Dəmirçi (Şamaxı)

DəmirçiAzərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Dəmirçi
40°50′24″ şm. e. 48°33′43″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Şamaxı rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 537 nəfər
Xəritəni göstər/gizlə
Dəmirçi xəritədə
Dəmirçi
Dəmirçi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Kəndin əski qəbristanlığı

Dəmirçi Şamaxı rayonunun eyniadlı kəndin inzibati ərazi vahidində kənddir. Pirsaatçayın sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Kənd əvvəllər Künəçayın (Dibçay) sahilində salındığına görə Künəçay adlanmışdır. Əhən kəndindən gəlmiş dəmirçi ailələri əvvəlcə mövsümi xidmətlə əlaqədar el yolunun kənarında müvəqqəti yurd, sonralar isə daimi yaşayış məntəqəsi salmışdılar. Kəndin adı sakinlərin məşğuliyyəti ilə əlaqədar olmuşdur.[1]

Coğrafiya və iqlim

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İqlimi mülayimdir, yayda sərin, qışda isə çox da sərt olmur. Bu kəndin qeyri-adi bir xüsusiyyəti də odur ki, ətraf nə qədər duman, çiskin olsa da kəndin üstü həmişə günəşli olur. Kəndin iqlim şəraiti kənar yaşayış məskənlərinkindən fərqlidir.

Dəmirçi kəndi Dəmirçi inzibati ərazi vahidinə aiddir. Kənd əhalisi 537 nəfərdir ki, onunda 281 nəfəri kişi, 256 nəfəri isə qadınlar təşkil edir. Yaşayış evlərinin sayı 68-dir. Kəndin sakinləri vaxtilə İsmayıllının LahıcƏhən kəndlərindən gəlmə tatlardır.[2]

Dəniz səviyyəsindən 1500–1600 metr hündürlükdə yerləşir. Burada həkim amblatoriyası var. Kənddə 60 ev elektrik xəttinə qoşulub, içməli su problemi yoxdur. Kəndə turist axını ildən-ilə artır.

Kənddə Saleh Heydərov adına tam orta məktəb fəaliyyət göstərir.

Şamaxı rayonunda yerləşən Dəmirçi Arxeologiya Muzeyi.

Qədim tikili olan məscidin divarları və damı dağılmışdır. Dəmirçidə olan bütün evlər çox qədim tarixə malikdirlər. Evlərin divarları çox məharətlə hörülmüşdür, sanki bir divar bütöv bir daşdan ibarətdir.

26 avqust 2018-ci ildə Şamaxı rayon Dəmirçi Arxeologiya Muzeyi fəaliyyətə başlamışdır. Muzeyin tikintisi həmin ilin fevralından avqustunadək davam etmişdir. Birmərtəbəli bina açıq və qapalı ekspozisiya zallarından, iki yardımçı otaqdan ibarətdir. Muzeyin sərgi zalında ümumilikdə 7 bölmə yaradılıb. Burada Şamaxı rayonu ərazisində, həmçinin Dəmirçi kəndində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkarlanmış maddi-mədəniyyət nümunələri, nadir daş alətlər, əkinçilik mədəniyyətinə aid əmək alətləri, soyuq silahlar, mis, bürünc, gümüş sikkələr, aqlay materiallardan su boruları, qədim gil məmulatı və digər qiymətli tapıntılar, məişət əşyaları nümayiş olunur. Muzey, həmçinin bölgənin tarixinin müxtəlif dövrlərini araşdırmaq baxımından da mühüm əhəmiyyətə malikdir.[3]

Kənddə Dəmirçi kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir[4].

  1. Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. I cild, səh.224.
  2. Bakıdan ucqar kənd məktəbinə işləməyə gedən qız: “Ailəm buna heç cür razı olmurdu” - MÜSAHİBƏ Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine. modern.az, 23.06.2015  (az.)
  3. AzərTAc. "Şamaxı rayonunda Dəmirçi Arxeologiya Muzeyinin açılışı olub" (az.). Youtube.com. 26.08.2018. 2023-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-26.
  4. MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2018-ci ildə qeydiyyatdan keçənlər Arxivləşdirilib 2019-12-08 at the Wayback Machine. scwra.gov.az  (az.)