Mayski rayonu (Kabarda-Balkariya)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Mayski.

Mayski rayonu (kab.-çərk. Май куей, qaraç.-balk. Май район[3]) - Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Mayski qəsəbəsidir.

Mayski rayonu
Май куей[1]
Май район[1]
Bayraq
Bayraq

43°38′ şm. e. 44°04′ ş. u.

Ölkə
İnzibati mərkəz Mayski
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1937
Sahəsi
  • 384,76 km²
Hündürlük
 297 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 37.828 nəf. (2023)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 86633
Rəsmi sayt
Mayski rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mayski rayonu Kabarda-Balkariya Respublikasının şərq hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: cənub-qərbdə Leskenski rayonu, qərbdə Urvan rayonu, şərqdə Terek rayonu, şimalda Proxladnenski rayonu və şəhər dairəsi, həmçinin cənubdan isə Şimali Osetiyanın Kirov rayonu. Rayonun sahəsi 384.80 km²-dir.

Rayonu ərazisini relyef xüsusiyyətlərinə görə iki hissəyə bölünür: dağətəyi və dağlıq. Rayonun əsas hissəsi respublikanın dağətəyi zonasında, cənub hissəsi isə dağlıq zonada yerləşir. Rayonda yüksəklik göstəriciləri cənubda 5642 metr, şimalda 550 metr arasında dəyişir.

Rayonun hidroqrafik şəbəkəsini iri Terek, Cherek, Baksan və Malka, həmçinin digər çaylar olan Lesken, Demenyuk, Arqudan, Psıqansu, Psarişa, Çornaya, Pavlixa və başqaları təşkil edir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maiski rayonu 29 dekabr 1937-ci ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Primalkin rayonunun Maiski, Aleksandrovski, Kotlyarevski, Prishibi və Novo-İvanovo kənd sovetliklərindən təşkil edilir[4][5].

1963-cü ildə Maiski rayonu ləğv edilərək Proxladnenski rayonuna birləşdirilir və Aleksandrovski kəndi Terek rayonuna verilir.

1965-ci ildə Kabarda-Balkariya MSSR rayonlaşdırma sonrası Mayski rayonu əvvəlki sərhədlərində bərpa edilir.

2005-ci ildə rayonda yerli idarələr ləğv edildi. Nəticədə isə şəhər və kənd yaşayış məntəqələri statusuna malik 5 bələdiyyə quruldu.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Mayski ş.) rayon əhalisinin 69.65 % yaşayır.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[6]:

Xalq Say,
nəf. 		Ümumi əhaliyə
olan nisbəti, %
ruslar 28 342 73,38 %
türklər 3 502 9,06 %
kabardinlər 2 015 5,22 %
qaraçılar 1 216 3,15 %
koreyalılar 921 2,38 %
balkarlar 535 1,39 %
ukraynalılar 478 1,24 %
digərləri 1 584 4,10 %
milliyyətini bildirməyənlər 32 0,08 %
ümumi 38 625 100,0 %
Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat[7]:

Yaş Kişilər,
nəf.		 Qadınlar,
yaş.		 Ümumi
say.		 ümumi əhaliyə
olan nisbət, %
0 — 14 yaş 3 876 3 717 7 593 19,66 %
15 — 59 yaş 11 213 12 797 24 010 62,16 %
60 yaşdan yuxarı 2 425 4 597 7 022 18,18 %
ümumi 17 514 21 111 38 625 100,0 %

Kişilər — 17 514 nəf. (45,3 %). Qadınlar — 21 111 nəf. (54,5 %)[8].

Əhalinin orta yaşı — 38,0 yaş. Kişilərin orta yaşı — 34,5 yaş. Qadınların orta yaşı — 40,2 yaş.

KİV

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda «Mayski News» regional qəzeti nəşr olunur[9]. Həftədə bir dərc edilir. Üstəlik rayon icra hakimiyyətinin rəsmi saytı da fəaliyyət göstərir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 http://www.mayadmin-kbr.ru/ops/pos/1247.html.
  2. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Bul_MO_2023.xlsx (rus.). 2023.
  3. ↑ Официальный сайт Майского муниципального района Кабардино-Балкарской Республики. Проекты нормативно-правовых актов Arxivləşdirilib 2015-06-14 at the Wayback Machine См. официальные наименования муниципального образования на языках народов КБР в проектах решений совета местного самоуправления
  4. ↑ "Об образовании новых районов в Кабардино-Балкарской АССР". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-19.
  5. ↑ Административно-территориальные преобразования в Кабардино-Балкарии. История и современность. — Нальчик : Эль-Фа, 2000. — 730 с.
  6. ↑ "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
  7. ↑ "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-09.
  8. ↑ "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-17.
  9. ↑ "Газета «Майские новости»". 2019-07-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-19.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]