi") - daş, ağac və ya metaldan hazırlanan ənənəvi yapon çırağıdır. Yapon memarlığının digər elementləri kimi toro da Çin mənşəlidir. Yaponiyada torolar adətən buddist məbədlərinin qarşısında xətt boyunca düzülərək yolu işıqlandırırdı. Heyan dövrü ərzində onlar şintoist məbədləri, həmçinin həyət evlərində istifadə olunmağa başlamışdır.
Daş və tuncdan olan çıraqlardan saxlanılanlardan ən qədimi Nara şəhərində tapılmışdır. Tayma-ci məbədində Nara dövrünə aid edilən daş çıraq vardır. Azuçi-Momoyama dövründə (1568- 1600) bu daş çıraqlar yapon çay mərasimləri ustaları sayəsində populyarlıq qazanmışdır. Belə ki bu çıraqlardan çay bağlarının bəzədilməsində istifadə olunurdu. Tezliklə onlar öz ehtiyaclarının ödəmək üçün yeni müxtəlif növ çıraqlar ixtira etməyə başladılar. Müasir bağ və parklarda onlar dekorativ məqsədlə saxlanılır və yola, suya və ya bina divarlarına yaxın yerdə yerləşdirilir.
Qırmızı fənər məhəlləsi
Qırmızı fənər məhəlləsi (ing. red-light district) — seks şoplar, striptiz klubları və seks-kinoteatrları kimi fahişəlik və seks təmayüllü bizneslərin toplandığı şəhər ərazisinin bir hissəsi. Dünyanın bir çox böyük şəhərlərindəki ərazilər qırmızı fənərlər məhəllələri kimi beynəlxalq məşhurluq qazanıb.
Qırmızı fənər məhəlləsi termini fahişəxanalarda istifadə edilən qırmızı işıqlı işarələrdən qaynaqlanır.
Azərbaycan fişəng və səma fənərləri
Azərbaycan fişəng və səma fənərləri — Azərbaycan mərasimlərində istifadə edilən vasitələr. Azərbaycan regionlarında fişəng və səma fənərləri üçün müxtəlif cür adlandırılmalardan istifadə edilir.
== Tarixi arxa plan ==
Azərbaycanın da daxil olduğu Səfəvi imperiyasında 22 növ fişəng mövcud idi. Bu fişənglərə ulduz yağışı, sehrli nərgiz, tovuz quşu, Hind gülü, 7 rəngli nərgiz və səməndər çiçəyi kimi adlar verilmişdi.
== Adlandırmalar ==
=== Taraqqa, beşaçılan, onaçılan, tumanagirən ===
Fişənglərlə keçirilən şənlik Azərbaycanda atəşfəşanlıq, atəşbazlıq, fişəngbazlıq adlandırılmışdır. Naxçıvanda Novruz bayramı ərəfəsində, köhnə ilin axır çərşənbəsində atəşfəşanlıq edilər, fişəng fırladılaraq göyə atılar, taraqqa partladılardı. Taraqqa sözü Şuşa ləhcəsində də işlədilir. Y. V. Çəmənzəminli "Həyatımın 20 ili" əsərində Novruz bayramını təsvir edərkən taraqqa sözünü işlədir: "Sonra tonqal qalayıb üzərindən atılardıq, fişəng-taraqqa atardıq…"
Köhnə ilin axır çərşənbəsində Ordubadda isə ustaların kağızdan barıt qatışığı ilə düzəltdikləri oyuncaq taraqqa, beşaçılan, onaçılanlar partladılıb atəşfəşanlıq edilir, bununla da şər qüvvələri qorxudub qaçırda bildiklərinə inanırdılar. Ordubadın Dəstə kəndində atılan bir fişəng növü isə tumanagirən adlanır.
=== Üskü, lopa, şar ===
Novruz bayramında üskü-lopa atılması ilə xəstəliyin, hər cür pisliyin qarşısının alındığına inanılırdı.
