Leypsiq

coğ. Leipzig

leşyeyən
leysan
OBASTAN VİKİ
Leypsiq
Leypsiq (alm. Leipzig‎) — Almaniyanın Saksonya əyalətinə bağlı bir şəhər. Sahəsi 297,60 km². 29 fevral 2008-ci ilin hesablamalarına görə əhalisi 510.651 nəfər olub. Artıq 17-ci əsrdən etibarən Leypsiq şəhəri Qərbi Avropada öz universitetləri və yarmarkaları ilə tanınmağa başlayıb. Şəhərdə hər il çoxlu sayda yarmarka keçirilir, bu səbəbdən şəhəri qeyri-rəsmi olaraq Messestadt (yarmarkalar şəhəri) adını almışdır. Leypsiq İkinci dünya müharibəsindən sonra Sovet işğalı altında qalan Şərqi Almaniyada əsas şəhərlərdən biri olub. Bu şəhərdə 1879-cu ildə V.Vundt tərəfindən dünyada ilk eksperimental psixologiya laboratoriyası yaradılıb. Sonralar laboratoriya instituta çevrilib.
Leypsiq Universiteti
Leypsiq Universiteti (alm. Universität Leipzig‎) — Almaniyanın Leypsiq şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == Universitetin əsası 2 dekabr 1409-cu ildə qoyulmuşdur. == Xarici əlaqələri == Utrext Şəbəkəsinin üzvüdür.
Leypsiq sərgisi
Leipzig sərgisi (alm. Leipziger Messe‎) — dünyanın əhəmiyyətli ticarət sərgilərindən biri. == Tarixi == === Orta əsrlərdə sərginin təməli === Leypsiq şəhəri iki əhəmiyyətli ticarət, keçmiş Romanın kəsişməsində yerləşirdi, yollar: (lat. Via Regia) (Sileziyaya Reyndən) kral yolu və (lat. Via imperii) (Baltika dənizinə İtaliyadan) İmperiya yolu. Belə vəziyyət sənətlərin və ticarətin inkişafına imkan yaradırdı, xüsusilə xarici. Müasir yarmarka üçün əsas 1190-cı ildə maysenskim markqraf Ottonu qoyulmuşdu (girov qoyulmuşdu), hansı ki, yaz və payız yarmarkalarının keçirilməsinə Leypsiğin hüququnu (haqqını) təsdiq etdi. XV əsrdə, şəhərə üçüncünü keçirməyə icazə vermiş (həll etmiş) Fridrix II-in əvvəlcə Saksoniya kurfürstü — yeni il yarmarkasını, və (amma) sonra 1497-ci ildə Maksimillian I-in Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru, leyptsiq yarmarkalarına imperiyaların statusunu vermiş (bu status üzrə (görə) heç bir başqa şəhərə, radiusda təxminən Leypsiqdən 115 kilometr yerləşdirilmişə belə ticarətlərin keçirilməsi həll edilmirdi (icazə verilmirdi)), Leypsiqdə bu işin inkişafına imkan yaradırdılar. Bütün istiqamətlərdə ticarət əlaqələrini qaydaya salmağa icazə verən xüsusi status və əlverişli coğrafi mövqe və gələcəkdə ona imkan yaradırdılar ki, bir neçə yüzillik sonra leyptsiq yarmarkaları Avropada ən əhəmiyyətli oldu. === Sərgi keçidinə nümunə === 1895-ci ildə, ilk dəfə dünya tarixində, Leypsiqdə yarmarkaların keçirilməsi prinsipi dəyişdi, satışın yerinə yalnız nümunələri qoyulmağa başladılar, və (amma) artıq bağlanmış sazişlər üzrə (görə) mal, lazımlı miqdarda və müzakirə edilmiş keyfiyyət, bilavasitə istehsalçıdan nəqliyyatla sifarişçilərə yola düşürdü.
Leypsiq Coğrafiya Cəmiyyəti
Leypsiq Coğrafiya Cəmiyyəti (alm. Geographische Gesellschaft zu Leipzig‎) — Almaniya Federativ Respublikasının coğrafi sahədə fəaliyyət göstərən ictimai təşkilatlarından biri. Mərkəzi ofisi Leypsiq şəhərində yerləşir. == Tarixi == Cəmiyyətin əsası 1861-ci ildə Almaniyanın Leypsiq şəhərində qoyulmuşdur. == Fəaliyyəti == Cəmiyyəti müntəzəm olaraq mühazirələr, müzakirələr, ekskursiyalar və səyahətlər həyata keçirir.
