Gerb
Gerb (pol. herb alm. Erbe — irs) və ya Tuğra - irslə ötürülən və ölkəni, şəhəri, nəsli, fərdi xarakterizə edən elementlərlə bəzədilmiş emblem. Gerblərləri heraldika elmi tədqiq edir.
Gerb aşağıdakı əsas qruplara bölünür: dövlət gerbləri, torpaq gerbləri (şəhər, vilayət, quberniya, əyalət və s.), korporativ gerbləri (orta əsr sexləri), nəsil gerbləri (zadəgan nəsilləri).
Qış sarayının Gerb zalı
Gerb zalı (rus. Гербовый зал) — Sankt-Peterburqdakı Qış sarayında rəsmi tədbirlərin keçirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş geniş zaldır. Zal Hərbi qalereya ilə saray bağının arasında yerləşir.
XVIII əsrin sonlarında indiki Gerb zalının yerində, memar Yuri Feltenin layihəsi əsasında inşa edilmiş Ağ qalereya mövcud idi. İmperatriçə II Yekaterinanın hakimiyyəti dövründə bu qalereyada dəbdəbəli saray balları keçirilərdi. 1796-cı ildə imperator I Pavelin göstərişi ilə, hələ 1762-ci ildə çevriliş nəticəsində öldürülmüş III Pyotrla vida mərasiminin keçirildiyi "Matəm zalı"nda, II Yekaterina üçün xüsusi matəm mərasimi təşkil edilmişdi. XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq, "Ağ qalereya" yenidən təyinatı üzrə istifadə olunmağa başlamışdı. Bu zaldan yenidən saray maskaradları, təntənəli qəbullar və balların sasləri gəlirdi. Lakin, 1830-cu ildə Çar I Nikolay bu zala fərqli bir məna vermək qərarına gəldi. Yeni layihənin əsas məqsədi güclü Rusiya imperiyasının qüdrətinin öyülməsi idi.
Eritreya gerbi
Eritreya gerbi — Eritreyanın işlətdiyi rəsmi dövlət gerbidir.
Gerbdə dairə içərisində qum üzərində dayanan sarı dəvə şəkli var. Dairəni hər iki tərəfində də gerbi əhatələyəcək şəkildə zeytun ağacı budaqlarından əmələ gətirilən sarı rəngli çələng vardır. Gerbin aşağısında şüar hissəsində isə kənarları qızılı tikməli, mavi rəngli lent üzərin ölkənin adı, dövlətin üç rəsmi dilində heraldik cəhətdən solda ərəbcə, ortada ingiliscə, sağda isə yerli tigrinya dilinde verilmişdir.
Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası gerbi
Ermənistan Sovet Sosialist Respublikası gerbi — 1937-ci ildə Ermənistan SSR tərəfindən qəbul edilmişdir.
Ermənistan gerbi
Ermənistan gerbi — Ermənistanın rəsmi gerbi. 19 aprel 1992-ci il tarixində təsdiq edilmişdir. Üstündə sola baxan bir qartal və sağa baxan bir aslan fiquru vardır. Gerbin ortasındakı narıncı qalxanın içindəki dağ isə Ağrı dağıdır. Ermənistan gerbi Ermənistanın hədəfləri və məqsədləri haqqında məlumat verir.
Fransa gerbi
Müasir gerb rəsmi simvolu kimi heç bir hüquqi statusa malik olmasa da, 1953-cü ildən sonra Fransanın simvoluna çevrildi.
Gerb ibarətdir:
pelta, "République Française" (Fransa Respublikası) mənasını verən "RF" monoqramı ilə bir tərəfdə bir aslanın başı, digər tərəfində bir qartal ilə bitir;
zeytun budağı dünyanı simvollaşdırır;
palıd budağı hikməti simvolizə edir;
fastsiya ədalətin rəmzi.
Gerbera
Gerbera (lat. Gerbera) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Gerblər
Gerb (pol. herb alm. Erbe — irs) və ya Tuğra - irslə ötürülən və ölkəni, şəhəri, nəsli, fərdi xarakterizə edən elementlərlə bəzədilmiş emblem. Gerblərləri heraldika elmi tədqiq edir.
Gerb aşağıdakı əsas qruplara bölünür: dövlət gerbləri, torpaq gerbləri (şəhər, vilayət, quberniya, əyalət və s.), korporativ gerbləri (orta əsr sexləri), nəsil gerbləri (zadəgan nəsilləri).
