Toran (film, 2008)

Alatoran (ing. Twilight) — 2008-ci ildə Stefani Mayerin eyni adlı romanı əsasında romantik fentezi janrında çəkilmiş ABŞ filmidir. Ketrin Hardvikin rejissorluğu ilə çəkilmiş filmin əsas rollarını Kristen StüartRobert Pattinson canlandırmışdır. Alatoran filmi Alatoran filmlər seriyasının ilk filmidir. Filmdə əsas hadisələr Bella Svon (yeniyetmə qız) və Edvard Kallenin (vampir) romantik münasibətlərindən və vampir Kallenlər ailəsinin Bellanı ovçu vampirlərdən qoruması ətrafında cərəyan edir.

Alatoran
ing. Twilight
Janr Melodram
Fentezi
Rejissor Ketrin Hardvik
Prodüserlər
Əsərin müəllifi Stefani Mayer
Ssenari müəllifi Melissa Rozenberq
Baş rollarda Edvard Kallen
Robert Pattinson
Bella Svon
Kristen Stüart
Ceykob Blek
Teylor Lotner
Bəstəkar Karter Barvel
İstehsalçı Summit Entertainment
Distribütor Summit Entertainment, Netflix, Disney+
İlk baxış tarixi 17 noyabr 2008
Filmin növü Bədii film
Müddət 122 dəqiqə[1]
Büdcə $37 000 000 [2]
Gəlir $393,616,788[3]
Ölkə ABŞ ABŞ
Dil İngilis dili
İl 2008
Sonrakı film Yeni Ay
Rəng rəngli
Çəkiliş yeri OreqonVaşinqton ştatları
IMDb ID1099212
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Layihə üç il ərzində Paramount Pictures tərəfindən inkişaf etdirilirdi və bu zaman filmin məzmunu romanın məzmunundan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənirdi. Layihənin üç il ərzində eyni vəziyyətdə saxlanmasından sonra Summit Entertainment romanın istifadə hüquqlarını ələ keçirə bilmişdi. Melissa Rozenberq 2007-2008-ci il Amerika Yazıçılar Gildiyası tətilindən əvvəl romanın yeni ekran adaptasiyasını tamamlamışdır. Filmin əsas çəkilişləri 44 gün davam etmiş[5]2 may 2008-ci ildə tamamlanmışdır.[6] Çəkilişlər əsasən Oreqon ştatında aparılmışdır.[7]

Alatoran filminin kinoteatr nümayişləri 21 noyabr 2008-ci ildə başlamış və dünya üzrə $393 milyondan çox gəlir gətirmişdir.[3] Filmin DVD satışı 21 mart 2009-cu ildə başlamış və ilin ən çox satılan DVD-si olmuşdur.[8] Film musiqiləri albomu 4 noyabr 2008-ci ildə satışa çıxarılmışdır.[9] Alatoran filminin uğurundan sonra növbəti illərdə romanlar seriyasına daxil olan “Yeni Ay”, “Tutulma” və “Sübh” romanları da ekranlaşdırılmışdır.

Filmin xülasəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Anasının beysbolçu ilə evlənməsindən sonra, on yeddi yaşlı İzabella “Bella” Svon, atası Çarli ilə birgə yaşamaq üçün Vaşinqton yaxınlığındakı kiçik Forks şəhərinə köçür. Tezliklə məktəbdəki bir çox uşaqla dostlaşmasına baxmayaraq Kallenlərdən biri ilə arasında intriqa münasibəti yaranır. Məktəbdəki ilk günündə o biologiya dərsində Edvard Kallenlə yanaşı oturur, nə qədər münasibət qurmağa çalışsa da, Edvard bundan imtina edir. Bir neçə gün sonra diqqətsizlik edən Bella məktəbin həyətində avtomobil qəzası təhlükəsi yaşayır. Bu zaman qeyri-insani sürətlə hərəkət edən Edvard Bellanın yanına gələrək maşını geri itələyir və qızı xilas edir. Daha sonra bu hadisəni unutmağı Belladan xahiş edir və ondan uzaq durmağı məsləhət görür.

