xristian əqidəsində bir Tanrıda olan üç şəxsiyyətin hər biridir.Yunanca “Hipostasisdir”. Xristianlığın Romada yayılması dövründə Allahın zatı, onun ma
(30/650-ci ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin səhabəsi və katibi olmuşdur. Xəzrəc qəbiləsindən olmuş, hicrətdən öncə İslamı qəbul etmiş, Əqəb
bax: QURBAN.
qanun pozuntularına görə cəzaların tətbiq edilməsidir. Fiqhin əsas sahələrindən biridir. Cəzalar şəriət qanunlarını pozmuş insanlara qarşı tətbiq olun
(59/679-cu ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarından biri olmuşdur. Birinci əri Əbu Sələmə ilə ilk müsəlmanlardan olmuşdurlar,
(44/665-ci ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarından biri olmuşdur. O, nüfuzlu Qureyş başçılarından biri olmuş Əbu Süfyan ibn H
(9/630-cu ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin qızı olmuşdur. Əbu Ləhəbin ikinci oğlu Ütbə ilə nişanlanmışdır
İslam dinin əsaslarını qəbul edən və onun şərtlərini yerinə yetirən müsəlmanların təşkil etdiyi cəmiyyətidir
ilin istənilən vaxtı Kəbə evinin ziyarət edilməsidir. Bununla belə həcc mövsümündə ümrə ziyarəti yerinə yetirilməz
(58/678-ci ildə vəfat etmişdir) – Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən biri olmuşdur. Üsəmənin anası Ümm Ayman Məhəmməd peyğəmbərin atası Abdullahın kö
Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən və Mədinənin Evs qəbiləsinin başçılarından biri olmuşdur. Məhəmməd peyğəmbərin Mədinəyə göndərdiyi Müsab ibn Ümeyr
müsəlmanların əkindən yığdıqları məhsulun onda biri həcmində verdikləri vergidir. Daha çox bu vergi dənli məhsullardan verilirdi
Bəni İsraildən olmuş, Musa şəriətini yaymış imanlı bir insan olmuşdur. Bəzi ilahiyyatçılar onun peyğəmbər olduğunu iddia etmişdirlər
ərəblərin ən tanınmış bütlərindən biri olmuşdur. Bu büt Məkkə ilə Mədinə arasındakı Nəhl adlanan bölgədə yerləşmişdir
müsəlmanlar üçün yerinə yetirilməsi qaçınılmaz olan əməllərdir. Vacib olan buyruqlar mütləq icra edilməlidir
dini maarifləndirmə məqsədi ilə məscidlərdə dini moizələr oxuyan dini xadimdir (bax: VƏZ). Vaiz dərin dini biliyə, yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə və nat
islamöncəsi Ərəbistanda biri-birinin ardınca beş cüt əkiz bala doğan dişi heyvanı belə adlandırırdılar
sufilikdə Tanrıya olan sevgidən “sərxoş” olaraq dini ekstaz durumuna girməkdir. Bu durumda insan həqiqəti duymur, özünü idarə edə bilmir
Allahın vəd etdiyini icra edəcəyinə inancdır. Kəlamda (I) bu sözlər Allahın vəd etdiyi kimi axirət dünyasında möminlərin mükafatlandırılması, günahkar
Nuh peyğəmbərin xalqının tapındığı büt olmuşdur. Bundan başqa, o xalq bir neçə bütlərə də tapınırdılar
ufi təlimlərindən biridir. Bu təlimin müəllifi Əhməd Fəruqi olmuşdur. Onun dövründə mənsub olduğu Nəqşibəndi təriqətinin ardıcılları mənəvi yollarında
sufi təlimlərindən biridir. Bu təlimə görə yalnız bir varlıq vardır, o da Allahdır. Ondan başqa heç nə yoxdur
XII\XVIII əsrin ortalarından başlayaraq Ərəbistan yarımadasında yaranmış sələfi dini-siyasi hərəkatının ardıcıllarına verilmiş addır
