may-iyun

"İyun" ilin 6-cı ayıdır. 30 gündən ibarətdir. Romanın panteon ilahəsi sayılan "Yunona"nın adı ilə bağlıdır. O evlilik və qadınların gözəl rifahı kimi simvolizə edilir.

May (lat. Majus) — Qriqorian təqviminin beşinci ayı . Adını qədim Roma tanrısı Mayyadan götürüb. 31 günü var. "May" sözü bəşəriyyətə Bizans İmperiyasından keçib. Maia yaz ilahəsi olan və yaşlı Romalı Faokugotnup və onun həyat yoldaşı Vulcanın qızı olduğu fərziyyə edilir. == Bayramlar == === Beynəlxalq === 1 may — Yaz və əmək bayramı 17 may — Beynəlxalq elektrorabitə günü 18 may — Beynəlxalq muzeylər günü 21 may — Beynəlxalq kosmos günü 31 may — Beynəlxalq tütünsüz həyat günü === Azərbaycan bayramları === 9 may — Qələbə Günü 28 may — Respublika günü.

10 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 161-ci günü. (uzun ildə 162-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 204 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1934 — İtaliya milli futbol komandası 1934 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1967 — Altı günlük müharibə bitmişdir: İsrail və Suriya atəşkəs barədə razılığa gəliblər. 1999 — NATO-nun Yuqoslaviyaya qarşı müharibəsi bitmişdir. 2012 — Taiti milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2005 — "Neftçi" Azərbaycan Premyer Liqası çempionu olmuşdur.

11 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 162-ci günü. (uzun ildə 163-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 203 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 2016 — Yeni Zelandiya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1993 — Azərbaycan və Belarus arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2022 — Minifutbol üzrə Azərbaycan milli komandası Slovakiyanın Koşitse şəhərində keçirilən Avropa çempionatını qazanmışdır.

12 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 163-cü günü. (uzun ildə 164-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 202 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1964 — Aparteid əleyhinə fəal və Afrika milli konqresinin rəhbəri Nelson Mandela CAR-da təxribat törətdiyinə görə ömürlük həbs cəzasına məhkum edilib. 1987 — Soyuq müharibə: Brandenburq qapısında ABŞ prezidenti Ronald Reyqan açıq şəkildə Mixail Qorbaçova Berlin divarını sökməyə çağırıb. 1991 — Boris Yeltsin Rusiyanın prezidenti seçilib. 1998 — Fransa milli futbol komandası 1998 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2016 — ABŞ-nin Florida ştatındakı Orlando şəhərində "Pulse" gey gecə klubunda gülləbaran hadisəsi baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ağdam uğrunda döyüşlərdə iştirak edib və Goranboy əməliyyatını keçirərək Şaumyan rayonunu azad etmişdir. 2015 — Bakıda 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimi keçirilmişdir.

13 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 164-cü günü. (uzun ildə 165-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 201 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 31 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1976 — İran milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb. 1983 — Pioner 10 Neptunun orbitindən kənara çıxandandan sonra, mərkəzi Günəş sistemini tərk edən ilk süni obyekt olub. 2015 — Tbilisi şəhərində daşqın baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1931 — Azərbaycan Yazıçılar Birliyi təsis edilib. 1992 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə məxsus Su-25 döyüş təyyarəsinin Əsgəran yaxınlığında Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulmuşdur.

14 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 165-ci günü. (uzun ildə 166-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 200 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1158 — Münhen şəhəri Aslan Henri tərəfindən İzar çayının sahilində qurulmuşdur. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1940 — İkinci Dünya müharibəsi: Almaniyanın Paris işğalı başlayıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2004 — Azərbaycan polis polkovniki Fətulla Hüseynov Bakıda yaşadığı binanın qarşısında öldürülüb.

15 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 166-cı günü. (uzun ildə 167-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 199 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə. 763 — Assuriyalılar günəş tutulmasını qeyd edirlər və bu daha sonradan Mesopotamiya tarixinin xronologiyasını düzəltmək üçün istifadə olunub. === 1601–1900 === 1667 — İnsana ilk qanköçürmə Jan-Baptist Denis tərəfindən həyata keçirilib. 1836 — Arkanzas ABŞ-nin 25-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1954 — UEFA təsis olunub. 1977 — 1975-ci ildə diktator Fransisko Frankonun ölümündən sonra İspaniyada ilk demokratik seçkilər keçirilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2021 — Azərbaycan və Türkiyə arasında Şuşa Bəyannaməsi imzalanmışdır.