Cek fənəri
Cek fənəri (ing. Jack-o'-lantern) — Hellouin bayramının əsas simvolu sayılır. Cek fənəri — içərisi boşaldılmış, göz, burun və ağız qoyulmuş balqabaqdan hazırlanır və balqabağın içinə şam qoyulur.
== Tarixi ==
Britaniyada orta əsrlərdə insanlar evbəev gəzib ölülərin ruhuna dua oxumalarının qarşılığında sakinlərdən yemək istəyirdilər. Onlar əllərində oyuq şalğam fənərlər tuturdular. Hər bir belə fənərlərin içinə məhşərdə ilişib qalan ruhu təmsil edən şam qoyurdular. Digərlərinin fikrincə isə, fənərlər pis ruhları qovmaq üçün istifadə edilirdi. 1800-cü illərdə Şimali Amerikada şalğam balqabaqla əvəz olundu, çünki bu tərəvəz o torpaqlarda geniş yayılmışdı və onu oymaq asan idi.
Cib fənəri
Cib fənəri — əllə saxlanılan portativ elektrik işıq mənbəyidir. Adətən, işıq mənbəyi kiçik bir közərmə ampul və ya LED lampadır. Cib fənərinin içindəki lampa batareyadan aldığı elektrik enerjisini, işıq enerjisinə çevirir və bu sayədə lampadan işıq gəlir.
Fənərbaxça
Fənərbaxça İdman Klubu — Türkiyədə idman klubu.
Fənərbaxça Basketbol Komandası 2017-ci ildə Euroleague çempionu olmuşdur.
Fənərbaxça (dəqiqləşdirmə)
Fənərbaxça İK —
Fənərbaxça Ülker — Ülker basketbol klubunun liqdən çəkilib Fənərbaxça klubuyla birgə sponsorluq müqaviləsi imzalayıb əmələ gətirdiyi basketbol klubu.
Fənərbaxça Şükrü Saracoğlu Stadionu — Fənərbaxça futbol klubunun stadionu.
Fənərbaxça (İstanbul) — İstanbulda bölgə.
Fənərbaxça 6-0 Qalatasaray
"Fənərbaxça" 6–0 "Qalatasaray" — Türkiyə Super Liqasının 6-cı turu çərçivəsində 2002-ci ilin 6 noyabrında baş tutmuş və "Fənərbaxça"nın 6–0 "Qalatasaray" üzərində 6–0 üstünlüyü ilə başa çatan oyun. Oyun Mustafa Çulcunun hakimliyi ilə Fənərbaxça Şükrü Saracoğlu Stadionunda oynanmışdır. Bu oyunla "Fənərbaxça" "Qalatasaray" üzərində ən böyük hesablı qələbəsini qazanmışdır.
Qitələrarası derbi adlandırılan bu oyunda "Fənərbaxça"nın qollarına Tuncay Şanlı, Ariel Orteqa, Serhat Akın (2), Ceyhun Əriş və Ümit Özat atmışdır. Oyunun 57-ci dəqiqəsində Ariel Orteqa, 84-cü dəqiqəsində Əmrə Aşık qırmızı kart görmüşdür.
Bu oyun Türkiyə Super Liqasının 6-cı turunun keçirildiyi 22 sentyabr 2002-ci il tarixində baş tutmalı idi, lakin həm "Fənərbaxça"nın UEFA Kubokunda "AİK" ilə, həm "Qalatasaray"ın UEFA Çempionlar Liqasında "Lokomativ" Moskva və "Barselona"ya qarşı oyunlarına qarşı 6 noyabra ertələnmişdir.
Fənərbaxça BK
Fənərbaxça BK — Fənərbaxça İdman Klubunun kişi basketbol şöbəsidir.
Köhnə adı Fənərbaxça Ülker. 2017-ci ildə Euroleague çempionu olaraq, Avropa qitəsinin ən güclü komandası olmuş və Türk basketbol tarixinin ən böyük müvəffəqiyyətini qazanmışdır.
Ülkerspor, Fənərbaxça İdman Klubu ilə birləşərək "Fenerbahçe Ülker" adını almışdır. Kişi və qadın basketbol komandaları vardır. Avropa yarışlarına Fenerbahçe Ülker adıyla Fenerbahçe basketbol komandası iştirak edəcəkdir.