Gerbrand teleqülləsi
Gerbrandi teleqülləsi ( nid. gerbrandytoren ) Hollandiyanın Eyselesteyn şəhərində yerləşən qüllədir. 1961-ci ildə tikilmişdir.
== Təsvir ==
Gerbrandi teleqülləsi istiqamətləndirilmiş radio xidmətləri və FM, televiziya yayımı üçün istifadə olunur. Gerbrandi qülləsi, 100 metr yüksəklikdə olan hava dirəyinin quraşdırıldığı konkret qüllədən ibarətdir. Onun ümumi hündürlüyü 382,5 metr idi, 1987-ci ildə 375 metrədək azaldıldı.
2 Avqust 2007-ci ildə onun analoq antenası diapazonla əvəz olunaraq, hündürlüyü 9 metr azaldıldı. Qüllənin hündürlüyü 366,8 metrdir.
Bu qüllə tipi yuxarı quraşdırılmış qülləylə aşağı sərbəst qüllə antennalarını birləşdirən qismən ucaldılmış hissədən ibarətdir . Quruluş təkcə qüllə sayılırsa, Qərbi Avropada ən yüksək qüllədir.
Gerbrandi teleqülləsi
Gerbrandi teleqülləsi ( nid. gerbrandytoren ) Hollandiyanın Eyselesteyn şəhərində yerləşən qüllədir. 1961-ci ildə tikilmişdir.
== Təsvir ==
Gerbrandi teleqülləsi istiqamətləndirilmiş radio xidmətləri və FM, televiziya yayımı üçün istifadə olunur. Gerbrandi qülləsi, 100 metr yüksəklikdə olan hava dirəyinin quraşdırıldığı konkret qüllədən ibarətdir. Onun ümumi hündürlüyü 382,5 metr idi, 1987-ci ildə 375 metrədək azaldıldı.
2 Avqust 2007-ci ildə onun analoq antenası diapazonla əvəz olunaraq, hündürlüyü 9 metr azaldıldı. Qüllənin hündürlüyü 366,8 metrdir.
Bu qüllə tipi yuxarı quraşdırılmış qülləylə aşağı sərbəst qüllə antennalarını birləşdirən qismən ucaldılmış hissədən ibarətdir . Quruluş təkcə qüllə sayılırsa, Qərbi Avropada ən yüksək qüllədir.
Gürcüstan gerbi
Gürcüstan gerbi (gürc. საქართველოს სახელმწიფო გერბი) — Gürcüstanın rəsmi dövlət simvollarından biridir. 1 oktyabr 2004-cü ildə qəbul edilmiş və üç heraldik versiyası vardır: böyük (əsas), orta və kiçik gerblər. Keçmiş gerb 14 noyabr 1990-cı ildən mövcuddur.
== Təsviri ==
Gürcüstanın müasir gerbi üzərində gürcü torpaqlarının himayədarı hesab edilən Müqəddəs Georginin at üzərində nizə ilə əjdahanı vurma səhnəsi təsvir edilən qırmızı qalxandır. Qalxan iki qızıl aslan tərəfindən tutulan Gürcüstanın Baqrationi çar ailəsinin qızıl tacı ilə taclanır. Qalxanın altında "Güc birlikdədir" devizi olan lent var. Bu gerb qismən Gürcüstan çarlığının Baqrationi evinin orta əsr gerbinə əsaslanır.
Gəncə şəhərinin gerbi
Gəncə şəhərinin gerbi — Gəncə şəhərinin rəmzidir. Cavad xanın (1748-1804) hakimiyyəti dövründə Gəncə xanlığının (1747-1804) bayrağında əks olunmuş simvolların əksini tapdığı gerb 2004-cü ildə qəbul edilmişdir.
== Tarixi ==
Gəncə şəhərinin gerbi 2004-cü ildə Cavad xanın hakimiyyəti dövründə Gəncə xanlığının bayrağı olmuş qədim bayrağın simvolları əsasında bərpa olunmuşdur. Cavad xanın bayrağında əks olunmuş simvollar, xanın özünün də mənsub olduğu Ziyadoğlular nəslinin qədim dövrdən daşıdığı bayrağın simvolları idi. Ziyadoğlular nəsli Azərbaycanın ən nüfuzlu doqquz Qızılbaş tayfasından biri olan Qacarların bir qolu idi.