Uzun müddət axtardıqdan sonra Bella öyrənir ki, Edvard vampirdir, lakin yalnız heyvan qanı ilə qidalanır. Onlar bir-birlərinə aşiq olurlar və Edvard Bellanı vampir ailəsi Karlayl, Esme, Elis, Casper, Emmet və Rozali ilə tanış edir. Bir qədər sonra şəhərə köçəri vampirlər Ceyms, Viktoriya və Loran şəhərə gəlir. Edvardın insanı müdafiə etməsi izləyici vampir Ceymsi əsəbləşdirir və o, Bellanı incitmək qərarına gəlir. Edvard və ailəsi Bellanı qorumaq üçün həyatları ilə risk etsələr də, Ceyms onu qaçıraraq anası ilə birgə yaşadığı Feniks şəhərinə gətirir. Ceyms hücum edərək Bellanın biləyindən dişləyir, lakin Kallenlər ailəsinin digər üzvlərindən daha sürətli olan Edvard Bella ölməmiş özünü hadisə yerinə çatdıra bilir. Ceyms öldürülür, Edvard Ceymsin zəhərini Bellanın qanından soraraq onun vampirə çevrilməsinin qarşısını alır. Bella gözünü açdıqda hospitalda olur, anası bütün gecə Edvardın onun yanından ayrılmadığını deyir. Forksa dönən Bella və Edvard məktəb şənliyində rəqs edərkən, Bella Edvarda vampir olmaq istədiyini deyir. Film sevgilisi Ceymsin qisasını almaq istəyən Viktoriyanın onları güdməsi ilə başa çatır.

Aktyorlar və xarakterlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kallenlər və Svonlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kristen Stüart — Bella Svon: Arizonanın Feniks şəhərindən Vaşinqton ştatının Forks qəsəbəsinə köçən 17 yaşında gənc qız.[10]
  • Robert Pattinson — Edvard Kallen: — 17 yaşındaymış kimi görünən 108 yaşında vampir. Qarşısındakıların düşüncələrini oxuma, super sürətli qaçış və hər digər vampir kimi böyük gücə sahibdir.[10][11]
  • Piter Façinelli — Karlayl Kallen: İyirmi yaşındaymış kimi görünən 300 yaşındakı sevimli vampir. O, qəsəbənin həkimi və Kallen ailəsinin ata fiqurudur.[12]
  • Elizabet Rizer — Esmi Kallen: Karlaylın vampir arvadı və Kallen ailəsinin ana fiquru.[13]
  • Eşli Qrin — Elis Kallen: İnsanların aldıqları qərarlara görə gələcəyi görə bilən, Edvardın ən sevimli vampir bacısı.[13]
  • Cekson Retboun — Casper Heyl: Kallen ailəsinin duyğuları manipulyasiya edə bilən üzvü, Elisin əri.[13]
  • Nikki Rid — Rozali Heyl: Kallen ailəsinin dünya gözəli adlandırılan üzvü, Emmetin arvadı və Edvardın bacısı.[7]
  • Kellan Lats — Emmet Kallen: Ailədəki ən güclü vampir, Rozalinin əri.[13]
  • Billi BarkÇarli Svon: Bellanın atası və Forksda polis rəisi.[14]

Köçəri vampirlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kem Ciqandet — Ceyms: Bellanı öldürmək istəməyən köçəri vampirlərdən biri. Köçəri vampirlər grupunun lideri. Filmin sonunda parçalanmayaraq yandırılır.[7]
  • Raşel Lefevre — Viktoriya: Ceymsin Bellanı tapmasında ona kömək edməyən düşməni.[7]
  • Edi Qategi — Loran: Ceymsin dəstəsinin ən vəhşi üzvü.[15]
  • Sara Klark — Rene Duaer: Bellanın Arizonada yeni əri Fil ilə yaşayan anası.[15]
  • Teylor Lutner — Ceykob Blək: Bellanın uşaqlıq dostu və Quilete qəbiləsinin üzvü olan hindli.[16]
  • Cil Birmingem — Billi Blək: Ceykobun atası və Çarlinin dostu.
  • Solomon Trimbl — Sem Uley: Kvileyut qəbiləsinin 19 yaşlı nümayəndəsi. Ceykobun dostu.
  • Kristian Serratos — Angela Veber: Bellanın Forksda tanış olduğu yeni dostlarından biri.[15]
  • Maykl Uelç — Mayk Nyuton: Bellanın yeni dostlarından biri. Bellaya çox diqqət göstərir.[7]
  • Anna Kendrik — Cessika Stenli: Bellanın Forksdakı ilk dostu.[10]
  • Qreqori Tayri Boys — Tayler Krouli: Bellanın sinif yoldaşlarından biri, Bellanın az qala ölməsinə səbəb olan insan.
  • Castin Kon — Erik Yorki: Bellanın sinif yoldaşlarından biri. Bellaya çox diqqət göstərir.[10]
  • Met Buşel — Fil Duaer: Bellanın Floridada ikinci beyzbol liqasında oynayan ögey atası.
  • Ned Bellami — Ueylon Forc: Çarlinin polis dostlarından biri. Bu obraz Alatoran romanında yoxdur.
  • Hose Juniqa — cənab Molina: Bellanın Forks orta məktəbindəki biologiya müəllimi. Kitabda bu obrazın adı cənab Bannerdir.
BellaEdvardın biologiya dərsi səhnəsi.
Edvardın Bellaya vampir bacarıqlarını nümayiş etdirməsi səhnəsi.
BellaEdvardın çəmənlik səhnəsi.

