Abşeron milli parkı

Abşeron Milli Parkı — Bakı şəhərinin Xəzər rayonunun ərazisində yerləşən milli park.[1] 2005-ci ildə yaradılmışdır, 783 hektar sahəni əhatə edir.

Abşeron Milli Parkı
Abşeron Milli Parkı
Abşeron Milli Parkı
BTMB kateqoriyası — II (Milli park)
Sahəsi 783 ha
Yaradılma tarixi 8 fevral 2005
İdarəetmə orqanı AETSN
Faunası Xəzər suitisi, ceyran, kəkilli dalğıc, gümüşü qağayı, yaşılbaş ördək
Yerləşməsi
40°17′ şm. e. 50°21′ ş. u.HGYO
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Xəzər
Yerləşməsi Abşeron yarımadası, Şah Dili
Yaxın şəhər Bakı
Abşeron Milli Parkı xəritədə
Abşeron Milli Parkı
Abşeron Milli Parkı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Abşeron Milli Parkının ərazisində əvvəllər Abşeron yasaqlığı mövcud olmuşdur. Dövlət yasaqlığı Bakı Şəhər Soveti ərazisində, Abşeron yarımadasında, Şah Dilində idi. Sahəsi 800 hektar idi, Su quşlarını və Xəzər suitiləri yatağını qorumaq, həmçinin Xərə Zirə adasından buraya gətirilən ceyranların sayını artırmaq məqsədilə 1969-cu ilə təşkil edilmişdir.[2]

Yasaqlıq əsasında 2005-ci ildə Abşeron Milli Parkı yaradılmışdır.

Ümumi məlumat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Abşeron yarımadasının cənub-şərq qurtaracağında, rayonun Şah Dili adlanan hissəsində 783 hektarlıq sahədə (bundan 375 ha quruya, 408 ha dənizə düşür) Azərbaycan Respublikasının Abşeron Milli Parkı yerləşir. Abşeron Milli Parkı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci il 8 fevral tarixli Sərəncamı ilə Bakı şəhərinin inzibati ərazisində, Abşeron Dövlət Təbiət Yasaqlığının bazasında yaradılmışdır.

Milli Park Bakının cənub-şərq qurtaracağında — Şah Dili ərazisində yerləşir. Abşeron Milli Parkının yaradılmasında başlıca məqsəd ətraf mühitin mühafizəsi, ondan səmərəli istifadə edilməsi, nəsli kəsilməkdə olan nadir flora və fauna növlərinin (Xəzər suitisi, ceyran, kəkilli dalğıc, gümüşü qağayı, yaşılbaş ördək və s.) qorunub saxlanılması, ekoturizmin inkişaf etdirilməsi, turizm və istirahət (rekreasiya) zonalarının yaradılması, ekoloji monitorinqin həyata keçirilməsi və əhalinin ekoloji cəhətdən maarifləndirilməsini təmin etməkdir.

Abşeron Milli Parkının heyvanat aləmi çox zəngindir. Quşlardan gümüşü qağayı, fısıldayan qu quşu, qırmızıbaş qaz, bizquyruq ördək, yaşılbaş ördək, ağgöz qaraördək, kəkilli dalğıc, böyük ağ vağ, qumluq cüllütü, qaşqaldaq, bataqlıq belibağlısı, dəniz çovdarçısı və s., məməli heyvan növlərindən isə ceyran, canavar, çaqqal, çöl pişiyi, yenot, oxlu kirpi, tülkü, porsuq, dovşan, Xəzərin sularında suiti və həmçinin müxtəlif növ balıqlar məskunlaşmışdır. Abşeron Milli Parkının Xəzər dənizi ərazisində xeyli miqdarda Xəzər suitisi yayılmışdır. Bu növ, pərayaqlıların yeganə nümayəndəsidir ki, Dünya okeanının ən kiçik suitisi kimi "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na daxil edilmişdir.

Bu ərazini çox vaxt tanıtmaq üçün Azərbaycan xəritəsindəki "qartalın dimdiyi" də deyirlər. Rəvayətə görə əvvəllər bura yüksək mənsəbli əyanlar, o cümlədən şahlar (xanlar) ova gələrmiş. Ona görə də buranı yerli əhali Şah dili adlandırır.

FISILDAYAN QULƏLƏK

Parkda məskunlaşan Qırmızı kitaba daxil olan heyvanlar: Xəzər suitisi, ceyran, adi soltanquş, ağgöz qaraördək, qızılqaz, fısıldayan qulələk, kürən vağ, qıvrımlələk qutan[3].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Milli parklar". Tourism.az (az.). 25 April 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 may 2016.
  2. ↑ Абшерон јасаглығы // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 30.
  3. ↑ "Abşeron Milli Parkı". 2022-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-11.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]