(lat. ripa – çayın sahili) çayların sahil zonasında məskunlaşan orqanizmlər (qamış, bentos yosunları, bir çox malyuskalar, xərçəngkimilər, bir çox həş
(lat. rhy-tos - axan) limnologiyanın, patomologiyanın bölməsi: xırda çayların mülayim sürətlə axan dağ çaylarının həyatını tədqiq etməklə məşğuldur
fiziki cisimlərdə suyun miqdarı. R. atmosferdəki nisbi R.-dən, maddələrin təbiətindən və məsaməlilik dərəcəsindən, bərk cisimlərin daxili və xarici öl
atmosferlə Yer səthi arasında daim baş verən rütubət mübadiləsi. Buxarlanma, su buxarının atmosferdə bir yerdən digər yerə aparılması, onun atmosferdə
orqanizm və ya orqanizm sisteminə (ekosistemə) təsir göstərən mühit əmələgətirən su komponenti.
Atmosfer yağıntılarının cəminin buxarlanmanın miqdarına olan nisbəti, yəni müəyyən bir ekosistemdə torpağın səhindən buxarlanmanın potensial miqdarına
L.Q.Ramenski (1938) tərəfindən hazırlanan bitkinin su ilə təmin ol-unmasını qiymətləndirən ekoloji şkala: 1-səhra: 2-səhra-bozqır: 3-quru bozqır rütub
duzluluğu 0,5%0-dən aşağı olan su hövzəsi.
tərkibində həll olan mineral maddələr az olan (0,5-mq/l) sular.
Sahil zonasında gedən proseslərdə sahil xəttinin təkamülü.
quru ilə sututar (dəniz, göl, su anbarı), yaxud quru ilə su-axar (çay, müvəqqəti məcra axını) arasında qarşılıqlı əlaqə zolağı
Okean və dənizlərin sahil zonalarındakı axın.
qurunun qalxması və dənizin ləpədöymə işi nəticəsində sahildə əvvəlki səviyyədən yuxarıda yerləşən abraziya platformalarıdır
ümumi hidrobiologiyanın bölməsi; suyun keyfiyyətinin formalaşmasına məsul bioloji prosesləri, həmçinin içməli su hövzələrindən istifadə etdikdə insanı
(yun. sapros - çürük) Üzvi maddələrlə bu və ya digər dərəcədə çirklənmiş sularda yaşayan bitki və heyvan-lar
hidrobiont qruplaşmalarının üzvi çirklənmə dərəcəsinə davam gətirməsinin miqdar ifadəsi.
(yun. sapros – çürük və relos – lil, palçıq) Şirin su hövzələrinin lilli çöküntüləri: tərkibində kalloid halında çoxlu miqdarda üzvi maddə (liqnin-hum
1. Qış və payız aylarında şimaldan əsən soyuq külək. 2. Tutqun hava, xırda yağış.
(ərəb. Cayl – güclü axın) Dağ çaylarının qısa müddətli (bəzən bir neçə saat ərzində) dağıdıcı qüvvəyə malik palçıqlı-daşlı daşqını (axını)
Mülayim quru iqlim, lakin ayrı-ayrı illərdə kənd təsərrüfatı bitkilərinin normal inkişafı üçün rütubət çatışmır, tez-tez quru küləklər əsir
1) biocoğrafiyanın biogesenozların və ekosistemlərin yayılması qanunauyğunluqlarını öyrənən bölməsi: 2) Geobotanikanın bitki qruplarının coğrafi yayıl
suda asılı vəziyyətdə olan üzvi-mineral hissəciklərin (detrit) və plankton orqanizmlərinin məcmusu.
(fr.seiche) göllərdə və qapalı dənizlərdə əsasən atmosfer təzyiqinin, qismən küləyin, gur yağışın və ya seysmik hadisənin təsiri altında su səthi sahə
Çox quraqlıq, isti havanın gündəlik və illik temperaturu kəskin fərqlənən, illik yağıntısı 250 mm-dən aşağı, buxarlanma yağıntıdan xeyli çox, güclü kü
Quru və quraq yarımrütubətli rayonlarda müxtəlif faktorların, o cümlədən iqlimin dəyişməsi və insan fəaliyyətinin təsiri altında torpağın deqradasiyas
iqtisadi coğrafiyanın bir sahəsi: sənaye istehsalının ərazi üzrə yerləşdirilməsini, müxtəlif ölkə və rayonlarda sənayenin inkişafı və yerləşdirilməsin
Atmosferdə səpələnməyə məruz qalan günəş radiasiyası. Yerin istilik balansında mühüm rol oyna-yır. Tutqun hava dövründə (xüsu-sən yüksək enliklərdə) a
Dəniz səthində əmələ gələn axın.
