(latın generalissimus-ən böyük) bir sıra ölkələrin silahlı qüvvələrində ən yüksək hərbi rütbə. Müharibə zamanı bir neçə orduya (bir çox hallarda müttə
(dövlət gerbi) (polyak herb; alman Erbe-irs) dövlətin rəsmi simvolu (emblemi) dövlət binalarında, qanunlarında, banklarında, möhürlərində və s
(yunan geron-qoca və kratoshakimiyyət) əhalinin məhz yaşlı (qoca) nümayəndələri tərəfindən cəmiyyəti və dövləti idarə edilməsini tərənnüm edən ictimai
vətəndaşlıq statusundan (dövlət vətəndaşları, xarici vətəndaşlar, ikili (üçlü və s.) vətəndaşlar, vətəndaşlığı olmayan şəxslər) asılı olmayaraq dövlət
vətəndaşın seçkilərdə (referendumlarda) iradəsinin ifadə edilməsinin heç bir vasitə ilə nəzarət edilməməsidir
(rus analoqu томожня, ingilis analoqu custom (house), alman analoqu Zollverein) idxal və ixrac edilən yüklərin (o cümlədən, baqaj və poçt ilə göndəril
elmin və praktikanın mühüm anlayışlarından biri, bir tərəfin öz iradəsini tətbiq etməklə, digərlərini vadar (məcbur) etməsi, insanlar arasında asılı m
(müxtəlif mənbələrdə, -bu ya “prinsip” ya “nəzəriyyə” və ya “doktrina” adlanır) bu, dövlət daхilində hakimiyyətin qarşılıqlı nisbət prinsipidir
dövlət hakimiyyəti, yaxud dövlət idarəçiliyi orqanlarının funksiyalarını həyata keçirən müvafiq səlahiyyətli, vəzifəli şəxs; özünün bilavasitə xidməti
(fransız ressource - köməkçi vəsait) - hakimiyyəti və onun təməlini möhkəmləndirmək, insanları, cəmiyyəti (dövləti) idarə etmək üçün istifadə olunan (
(latın ef-fectus - təsir) hakimiyyət dairəsinin bacarıq göstəricisi, hakim səlahiyyətlərinin hakimiyyət və hakimiyyət mexanizminin keyfiyyət göstərici
beynəlxalq hüququn institutu: beynəlxalq və Milli hava məkanlarından istifadə etməsini nizamlayan hüquq prinsipləri və normaları sistemi
dövlət satınalması; rekvizisiya; müstəsna hallarda, xüsusi zərurət olduqda və fövqəladə vəziyyətdə (müharibə, təcavüz, təbii fəlakət, epidemiya və s
əmək fəaliyyətli sahəsində çalışan işçilərin hüquqlarının və qanuni maraqlarının müdafıəsinə yönəlmiş ümumi məqsəd və vəzifələri olan, lakin siyasi və
(rus analoqu coлидарность fransız analoqu solidaire, latın solidus-möhkəm, bərk sözündən) 1) həmfikirlik, eyni məsələyə dair müxtəlif, fərqli subyektl
(latın doctrina-təlim) dövlətin Ali hakimiyyət orqanı tərəfindən qəbul edilən, hərbi siyasətin (müdafiənin) ümdə prinsiplərini rəhbər tutan, tam hüquq
xüsusi hüquqi vəziyyət; müstəsna hallarda (müharibə, hərbi təcavüz, dövlət (hakimiyyət) çevrilişi və ya ona cəhd, siyasi böhran, kütləvi ixtişaşlar, h
(ingilis analoqu level of living) cəmiyyətin (onun hər bir üzvünün) maddi, mənəvi və sosial tələbatlarının ödənilməsi, istehlak nemətləri ilə təminat
(dövlət himni) (yunan hymnos-təntənəli musiqi) - dövlətin patriotik çalarlı musiqi əsəri, dövlətin keçirdiyi bütün rəsmi və təntənəli tədbirlərində if
akimiyyətin həyata keçirilməsini səciyyələndirən anlayış. H.-ın həyata keçirilməsi insti-tutisonal forma alır və cəmiyyətdə H
Nazirlər Şurası və ya Nazirlər Kabineti - Mərkəzi dövlət idarəetmə orqanıdır və İcra hakimiyyəti sisteminə daxildir, bütövlükdə ölkə miqyasında (və ya
müxtəlif (siyasi, hüquqi, iqtisadi, hərbi və s). səbəblərdən Hökümətin öz funksiyalarının rahat və sərbəst icra edə bilməməsi və yaxud onun (Hökümətin
(latın humanus-insani, bəşəri) insan ləyaqətinə və hüquqlarına hörməti, şəxsiyyət kimi onun qiymətliliyini ədalət prinsipi timsalında, insanların rifa
(ərəb; latın analoqu jus, juris) geniş mənada H. - cəmiyyətin dövləti iradəsini ifadə edən, dövlətin səlahiyyətli orqanları tərəfindən müəyyən edilən
dedikdə, dövlət tərəfindən ərsə gətirilmiş, qanunla nəzərdə tutulan hüquq və vəzifələrə malik olmaq ümumi (abstrakt) imkanı, onları daşımaq qabiliyyət
tariхi inkişaf gedişində əldə edilmiş və yenidən təkrar olunan hüquq sərvətlərinin (prinsiplərin, normaların, kateqoriyaların, biliklərin, hüquqi-teхn
qanunçuluğun qorunması, cinayətkarlığa və digər hüquqpozuntularına qarşı mübarizə aparmaq məqsədlərini daşıyan, müvafıq səlahiyyətlərlə təchiz edilən,
bu, dövlət tərəfindən müəyyən edilən və qorunan ictimai münasibətləri nizamlayan, davranış və ya təməlqoyucu qaydalar və normalar şəklində ifadə olunm
hüquq pozuntularını doğuran əsas və səbəblərə qabaqcadan хəbərdarlıqda öz təşəkkülünü tapır, yəni hüquq pozuntuların qarşısını almaqdan ötrü, törədilə
bu, hüquq elmində, şəxsin dövlətə, cəmiyyətə və digər şəxslərə qarşı təqsirkar, qanunazidd fəaliyyəti ilə (fəaliyyətsizliyi ilə) zərər yetirmək kimi m
1) siyasi subyekt tərəfindən (vətəndaş, ictimai-siyasi təşkilat (partiya) və hərəkat, dövlət orqanları və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən) hüququn i
(ərəb; alman analoqu Rechsstaat; ingilis-sakson terminalogiyasında “Rul of Law”) “H.D.” terminini elmə İ
insanların, sosial qrupların, cəmiyyətin qanunçuluğa, qaydalara, haqq-ədalətə münasibətlərini, onlarda nəyin hüquqauyğun və nəyin hüquqazidd olması ha
qanunla müəyyən edilən konkret hüquq münasibətlərinin əmələ gətirilməsinə, dəyişməsinə və ya хitam edilməsinə səbəb olan müəyyən həyati şərt və vəziyy
hüquq münasibətlərinin müstəqil subyekti. Onun əsas dörd xüsusiyyətləri vardır, o cümlədən: 1) xüsusi mülkiyyət; 2) hakim iyerarxiyası ilə kollektiv b
insanların daхili aləminin etiqadına və oriyentirinə (istiqamətləndirilməsinə) çevirməsi məqsədi ilə, hüquqi dəyərlərin cəmiyyətə və hər bir insanın d
hüquqi təcrübənin əldə edib-ötürülməsində məqsədyönlü fəaliyyətdir, hüquq normalarına riayət edilməsinə, yerinə yetirilməsinə və istifadə olunmasına z
vəzifələr, hüquqlara paralel funksiya göstərir, hüquq və vəzifələr biri-birini tamamlayır, yəni bir subyekt üçün hüquq, qarşı subyekt üçün vəzifəyə çe
1) (dövlətlər arasmda H.Y. haqqında müqavilələr) - dövlətlərin ədliyyə orqanlarının (Məhkəmələr, Prokurorluq, notariat və s
bax demokratiya.
(qədim yunan chaos, chaino-geniş açıram, püskürürəm) cəmiyyətdə, ictimai münasibətlərdə hökm sürən özbaşınalıq, qanunsuzluq, qarma-qarışıqlıq, hərc-mə
bax əcnəbi.
(yunan charisma-mərhəmət, şəfqət, bərəkət, nemət, fitri istedad, allah vergisi və ingilis leaderaparıcı, rəhbər) cəmiyyət tərəfindən istedadı, qabiliy
(bəzi mənbələrdə xəta) şəxsin dövlətə, cəmiyyətə və digər şəxslərə qarşı təqsirgarcasına törətdiyi, ictimai təhlükəli hüquq pozuntusu
(rus analoqu благотворитeльноe общeство) əhali arasında mədəni-maarif işləri aparan (yəni nə siyasi, nə də kommersiya təmayülli olmayan) müxtəlif isti
(ispan junta-yığıncaq, birlik, kollegiya) 1. ispan dili yayıldığı ölkələrdə müxtəlif ictimai-siyasi təşkilat, birlik, toplantı və ittifaqların, habelə
Ali, (Mərkəzi) Hökumət və Yerli İcra hakimiyyəti orqanları; “hakimiyyət bölyüsü prinsipinə” uyğun olaraq dövlətdə biri-birini tarazlaşdıran üç hakimiy
konkret istehsal üsulu üzərində əsaslanan, özünün iqtisadi baziisi, siyasi, hüquqi, ideoloji üstqurumu ilə, özünün ictimai düşüncə formaları ilə xarak
ictimaiyyətin (xalqın, millətin, sosial qrupun, cəmiyyətin) ümumi maraqlarına, tələbatına aid olan, toxunan gerçəkliyin faktlarına, hadisələrinə, pros
müəyyən ictimai-siyasi məqsədlərə (siyasətə təsir göstərmək və ya hakimiyyəti ələ keçirmək, əldə saxlamaq və hakimiyyət vasitəsi ilə öz siyasətini həy