IX-X əsrlərdən etibarən Azərbaycanın siyasi hakimiyyətində müxtəlif vəzifələri tutmuş Ziyadoğlular 400 ilə yaxın Gəncə bəylərbəyliyini idarə etmişlər. Azərbaycanda mərkəzi hakimiyyətin parçalanması dövründə isə müstəqil Gəncə xanlığını qurmuşlar. Ziyadoğluların Gəncədə hakimiyyətdə olmuş son nümayəndəsi olan Cavad xanın 1804-cü ildə döyüşdə öldürülməsindən sonra bu sülalənin hakimiyyətinə də son qoyulmuş, onların rəsmi simvolları isə sıradan çıxarılmışdır.
== Simvolikası ==
Günəş – əbədi həyat simvoludur.
Ay – əbədi işıq rəmzi, paklıq, təmizlik, ağ rəngi əks etdiməklə azadlıq anlamını da daşıyır.
Hindistan gerbi
Hindistanın rəsmi gerbidir. Gerbdə məşhur olan Hind şirləri təsvir edilmişdir. Rəsmi olaraq 26 yanvar 1950-ci ildə qəbul edilmişdir.
== Tarixi və təsviri ==
Sarnathdakı Aşoka sütununa yapışdırılan (taçlandırılan) "aslanlar paytaxtı (Aşokanın şir kapitalı"nın bir təsviridir.
Eramızdan əvvəl III əsrin ortalarında İmperator Aşoka, Budda Qautamanın ilk öncə dharma öyrətdiyi və böyük bir Buddist sanghasının qurulduğu yeri qeyd etmək üçün, kapitallı bir sütun qurdurdu. Bir-birinə yaxın duran dörd şir, kənarlığı olan bir abakusa quraşdırılmışdır.
Buddizmə rəğbət bəsləyən Cəvahirləl Nehrunun təkidi ilə, bu özəl heykəlin təsviri 26 yanvar 1950-ci ildə (Hindistanda respublikanın qurulduğu gün) Hindistanın dövlət gerbi elan edildi.
Gerbdə dəyirmi abakus üzərində dörd Hindistan şiri təsvir edilmişdir. Dördüncü aslan arxada yerləşir və buna görə də görünüşdən gizlənir. Emblem "cəsarətli, bədəni güclü, məsləhətlərdə ehtiyatlı və müxalifləri qorxudan" bir milləti simvollaşdırır.
Honkonq gerbi
Çin Xalq Respublikasının Honq-Konq Xüsusi İnzibati Bölgəsinin Regional Emblemi 1 iyul 1997-ci ildə Honq-Konqun suverenliyinin Böyük Britaniyadan Çin Xalq Respublikasına verilməsindən sonra istifadəyə verilmişdir.
Emblem dairəvi şəkildə Honq-Konqun regional bayrağı ilə eyni dizayn elementlərinə malikdir. Xarici ağ üzük Ənənəvi Çin və İngilis qısa formasında ərazinin rəsmi adı olan "Hong Kong" başlığı ilə göstərilir.
== Tarix ==
=== Müstəmləkə nişanı ===
Müstəmləkə nişanı 1843-cü ildən bu və ya digər versiyada 1959-cu ildə verilmiş gerblə əvəz olunana qədər istifadə olunurdu. Bir neçə düzəliş zamanı nişan ideyası qaldı. Ön planda sol tərəfdəki iskeledə üç tacir və bir yığın yük təsvir edilmişdir. Arxa planda, konik təpələrlə dəstəklənən limanda kvadrat formalı bir gəmi və Çin tullantıları var idi. Yuxarıda Böyük Britaniyanın kral silahları var idi.
Kabo-Verde gerbi
Kabo-Verde gerbi — Kabo-Verdenin Dövlət gerbi.
== Tarixi ==
1992-ci ildə qəbul olunub.
== Mənası ==
Mərkəzdən başla:
Eyni tərəfli mavi rəngli üçbucaq birlik, vətəndaş huqlarinin birliyi, aq məşəl mustəqillik, hansi ki illərlə mübarizədə qazanildi
Portugal dilində yazilan " Respublica Kabo-Verde"
Uç üfüqi xətlər dəniz mənasi
İki bağlı dairə
Uzgəc - ədalət və ləyaqət
uç baglantili zingir və iki palma budagi əhalinin quraqliqda birliyi
10 ulduz ( hər tərəftə 5 ədədt) dövlətin 10 ədət adasi mənasini daşiyir. Uldulzlar dövlət bayraginda da var.