Fənərbaxça Basketbol Komandası ad sponsoru olmadan 2016–2017 Euroleague çempionu olmuşdur.
== Tarixi ==
1975-ci ildə Nasaşspor adı ilə yaradılan klub təxminən 20 il Türk basketbolunun orta sıra komandalarından biri kimi yarışlarda iştirak etmişdir. 1993-cü ildəqida sektorunun öncül firmalarından olan Ülker tərəfindən satın alınan klubun tərkibi və hədəfləri tamam dəyişdi.
Ülkerspor kimi adını dəyişəndən bir sezon sonra Türkiye Basketbol Liqasında finala çıxdı və Türkiyni Koraç Kupasında təmsil etdi.
Fənərbaxça Basketbol Komandası
Fənərbaxça BK — Fənərbaxça İdman Klubunun kişi basketbol şöbəsidir.
Köhnə adı Fənərbaxça Ülker. 2017-ci ildə Euroleague çempionu olaraq, Avropa qitəsinin ən güclü komandası olmuş və Türk basketbol tarixinin ən böyük müvəffəqiyyətini qazanmışdır.
Ülkerspor, Fənərbaxça İdman Klubu ilə birləşərək "Fenerbahçe Ülker" adını almışdır. Kişi və qadın basketbol komandaları vardır. Avropa yarışlarına Fenerbahçe Ülker adıyla Fenerbahçe basketbol komandası iştirak edəcəkdir.
Fənərbaxça Basketbol Komandası ad sponsoru olmadan 2016–2017 Euroleague çempionu olmuşdur.
== Tarixi ==
1975-ci ildə Nasaşspor adı ilə yaradılan klub təxminən 20 il Türk basketbolunun orta sıra komandalarından biri kimi yarışlarda iştirak etmişdir. 1993-cü ildəqida sektorunun öncül firmalarından olan Ülker tərəfindən satın alınan klubun tərkibi və hədəfləri tamam dəyişdi.
Ülkerspor kimi adını dəyişəndən bir sezon sonra Türkiye Basketbol Liqasında finala çıxdı və Türkiyni Koraç Kupasında təmsil etdi.
Fənərbaxça FK
Fənərbaxça FK — klub Fənərbaxça İdman Klubunun nəznində fəaliyyət göstərir. Hazırda klub, Türkiyə Super Liqasında mübarizə aparır. Klubun futboldan başqa digər mübarizə apardığı idman növləri basketbol, voleybol, atletika, boks, avarçəkmə, yelkənli idman, üzgüçülük və stolüstü tennisdir. "Fənərbaxça" futbol klubu ev oyunlarını İstanbul Kadıköydəki 47.834 nəfər tutumlu Şükrü Saracoğlu stadionunda keçirir.
1907-ci ildə bir idman klubu olaraq qurulan "Fənərbaxça", türk futbolu tarixinin ən uğurlu və ən populyar idman klublarından biridir.
"Fənərbaxça", 19 Türkiyə çempionluğu ilə ən çox çempionluq qazanan türk futbol klubudur. 19 dəfə Superliqada, 6 dəfə Milli Divizionda, 3 dəfə Türkiyə Futbol Çempionatında, Türkiyə futbolu tarixində ən çox milli çempionluq qazanan klubdur. Həmçinin 6 Türkiyə çempionu olub. 9 Türkiyə Super Kuboku əldə etmişdir. Klub avrokuboklar üzrə, ən yaxşı nəticəni 2012–13 mövsümündə, UEFA Avropa Liqasıda yarımfinalına yüksələrək əldə etmişdir.
Fənərbaxça PFK
Fənərbaxça FK — klub Fənərbaxça İdman Klubunun nəznində fəaliyyət göstərir. Hazırda klub, Türkiyə Super Liqasında mübarizə aparır. Klubun futboldan başqa digər mübarizə apardığı idman növləri basketbol, voleybol, atletika, boks, avarçəkmə, yelkənli idman, üzgüçülük və stolüstü tennisdir. "Fənərbaxça" futbol klubu ev oyunlarını İstanbul Kadıköydəki 47.834 nəfər tutumlu Şükrü Saracoğlu stadionunda keçirir.