Allahın bəzi peyğəmbərlərinə nazil etdiyi buyuruqlardır. Quranda (4: 163) deyilir ki, bəzi peyğəmbərlər vəhylər almışdırlar
əqli sağlığı yerində olan, yetkinlik yaşına çatmış müsəlmanların heç bir mənfəət güdməyərək, xeyriyyə məqsədi ilə müəyyən qurumlara bağışladığı pul və
dinin vacib və müstəhəb əməllərini yerinə yetirən, haram və məkruhdan çəkinən, Allah nəzdində yüksək məqama yüksələn müsəlmandır
nüfuzlu qureyşili, Məhəmməd peyğəmbərin əleyhdarlarından biri olmuşdur. Məhəmməd peyğəmbər məkkəliləri İslama dəvət etməyə başlayan zaman onu bu fikir
fiqhdə ölmüş adamı təmsil edən, onun vəsiyyətini yerinə yetirən əqli sağlığı yerində, yetkin və azad insandır
(80/699 – 127/748) – müsəlman ilahiyyatçısı və kəlamçısı (I), mütəzililiyin yaradıcılarından biri olmuşdur
Allaha nəyinsə vasitəsi ilə dua etmək, yardım diləmək, yaxınlaşmaq, bununla da Onun rizasına nail olmaqdır
ölüm ayağında olan insanın yaxınlarından reallaşmasını istədiyi hər hansı bir buyuruq və ya tapşırıqdır
dini məsələlərdə mütəmadi olaraq şübhələrə düşməkdir. İlahiyyatçılara görə vəsvəsəni müsəlmanların canına şeytan salır və təbii ki, onlar əsassızdır
məscidlərdə din xadimlərinin hansısa məsələnin örnəyini əsas tutaraq insanları nəsihətlə doğru yola yönətmələridir
insanda haqqı haqsızlıqdan, xeyri şərdən, yaxşını pisdən, ədaləti ədalətsizlikdən, mədəniyyəti mədəniyyətsizlikdən ayıran təbii əxlaqi mexanizmdir
hicrətin onuncu ilinin Zülhiccə ayında Məhəmməd peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə hicrət etdikdən sonra Məkkəyə ilk dönüşü, eyni zamanda ilk və sonuncu hə
müəyyən vaxtda Quran ayələri və duaları oxumaq, Allahı zikr etməkdir. Sufi təriqətlərinin zikrləri, eləcə də mənəvi yolları belə adlanır
vacib olan işa namazından sonra qılınan xüsusi bir namazıdır. Bəzi məzhəblərdə bu namazın üçüncü rükətində qunut duası oxunur
bax: DƏSTƏMAZ
kənanlıların peyğəmbərlərdən biri olmuşdur. Quranın 29: 27 ayəsində onun adı çəkilmişdir. Yaqub İshaq peyğəmbərin oğlu idi
yer üzündə fəlakətlər törədən azğın qəbilələrdir. Onların ortaya çıxması qiyamət gününün əlamətlərindən hesab edilir
sami xalqlarından biridir. Bu xalq Yaqubun böyük oğlu Yəhudanın adı ilə bağlıdır. Onları İsrail oğulları, İsraillilər, İbranilər də adlandırırlar
İsrail oğullarına göndərilmiş peyğəmbərlərdən biri olmuşdur. Zəkəriyyə peyğəmbərin oğludur. Valideynlərinin uzun müddət övladları olmamışdır
Bax: YƏSƏVİLƏR
tanınmış sufi təriqətlərindən birinin ardıcıllarıdırlar. Bu təriqətin adı türk soylu Əhməd Yəsəvi (562/1166-cı ildə vəfat etmişdir) ilə bağlıdır
bax: MƏDİNƏ
xaricilərdən ayrılmış aşırı təriqətin ardıcıllarıdırlar. Onun yaradıcısı Yəzid ibn Anis olmuşdur. O, Məhəmməd peyğəmbərin şəriətini ortadan qaldıracaq
Allahın göndərdiyi peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Quranın 10-cu surəsi onun adı ilə bağlıdır. Rəvayətlərə görə Assuriyanın Neynəva şəhərində doğulmu
Allahın göndərdiyi peyğəmbərlərdən bir olmuşdur. “Yusif” (12) surəsinin bütün məzmunu ona həsr edilmişdir
İsrail oğullarına göndərilən peyğəmbərlərindən biri olmuşdur. Rəvayətlərə görə o, Musanın bacısı oğlu idi və onun ardıcılı olaraq Tövratın qanunları i
bax: ABİD