Türkiyə əhalisinin siyahıyaalınması (1965)

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili türk dili və kurmanc dili olanların çoxluq və ya əksəriyyət olduqları ellər və ellərdə ümumi əhali içində nisbətləri

1965–ci il Ümumtürkiyə əhali siyahıyaalınması — 1965–ci il, 24 oktyabr tarixində Türkiyə Cümhuriyyətində keçirilmiş əhalinin səkkizinci siyahıyaalınması.

Əhalinin yerləşmə məskəni

[redaktə | mənbəni redaktə et]

I dərəcəli inzibati vahidlər üzrə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sıra
İl
Toplam
Şəhər
Şəhər-qır nisbəti
Qır
Türkiyə[1] 31.391.421 10.805.817
  %34     
     %66  
20.585.604
5 Adana 902.712 422.298
  %47     
     %53  
480.414
47 Adıyaman 267.288 51.463
  %19     
     %81  
215.825
21 Afyonqarahisar 502.248 125.102
  %25     
     %75  
377.146
56 Ağrı 246.961 53.420
  %22     
     %78  
193.541
45 Amasya 285.729 83.016
  %29     
     %71  
202.713
2 Ankara 1.644.302 1.069.761
  %65     
     %35  
574.541
23 Antalya 486.910 129.657
  %27     
     %73  
357.253
57 Artvin 210.065 30.068
  %14     
     %86  
179.997
17 Aydın 524.918 165.953
  %32     
     %68  
358.965
9 Balıkəsir 708.342 230.353
  %33     
     %67  
477.989
66 Biləcik 139.041 36.356
  %26     
     %74  
102.685
65 Bingöl 150.521 20.401
  %14     
     %86  
130.120
64 Bitlis 154.069 43.813
  %28     
     %72  
110.256
37 Bolu 383.939 70.459
  %18     
     %82  
313.480
61 Burdur 194.950 54.135
  %28     
     %72  
140.815
7 Bursa 755.504 335.048
  %44     
     %56  
420.456
39 Çanaqqala 350.317 81.753
  %23     
     %77  
268.564
55 Çanqırı 250.706 43.731
  %17     
     %83  
206.975
24 Çorum 485.567 97.032
  %20     
     %80  
388.535
26 Dənizli 463.369 117.739
  %25     
     %75  
345.630
25 Diyarbəkir 475.916 162.467
  %34     
     %66  
313.449
43 Ədirnə 303.234 102.171
  %34     
     %66  
201.063
42 Elazığ 322.727 106.180
  %33     
     %67  
216.547
53 Ərzincan 258.586 57.397
  %22     
     %78  
201.189
12 Ərzurum 628.001 152.183
  %24     
     %76  
475.818
33 Əskişəhər 415.101 200.332
  %48     
     %52  
214.769
19 Qaziantep 511.026 244.215
  %48     
     %52  
266.811
32 Girəsun 428.015 75.069
  %18     
     %82  
352.946
52 Gümüşxana 262.731 31.957
  %12     
     %88  
230.774
67 Hakkari 83.937 14.132
  %17     
     %83  
69.805
20 Hatay 506.154 203.610
  %40     
     %60  
302.544
49 İsparta 266.240 96.551
  %36     
     %64  
169.689
1 İstanbul 2.293.823 1.792.071
  %78     
     %22  
501.752
3 İzmir 1.234.667 621.553
  %50     
     %50  
613.114
30 Qəhrəmanmaraş 438.423 105.090
  %24     
     %76  
333.333
13 Qars 606.313 117.363
  %19     
     %81  
488.950
29 Kastamonu 441.638 67.163
  %15     
     %85  
374.475
16 Kayseri 536.206 191.221
  %36     
     %64  
344.985
54 Qırxlareli 258.386 85.856
  %33     
     %67  
172.530
60 Qırşəhər 196.836 42.000
  %21     
     %79  
154.836
40 Qocaeli 335.518 136.531
  %41     
     %59  
198.987
4 Konya 1.122.622 354.578
  %32     
     %68  
768.044
35 Kütahya 398.081 87.084
  %22     
     %78  
310.997
27 Malatya 452.624 147.040
  %32     
     %68  
305.584
8 Manisa 748.545 265.857
  %36     
     %64  
482.688
36 Mardin 397.880 90.093
  %23     
     %77  
307.787
18 Mərsin 511.273 189.382
  %37     
     %63  
321.891
41 Muğla 334.973 59.330
  %18     
     %82  
275.643
59 Muş 198.716 32.503
  %16     
     %84  
166.213
58 Nevşəhər 203.316 46.710
  %23     
     %77  
156.606
38 Niğdə 362.444 69.956
  %19     
     %81  
292.488
15 Ordu 543.863 83.585
  %15     
     %85  
460.278
46 Rizə 281.099 63.554
  %23     
     %77  
217.545
34 Sakarya 404.078 124.936
  %31     
     %69  
279.142
6 Samsun 755.946 197.103
  %26     
     %74  
558.843
51 Siirt 264.832 75.520
  %29     
     %71  
189.312
50 Sinop 266.069 38.068
  %14     
     %86  
228.001
10 Sivas 705.186 168.685
  %24     
     %76  
536.501
44 Təkirdağ 287.381 96.897
  %34     
     %66  
190.484
22 Tokat 495.352 123.403
  %25     
     %75  
371.949
14 Trabzon 595.782 108.492
  %18     
     %82  
487.290
63 Tunceli 154.175 23.240
  %15     
     %85  
130.935
28 Şanlıurfa 450.798 150.383
  %33     
     %67  
300.415
62 Uşak 190.536 57.133
  %30     
     %70  
133.403
48 Van 266.840 60.686
  %23     
     %77  
206.154
31 Yozğad 437.883 67.466
  %15     
     %85  
370.417
11 Zonquldak 650.191 157.463
  %24     
     %76  
492.728

