I
сущ. тормоз (устройство для замедления или остановки движения какой-л. машины). Avtomatik tormoz автоматический тормоз, kolodkalı tormoz колодочный тормоз, idarəolunan tormoz управляемый тормоз, diskli tormoz дисковый тормоз, avtomobilin tormozu тормоз автомобиля, tormoz vermək дать тормоз; tormozları basmaq нажать тормоза; tormozlara qulluq уход за тормозами, tormoz bağlanan lövhə щит крепления тормоза
II
прил. тормозной. Tormoz mühərriki тормозной двигатель, tormoz sistemi тормозная система, tormoz mayesi тормозная жидкость, tormoz qəlibi тормозная колодка, tormoz dəstəyi тормозная ручка, tormoz şaybası тормозная шайба, tormoz yolu тормозной путь (расстояние, пройденное транспортной машиной от начала торможения до полной остановки)
◊ tormoz vurmaq nəyə тормозить (замедлять, задерживать развитие чего-л. , быть помехой, препятствием чему-л.). İşə tormoz vurmaq тормозить работу
Tormoz və amortizator mayeləri
Tormoz və amortizator mayeləri — Mexanizmlərdə bəzən maye və buxar qarışığı sıxılarkən əyləcin pedalında iş prinsipi dayanır. Bu hadisəni aradan qaldırmaq üçün xüsusi tormoz mayelərindən istifadə edilir. Onları qaynama temperaturuna və özlülüyünə görə DOT (Departament of Transpartation – ABŞ Nəqliyyat Nazirliyi) normasına əsasən təsnifata ayırırlar. Özlülük iki temperatur əsasında (1000C və 400C) müəyyən edilir.
Tormoz mayelərinin sürtkü xassələri tormoz silindrlərinin işçi təbəqəsinin siyrilməsinin qarşısını almaqla yanaşı, metalları korroziyadan qorumalı və davamlığını təmin etməlidir. Odur ki, tormoz mayelərinə inhibitorlar əlavə edilir.
Tormoz mayeləri əsasən (93–98%) müxtəlif əlavələrdən, aşqarlardan və bəzi boyalardan (7–2%) ibarətdir. Öz tərkibinə görə onlar minerallara, qlikollara və silikonlara ayrılır.
Minerallar t/m-ə əsasən müxtəlif qarışıqlardan sivuş yağı və spirtlərdən (məs. butil spirtindən) 1:1 nisbətində hazırlanır (БСК).