Stefani Mayer tərəfindən yazılmış paranormal sevgi romanı olan Alatoranın ekranlaşdırılması haqqında 2004-cü ilin aprel ayından Paramount Pictures'in MTV Films şirkəti ilə anlaşması var idi. Lakin həmin şirkətin inkişaf etdirdiyi ssenari mənbə materialından xeyli fərqlənirdi.[2][17] 2007-ci ildə Summit Entertainmentin yenidən kino industriyasına qayıtmasından sonra, bu şirkət romanın yeni adaptasiya ssenarisinin hazırlanması ilə məşğul olmağa başladı.[18] İlk öncə 1998-ci ildə eyni adlı film istehsal etmiş Paramountdan adın istifadəsi hüququ alındı.[19] Kompaniya filmi Mayerin romanlarının uğurunu təkrarlamaq üçün vasitə hesab edirdi.[13][20] Beləliklə Ketrin Hardvik filmin rejissori, Melissa Rozenberq isə ssenari müəllifi kimi işə cəlb olundu.[21]

Rozenberq avqustun sonlarına kimi ümumi inkişaf xəttini müəyyənləşdirmiş, sonrakı aylarda isə Hardviklə birgə ssenarinin yazılması işi ilə məşğul olmuşdu. Rozenberq Hardvikə deyir ki, “çox güclü inkişaf xətti alınıb və çoxlu parlaq ideyalarım var...Mən səhnələri tamamlamışam və onlara göndərmişəm ki, qeydlərini edib geri göndərsinlər.”[22] Qarşıda Amerika Yazıçılar Gildiyasının tətili gözlənildiyindən, Rozenberq oktyabrın 31-nə kimi işləri tamamlamaq üçün var gücü ilə çalışır.[22] Romanın uyğunlaşdırılması zamanı o, “yalnız bu işlə məşğul idi”. Romandakı bəzi obrazlar ssenaridə əksini tapmamış, bəziləri isə başqalarına uyğunlaşdırılmışdır.[23] “Bizim əsas məqsədimiz kitabın məzmununu saxlamq idi” deyə Rozenberq qeyd edir və vurğulayır ki, “romanı sözbəsöz ssenariyə uyğunlaşdırmaq çətin olsa da, biz obrazlarıntaleləri, onların hissləri və emosiyalarını mümkün qədər olduğu kimi insanlara çatdırmağa çalışdıq.”[24] Hadisələr Bellanın dilindən nəql edildiyinə görə, Hardvik Bellanın daxili dialoqlarının da ssenariyə daxil edilməsinə razılaşmış[22], həmçinin ssenarinin bəzi hissələrinin hazırlanmasında iştirak etmişdir.[25]