Əhalinin dini tərkibi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dini
qrup
Əhalinin sayı
Sayı[2] %
Cəmi 31 391 421 100.00
Müsəlmanlar 31 129 854 99.17
Ortodokslar 73 725 0.24
Qriqoryanlar 69 526 0.22
Katoliklər 25 833 0.08
Protestantlar 22 984 0.07
Digər xristianlar 14 758 0.05
Yəhudilər 38 267 0.12
Digər dinlərdən 14 661 0.05
Dinsizlər 1 212 0.00
Təsniflənməmiş 602 0.00

Əhalinin danışdığı dillər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dil
24 oktyabr, 1965-ci il sa.[3]
Ana dili olaraq danışanlar[q 1][4] % Danışılan tək dil[q 2] Mükəmməl danışılan ikinci dil
Toplam 31 391 421 100.00 28 583 607 2 786 610
Türk dili 28 289 680 90.12 26 925 649 1 387 139
Kürd (kurmanc) dili 2 219 502 7.07 1 323 690 429 168
Ərəb dili 365 340 1.16 189 134 167 924
Zaza dili 150 644 0.48 92 288 20 413
Çərkəz dili 58 339 0.19 6 409 48 621
Yunan dili 48 096 0.15 3 203 78 941
Gürcü dili 34 330 0.11 4 042 44 934
Erməni dili 33 094 0.11 1 022 22 260
İngilis dili 27 841 0.09 21 766 139 867
Laz dili 26 007 0.08 3 943 55 158
Pomak dili 23 138 0.07 2 776 34 234
Bosniya dili 17 627 0.06 2 345 34 892
Alban dili 12 832 0.04 1 075 39 613
Ladino dili 9 981 0.03 283 3 510
Çeçen dili 7 563 0.02 2 500 5 063
Serb dili 6 599 0.02 776 58 802
Alman dili 4 901 0.02 790 35 704
Abazin dili 4 563 0.01 280 7 556
Bolqar dili 4 088 0.01 350 46 742
Fransız dili 3 302 0.01 398 96 879
İtalyan dili 2 926 0.01 267 3 861
İspan dili 2 791 0.01 138 4 297
Rus dili 1 088 0.00 284 4 530
Fars dili 948 0.00 72 2 103
Roman dili 406 0.00 53 6 909
Niderland dili 366 0.00 23 219
Çex dili 168 0.00 25 76
Polyak dili 110 0.00 20 377
Portuqal dili 52 0.00 5 3 233
Xorvat dili 45 0.00 1 1 585
Kırmanc dili 45 0.00 5 308
Kırdaş dili 42 0.00 1 109
Digərləri 34 967 0.11 6 1 583
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili türk dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili türk dili olanların sayı: 28.289.680 nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız türk dilində danışanların sayı: 26.925.649[5] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq kurmanc dilində danışanların sayı: 410.000[6] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq ərəb dilində danışanların sayı: 162.746[7] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq yunan dilində danışanların sayı: 78.018[8] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq laz dilində danışanların sayı: 55.098[9] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq bolqar dilində danışanların sayı: 46.637[10] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq gürcü dilində danışanların sayı: 44.878[11] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq zaza dilində danışanların sayı: 16.611[9] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq kırmanc dilində danışanların sayı: 216[12] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 1.387.139[13] nəfər idi. Onlardan:
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili kurmanc dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • yalnız kurmanc dilində danışanların sayı: 1.323.690[15] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 888.000[14] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq ərəb dilində danışanların sayı: 4.283[7] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq zaza dilində danışanların sayı: 2.817[9] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq kurmanc dilində danışanların sayı: 429.168[15] nəfər idi. Onlardan:
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili ərəb dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili ərəb dili olanların sayı: 365.340[7] nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız ərəb dilində danışanların sayı: 189.134[7] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 164.971[7] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq ərəb dilində danışanların sayı: 167.924[7] nəfər idi. Onlardan:
  • ana dili türk dili olanların sayı: 162.746[7] nəfər
  • ana dili kurmanc dili olanların sayı: 4.283[7] nəfər
  • ana dili digər dillər olanların sayı: 895 nəfər
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili zaza dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili zaza dili olanların sayı: 150.644[12] nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız zaza dilində danışanların sayı: 92.288[12] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 51.925[12] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq zaza dilində danışanların sayı: 20.413[9] nəfər idi. Onlardan:
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili çərkəz dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili yunan dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili yunan dili olanların sayı: 48.096[8] nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız yunan dilində danışanların sayı: 3.203[8] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 43.232[8] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq yunan dilində danışanların sayı: 78.941[8] nəfər idi. Onlardan:
  • ana dili türk dili olanların sayı: 78.018[8] nəfər
  • ana dili digər dillər olanların sayı: 923 nəfər
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili gürcü dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • yalnız gürcü dilində danışanların sayı: 4.042[11] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 30.098[11] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq gürcü dilində danışanların sayı: 44.934[11] nəfər idi. Onlardan:
  • ana dili türk dili olanların sayı: 44.878[11] nəfər
  • ana dili digər dillər olanların sayı: 56 nəfər

Buradan görünür ki, gürcü dilində "ana dili" və "ikinci mükəmməl danışıla bilən dil" olaraq danışanların sayı hər iki cinsdən cəmi 79.264 nəfər olmuşdur ki, bu da bütün ölkə əhalisinin 0.25%–i qədər idi.