16 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 167-ci günü. (uzun ildə 168-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 198 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1963 — Sovet kosmik proqramı: Vostok 6 missiyası: Kosmonavt Valentina Tereşkova kosmosa çıxan ilk qadın oldu. === Azərbaycana aid hadisələr === 1919 — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Gürcüstan Demokratik Respublikası arasında Azərbaycan-Gürcüstan hərbi müdafiə sazişi imzalanmışdır. 1995 — Sara TV təsis edilib. 2003 — Zəngəzur Milli Parkı təsis edilib.

17 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 168-ci günü. (uzun ildə 169-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 197 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1940 — Üç Baltikyanı dövlət olan Estoniya, Latviya və Litva Sovet İttifaqı tərəfindən işğal olunub. 1944 — İslandiya Danimarkadan müstəqilliyini elan edərək respublikaya çevrilib. 1962 — Braziliya milli futbol komandası 1962 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1985 — Discovery Channel telekanalı təsis edilib. 2015 — Amerika Birləşmiş Ştatlarının Cənubi Karolina ştatının Çarlston şəhərində yerləşən Afrika Emanuel Metodist Kilsəsinə silahlı hücüm edilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1984 — Bakı şəhərində 106 saylı sərnişin avtobusunun erməni terrorçusu Henrix Vartanov tərəfindən partladılıb. 1988 — Azərbaycan Ali Soveti Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olduğunu təsdiq edir.

18 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 169-cu günü. (uzun ildə 170-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 196 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1815 — Bir tərəfdə Fransa İmperiyası , digər tərəfdə Böyük Britaniya və Prussiya arasında Vaterlo döyüşü baş verib. === 1901–cari === 1940 — Şarl de Qoll 18 iyun müraciətini edib. 1972 — Qərbi Almaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1979 — ABŞ və Sovet İttifaqı arasında SSMD-2 tərəfindən imzalanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2010 — Azərbaycan və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında Çaylı döyüşü baş vermişdir. 2020 — "Qarabağ" Azərbaycan Premyer Liqası çempionu olmuşdur.

19 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 170-ci günü. (uzun ildə 171-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 195 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1938 — İtaliya milli futbol komandası 1938 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1944 — Yaponiya İmperiyası və ABŞ arasında Filippin dəniz döyüşü baş verib. 1979 — Əvvəlcə 1976-cı ildə "Con" kimi nəşr olunan "Qarfild"-in ilk komiksləri ümummilli sindikasiyaya daxil olub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan, Avstraliya və Rumıniya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2016 — Azərbaycanda ilk dəfə Formula-1 qran-prisi keçirilib və qran-prinin qalibi Niko Rosberq olub.

1 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 152-ci günü. (uzun ildə 153-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 213 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1792 — Kentukki ABŞ-nin 15-ci ştatı olub. 1796 — Tennessi ABŞ-nin 16-cı ştatı olub. 1831 — Ceyms Klark Ross Şimal maqnit qütbünə çatan ilk avropalı olur. === 1901–cari === 1980 — Atlanta şəhərində CNN televiziya kanalı təsis edilib. 2009 — Air France şirkətinə məxsus A-330 təyyarəsi Atlantik okean üzərində qəzaya uğramışdır. === Azərbaycana aid hadisələr === 1981 — Bakıda Respublika Gözdən Əlillər Kitabxanası təsis edilib. 1992 — Azərbaycan və Lüksemburq arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

20 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 171-ci günü. (uzun ildə 172-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 194 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1837 — I Viktoriya Böyük Britaniyanın kraliçası olub. 1863 — Qərbi Virciniya ABŞ-nin 35-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1976 — Çexoslovakiya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1991 — Almaniya Bundestaqı hökumət oturacağının keçmiş Qərbi Almaniya paytaxtı Bonndan indiki paytaxtı Berlinə köçürülməsinə səs verib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — Azərbaycan və Mozambik arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

21 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 172-ci günü. (uzun ildə 173-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 193 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1503 — Səfəvilər dövləti və Ağqoyunlu dövləti arasında Almaqulağı döyüşü baş verib. === 1601–1900 === 1788 — Nyu-Hempşir ABŞ-nin 9-cu ştatı olub. === 1901–cari === 1964 — İspaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1970 — Braziliya milli futbol komandası 1970 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2009 — Qrenlandiya özünü idarə etməyə başlayıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2012 — Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqı təsis edilib.

