Nəcdatilər
Nəcdat — İslam dininin xaricilər məzhəbi tərkibində olan qrup.
Tarix
[redaktə | mənbəni redaktə et]VII əsrin sonlarına doğru Əməvilər dövründə Necdat ibn-i Əmir əl-Hənəfi (ərəb. نجدة بن عامر الحنفي) adlı şəxsin rəhbərliyi altında qurulmuşdur. Onlar Səudiyyə Ərəbistanının ortasındakı Yamamah adlı səhra və Bəhreyn arasındakı torpaqlara hakim olub bu bölgədə öz müstəqil dövlətlərini qurmuşdular. Necdat 692-ci ildə öz tərəfdarlarından biri tərəfindən öldürülmüşdür. Nəcdatların fərqli xüsusiyyətləri:
- Xristianları, yəhudiləri və digər qeyri-müsəlmanları öldürməyə icazə, Əzraqilər (başqa bir xarici məzhəbi) isə öz güclərini qəbul etmək şərti ilə onların öldürülməsinə icazə vermirdilər.
- Etiqad budur ki, xəlifənin və ya başqa bir hökmdarın olması dində vacib deyil. Belə ki, əgər bir cəmiyyətin üzvləri dini əsaslara söykənən münasibətləri davam etdirə bilirlərsə, onda başsız ola bilərlər.
- Əgər sünnilərin çoxluq təşkil etdiyi bölgələrdə olsalar, təqiyyə ilə öz həqiqi əqidəsini gizlətməyə icazə verilirdi.
- Nəcdət ibn Amir, Xariclərin böyük əksəriyyətindən fərqli olaraq, günah işlətmiş müsəlmanları təkfir etmir, yəni onları kafir hesab etmir və onların Allah tərəfindən bağışlanacağına inanırdı. Yalnız öz günahında israr edən və onu təkrar-təkrar edən, onun fikrincə, küfrdə ittiham oluna bilərdi.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Crone, Patricia. "A Statement by the Najdiyya Khārijites on the Dispensability of the Imamate". Studia Islamica. Leiden: Brill (88). 1998: 55–76. doi:10.2307/1595697. ISSN 0585-5292. JSTOR 1595697. OCLC 5547948728.
- Donner, Fred M. Muhammad and the Believers, at the Origins of Islam. Cambridge, MA: Harvard University Press. 2010. ISBN 9780674050976.
- Dixon, Abd al-Ameer A. The Umayyad Caliphate, 65–86/684–705: (a Political Study). London: Luzac. 1971. ISBN 978-0718901493.
- Gaiser, Adam. Muslims, Scholars, Soldiers: The Origin and Elaboration of the Ibadi Imamate Traditions. Oxford: Oxford University Press. 2010. ISBN 9780199738939.
- Morony, Michael. Iraq After the Muslim Conquest. Princeton: Princeton University Press. 1984. ISBN 0-691-05395-2.
- Rotter, Gernot. Die Umayyaden und der zweite Bürgerkrieg (680-692) (alman). Wiesbaden: Deutsche Morgenländische Gesellschaft. 1982. ISBN 9783515029131.
- Şablon:EI2
- Watt, W. Montgomery. The Formative Period of Islamic Thought. Edinburgh, Scotland: Edinburgh University Press. 1973. ISBN 9780852242452.
- Wellhausen, Julius. Die religiös-politischen Oppositionsparteien im alten Islam (alman). Berlin: Weidmannsche buchhandlung. 1901. OCLC 453206240.