1907-ci ildə bir idman klubu olaraq qurulan "Fənərbaxça", türk futbolu tarixinin ən uğurlu və ən populyar idman klublarından biridir.
"Fənərbaxça", 19 Türkiyə çempionluğu ilə ən çox çempionluq qazanan türk futbol klubudur. 19 dəfə Superliqada, 6 dəfə Milli Divizionda, 3 dəfə Türkiyə Futbol Çempionatında, Türkiyə futbolu tarixində ən çox milli çempionluq qazanan klubdur. Həmçinin 6 Türkiyə çempionu olub. 9 Türkiyə Super Kuboku əldə etmişdir. Klub avrokuboklar üzrə, ən yaxşı nəticəni 2012–13 mövsümündə, UEFA Avropa Liqasıda yarımfinalına yüksələrək əldə etmişdir.
Fənərbaxça PFK 2015-16 mövsümü
Fənərbaxça PFK 2015-16 mövsümü — Fənərbaxça İdman Klubunun futbol şöbəsinin qurulmasından sonra ümumilikdə 109-cu, milli çempionatda isə 58-ci mövsümü. 2014-15 mövsümünü 2-ci yerdə bitirən Fənərbaxça UEFA Çempionlar Liqasının 3-cü təsnifat mərhələsində iştirak edəcəkdir.
=== Formalar ===
Klubun formalarının Adidas şirkəti istehsal edəcəkdir. Formaların bel sponsoru Ülker, şort sponsoru MNG Kargo olacaqdır.
Fənərbaxça QVK
"Fənərbaxça" Opet (Universal sponsorun adı) — Acıbadem Qadınlararası Voleybol 1. Liqasında mübarizə aparan Türkiyə qadın voleybol klubudur. Fənərbaxça idman klubunun voleybol şöbəsidir. Qadın voleybol klubu idman klubunun Fənərbaxça Peşəkar Futbol Klubu və Fənərbaxça Ülker Basketbol Klubunun ardından ən çox vəsait yatırdığı kollektivdir. Klub ev oyunlarını "Burhan Fələk" idman sarayında oynayır.
== Tarixi ==
Fənərbaxçanın Türkiyə çempionatında ilk çempionluğu 2009-2010 mövsümünə təsadüf edir. Elə həmin il sarı mələklər CEV Kubokunda üçüncülük yaşamışdı.
Növbəti mövsüm isə Fənərbağça üçün "kubok yağışı" başladı. Komanda ilk olaraq, mövsümün əvvəlində "Türkiyə superkuboku"nu, mövsümün axırlarında isə "Türkiyə kuboku"nu ən sonda da "Türkiyə çempionatı"nı qazanaraq ölkəsindəki bütün kubokları başı üzərinə qaldırdı. Bu titulları qazanmaq fənərlilər üçün heç də asan olmadı.
Fənərbaxça VK
Fənərbaxça kişi voleybol klubu — son illər Avropada kişi voleybolunda böyük çıxış yaxalayan komandadır. Komanda arxada qoyduğumuz 2013-14 idman mövsümündə Avropa Kişilər CEV Çağırış Kubokunu başı üzərinə qaldıraraq bunu bir daha sübut etmişdi.
== Tarixi ==
Fənərbaxça kişi voleybol klubunun əsası Fənərbaxça qadın voleybol komandası ilə eyni ildə yəni, 1927-ci ildə qoyulmuşdur. Klub uzun müddət Türkiyə voleybolundakı dominantlığını qorumuşdu. Lakin 1971-ci ildə maliyyə problemləri səbəbi ilə fəaliyyəti dayandırılan komanda növbəti mövsümlərdə oynamamasına baxmayaraq adı formal olaraq 1971-72 sezonunda 1-ci liqaya, 1972-73-də ikinci liqaya, 1973-74-də üçüncü liqaya, 1974-75 sezonunda dördüncü liqaya yazılmışdı. 1975-76 sezonunda isə komanda ümumiyyətlə voleybol klubu kimi qeydə alınmamışdı.
