I
прил.
1. долгоживущий
2. долговечный:
1) способный существовать в течение продолжительного времени; многолетний. Uzunömürlü cins (нюв) долговечная порода, uzunömürlü təəssüratlar долговечные впечатления
2) рассчитанный на долгое время; прочный. Uzunömürlü qurğu долговечное сооружение, uzunömürlü texnika долговечная техника, uzunömürlü bina долговечное здание
II
сущ. долгожитель:
1. человек, отличающийся долголетием. Azərbaycan uzunömürlülər diyyarıdır Азербайджан – край долгожителей
2. перен. о человеке, отличающемся активной деятельностью. İdmanda uzunömürlü olmaq быть долгожителем в спорте
3. перен. о том, что характеризуется длительным существованием. Bu traktor uzunömürlü çıxdı этот трактор оказался долгожителем, palıd ağacı uzunömürlüdür дуб – дерево-долгожитель
Uzunömürlü ağaclar (film, 1974)
Azərbaycanın meşələrində çoxlu nadir ağac vardır. Onların ömrü 1000-2000 ilə bərabərdir.
Kinooçerk saysız-hesabsız tarixi hadisənin şahidi olmuş belə qəribə ağaclardan, bunlarla bağlı maraqlı əfsanələrdən, cavan meşələrin salınmasından, mövcud meşələrin qorunmaından danışır.
Rejissor: Musa Bağırov
Ssenari müəllifi: Nahid Hacızadə (Nahid Hacıyev kimi)
Operator: Faiq Qasımov
Səs operatoru: Şamil Kərimov
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
Azərbaycan uzunömürlüləri
Azərbaycanda 90 yaşına çatmış insan uzunömürlü hesab edilir. Dünya üzrə bu yaş həddi 100-dür. Azərbaycanda uzunömürlülərə xüsusilə dağlıq rayonlarda rast gəlinir. Əsasən Talış bölgəsində, İsmayıllı, Tovuz, Gədəbəy, Quba, rayonlarında üstünlük təşkil edirlər. Azərbaycanın ən uzunömürlü sakini Şirəli Müslümovdur və o, 168 il yaşayıb.
"Hər kim yüz il yaşamasa" adlı kitabda Gədəbəyin 100 yaşlıları haqqında ətraflı məlumat verilir. Kitabda 100 yaşı keçən qadınlar üstünlük təşkil edir. Ümumsayca ən çox uzunömürlülərə Talış dağlarında yerləşən rayonlarda rast gəlinir..
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fizialogiya İnstitutunda "Uzunömürlülüyün fizialogiyası" laboratoriyası fəliyyət göstərir.
1999-cu ildə aparılan əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, yaşı 90-dan çox olan insanların sayı azalıb.
Azərbaycan uzunömürlülərinin siyahısı
Azərbaycanda 90 yaşına çatmış insan uzunömürlü hesab edilir. Dünya üzrə bu yaş həddi 100-dür. Azərbaycanda uzunömürlülərə xüsusilə dağlıq rayonlarda rast gəlinir. Əsasən Talış bölgəsində, İsmayıllı, Tovuz, Gədəbəy, Quba, rayonlarında üstünlük təşkil edirlər. Azərbaycanın ən uzunömürlü sakini Şirəli Müslümovdur və o, 168 il yaşayıb.
"Hər kim yüz il yaşamasa" adlı kitabda Gədəbəyin 100 yaşlıları haqqında ətraflı məlumat verilir. Kitabda 100 yaşı keçən qadınlar üstünlük təşkil edir. Ümumsayca ən çox uzunömürlülərə Talış dağlarında yerləşən rayonlarda rast gəlinir..
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fizialogiya İnstitutunda "Uzunömürlülüyün fizialogiyası" laboratoriyası fəliyyət göstərir.
1999-cu ildə aparılan əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, yaşı 90-dan çox olan insanların sayı azalıb.
Azərbaycandakı uzunömürlülərin siyahısı
Azərbaycanda 90 yaşına çatmış insan uzunömürlü hesab edilir. Dünya üzrə bu yaş həddi 100-dür. Azərbaycanda uzunömürlülərə xüsusilə dağlıq rayonlarda rast gəlinir. Əsasən Talış bölgəsində, İsmayıllı, Tovuz, Gədəbəy, Quba, rayonlarında üstünlük təşkil edirlər. Azərbaycanın ən uzunömürlü sakini Şirəli Müslümovdur və o, 168 il yaşayıb.