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili erməni dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili laz dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili laz dili olanların sayı: 26.007[9] nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız laz dilində danışanların sayı: 3.943[9] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 21.998[9] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq laz dilində danışanların sayı: 55.158[9] nəfər idi. Onlardan:
1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili pomak dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili bosniya dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili alban dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

1965-ci il sayımının yekunlarına əsasən ana dili ladino dili olanların illərdə ümumi əhali içində nisbəti

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • Ana dili alman dili olanların sayı: 4.901[11] nəfər idi. Onlardan:
  • yalnız alman dilində danışanların sayı: 790[11] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 1.901[11] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq alman dilində danışanların sayı: 35.704[11] nəfər idi. Onlardan:

24 oktyabr, 1965-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarına əsasən:

  • yalnız bolqar dilində danışanların sayı: 350[10] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 3.497[10] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq bolqar dilində danışanların sayı: 46.742[10] nəfər idi. Onlardan:
  • ana dili türk dili olanların sayı: 46.637[10] nəfər
  • ana dili digər dillər olanların sayı: 105 nəfər
  • yalnız kırmanc dilində danışanların sayı: 5[12] nəfər
  • ikinci mükəmməl danışılan dil olaraq türk dilində danışanların sayı: 29[12] nəfər
  • Mükəmməl danışılan ikinci dil olaraq kırmanc dilində danışanların sayı: 308[12] nəfər idi. Onlardan:

