Stearin turşusu
Stearin turşusu (oktadekan turşusu) — C 17H 35COOH formuluna uyğun gələn alifatik sıranın birəsaslı karbon turşusudur. Suda həll olunmayan və dietil efirində həll olan ağ kristaldır. Stearin turşusu 1816-cı ildə fransız kimyaçısı Şevrel tərəfindən donuz yağının içərisində kəşf edilmişdir.
== FİZİKİ XASSƏLƏRİ ==
Kimyəvi cəhətdən təmiz stearin turşusu rəngsiz kristallar şəklindədir. Stearin turşusu suda həll olmur, lakin efirdə həll olur. Qoxusuzdur.
== KİMYƏVİ XASSƏLƏRİ ==
Qələvilərlə reaksiyaya girir (stearatlar əmələ gətirir):
C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O
== ALINMASI ==
Stearin turşusu olein turşusunun hidrogenləşməsindən alınır:
C17H33COOH + H2 → C17H35COOH Stearin turşusu, həmçinin sintetik üsulla — doymuş karbohidrogenlərin manqanlı birləşmələrininoksidləçməsindən də sintez olunur [1].
== BİOLOJİ ƏHƏMİYYƏTİ ==
Stearin turşusu, təbiətdə ən çox yayılmış yağ turşularından biridir, heyvan və bitki yağlarının triqliseridlər şəklində olur. növbədə heyvan yağlarının trigliseridləri, ikincisi isə enerji anbarıdır. Stearin turşusunun miqdarı quzu yağında maksimumdur (~ 30% -ə qədər), bitki yağlarında — 10% -ə qədər (xurma yağı)-dir.