1976-cı ildə yenidən fəaliyyətə başlayan klub oyunlarına dördüncü liqadan start verdi. 1976-77 sezonunda bu liqanı çempion tamamlayan Ələddin Günəşin komandasının heyətində bu oyunçular yer alırdı: Orxan Tükər‚ Xaluk Güvənər‚ Korman Ataman‚ Sinan Dinçoğlu‚ Mehmet Gürkan‚ Selçuk Dikmən‚ Fatih Kaya ve Salih Arkış.
Nəhayət 1985-86 sezonunda Türkiyənin əsas liqası olan evdə-səfərdə oynanılan voleybol çempionatına vəsiqə qazandı. (türk.
Fənərbaxça Ülker
Fənərbaxça BK — Fənərbaxça İdman Klubunun kişi basketbol şöbəsidir.
Köhnə adı Fənərbaxça Ülker. 2017-ci ildə Euroleague çempionu olaraq, Avropa qitəsinin ən güclü komandası olmuş və Türk basketbol tarixinin ən böyük müvəffəqiyyətini qazanmışdır.
Ülkerspor, Fənərbaxça İdman Klubu ilə birləşərək "Fenerbahçe Ülker" adını almışdır. Kişi və qadın basketbol komandaları vardır. Avropa yarışlarına Fenerbahçe Ülker adıyla Fenerbahçe basketbol komandası iştirak edəcəkdir.
Fənərbaxça Basketbol Komandası ad sponsoru olmadan 2016–2017 Euroleague çempionu olmuşdur.
== Tarixi ==
1975-ci ildə Nasaşspor adı ilə yaradılan klub təxminən 20 il Türk basketbolunun orta sıra komandalarından biri kimi yarışlarda iştirak etmişdir. 1993-cü ildəqida sektorunun öncül firmalarından olan Ülker tərəfindən satın alınan klubun tərkibi və hədəfləri tamam dəyişdi.
Ülkerspor kimi adını dəyişəndən bir sezon sonra Türkiye Basketbol Liqasında finala çıxdı və Türkiyni Koraç Kupasında təmsil etdi.
Fənərbaxça Ülkərspor
Fənərbaxça BK — Fənərbaxça İdman Klubunun kişi basketbol şöbəsidir.
Köhnə adı Fənərbaxça Ülker. 2017-ci ildə Euroleague çempionu olaraq, Avropa qitəsinin ən güclü komandası olmuş və Türk basketbol tarixinin ən böyük müvəffəqiyyətini qazanmışdır.
Ülkerspor, Fənərbaxça İdman Klubu ilə birləşərək "Fenerbahçe Ülker" adını almışdır. Kişi və qadın basketbol komandaları vardır. Avropa yarışlarına Fenerbahçe Ülker adıyla Fenerbahçe basketbol komandası iştirak edəcəkdir.
Fənərbaxça Basketbol Komandası ad sponsoru olmadan 2016–2017 Euroleague çempionu olmuşdur.
== Tarixi ==
1975-ci ildə Nasaşspor adı ilə yaradılan klub təxminən 20 il Türk basketbolunun orta sıra komandalarından biri kimi yarışlarda iştirak etmişdir. 1993-cü ildəqida sektorunun öncül firmalarından olan Ülker tərəfindən satın alınan klubun tərkibi və hədəfləri tamam dəyişdi.
Ülkerspor kimi adını dəyişəndən bir sezon sonra Türkiye Basketbol Liqasında finala çıxdı və Türkiyni Koraç Kupasında təmsil etdi.
Fənərbaxça İK
Fənərbaxça İdman Klubu — Türkiyədə idman klubu.
Fənərbaxça Basketbol Komandası 2017-ci ildə Euroleague çempionu olmuşdur.
Fənərbaxça İdman Klubu
Fənərbaxça İdman Klubu — Türkiyədə idman klubu.
