Məlamətilik

İslam

İslam Tarixi

İmanın şərtləri

Tövhid • Mələklər
Kitablar • Peyğəmbərlər
Məad • Axirət
Qəza ve Taleh

İslamın beş şərti

Kəlmeyi-şəhadət • Namaz
Oruc • Həcc
Zəkat

Etiqad məzhəbləri
Əşərilər • Matüridilər • Qədərilər (Mötəzililər) • Cəbrilər • Mürcilər • Cəhmiyyə • Müşəbbihilər • Sələfilər
Fiqh məzhəbləri
Sünnilər:
Hənəfilər • Malikilər • Şafiilər • Hənbəlilər
Yox olmuş məzhəblər:
Zahirilər • Auzailər • Leysilər • Səvrilər • Cəririlər

Şiələr:
İmamilər (Cəfərilər (Əxbarilər • Üsulilər • Şeyxilər) • Ələvilər • Ənsarilər • Qızılbaşlar) • Zeydilər •
İsmaililər (Qərmətilər • Xaşxaşilər • Fəthilər • Xəttabilər) • Vaqifiyyə • Rafizilər (Batinilər) • Qeysanilər • Xürrəmilər • Baziğiyyə • Qurabiyyə
Xaricilər:
Mühakkimə • Əcrədilər (Meymunilər • Səələbilər) • Əzraqilər • Bəyhəsilər • İbadilər • Nəcdatilər • Süfrilər

Həmçinin bax

Sufilər • Yəsəvilik • Nəqşibəndilik • Sührəvərdilik • Xəlvətilik • Səfəvilik • Bayramilik • Bəktaşilik • Cəlvətilik • Cərrahilik • Çiştiyyə • Ehqaqiyə • Gülşənilik • Hürufilik • Kübravilik • Məlamətilik • Mövləvilik • Nemətullahiyyə • Nöqtəvilik • Qələndərilik • Qadiriyyə • Rahmaniyyə • Rifailik • Rövşənilər • Sənusilər • Şaziliyyə • Zahidiyyə • Nüseyrilər • Druzlar • İslam fəlsəfəsi

Məlamətilik — sufi təriqəti.

Xorasanda Həmdun Kəssar (ö. 884-cü il) tərəfindən yaradılmış bu təriqətin təliminin əsasında "məlamət" adlandırılan, insanın günahkar mahiyyətinə görə, ilk növbədə özünü təqsirləndirməsi, məzəmmət etməsi ideyası durur. Buna görə də, təriqət mənsubları Allaha səmimi ibadət etməyi, Onun mərhəmətinə can atmağı önə çəkib, bir çox din xadimlərinə xas olan "möminlik görüntüsü"ndən qaçmağı lazım bilərmişlər.

Məlamətilər mənəvi təcrübələrində, yaxud gündəlik həyatlarında uğurlarından və ya uğursuzluqlarından danışmamağa üstünlük verərmişlər. Onlar sirr saxlamağa böyük həssaslıqla yanaşırmışlar. Məlamətilər mənəvi qapanmanı bəyənməmiş və "tərki-dünyalığı" yalnız cəmiyyət içində yaşamaqla əldə etməyin tərəfdarı olmuşlar. Onların fikrincə, insan gündəlik həyatını olduğu kimi yaşamalı və hər şeyi Allahı xatırlayaraq etməlidir. Allaha hər an yaxın olmaq, Onun adı ilə bütün işləri görmək ideyası məlamətilərin ən yüksək amallarıdır.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Müəllif: Aydın Əlizadə- "Cəmiyyət və Din" qəzeti