Leypsiq Kitab Sərgisi
Leypsiq Kitab Sərgisi — (alm. Leipziger Buchmesse‎) — Frankfurtdan sonra böyüklükdə ikinci kitab sərgisi, Leyptsiq yarmarkası tərkibində ən məlum (məşhur) sərgilərdən biri. Hər il mart ayının ortasında keçirilir. == Sərginin tarixi == Leyptsiq kitab yarmarkası XVII əsrdə yaradıldı. XVIII əsrə Leypsiq Almaniyanın kitab ticarətinin mərkəzinə çevrildi. Yarmarka həmçinin İkinci dünya müharibələri dövründə keçirilirdi (aparılırdı), amma onun coğrafiyası onda kəskin azaldı. 2–7 mart 1941 ildə keçirilmiş Leyptsiq yarmarkasında SSRİ, Bolqarıstan, İtaliya, Almaniya, Türkiyə, İsveçrə, İran, İspaniya, Yuqoslaviya, Rumıniya, Slovakiya, Yaponiya, həmçinin Almaniyayla işğal edilmiş Belçika, Niderlandlar, Danimarka və Norveç iştirak etdi. Bu halda yarmarkada 1941-ci il yalnız çap nəşrləri təqdim edilməmişdi . Almaniyada SSRİ-in səfirliyin üçüncü katibi Aleksandr Kapustin bildirirdi ki, ən böyük maraq sərginin adi ziyarətçiləri "xalçalara, körüklərə, şərablara, şirniyyat məmulatlarına və tütünə" göstərdilər. == Müasirlik == Yarmarkada Almaniyadan və dünyanın başqa ölkələrindən çoxsaylı naşirlər müxtəlif növün (nəsilin) ədəbiyyatını, məktəb dərsliklərini, qəzetləri və jurnalları təqdim edirlər, təqvimlər, bədii albomlar, audiokitablar.
Lokomotiv Leypsiq FK
Lokomotiv (Leypsiq) - Almaniyanın futbol klubu == Avropa kuboklarında iştirak == 15 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.
RB Leypsiq FK
RasenBallsport Leipzig e. V.- (alm. RB Leipzig‎) Adətən RB Leypsiq kimi tanınır. Almaniyanın Saksoniya vilayətinin Leysbiq şəhərini təmsil edən və Almaniya Futbol Birliyinə tabeli alman futbol klubudur. Klub, 2009-cu ildə, enerjili içkilər istehsalçısı Red Bull GmbH təşəbbüsü ilə, beşinci bölmə tərəfi SSV Markranstädt'in oyun hüququnu alıb, yeni klub səkkiz il ərzində ən yaxşı naliyyəti Bundesliqaya yüksəlməsidir. Kişilərdən ibarət peşəkar futbol klubuna Rasenballsport Leypsiq Gmbh şirkəti təşkilatçılıq edir. RB Leypziq ev oyunlarını Red Bull Arenada oyanyır. 2009–10-cu illərdə başlayan ilk mövsümündə RB Leypsiq NOFV-Oberliga Süd (V) oyunlarında üstünlük əldə etmişdir. Regionalliga Nord (IV) oyunlarında çempion olmuşdur. RB Leipsiq, 2012–13 Regionalliga Nordost mövsümünü tək bir məğlubiyyətə uğratmadan qazandı və Liqa (III) ya yüksəldi, sonra 2013–14 liqa 3 mövsümünü bitirdi və 2-ci Bundesliga'ya yüksəldi.
Leypsiq Universiteti Kitabxanası
Leypsiq Universiteti Kitabxanası (alm. Universitätsbibliothek Leipzig) — Leypsiq Universitetinin mərkəzi kitabxanası. Kitabxana Albertina kitabxanası kimi də tanınır. Bu, Almaniyanın ən qədim universitet kitabxanalarından biridir. 1543-cü ildə yaradılmışdır. == Tarixi == Kitabxana 1543-cü ildə, Reformasiya dövründə, Müqəddəs Pavelin Dominikan monastırının ləğv edildiyi zaman yaradılmışdır. Monastırın Mittelpaulinum adlanan otaqlarının birində dağılmış bir çox monastırların kitabxanaları toplanmışdı. Məhz bu kolleksiya gələcək kitabxananın əsasını təşkil etdi. Kitabxananın görkəmli kitabxanaçıları arasında bunları qeyd etmək lazımdır: əlyazmalar kataloqunu tərtib edən Yoahim Felleri, Əlifba kataloqunu təqdim edən Kristian Gottlieb Joher, kitabxananı elmi prinsiplər əsasında yenidən təşkil edən Ernst Qotgelf Gerşorff. XIX-cu əsrin sonlarında kitabxananın fondları o qədər böyüdü ki, təcili olaraq daha böyük binalara köçməyə ehtiyac yarandı.
Leypsiq yarmarkasında (film, 1972)