"Hər kim yüz il yaşamasa" adlı kitabda Gədəbəyin 100 yaşlıları haqqında ətraflı məlumat verilir. Kitabda 100 yaşı keçən qadınlar üstünlük təşkil edir. Ümumsayca ən çox uzunömürlülərə Talış dağlarında yerləşən rayonlarda rast gəlinir..
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fizialogiya İnstitutunda "Uzunömürlülüyün fizialogiyası" laboratoriyası fəliyyət göstərir.
1999-cu ildə aparılan əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələrinə görə, yaşı 90-dan çox olan insanların sayı azalıb.
Dünyadakı uzunömürlülərin siyahısı
Dünya uzunömürlüləri — Dünya ölkələri arasında ən uzun ömür sürən qadınlar Honqkonqda yaşayırlar. Bu ölkədə qadınların orta ömrü 87 ildir. Qadınlar arasında orta ömür uzunluğuna görə sonrakı yerləri 86 illə Yaponiya və San Marino tutur. Fransa, İtaliya, İspaniya və İsveçrədə qadınlar orta hesabla 85 il, Avstraliya, Avstriya, İslandiya, İsrail, Cənubi Koreya, Lüksemburq, Malta, Norveç, Portuqaliya, Sinqapur və İsveçdə 84 il, Belçika, Kanada, Almaniya, Yunanıstan, İrlandiya, Hollandiya, Yeni Zelandiya və Sloveniyada 83 il yaşayırlar. Kişilərin orta ömrü qadınlara nisbətən 5–6 il qısadır. İsveçrə və İslandiyada kişilər orta hesabla 81 il ömür sürürlər ki, bu da dünyada ən yüksək göstərici sayılır. Sonrakı yerləri 80 il orta ömürlə Avstraliya, Honqkonq, İsrail, İtaliya, Malta, San Marino, Sinqapur və İsveç tutur. Türkiyədə orta ömür qadınlar arasında 78, kişilər arasında 71 ildir. Ən çox yaşlı insanların olduğu ölkə Yaponiyadadır. Bu ölkədə hər dörd nəfərdən biri 65 və daha yuxarı yaşdadır.
Lerik Uzunömürlülər Muzeyi
Lerik Uzunömürlülər Muzeyi — Lerikdə muzey
Muzey 1991-ci ildən fəaliyyət göstərir. Dünya üzrə yeganə muzeydir.
Muzeydə 168 yaşlı Şirəli Müslümov, 150 yaşlı Mahmud Eyvazov, 145 yaşlı Məcid Ağayev, 120 yaşlı Qızıl Quliyeva, 113 yaşlı Məhbubə Fətullayeva haqqında foto guşələr və onlara aid şəxsi əşyaların saxlanıldığı bölmələr var. Lerikdə yaşayan uzunömürlülər çox yaşamalarının sirrini təmiz dağ havası, təmiz və keyfiyyətli qida məhsulları,müxtəlif növ dağ bitkiləri, stres və əsəbdən uzaq olmaları və çox hərəkətdə olmaqla əlaqələndirirlər. Çox yaşamaqda genetik faktorların rolu böyükdür. Məsələn, Bilaband kəndində: Əbdül Heydərov (130 yaş),Canəli Heydərov və Əlif Heydərov(1898-ci il təvüllüdlü), Nənni Məmmədova (1910-2011) kimi şəxsləri misal göstrəmək olar.
Muzeyə Hollandiyadan, Almaniyadan, Fransadan, Rusiyadan, Koreyadan, Macarıstandan, Böyük Britaniyadan və s. ölkələrdən xarici qonaqlar təşrif buyurur.
== Xarici keçidlər ==
"Əsrlərə meydan oxuyan uzunömürlülər". Kəpəz Müstəqil Teleradio Şirkəti (az.).
Uzunömürlülər (1977)
Uzunömürlülər — rejissor E.Məmmədovun filmi.
Film Azərbaycanın uzunömürlü vətəndaşlarından bəhs edir.
1) 1978-ci ildə ümumdünya kino həvəskarlarının Bakıda keçirilən festivalı
Film Qızıl medal almışdır.
Rejissor: E.Məmmədov
Bədii rəhbər: Niyazi Bədəlov
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 235-258.
Uzunömürlülər (film, 1977)
Uzunömürlülər — rejissor E.Məmmədovun filmi.
Film Azərbaycanın uzunömürlü vətəndaşlarından bəhs edir.
1) 1978-ci ildə ümumdünya kino həvəskarlarının Bakıda keçirilən festivalı
Film Qızıl medal almışdır.
Rejissor: E.Məmmədov
Bədii rəhbər: Niyazi Bədəlov
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 235-258.