İnzibati vahidlər üzrə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Türkiyədə birinci dərəcəli inzibati vahidlərdə danışlan dillər, 1965-ci il siyahıyaalınması[19]
İllər Türkcə Kurmancca Ərəbcə Zazaca Çərkəzcə Yunanca Gürcücə Ermənicə Lazca Pomakca Bosniyaca Albanca Ladinoca
Adana (Osmaniyə daxil) 866 316 7 581 22 356 332 51 51 0 28 9 0 312 483 29
Adıyaman 143 054 117 325 7 6 705 0 0 0 84 4 0 0 0 0
Afyonkarahisar 499 461 125 19 1 2 172 169 2 2 1 16 14 2 1
Ağrı 90 021 156 316 105 4 2 2 77 5 0 1 103 0 0
Amasya 279 978 2 179 9 2 1 497 6 1 378 208 6 0 10 336 1
Ankara 1 590 392 36 798 814 21 393 124 41 66 120 7 126 833 64
Antalya 486 697 23 2 0 0 14 0 0 2 0 0 1 0
Artvin 190 183 46 4 0 0 4 7 698 1 12 093 1 1 0 0
Aydın 523 583 168 85 0 112 71 4 1 4 0 26 88 0
Balıkəsir 698 679 560 38 8 3 144 236 1 273 9 205 1 707 314 24 4
Biləcik 137 674 5 4 0 736 4 73 1 1 2 6 3 0
Bingöl 62 668 56 881 19 30 878 17 0 1 11 1 0 0 0 3
Bitlis 56 161 92 327 3 263 2 082 205 1 5 16 0 0 0 1 2
Bolu (Düzcə daxil) 375 786 363 0 0 1 593 3 1 541 488 1 791 0 40 6 1
Burdur 194 910 2 7 0 0 3 12 0 0 0 0 1 0
Bursa 746 633 213 22 0 799 106 2 938 35 517 65 1 169 1 928 69
Çanaqqala 338 379 443 0 25 1 604 5 258 4 9 12 3 675 516 6 121
Çanqırı (Qarabük daxil) 250 510 158 1 0 0 1 0 3 2 0 0 0 0
Çorum 474 638 8 736 4 0 1 808 12 8 51 3 7 0 0 0
Dənizli 462 860 283 28 5 8 97 1 1 0 2 1 3 0
Diyarbəkir 178 644 236 113 2 536 57 693 1 1 3 134 3 48 1 5 0
Ədirnə 290 610 386 104 21 9 18 2 12 3 10 285 329 58 92
Elazığ 244 016 47 446 17 30 921 0 2 0 2 30 12 3 2 0
Ərzincan 243 911 14 323 13 298 4 5 0 12 2 3 0 1 0
Ərzurum 555 632 69 648 86 2 185 109 8 4 11 24 7 1 5 1
Əskişəhər 406 212 327 42 0 1 390 4 3 0 14 23 114 78 0
Qaziantep 490 046 18 954 885 1 4 6 0 4 3 0 1 11 0
Girəsun 425 665 305 1 1 2 0 2 029 0 5 0 0 0 0
Gümüşxana (Bayburt daxil) 260 419 2 189 0 0 91 0 0 0 17 0 0 0 0
Hakkari 10 357 72 365 165 0 1 0 1 21 2 0 0 0 0
Hatay 350 080 5 695 127 072 7 780 767 11 376 6 2 8 44 1
İsparta 265 305 688 75 11 8 91 0 1 2 1 1 3 4
Mərsin 500 207 1 067 9 430 23 76 137 13 12 19 3 3 9 1