Fənərbaxça Basketbol Komandası 2017-ci ildə Euroleague çempionu olmuşdur.
Qırmızı fənərlər məhəlləsi
Qırmızı fənər məhəlləsi (ing. red-light district) — seks şoplar, striptiz klubları və seks-kinoteatrları kimi fahişəlik və seks təmayüllü bizneslərin toplandığı şəhər ərazisinin bir hissəsi. Dünyanın bir çox böyük şəhərlərindəki ərazilər qırmızı fənərlər məhəllələri kimi beynəlxalq məşhurluq qazanıb.
Qırmızı fənər məhəlləsi termini fahişəxanalarda istifadə edilən qırmızı işıqlı işarələrdən qaynaqlanır.
Sınıq fənərlər küçəsi
Sınıq fənərlər küçəsi və ya Polislər (rus. "У́лицы разби́тых фонаре́й" , "Менты") , Polis məmurlarının gündəlik həyatından bəhs edən rus detektiv serialı. Televiziyada ilk dəfə 1998-ci ildə göstərilib. İlk seriyaları yazıçı Andrey Kivinovun əsərləri əsasında 1995-ci ildə çəkilib. Serial 16 mövsüm və 501 seriyadan ibarətdir. Hər seriya ayrı bir detektiv araşdırmadır. Rus televiziyası tarixində efir vaxtı baxımından ən uzun serialdır.
== Tarixi ==
Serialın ilk 8 seriyası 1995-ci ildə, o vaxt Sankt-Peterburqun Kirovski rayon polis idarəsinin qəsdən törədilmiş qətllərin açılması şöbəsində işləyən Andrey Kivinovun əsərləri əsasında çəkilir. Televiziya serialının müştərisi əvvəlcə "RTR" kanalı olur. Lakin 1996-cı ilin yazında kanala gələn yeni rəhbərlik, serialın görunuş və səs keyfiyyətinin zəif olması səbəbinə görə onu göstərməkdən imtina edir.
Əl fənəri
Cib fənəri — əllə saxlanılan portativ elektrik işıq mənbəyidir. Adətən, işıq mənbəyi kiçik bir közərmə ampul və ya LED lampadır. Cib fənərinin içindəki lampa batareyadan aldığı elektrik enerjisini, işıq enerjisinə çevirir və bu sayədə lampadan işıq gəlir.
Dəniz fənəri
Mayak ya da dəniz fənəri — gəmilərə yol göstərmək məqsədilə sahil yaxınlarında inşa olunan hündürmərtəbəli tikiliyə verilən ad.
== Poçt markalarında mayak ==
Poçt markası
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Ukrayna mayakları Arxivləşdirilib 2009-07-01 at the Wayback Machine
Ukraynada mövcud olan mayaklar
«Школы Яхтенного Капитана».
Fənərbaxça Şükrü Saracoğlu stadionu
Fənərbaxça Şükrü Saracoğlu stadionu — Türkiyədə, İstanbul şəhərinin Kadıköy ilçəsində yerləşən futbol stadionu. Stadion 1908-ci ildə tikilmişdir. Türkiyənin ən böyük 4-cü stadionudur. Adını 1936-1950 illəri arasında Fənərbaxça prezidenti olmuş Türkiyənin keçmiş baş naziri Şükrü Saracoğludan almışdır.
Dəfələrlə yenilənən stadion sonuncu dəfə 1999-2006 illərində təmir edilib. 2009-cu ildə Şaxtyor və Verder Bremen futbol klubları arasında baş tutmuş UEFA Kubokunun finalına ev sahibliyi edib.
== Tarixi ==
Əvvəllər Silahdarağa, Papazın çayırı adlandırılan stadion ərazisində İngilis və yunan gənclər futbol oynayırdılar. 1908-ci ildə Cəmil Paşanın razılığı ilə stadion "Union Club" adı altında açıldı. Stadiondan illik istifadə dəyəri 30 qızıl idi. Stadionun tikilməsində 3000 qızıl pul xərclənmişdi və İngiltərədən gətirilmiş xüsusi ot örtüyü ilə örtülmüşdü.