сущ.
1. привычка. Vərdişin gücü сила привычки, vərdişi üzrə по привычке
2. навык, навыки. пед. , псих. Əmək vərdişi трудовые навыки, əməli vərdiş практические навыки, istehsalat vərdişi производственные навыки, mədəni davranış vərdişi навыки культурного поведения, orfoqrafik vərdiş орфографические навыки, vərdişləri aşılamaq прививать навыки
3. сноровка; vərdiş etmək привыкать, привыкнуть; войти в привычку у кого-л. ; vərdişdən düşmək отвыкать, отвыкнуть; vərdişdən çıxarmaq выбить из привычной колеи
Vərdiş
Vərdiş – mütəmadi olaraq təkrarlanan və şüuraltı olaraq baş verməyə meylli davranışların rutinidir.
American Journal of Psychology (1903) "psixologiya nöqteyi-nəzərindən vərdişi, zehni təcrübənin əvvəlki təkrarı nəticəsində əldə edilmiş az və ya çox sabit düşüncə tərzi, istək və ya hisslər kimi" müəyyənləşdirib.
Adi davranış onu nümayiş etdirən insanlarda çox vaxt diqqətdən kənarda qalır, çünki insanın gündəlik işləri görərkən özünü təhlil etməyə ehtiyacı yoxdur. Vərdişlər bəzən məcburidir. Vərdiş tədqiqatçısı Wendy Wood və onun həmkarları tərəfindən 2002-ci ildə gündəlik təcrübə araşdırması aşkar etdi ki, gündəlik davranışların təxminən 43%-i vərdişdən kənar həyata keçirilir. Yeni davranışlar vərdiş formalaşması prosesi ilə avtomatik ola bilər. Köhnə vərdişləri pozmaq və yeni vərdişləri formalaşdırmaq çətindir, çünki insanların təkrar etdiyi davranış nümunələri sinir yollarına həkk olunur, lakin təkrarlar vasitəsilə yeni vərdişlər formalaşdırmaq mümkündür.
Davranışlar ardıcıl kontekstdə təkrar olunduqda, kontekstlə hərəkət arasındakı əlaqədə artan artım müşahidə olunur. Bu, həmin kontekstdə davranışın avtomatikliyini artırır. Avtomatik davranışın xüsusiyyətləri hamısı və ya bir neçəsidir: səmərəlilik; məlumatlılığın olmaması; qərəzsizlik və nəzarətsizlik.
Vərdiş (film, 2006)
"Məzməzə" — Asif Abramovun rejissoru olduğu 2006-cı ildə çəkilən 10 qısametrajlı bədii süjetdən ibarət olan Azərbaycan uşaq satirik kinojurnalıdır.
Bütün süjetlərin bəstəkarı Vüqar Camalzadə, "Atama deyərəm" süjetindən başqa, digər bütün süjetlərin ssenaristi Müşfiq Hətəmov, operatoru isə Samir Həsənovdur. Hər bir süjet 3–8, ümumilikdə isə 38 dəqiqədən ibarətdir.
Film dərsə qulaq asmayan dəcəl şagirdlərdən bəhs edir.
Ssenari müəllifi: Arzu Soltan
Rejissor: Asif Abramov
Operator: Yusif Şəfiyev
Bəstəkar: Vüqar Camalzadə
Prodüser: Tural Məmmədov
Aynur Məmmədova — müəllimə
Taleh Səmədov — dəcəl
Vimeo-da izlə
Myvideo.az-da izlə Arxivləşdirilib 2017-06-14 at the Wayback Machine
Ssenari müəllifi: Elşən Həsənzadə
Rejissor: Asif Abramov
Operator: Samir Həsənov
Qrim edən: Maqsud Məmmədov
Montaj edən: Aqil Əliyev
Bəstəkar: Vüqar Camalzadə
Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov
Redaktor: Nazpəri Məmmədova
Filmin direktoru: Saleh Məmmədov
Prodüser: Müşfiq Hətəmov
Ruhəngiz Qasımova — nənə
Mübariz Tağıyev — baba
Murad Dadaşov — ata
İranə İlkin — ana
Cahid Məmmədov — uşaq
YouTubeda izlə
Filmdə anasını bulvarda itirən uşağın başına gələn əhvalat əks etdirilir. Kinosüjetdə uşaqlarına biganə yanaşan analar və televiziya kanallarındakı açıq-saçıqlığın uşaqların tərbiyəsini pozması tənqid edilir.
Ssenari müəllifi: Arzu Soltan
Rejissor: Asif Abramov
Operator: Samir Həsənov
Qrim edən: Maqsud Məmmədov
Montaj edən: Aqil Əliyev
Bəstəkar: Vüqar Camalzadə
Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov
Redaktor: Nazpəri Məmmədova
Filmin direktoru: Saleh Məmmədov
Prodüser: Müşfiq Hətəmov
Könül Mehrəliyeva — ana
Rəşid Əbdül Vahid — uşaq
Günay İsmayılova — uşaq
YouTubeda izlə
Əzəli düşmən olan iki aktyor rol xatirinə bir-birilərinə əziz dost deyirlər. Hətta belə vəziyyətdə belə çəkiliş arası yapışırlar bir-birilərinin yaxasından. Bəzən böyüklərdə də belə olur.
Ssenari müəllifi: Elşən Həsənzadə
Rejissor: Asif Abramov
Operator: Samir Həsənov
Qrim edən: Maqsud Məmmədov
Montaj edən: Zumrad Muradov
Bəstəkar: Vüqar Camalzadə
Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov
Redaktor: Nazpəri Məmmədova
Filmin direktoru: Saleh Məmmədov
Prodüser: Müşfiq Hətəmov
İntiqam Soltan — rejissor
Kərəm Sərxanoğlun — aktyor
Kənan Sərxanoğlu (Kənan Quliyev kimi) — aktyor
Vimeo-da izlə
Film marşrut avtobuslarda pulyığan uşaqlardan bəhs edir.
Yüksək effektiv insanların 7 vərdişi
Yüksək effektiv insanların 7 vərdişi (ing. The 7 Habits of Highly Effective People: Restoring the Character Ethic) — amerikalı müəllif Stiven R. Kovi tərəfindən yazılmış və ilk dəfə 1989-cu ildə nəşr olunan biznes və özünüinkişaf kitabı.
Kovi effektivliyi arzuolunan nəticələrin əldə edilməsi ilə həmin nəticələrin doğurduğu şeylərin qayğısına qalmaqda yaranan balans kimi müəyyən edir. O, bunu "Qızıl yumurta qoyan qaz" nağılına istinad etməklə göstərir. O, iddia edir ki, effektivlik P/PC nisbəti ilə ifadə edilə bilər, burada P arzu olunan nəticələrin əldə edilməsinə aiddir və PC nəticələri doğuran şeylərin qayğısına qalmağı göstərir.
Kovi bir çox müasir özünüinkişaf kitablarında üstünlük təşkil etdiyi şəxsiyyət etikası adlandırdığı şeyə qarşı çıxır. O, xarakter etikası adlandırdığı şeyi təbliğ edir: birinin dəyərlərini universal və zamansız prinsiplər olduğunu iddia etdiyi şeylərlə uyğunlaşdırmaq. Bunu edərkən, Kovi prinsipləri və dəyərləri fərqləndirir. O, prinsipləri xarici təbii qanunlar kimi görür, dəyərlər isə daxili və subyektiv olaraq qalır. O deyir ki, dəyərlər insanların davranışlarını idarə edir, prinsiplər isə son nəticədə nəticələri müəyyən edir.