Krım Muxtar Respublikası gerbi
Krım gerbi (ukraynaca:Герб Автономної Республіки Крим) — Krım Muxtar Respublikası və Krım Respublikasının rəsmi gerbidir. 1992-ci ildən etibarən istifadə olunmasına baxmayaraq, 21 aprel 1999-cu ildə rəsmi olarak qəbul edilmişdir.
== Tarixi ==
1944-cü ildə Krımın tatar əhalisi almanlarla əməkdaşlıqda ittiham edilərək Krımdan sürgün edildilər. Bundan sonra Krımın muxtariyyəti də ləğv olundu. 1954-cü ildə isə Krım oblastı Ukraynanın Rusiyaya birləşdirilməsinin 300 illiyi münasiətiylə Ukraynaya verildi. Sovet İttifaqı çökməyə başladığı zaman Krımın muxtariyyəti yenidən bərpa edildi. Məhz bu zaman - 1992-ci ildə Krımın gerbi olaraq bu gerbin istifadəsnə başlanıldı. Rəsmi olaraq isə, 1999-cu ildən istifadə edilmişdir.
2014-cü ildə Rusiyanın Krımı işğal etməsindən sonra muxtariyyət ləğv edilmiş və gerbin istifadəsi faktiki olaraq dayandırılmışdır.
== Haqqında ==
Gerb qırmızı Varyaq qalxanı və sağ pəncəsində mavi inci tutan, sağa dönük gümüşü qrifondan ibarətdir.
Kürdüstan Regional Hökuməti gerbi
Kürdüstan Regional Hökuməti gerbi — qanadlarında bir günəş tutan bir qartaldır.
Macarıstan gerbi
Macarıstan gerbi kommunist rejiminin sona çatmasından sonra 1990-cı ilin 3 iyul tarixində bərpa edildi. Silahlar daha əvvəl daha böyük, daha mürəkkəb bir palto hissəsi kimi bəzən Macarıstanın Müqəddəs Tacını ilə və olmadan da istifadə olunmuşdur və elementləri Orta əsrlərə aiddir.
== Tarixi ==
9-cu və 10-cu əsrlərindəki ən ümumi motiflər — griffin, canavar və sonradan Macarıstan simvolizmində əcnəbi simvolizmdir, lakin şamanlıq lorunda olan Şahin və ya Turul yer üzünü birləşdirən həyat ağacına Niderland və göylər hökmdar evə aid bir cihaz olaraq daha uzun müddət saxlanılır.
.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
A Magyar Köztársaság címere (mac.)
A magyar címer története (mac.)
Magyar Nemzeti Lap (mac.)
Macarıstan gerbi
Dövlət simvolları
haqqında faktlar. Milli simvollar, milli bayramlar. Macarıstan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin nəşri.
Makao gerbi
Makao gerbi — ÇXR-na bağlı Makao Özəl İnzibati Bölgəsinin rəsmi gerbidir. Gerbin ilk versiyası Portuqaliya ənənələrinə sadiq qalınaraq 1935-ci ildə hazırlanmışdır. Ancaq 1999-cu ilə kimi istifadə edilməmişdir.
== Təsviri və forması ==
Gerbin rəng və mənaları eynən Makao bayrağında olduğu kimidir. Sadəcə dairəvi formalı gerb təsvirində Makaonun çincə və portuqalca adı verilmişdir.
== Qəbulu və istifadəsi ==
Gerb Makaonun idarəsi 20 dekabr 1999-cu ildə Portuqaliyadan Çinə keçəndə yenidən qəbul olunmuş və Makaonun rəsmi gerbi elan olunmuşdur. Gerb Çinin regional gerblərindən biri hesab olunur.
Misir gerbi
Misir gerbi — Afrika ölkəsi olan Misir tərəfindən istifadə edilən rəsmi dövlət gerbidir. Gerb Səlahəddin Əyyubi dövründən qalmış və heraldika baxımından sağa baxan qartaldan ibarətdir. Səlahəddin Əyyubi qartalı və ya Ərəb qartalı da adlandırılan qartal, qanadları açıq vəziyyətdə olub və qanadlar ağ və qızılı sarı rəngə sahibdir. Qartalın orta hissəsində qalxanda şaquli vəziyyətdə Misir bayrağı yerləşir və bayraqdakı gerb bu hissədə yerləşdirilməmişdir. Qartalın pəncələri ilə tutulan şüar hissəsində isə ərəb dilində ölkənin adı جمهوريّة مصرالعربيّة / Cümhuriyyət Misir əl-ərəbiyyə (Azərbaycanca: Misir Ərəb Respublikası) yazılmışdır.