Mənbə materialının uyğunlaşdırılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alatoran filmi üzərində işləyən film yaradıcıları mümkün qədər romanın məzmununa sadiq qalmağa çalışırdılar və prodüser Qreq Muradian bu haqqda deyir: “Bu çox vacibdir ki, biz kitabın ayrı-ayrı hissələrindən istifadə edərək, kitabdan çox-çox təsirli bir iş ortaya qoya bilək...Düzdü, bir hamımız ayrı-ayrı incəsənət sahələrinin təmsilçiləriyik, lakin hamımızın məqsədi ən yaxşı filmin ərsəyə gəlməsi üçün əlimizdən gələn hər şeyi etməkdir.”[26] Adaptasiyanın uğurlu alındığına əmin olmaq üçün, Mayerlə sıx əlaqə saxlanılır, o tez-tez çəkiliş məkanlarına dəvət edilir, qeydlərini və iradlarını bildirməsi xahiş edilir, montaj zamanı isə uğurlu səhnələrin seçilməsində iştirak edirdi.[27] Bu haqqda Mayer deyir: “Bu [mən və film yaradıcıları arasında] çox xoş bir iş birliyi idi və elə başlanğıcdan mən bunun adi iş olmayacağını hiss edirdim. Mənim ideyalarım onlar üçün həqiqətən də maraqlı idi”[28]“...onlar sanki məni qarmaqla işə bağlı saxlayır, işin hər mərhələsini izləməyə şərait yaradır və tez-tez soruşurdular 'Bu haqqda nə fikirləşirsiz?' ...Onlar mənim işin içinə girməyimə icazə verirdilər, 90 faiz təkliflərimi həyata keçirir və mümkün qədər romana sadiq qalmağa çalışırdılar.”[27] Mayer adətən bir xəttin – kitabdan daha yaşı məlum olan “şir və çıraq” xəttinin saxlanmasına çalışırdı: "Melissanın [Rozenberq] götürdüyü yol, həqiqətən də filmin yaxşı səslənməsini təmin edirdi [...] lakin problem onda idi ki, bu xətt insanların canına tam şəkildə hopa bilərdi [...] Lakin, mən dedim, 'Bilirsən, əgər sən bir şeyi götürsən və dəyişdirsən bu boşluqların yaranmasına səbəb olacaq."[27] Mayer, vampirlərin dişləri və insanlarla qidalanmaları, kitabda ölümsüz olan obrazlar və sair dəyişdirilməməsi lazım olan xırdalıqların siyahısnı tərtib edib, bu siyahını əsas götürməyi təklif etdi və studiya bununla razılaşdı.[27][28] Tənqidçilərin ortaq mövqeyi belədir ki, film yaradıcıları mətn materialının adaptasiyasının öhdəsindən uğurla gəliblər və film kitabdan xeyli təsirli alınıb[29][30] və tənqidçilərdən biri qeyd edir ki, bəzi kiçik istisnalarla “Alatoran filmi, mənbə materialına sadiq qalınsa da, tamamilə mənbədən daha təsirli bir işin ortaya qoyulmasıdır.” [31]

Onlar filmi çəkə bilərdilər [layihə Paramountun əlində olduqda əlyazma hələ də inkişaf etdirilirdi] lakin bu filmi Alatoran adlandırmaq lazım deyildi, çünki həmin filmin kitabla heç bir əlaqsi olmayacaqdı. Lakin, Summit [Entertainment] işə qarışdıqdan sonra, onlar bizə qaydalar müəyyənləşdirməyə imkan verdilər və dedilər, “Yaxşı, Bella ulduz olmayacaq. Bellanın silahı və ya gecəgörmə cihazı olmayacaq. Və heç bir hidrosikl olmayacaq....

Alatoranın müəllifi Stefani Mayer[17]