22 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 173-cü günü. (uzun ildə 174-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 192 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1633 — Romadakı Müqəddəs Ofis Qalileo Qalileyi qızğın mübahisələrdən sonra kainatın mərkəzinin Yer deyil, günəşin olması fikrini rədd etməyə məcbur edib. === 1901–cari === 1941 — İkinci Dünya müharibəsi: Üçüncü Reyx Barbarossa əməliyyatı nəticəsində Sovet İttifaqını işğal edir. 1945 — İkinci Dünya müharibəsi: Okinava döyüşü bitmişdir. 1980 — Qərbi Almaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb.

23 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 174-cü günü. (uzun ildə 175-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 191 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 10 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1894 — Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi Paris Universitetində baron Pyer de Kubertenin təşəbbüsü ilə təsis olunub. === 1901–cari === 1961 — Antarktidanı elmi qoruq kimi ayıran və qitədə, onun adalarında və buz şelflərində hərbi fəaliyyəti məhdudlaşdıran Antarktika haqqında konvensiya qüvvəyə minib. 2016 — Səsvermənin nəticələrinə əsasən, seçicilərin 52 faizi Böyük Britaniyanın Avropa İttifaqından çıxmasını dəstəkləyib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — "Neftçi" Azərbaycan Superkubokunu qazanıb. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.

24 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 175-ci günü. (uzun ildə 176-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 190 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 11 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1910 — Milan şəhərində Alfa Romeo avtomobil istehsalçısı təsis edilib. 1948 — Soyuq müharibə: Berlin böhranı başlamışdır: Sovet İttifaqı Qərbi Almaniya ilə Qərbi Berlin arasında quruda səyahəti qeyri-mümkün etmişdir. 2007 — ABŞ milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2013 — Bakıda Fairmont Baku hotelinin açılışı olub. 2021 — Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsində Dəmir yumruq abidəsinin açılışı olub.

25 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 176-cı günü. (uzun ildə 177-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 189 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1788 — Virciniya ABŞ-nin 10-cu ştatı olub. === 1901–cari === 1947 — "Gənc qızın gündəliyi" (daha çox "Anna Frankın gündəliyi" kimi tanınır) nəşr olunub. 1950 — Şimali və Cənubi Koreya dövlətləri arasında Koreya müharibəsi başlamışdır. 1978 — Argentina milli futbol komandası 1978 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1988 — Niderland milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2011 — Meksika milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1978 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Nazim Əliverdibəyovun "Cırtdan" operasının premyerası keçirilmişdir.

26 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 177-ci günü. (uzun ildə 178-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 188 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 13 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1945 — San Fransiskoda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi 50 müttəfiq dövlət tərəfindən imzalanmışdır. 1907 — Tiflis şəhərində silahlı soyğun baş vermişdir. 1992 — Danimarka milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2016 — Çili milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.

27 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 178-ci günü. (uzun ildə 179-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 187 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1984 — Fransa milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1998 — Türkiyənin Adana şəhərində 6.2 bal gücündə zəlzələ baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1918 — türk dili Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəsmi dövlət dili elan edilmişdir.

28 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 179-cu günü. (uzun ildə 180-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 186 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1914 — Sarayevoda serb milliyyətçisi Qavrilo Prinsip tərəfindən Avstriya-Macarıstan taxt-tacının vəliəhdi və ershersoq Frans Ferdinandın və onun xanımı Sofiya Hohenberqin qətlə yetirilmişdir. 1919 — Versal sülh müqaviləsi imzalanmışdır. 2000 — Avstraliya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1995 — Azərbaycan və Makedoniya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

29 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 180-ci günü. (uzun ildə 181-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 185 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1958 — Braziliya milli futbol komandası 1958 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1986 — Argentina milli futbol komandası 1986 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1997 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2007 — Apple şirkətin ilk mobil telefonu olan iPhone-u buraxdı. 2008 — İspaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Yeni Zelandiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2011 — Bakıda Dərnəgül metrostansiyasının açılışı olmuşdur.

2 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 153-cü günü. (uzun ildə 154-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 212 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 20 may tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1964 — Fələstin Azadlıq Təşkilatı təsis olunub. 1979 — Roma papası II İohann Pavel ilk rəsmi səfərini vətəni Polşaya edir və kommunist ölkəsinə səfər edən ilk Roma papası olur.

30 iyun — Qriqorian təqvimində ilin 181-ci günü. (uzun ildə 182-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 184 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1422 — Milan hersoqluğu və İsveçrə kantonları arasında Arbedo döyüşü baş vermişdir. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1908 — Podkamennaya Tunquska çayı hövzəsinə meteorit düşmüşdür. 1996 — Almaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2002 — Braziliya milli futbol komandası 2002 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb.