dini məsələlərdə mütəmadi olaraq şübhələrə düşməkdir. İlahiyyatçılara görə vəsvəsəni müsəlmanların canına şeytan salır və təbii ki, onlar əsassızdır
məscidlərdə din xadimlərinin hansısa məsələnin örnəyini əsas tutaraq insanları nəsihətlə doğru yola yönətmələridir
insanda haqqı haqsızlıqdan, xeyri şərdən, yaxşını pisdən, ədaləti ədalətsizlikdən, mədəniyyəti mədəniyyətsizlikdən ayıran təbii əxlaqi mexanizmdir
hicrətin onuncu ilinin Zülhiccə ayında Məhəmməd peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə hicrət etdikdən sonra Məkkəyə ilk dönüşü, eyni zamanda ilk və sonuncu hə
müəyyən vaxtda Quran ayələri və duaları oxumaq, Allahı zikr etməkdir. Sufi təriqətlərinin zikrləri, eləcə də mənəvi yolları belə adlanır
vacib olan işa namazından sonra qılınan xüsusi bir namazıdır. Bəzi məzhəblərdə bu namazın üçüncü rükətində qunut duası oxunur
bax: DƏSTƏMAZ
kənanlıların peyğəmbərlərdən biri olmuşdur. Quranın 29: 27 ayəsində onun adı çəkilmişdir. Yaqub İshaq peyğəmbərin oğlu idi
yer üzündə fəlakətlər törədən azğın qəbilələrdir. Onların ortaya çıxması qiyamət gününün əlamətlərindən hesab edilir
sami xalqlarından biridir. Bu xalq Yaqubun böyük oğlu Yəhudanın adı ilə bağlıdır. Onları İsrail oğulları, İsraillilər, İbranilər də adlandırırlar
İsrail oğullarına göndərilmiş peyğəmbərlərdən biri olmuşdur. Zəkəriyyə peyğəmbərin oğludur. Valideynlərinin uzun müddət övladları olmamışdır
Bax: YƏSƏVİLƏR
tanınmış sufi təriqətlərindən birinin ardıcıllarıdırlar. Bu təriqətin adı türk soylu Əhməd Yəsəvi (562/1166-cı ildə vəfat etmişdir) ilə bağlıdır
bax: MƏDİNƏ
xaricilərdən ayrılmış aşırı təriqətin ardıcıllarıdırlar. Onun yaradıcısı Yəzid ibn Anis olmuşdur. O, Məhəmməd peyğəmbərin şəriətini ortadan qaldıracaq
Allahın göndərdiyi peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Quranın 10-cu surəsi onun adı ilə bağlıdır. Rəvayətlərə görə Assuriyanın Neynəva şəhərində doğulmu
Allahın göndərdiyi peyğəmbərlərdən bir olmuşdur. “Yusif” (12) surəsinin bütün məzmunu ona həsr edilmişdir
İsrail oğullarına göndərilən peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Rəvayətlərə görə o, Musanın bacısı oğlu idi və onun ardıcılı olaraq Tövratın qanunları i
bax: ABİD
heç bir məcazi mənası olmayan, mənaları açıq olan ayə və hədislərdir. Onlar zaman və məkan baxımından dəyişməz olaraq qalır
İslam hüquq məzhəblərindən biridir. Bu məzhəbin ardıcılları bütün Quran ayələrinin mənalarının acıq və aydın (zahir) olduğunu iddia edir, onların gizl
sufi təriqətlərində zikr məclislərini aparan adamdır. Ümumiyyətlə, hər bir müsəlman zikr edən zaman zakir olur
bax: RİBAT
(80/700 – 122/742) Əli ibn Əbu Talib soyunun ən tanınmış nümayəndələrindən biri olmuşdur. O, imam Zeynül-Abidinin oğludur
(8/629 ildə ölmuşdür) Məhəmməd peyğəmbərin azadlığa buraxdığı köləsi və oğulluğu, eləcə də onun yaxın səhabələrindən biri olmuşdur
(45/665-ci ildə vəfat etmişdir) Məhəmməd peyğəmbərin ən tanınmış səhabələrindən biri, Quran katibi, Quranın sonuncu tərtibini həyata keçirən heyətin b
ən qədim şiə məzhəblərindən biridir. Məzhəbin adı Zeyd ibn Əli ilə bağlıdır. Zeydilər Xilafətdə peyğəmbərin soyundan olmayanların da hakimiyyətini qan