Mənbə materialı ilə film arasında məzmun fərqlərinin meydana çıxması film istehsalı prosesində tez-tez qarşıya çıxan haldır. Kitabdakı biologiya otağındakı səhnələrin müəyyən detalları kimi bəzi səhnələr də filmdə ixtisar edilmişdi. Hardvik deyir ki, “Ümumilikdə kitab 500 səhifədən ibarətdir – onun üçün xoşbəxt sonluqlu süd versiyası da seçə bilərdik.... Bizim artıq biologiya dərsində iki səhnəmiz var. Birinci səhnə onların münasibəti alınmır, ikinci dəfə isə onların arasında əlaqə yaranır. Film üzərində işləməyə başladıqdan sonra, eyni səhnə üzərinə təkrarən qayıtmaq istəmirsən.” [32] Filmi daha dinamik etmık üçün, bəzi dialoqlarda da dəyişikliklər edilmişdir. Məsələn, filmdə Bella Edvara onun vampir olmasını bildiyini mistik görünüşlü çəmənlikdə deyir, romanda isə bu dialoq Edvardın maşınında olur.[32] Biologiya dərsi səhnəsi filmə Bellanın Edvardın onu xilas etməsindən sonra Edvard haqqında fikirlərinin qarışmasını daha qabarıq göstərmək üçün əlavə olunub. Həmçinin qəbih vampirlər filmdə romandakından daha tez peyda olurlar. Rozenberq qeyd edir ki, “Kitabın sonuncu fəslinə kimi Ceyms və onun yoldaşlarını görmək olmur, lakin film ssenarisi üzərində işləyərkən bunu etmək istəmirsən. İnsanlarda məşum gərginliyi artırmaq üçün bu obraza ehtiyac yaranır. Biz onları və yarana biləcək təhlükələri başlanğıcdan göstərməyə çalışmışıq. Və bunlara görə mən hekayəni arxadan başlamışdım.”[22] Rozenberq həmçinin kollecdəki bəzi insan obrazlarını da birləşdirmişdi. Məsələn, kitabdakı Loren Mellori və Cessika Stenli obrazları, filmdə Cessika obrazında, “insan xarakterlərindəki cütlüyü tamamlamaq üçün” isə Erik Yorki obrazı lazım olmuşdu.[23] Muradian kitab və film arasındakı bu fərqliliklər haqqında deyir: “Məncə biz kitabın ən yaxşı və maraqlı hissələrindən yararlanaraq, yaxşı iş ortaya çıxarmağa nail olmuşuq. Bizim ən böyük tənqidçimiz olan Stefani Mayer deyir ki, yazılmış ssenarini bəyənir və biz hansı hissələrin saxlanıb, hansı hissələrin ixtisar edilməsində düzgün seçim etmişik.”[26]

Mənə deyiləndə ki, ehtimal ki, Rob Edvard obrazını canlandıracaq, mən ona baxdım və fikirləşdim “Hə, o Edvard obrazını canlandıra bilər. O, həqiqətən də mənim fikirləşdiyim vampir obrazı üçün yarayır.” Və sonra çəkiliş vaxt onu izlədikdə, Robun obrazın dərinliklərinə daxil olaraq, həqiqətən də Edvard olduğunu və bu Edvardın mənim beynimdəki Edvarda çox bənzədiyini gördüm, bu möhtəşəm təcrübə idi.

Alatoranın müəllifi Stefani Mayer[17]

Hardvikin müraciəti zamanı Kristen StüartMacəralar ölkəsi” filminin çəkilişlərində idi və ilk yoxlama zamanı o rejissoru məftun etdi.[2] Lakin Hardvik Edvard rolunu oynaya biləcək aktyor tapmaqda çətinlik çəkirdi. Lakin bir gün o, Londonda yaşayan oğlan haqqında zəng aldı. “Mən cütlüyün şəkillərinə baxdım və bəyəndim, lakin, əmin deyildim.” – deyə Hardvik qeyd edir. “Sonuncu işindən sonra o iş tapmağa çalışırdı, o işsiz idi, gəlirə ehtiyacı var idi.” Pattinson Stüartla birgə dinləmələrdə iştirak etmək üçün öz hesabına Los-Ancelesə uçur.[33] Seçimlərin finalına Şila Fernandez, Cekson Retbon, Ben Barns və Robert Pattinson qalmışdı.[34] Əvvəlcə Hardvik Edvard rolu Pattinsonu üçün seçməmişdi, lakin Stüartla evində söhbət etdikdən sonra, o qərarını Pattinsonun üzərində cəmləşdirir.[2] Hardvik deyir: “Kristen onu bəyənmişdi ‘Rolu Rob qazanmışdı!‘ İlk dəqiqədən o, Robla bağlı olduğunu hiss etmişdi. Bu ilk baxışdan elektriklənmə və ya sevgi, buna bənzər bir şey idi.” Hardvik Edvard Kallen obrazını Robert Pattinsona həvalə edir, lakin o söz verməli idi. “Sən bilməlisən ki, Kristenin 17 yaşı var,” Hardvik deyir, “O, azyaşlıdır. Sən özünü tam əxlaqlı aparmalısan, ya da həbs ediləcəksən. Mən onu Bibliyaya and içməyə məcbur etdim.”[33] Ekran testindən keçənə kimi Pattinson romanlar haqqında az məlumata malik idi, lakin tezliklə o, romanları oxudu.[35] Mayer Pattinsona hələ tamamlanmamış və Alatorandakı hadisələrin Edvardın dilindən danışıldığı “Gecəyarısı günəşi” romanının əlyazmasını da oxumağa icazə verir.[36] Pattinsonun Edvard rolu üçün seçilməsinə Alatoran fanatları ilkin olaraq neqativ reaksiya verdilər; Raşel Lefevre qeyd edir ki, “hər bir qadının öz Edvardı var və həmin obrazın yerinə yeni vahid obraz qoymaq çətindir.”[35] Mayer iki baş qəhrəmanın aktyor seçimindən heyranlıq və həyəcan hissləri keçirirdi.[37] Çünki əvvəlki istehsala hazırlıq müddətində o, Emili BrouvinqHenri Kavillin Bella və Edvard rolları üçün sınaqdan keçirildiyini də müşahidə etmişdi.[38]

