qızıllı

Qızıllı (fars. قزللو‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Həştrud şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 372 nəfər yaşayır (54 ailə).

Qızıllı oymağı — Kəngərli elinin tərkibində olan oymaq. Qızıllı oymağı öncə Ustaclı elinin tərkibində qərar tuturdu. Sonralar Kəngərli oymağı ilə birləşib el yaratdı. Naxçıvan yörəsində yerləşdi. Naxçıvan xanlığının siyasi yaşamında önəmli rol oynamışdı. Qızıllı oymağından xeyli tanınmış şəxslər çıxıb. 1751-ci ildə Qızıllı oymağının bir qolunu Pənahəli xan Sarıcalı-Cavanşir köçürüb Qarabağda yerləşdirdi. == Mənbə == Ənvər Çingizoğlu. Qarşı yatan Qaradağ. Bakı, "Ozan", 1998.– 192 səh.

Pirmurad cultan Əhməd bəy oğlu Qızıllı-Kəngərli (1791-?) — sərkərdə. == Həyatı == Pirmurad cultan Əhməd bəy oğlu 1791-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdu. Ibtidai təhsilini molla yanında almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Atasının vəfatından sonra Qızıllı oymağının başçısı olmuşdu. Naxçıvan xanlığının ictimai-siyasi yaşamında mühim rol oynamışdı. 1824-cü ildə Abbas mirzə Naibəssəltənə ona xüsusı fərmanla yavər (mayor) rütbəsı vermişdi. == Ailəsi == Pirmurad sultan Gülpəri xanımla ailə qurmuşdu. Rzaqulu bəy adlı oğlu vardı.

== Yerləşdiyi ərazi == Şəmkirçay hövzəsində Qalakənd kəndindən cənub-qərbdə yerləşir. H. İ. Əliyev (1991-1998) tərəfindən aşkar olunan bu təzahürün sahəsində qədim dağ qazmaları mövcuddur. Çox güman ki, bu ərazidə Siemens firması tərəfindən dağ-qazma işləri aprılmışdır. == Sahəsi == Təzahürün sahəsi təxminən 1,5 kv. km. sahəni əhatə edir ki, burada alt bayos yaşlı albitləşmiş andezit-bazaltlar, psammit tufları və tuf qumdaşları; Üst bayosun riolit və riodasitləri tuf qlavrelitləri, tuf argillitləri iştirak edir. Sahənin geoloji quruluşu bir sıra şimal-qərb istiqamətli qırılmalarla mürəkkəbləşmişdir. Bu qırılmalar boyu ətraf süxurlar hidrotermal dəyişmələrə məruz qalmışlar. Burada bir-birinə paralel kvars damarcıqlarına malik, hidrotermal dəyişmiş, piritləşmiş, limonitləşmiş iki zona vardır. Zonalarda qazılmış xəndəklərdən götürülmüş sınaqlarda Au- 0,25-0,75 q/t, Ag-2,6-6,5 q/t, Cu-0,01%, Mo-0,002%, Pb-0,01%, Zn-0,01-0,1% aşkar edilmişdir.

Qızıllılar- türk tayfası == Tarixi == Kəngər tayfasından olmuşlar (bax Kəngərlər). XVIII əsr-XIX əsrlərə aid bəzi mənbələrdə Naxçıvan mahalında yaşayan kəngər mənşəli bir sıra qol və tirələrin içərisində qızıllı nəslinin də adı çəkilir. Azərbaycan hökmdarı Nadir şah Əfşarın hakimiyyəti illərində (1736-1747) Naxçıvandakı Qızıllılara inzibati cəhətdən öz aralarından çıxmış vəkil və ağsaqqal rəhbərlik edirdilər. Naxçıvan diyarının və Dərələyəz mahalının ayrı-ayrı kəndlərində qızıllı nəslinin qızılbaşlıq, qızıllı-Pirhəsən qolları məskunlaşmışdır.Maldarlıqla məşğul olmuşdur. == Mənbə == Naxçıvan Ensiklopediyası. Bakı. 2002. səh. 278. ISBN 5-8066-1468-9.