Monqolustan gerbi
Monqolustan gerbi — Monqolustanın dövlət gerbi. 1992-ci ildə Kommunist rejim süquta uğradıqdan sonra qəbul edilmişdir. Monqolların millî Rüzgâr tayının (Monqolca: Hiimori) uçarkən təsvir edildiyi gerbdə Buddizm və Monqol mədəniyyətinə aid simvollar istifadə edilmişdir.
Mozambik gerbi
Mozambik bayrağı — Mozambikin dövlət gerbi.
Mozambik gerbi dünyada yeganə gerbdir ki, onun üzərində Kalaşnikov avtomatının şəkli var.
Naxçıvan gerbi
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gerbi — Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyinin rəmzidir. Dövlət gerbi palıd budaqlarından və sünbüllərdən ibarət qövsün üzərində yerləşən şərq qalxanının təsvirindən ibarətdir. Qalxanın üstündə Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağının rəngləri fonunda səkkizguşəli ulduz, ulduzun mərkəzində alov təsviri vardır.
Azərbaycan Respublikası Dövlət gerbinin rəngli təsvirində ulduz ağ, alov qırmızı, palıd budaqları yaşıl, sünbüllər sarı rəngdədir. Qalxanın və ulduzun sağanaqları, qalxanın düymələri və palıd qozaları qızılıdır.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə müstəqil Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin layihəsi 1918–1920-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə hazırlansa da, o illərdə onun qanunvericilik səviyyəsində təsdiqi və qəbul edilməsi mümkün olmamışdır.
Dövlət gerbinin və möhürünün təsvirinin hazırlanması ilə bağlı müsabiqə elan edilməsi haqqında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası iki dəfə qərar qəbul etmişdir. Birinci qərara əsasən, 1919-cu ilin martın 23-də "Azərbaycan" qəzetində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət gerbi və möhürü layihələrinin hazırlanması üçün müsabiqə elan edilmişdi. Hökumətin qərarı ilə Azərbaycanın dövlət gerbi və möhürünün ən yaxşı təsvirinin hazırlanması üçün iki mükafat ("Ən yaxşı gerb layihəsi"nə görə 1000 rubl, möhürə görə isə 500 rubl) müəyyənləşdirilmişdi. Müsabiqənin müddəti həmin il aprelin 20-dək müəyyən edilmiş və bu işin təşkili və icrasına nəzarət Poçt və Teleqraf Nazirliyinə həvalə edilmişdi.
Norveç gerbi
Norveç gerbi (bukmol Norges riksvåpen) — ölkənin əsas dövlət simvollarından biridir. Gerb, ön pəncələrində qızıl sekiralı gümüş dirək tutan qızıl taclı aslan və kral tacı ilə tamamlanmış qırmızı qalxanla təsvir olunmuşdur. Dövlət başçısı mantiya ilə xüsusi şəxsi emblemdən, Müqəddəs Olaf ordeninin nişanlarından və Norveç kral tacından istifadə edir. Norveçin gerbi Avropadakı ən qədim gerblərdən biridir. İndiki forması, 1285-ci ildən bəri Kral Erik Maqnussonun gümüş pennisindən tanınır
Hal-hazırda Norveçin 1937-ci il 19 mart tarixli Kral fərmanına uyğun olaraq Milli Gerbi Aktı var:
Aslan təsviri ilk dəfə XII əsrin sonu - XIII əsrin əvvəllərində Norveç krallarının gerblərində görünməyə başlamışdır. Kral Hokon Haakonsson və oğlu Qanunverici Maqnusun qalxanlarında artıq aslan var idi. Qanunverici Maqnusun oğlu Erik Maqnusson, aslana tac və döyüş baltası əlavə etdi. O vaxtdan bəri, qırmızı sahədəki qızıl taclı aslan, ön pəncələrində qızıl sekiralı gümüş dirək tutan, heraldik dəbdə bütün dəyişiklikləri yaşamış, lakin Norveçin dəyişməmiş gerbi olmuşdur.
Heraldikadakı aslan gücün simvolu, döyüş baltası - sekira yalnız qədim norveçlilərin sevimli silahı deyil, hər şeydən əvvəl Norveçin səmavi himayəçisi - Müqəddəs Olavın atributudur. "Müqəddəs Olav dastanı" na görə, məhz sekiranın vurduğu yara Olavın ölümünə səbəb olmuşdur.