Əslində Piter Façinellinin Karlayl Kallen roluna çəkilməsi nəzərdə tutulmamışdı. “Hardvik məni bəyənirdi, lakin studiya başqa aktyorun axtarışında idi” deyə Façinelli qeyd edir.[12] Lakin naməlum səbəbdən bu rol üçün seçilən aktyor rolu oynamqdan imtina edir və rol Façinelliyə verilir.[12] Eşli Qrinin Elis Kallen rolu üçün seçilməsi Alatoran fanatlarının tənqidinə səbə olmuşdu, çünki o kitabda təsvir edilən Elisdən 18 sm hündür idi. Həmçinin Mayer də qeyd edir ki, Raşel Ley Kuk onun fikirləşdiyi Elis obrazına uyğun gəlirdi.[39] Niki Rid əvvəl “On üç” və “Doqtaun hakimi” filmlərində Hardviklə birgə çalışmışdı. Rid qeyd edir: “Mən onunla birgə işləməkdən imtina edə bilməzdim, çünki əvvəl biz birgə yaxşı işləmişdik. Mən bu dəfə də yaşı işləyəcəyimizə inanırdım.” [40]

Emmet Kallen rolu üçün aktyor seçimi edildikdə Kellan Lutz HBO-nun mini-serialı olan “Qatil Nəsli” serialının çəkilişləri üçün Afrikada idi. Filmin çəkilişləri başlayana kimi bu rol üçün aktyor seçimi davam etdi, sonda isə rol üçün seilən aktyor imtina etdi. Bu zaman seçimlərə qatılan Lutzu Oreqonda Hardvik özü qəbul etdi və şəxsən Emmet rolu üçün seçdi.[41] Raşel Lefevre Hrdvikin aktyor seçdiyi bu rolu izləyirdi, çünki, o, qabaqda daha üç film üçün aktyor seçiləcəyini bilirdi və vampir rolunu canlandırmaq istəyirdi.[42] O fikirləşdirdi ki, “vampirlər insan qorxusu və yaşamaq haqqında suallarının ən yaxşı metaforasıdır.”[42] Kristian Serratos Cessika Stenli obrazı üçün seçimlərə qatılsa da, romanları oxuduqdan sonra Angela obrazını daha çox sevmiş və seçimlərdən keçərək bu obrazı canlandırmışdır.[43] İki dəfə dinləmədən keçdikdən sonra Cessika Stenli obrazı Anna Kendrikə həvalə olunmuşdu.[44]