İstanbul 2 185 741 2 586 2 843 26 317 35 097 849 29 479 128 165 3 072 4 341 8 608
İzmir 1 214 219 863 352 5 1 287 898 15 17 15 1 289 2 349 1 265 753
Qars (Ərdəhanİğdır daxil) 471 287 133 144 61 992 215 6 8 5 24 1 5 4 1
Kastamonu (Düzcə daxil) 439 355 1 090 2 0 3 2 180 849 1 0 0 0 0
Kayseri 509 932 8 454 34 8 17 110 1 1 9 6 9 15 160 1
Qırxlareli 252 594 602 136 24 5 3 5 3 7 3 375 1 148 144 11
Qırşəhər 185 489 11 309 4 0 2 0 0 0 1 0 1 0 0
Qocaeli 320 808 235 0 10 1 467 63 2 755 46 2 264 381 3 827 22 7
Konya (Qaraman daxil) 1 092 819 27 811 67 4 1 139 3 7 1 5 1 11 75 0
Kütahya 397 221 105 13 2 17 4 2 88 9 0 0 34 0
Malatya 374 449 77 794 33 10 14 5 7 148 5 4 0 3 0
Adıyaman 746 514 241 15 0 488 42 67 2 6 54 116 192 3
Qəhrəmanmaraş 386 010 46 548 21 0 4 185 0 0 13 3 0 0 9 0
Mardin 35 494 265 328 79 687 60 75 11 15 11 0 0 1 6 0
Muğla 334 883 6 4 1 0 28 0 0 0 1 0 0 4
Muş 110 555 83 020 3 575 507 898 0 1 3 103 0 0 0 0
Nevşəhər 203 156 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 0
Niğdə 353 146 8 991 10 0 227 5 0 12 4 0 15 4 0
Ordu 538 978 12 0 0 5 0 4 815 34 0 1 0 1 0
Rizə 275 291 11 1 1 0 9 4 0 5 754 1 0 1 0
Sakarya 388 481 2 163 32 3 538 6 4 535 2 2 671 23 2 899 794 1
Samsun 747 115 1 366 3 0 3 401 91 2 350 5 51 319 10 610 0
Siirt (BatmanŞırnak daxil) 46 722 179 023 38 273 484 1 0 15 98 3 0 10 0 0
Sinop 261 341 2 126 0 0 659 1 1 144 228 3 5 0 7 3
Sivas 649 099 32 284 19 23 2 086 0 0 217 1 0 515 0 0
Təkirdağ 284 222 548 76 18 5 19 52 8 2 1 627 6 51 102
Tokat 483 948 3 974 7 3 5 934 0 367 45 2 0 0 964 0
Trabzon 590 799 72 12 0 0 4 535 1 11 0 0 0 0 0
Tunceli 120 553 33 431 20 2 370 28 0 0 4 0 18 10 8 0
Şanlıurfa 207 652 175 100 51 090 14 554 3 0 5 2 4 0 2 0 0
Uşak 190 506 16 2 0 1 0 0 4 1 0 0 0 0
Van 118 481 147 694 557 3 1 2 1 1 8 0 1 1 66
Yozğad 433 385 2 424 1 0 1 597 2 0 118 0 0 14 1 0
Zonquldak (BartınQarabük daxil) 649 757 43 26 0 5 17 2 3 15 0 1 1 1

  Türkcə danışanların büyük çoxluqda olduğu yerlər.   Türkcə danışanların çoxluqda olduğu yerlər.   Kurmancca danışanların çoxluqda olduğu yerlər.   Kurmancca danışanların büyük çoxluqda olduğu yerlər.