Yer səthi ilə suyun axması; çay yatağı və yamac S.a.-na bölünür. S.s. özünün iki genetik mənşəyinin – qar və yağış sularının torpaq örtüyünə hopa bilm
su hövzələrində səviyyə tərəddüdünü müşahidə etmək üçün cihazlar qurulan yer.
(yun. kuklos - dövrə) atmosferin alçaq təzyiq sahəsi ilə əlaqədar olaraq havanın burulğanlı hərəkəti
1) Müxtəlif obyektlər üzərində eyni vaxtlar müşahidənin aparılması; 2) Müxtəlif stansiyalarda eyni vaxtlarda müşahidənin yerinə yetirilməsi
üzərində rəqəmlər və şərti işarələrlə hava (temperatur, təzyiq, buludluq, küləyin istiqaməti, sürəti və s
meteorologiyanın bölməsi. Hava proqnozu üsullarını işləyib hazırlamaq məqsədilə hava şəraiti və onun dəyişkənliyini müəyyən edən atmosfer proseslərini
(ing. smog - tüstü) (ingilis dilində tüstülü-duman) böyük şəhərlərdə və sənaye mərkəzlərində çox çirklənmiş (təhlükəli dərəcədə) hava
Bitkinin davamlı solması zamanı bitdiyi torpağın rütubətliyi (bu zaman bitki solur və onu su buxarları ilə doymuş havaya çıxardıqda turqoru bərpa olun
Atmosfer havası temperaturunun kəskin aşağı düşəcək bir istiqamət-də müəyyən vaxt ərzində geniş əra-zini əhatə etməsi
yer kürəsində yer səthi yaxınlığında ən aşağı hava temperaturu olan sahə. Şimal yarımkürəsində S.q. Verxoyansk-Oymyakon rayonunda (-710) və Qrenlandiy
Bitki örtüyünün kasıb olması iqlimin quraqlığı ilə deyil, ilk növbədə aşağı (mənfi) tempera-turla təyin olunan arktik və yüksək dağlıq vilayətidir
spektrin ultrabənövşəyi, görünən və infraqırmızı hissəlrinə əsaslanaraq maye və bərk maddələrin fiziki-kimyəvi tədqiqat metodu
Elektromaqnit şüalarının spektrlərini öyrənən elm sahəsi. Elektromaqnit şüaları dalğalarının uzunluq diapazonuna görə S
landşaftların, ekosistemin, onların komponentlərinin vəziyətinin və dəyişməsinin öyrənilməsinin uzun müddət (illər) bir yerdə-stasionarda müşahidə edi
(yun. stenos – dar, və bathos - dərinlik) dənizlərdə, göllərdə məhdud diapozonlu dərinlikdə yaşayan heyvanlar
su formaları: inkişafı üçün xüsusi duzlu su mühiti tələb olunan və mühitin dəyişilməsinə dözməyən növlər
su orqanizmlərinin suyun duzluluğu yalnız dar diapozon dəyişməsi mühitində yaşaması qabiliyyəti.
(lat. stratum – qat və yun. spharia – kürə, sfer) atmosferin troposfer ilə mezosfer arasında təbəqəsi: 8-16 km-dən 45-55 km-dək yüksəklikdə yerləşir
(ing. stress - gərginlik) (Psixologiyada, fiziologiyada və tibdə) Gözlənilməz gərgin şəraitin törətdiyi emosional vəziyyət
Normal səviyyə ilə ən yüksək istifadə olunan səviyyə arasında yaranan suyun həcmi
Əsasən, çay dərələrində bənd vasitəsilə yaradılan süni hovuz. SES-lərin işləməsi, suvarma və su təchizatı üçün su toplamaq, çayın axınını tənzimləmək,
Su anbarının həndəsi fıqur əmələ gətirdiyi hövzəyə dolmuş suyun həcmi, m³-la ölçülür. Su anbarının faydalı həcmi – işlək həcm və su anbarının ölü həcm