(20/642-ci ildə vəfat etmişdir) Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarından biri olmuşdur. Zeynəb ilk müsəlmanlardan biri idi
(65/684-cü ildə vəfat etmişdir) Əli ibn Əbu Talib və Fatimənin qızı olmuşdur. Məhəmməd peyğəmbərin vəfat tarixinə təxminən beş il qalmış doğulmuşdur
(4/626 ildə vəfat etmişdir) Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarından biri olmuşdur. Soyu döyüşkən ərəb qəbiləsi olan Əmir ibn Sasadan gəlməkdədir
(8/630-cu ildə vəfat etmişdir) Məhəmməd peyğəmbərin böyük qızı olmuşdur. Zeynəb Məhəmmədin peyğəmbərliyinə təxminən on il qalmış doğulmuşdur
heyvanların şəriət qaydalarına uyğun kəsilməsidir. Heyvanın kəsilməsinin ən başlıca şərti “Bismillah” (Allahın adı ilə) sözlərinin deyilməsidir
qəddəs kitabdır. Quranda (4: 163, 17: 55) Zəbur haqqında məlumat verilir. Zəbur Allahın Bəni İsrailə Tövratdan sonra göndərdiyi ikinci müqəddəs kitabd
səhih və həsən hədislər üçün irəli sürülmüş şərtlərə uyğun olmayan hədislərdir. Onların Məhəmməd peyğəmbər tərəfindən söylənilməsi şübhələr doğurur
Allah qarşısında savab qazanmaq niyyəti ilə varlı müsəlmanın bir il ərzində toplanan sərvətinin müəyyən bir hissəsinin yoxsullara bağışlamasıdır
İsrail peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Zəkəriyyə peyğəmbərin soyu Süleyman peyğəmbərə qədər yüksəlir
cəhənnəm ağacıdır. Quran ayələrinə görə onun meyvələri acıdır və cəhənnəm əhli ondan dadacaqdır (44: 43-46; 56: 51-55)
peyğəmbərlərinin düşüncələrində ola bilən kiçik günah və yanlışlıqlar belə adlanır. İslama görə peyğəmbərlər düşünülmüş günahlar etməzlər
(467/1075 – 538/1143) – təfsirçi, fəqih və kəlam alimi olmuşdur. O, Xarəzmin Zəməxşər məntəqəsində Səlcuq sultanı Malik şahın dövründə yoxsul türk ail
Məkkədə Məscidül-Haramda yerləşən su mənbəyidir. Rəvayətlərə görə susuzluqdan əziyyət çəkən İbrahim peyğəmbərin ikinci həyat yoldaşı Həcər burada Səfa
özlərini müsəlman kimi göstərib, ancaq qəlblərində İslamı qəbul etməyən insanlar belə adlanırlar. Ehtimala görə bu söz zərdüştlülərin müqəddəs kitabı
ərin arvadını anasına, bacısına və digər evlənməsi haram edilən qadınlara bənzətməsidir. Belə olduqda ər həyat yoldaşı ilə evlənməsi qadağan olan qadı
Allahı yada salmaq, Onu anmaqdır. Bu söz Quran və hədislərdə Allahı anmaq və namaz qılmaq anlamında işlədilmişdir
İslam dövlətində yaşayan və İslam qanunu ilə qorunan digər dinlərin mənsublarıdırlar. Zimmilər öz dinlərində qala bilərdilər və İslamı qəbul etməyə mə
şəriət qanunlarına uyğun olmayan, nigah bağlanmadan kişi və qadının cinsi əlaqədə olmasıdır. İslamda zina böyük günahlardan hesab edilir (Quran, 17: 3
müsəlmanlar tərəfindən müqəddəs hesab edilən yerlərə getməkdir. Ziyarət yerlərinə getmək savab qazandıran əməllərdən hesab olunur
günorta vaxtdır. Bu zaman vacib zöhr namazı qılınır. Bu namaz əsr namazının girdiyi vaxta qədər qılına bilər
(36/656-cı ildə vəfat etmişdir) Məhəmməd peyğəmbərin əmisi oğlu və səhabəsi olmuşdur. İslamı ilk qəbul edənlərdən olmuş və bu səbəbdən də təqiblərə mə
Allahla özü arasında olan hər bir maneəni ortadan qaldıran, dünya malından uzaq duran, bütün günlərini ibadətlə keçirən müsəlmanın həyat tərzidir
Quranın “Yusif” (12) surəsinin 21-ci ayəsində anılan, ancaq adı çəkilməyən qadındır. O, Misir məmurunun arvadı olmuşdur