  1. 1974 The Population of Turkey: 1974 World Population Year. Authors: Figen Karadayı, Serim Timur, Miroslav Macura, Samira Yener, Haluk Cillov, Handan Tezmen, Sunday Üner, Hüsnü A. Kişnişçi. Ankara: The Institute of Population Studies Hacettepe University, 1974, 158 pages.
  2. Türkiye'nin Etnik Coğrafyası. Proje Kodu: 2013–26. Proje Yürütücüsü: Şükrü Aslan. Araştırmacılar: Murat Arpacı, Öykü Gürpınar, Sibel Yardımcı. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2015, 204 sayfa. ISBN 9786055005191
  1. Siyahıyaalınmada sorğu anketinə daxil edilmiş "Ev və ailə daxilində danışılan dil nədir ?" sualına əhalinin verdiyi cavablara əsasən.
  2. Göstərilən dildə ana dili olaraq danışanlar içərisində ana dilindən başqa dil bilməyənlərin (yəni təkdillilərin) sayıdır.
  1. "1965 Genel Nüfus Sayımı: Tüm iller: İl toplamı (Şehir-köy)" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. 2015-11-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-8..
  2. Dördüncü Kesim. Türkiye'de Toplumsal Yapının ve Değişmenin Görünümleri. — Bölüm VII. Nüfus. — 3. Nüfusun Bileşimi, sayfa 525. // 21. Yüzyılda Türkiye: 2000'li yıllarda Türkiye'nin Toplumsal Yapısı. Yazar: Emre Kongar. 38. Basım.[ölü keçid] İstanbul: Remzi Kitabevi, 2006, 725 sayfa. ISBN 9789751406248
  3. Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs – Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, pages 331-354. ISBN 9780774667104
  4. Buran, Ahmet - Berna Yüksel Çak (2012), Türkiye’de Diller ve Etnik Gruplar, Akçağ Yayınları, Ankara, 318 s., ISBN 978-605-5413-54-5 (makale yazarı: Doğan Çolak), sayfa 231 // Dil Araştırmaları Dergisi (ISSN: 1307–7821). Güz 2012 Sayı 11. Genel Yayın Yönetmeni: Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun. Ankara — 2012 — 235 sayfa.
  5. Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval, 1974, page 351. ISBN 9780774667104
  6. 1 2 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 13-14. ISBN 9780774667104
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 334. ISBN 9780774667104
  8. 1 2 3 4 5 6 7 8 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 342. ISBN 9780774667104
  9. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 346. ISBN 9780774667104
  10. 1 2 3 4 5 6 7 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 336. ISBN 9780774667104
  11. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 341. ISBN 9780774667104
  12. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 345. ISBN 9780774667104
  13. Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval, 1974, page 352. ISBN 9780774667104
  14. 1 2 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 13. ISBN 9780774667104
  15. 1 2 3 Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 344. ISBN 9780774667104
  16. Gürcüler, sayfa 264. // Türkiyenin Etnik Yapısı: Halkımızın Kökenleri ve Gerçekler. Yazar: Ali Tayyar Önder. Araştırma & İnceleme Serisi: 1, Yayın No: 1. Genişletilmiş 16. Baskı. Ankara: Fark Yayınları, 2007, 407 sayfa. ISBN 9789756424049
  17. Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 335. ISBN 9780774667104
  18. Composition linguistique des nations du monde. 1. L'Asie du Sud: secteurs central et occidental. Auteurs: Heinz Kloss, Grant D. McConnell. Centre international de recherches sur le bilinguisme. Québec: Les Presses de l'Université Laval Arxivləşdirilib 2022-05-02 at the Wayback Machine, 1974, page 333. ISBN 9780774667104
  19. Türkiye'de Diller ve Etnik Gruplar. Yazarlar: Prof. Dr. Ahmet Buran, Berna Yüksel Çak. Ankara: Akçağ Yayınları, 2012, 318 sayfa. ISBN 9786055413545