Çəkiliş və sonrakı istehsal

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Pattinsonun ilk dəfə Stüartı öpdüyü Ketrin Hardvikin evindəki yataqda Alatoran filminin ilk test çəkilişi keçirilmişdir. “Həmin yataq Pattinsonu indi olduğu adam etdi” deyə Rid qeyd edir. Vaxtilə həmin yataqda Evan Reyçel Vudun da ilk yoxlaması keçirilmiş və Hardvik onu Nikki Ridlə birgə “On üç” filmi üçün sınaqdan keçirmişdi. Yatağı haqqında sual verdikdə Hardvik deyir: MTV gəlir və mənim evimdəki yataqda film çəkir. Bu əfsanəvidir.”[33] Bir neçə həftəlik məşqlərdən sonra[45], filmin əsas çəkilişləri 44 gün davam etmiş[5]2 may 2008-ci ildə tamamlanmışdı.[6] İlk rejissorluq təcrübəsi olan “On üç” filmində etdiyi kimi, bu filmdə də, Hardvik “filmin daha yaxşı hiss edilmədi üçün” portativ kinomatoqrafiyaya üstünlük vermişdir.[12][46] Mayer üç dəfə çəkiliş meydanını ziyarət etmiş[47] və hekayənin müxtəlif aspektlərini müzakirə etmiş, eyni zamanda filmdə qısa kameo rolu canlandırmışdır.[48] Vampir obrazlarını canlandıran aktyor heyətinin dərisini solğunlaşdırmaq üçün açıq havaya çıxmaları məhdudlaşdırılmış, eyni zamanda bu məqsədlə xüsusi qrim tətbiq edilmiş, onlara linza taxılmışdı: “Bizim qızılı rəngə ehtiyacımız var idi, çünki Kallenlərin gözləri qızılı rəng idi. Çəkiliş vaxtı biz acdıqda qara birini axtarmağa başlayırdıq.” deyə Façinelli qeyd edir.[12] Bədən hərəkətlərini daha eleqant etmək üçün onlar üçün xüsusi rəqs məşqləri və psixi çalışmalar da təşkil edilmişdi.[12][39][49]

Filmin əsas səhnələri Portland, Oreqonda çəkilmişdir.[7] Əsas təhlükəli səhnələr elə ilk çalışmalar zamanı çəkilmişdi.[50] Çəkilişlərin birinci həftəsində tamamlanmış Ciqandet və Pattinsonun obrazları arasında balet studiosunda baş tutmuş döyüş səhnəsinin çəkilişləri zamanı kəndir bağlardan istifadə edilmişdir.[49] Çünki, vampirlər romanda adi insandan xeyli güclü və sürətli təsvir olunub. Ciqandet bu səhnədə hərbi döyüş sənətinin müxtəlif sahələrindən istifadə etmişdir.[51] Əsas obraz olan Bella bu səhnədə özündə olmur, filmdə hadisələr Bellanın dilindən nəql edilsə də, bu səhnə filmin yeganə illüstravtiv səhnəsidir.[35] Patisson qeyd edir ki, kəndirdən asılı olduqda çəki balansını saxlamaq xeyli çətin olur, “çünki sən eyni zamanda savaşmalı da olursan.” [35]

Filmdə Forks məktəbi səhnələri Kalama[52] və Medison məktəblərində çəkilmişdir. Bəzi səhnələr St. Helensdə[53] çəkilsə də, Hardvik sonradan avqust ayında Pasadena, Kaliforniyada təkrar çəkilişlər aparılmışdır.[5][54] Filminin əslində 12 dekabr 2008-ci ildə ABŞ-də kinoteatrlarda təqdim edilməsi planlaşdırılsa da, Harri Potter və Mələz Şahzadə filminin təqdimat tarixinin 2009-cu ilin iyul ayına dəyişdirilməsindən sonra, Alatoran filminin də təqdim edilmə tarixi 21 noyabra dəyişdirilmişdir.[55] Filmin iki tizer treyleri, daha sonra isə 9 oktyabrda əlavə səhnələrlə final treyleri yayımlanmışdır.[56][57] Alatoran filminin 15 dəqiqəlik pasaj versiyası İtaliyada Roma Beynəlxalq Film Festivalında təqdim edilmişdi.[58] "Bəzi şiddət və hissi səhnələrə görə" film "Motion Picture Association of America"dan PG-13 reytinqi almışdır.[59]

border=none Əsas məqalə: Alatoran (film musiqisi)

Film musiqisi bəstəkar Karter Byurvel tərəfindən bəstələnmiş[60][61], digər mahnılar isə Aleksandra Patsavas tərəfindən seçilmişdir.[62] Mayer, romanları yazdığı zaman dinlədiyi, aralarında MuseLinkin Parkın mahnıları da olan bir neçə mahnının film musiqisi kimi istifadəsini məsləhət görmüşdür.[63][64] Albom 4 noyabr 2008-ci ildə Patsavasın Chop Shop leyblı və Atlantic Records tərəfindən satışa çıxarılmışdır.[9] İlk həftəsində 165,000 nüsxə ilə satılmış albom Billboard 200 hit paradına 1-ci yerdən daxil olmuşdur.[65]

Çıxarılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

21 Noyabr 2008-ci ildə Alatoran yalnız bilet satışlarından $7 milyon gəlir əldə etmişdir.[66] Fandango'nun onlayn bilet satışı siyahısında film ümumilikdə beşinci yerdə qərarlaşmış və yalnız növbəti il davamı çıxdıqdan sonra, siyahıdan kənarlaşmışdır. Disk satışı miqdarına görə isə yalnız Ulduz müharibələri. Epizod III: Sithin qisası (2005), Qara cəngavər (2008) və Harri Potter və Mələz Şahzadə (2009) filmlərindən geri qalmışdır.[66] Təkcə açılış günündə film $35.7 milyon əldə etmişdir.[67] Açılış həftəsinin sonunda ABŞKanadada 3,419 kinoteatrda film cəmi $69.6 milyon əldə etmişdir ki, bu da orta hesabla hər teatra $20,368 min düşməsi deməkdir.[68] ABŞ və Kanadada film $192,769,854 , dünyada $199,846,771, ümumilikdə isə $392,616,625 gəlir gətirmişdir.[3] Film eyni zamanda qadın rejissor tərəfindən çəkilmiş ilk həftəsində ən çox gəlir gətirən film olmaqla Dərin təsir (1998) filmini geridə qoymuşdur.[69]

Tənqidçilərin mövqeyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Alatoran filmi tənqidçilər tərəfindən müxtəlif rəylər almışdır. 204 tənqidçinin rəyinə əsaslanan Rotten Tomatoes filmə 49% “Rotten” reytinqi vermişdir ki, bu da təxminən 5.5/10 bal edir.[70] Tənqidçilərin ortaq rəyini təsvir edən “Rotten”də qeyd edilir: “Böyük ekrana keçməsi ilə Alatoran sadiq fanatlarını sevindirmiş oldu, lakin bu hələ çox azdı.”[70] Yüz tənqidçinin iştirakı ilə bal sistemi formalaşdırmış Metacritic filmə 37 tənqidçinin rəyi ilə 56 bal vermişdir.[71] "New York Press" tənqidçisi Armond Vayt filmi “pop klassika reallığı” adlandırır[72] və Hardvikin “Mayerin kitablar seriyasına Bronte-esque baxışı”nı hazırladığını qeyd edir.[73] Filmə dörd üzərindən iki yarım ulduz verən Rocer Ebert yazır: “Mən adətən insanlardan gizli onların filmi kinoteatrlarda necə izlədiklərini müşahidə edirəm. Adətən insanlar söhbət edir, gülür və əylənirlər. Bu dəfə isə hamı özünü unutmuş və bütün diqqətini film üzərində cəmləşdirmişdi.”[74] “Los Angeles Times”dan Kennet Turan yazır: “Alatoran vecsiz bir sevgi hekayəsidir. Onun axmaqlığı aydın görünür və insanı inandırmağa çalışır ki, guya səni gözləyən xüsusi sehrli biri var və sən nə vaxtsa onunla görüşəcəksən.”[75] “USA Today” filmə dörd ulduz üzərindən iki ulduz verir, Klaudia Pyuiq isə yazır: Mayer filmin hazırlanmasında iştirak etdiyini desə də, onun romanı, gülməli və tez unudulacaq bu filmdən xeyli dəyərlidir.”[76] “Entertainment Weekly” filmə “B” reytinqi vemiş, Ouven Qleybermen isə Hardvikin rejissorluğunu dəyərləndirərək yazmışdır: “O, Mayerin romanını fırtınalı göy üzündə kağız parçasının oynadığı kimi oynatmış, hissləri qarıştırmış və anlaşılan vizual effektlər əlavə etmişdir.”[77]

Ev üçün buraxılış

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Film DVD versiyada Şimali Amerikada 21 mart 2009-cu ildə satışa çıxarılmış və ilk gündə 3 milyon nüsxədən çox satılmışdır.[78] Birləşmiş Krallıqda film 6 aprel 2009-cu ildə satışa çıxarılmışdır.[79][80] Bonus olaraq DVD versiyaya 1-12 filmə daxil edilməmiş səhnə, musiqi videoları, səhnə arxası görüntülər, müsahibələr, Hardvik, Stüart və Pattinsonun şərhləri əlavə edilmişdir.[81][82] Blu-ray versiyada film 21 mart 2009-cu ildən seçilmiş məntəqələrdə, 5 may 2009-cu ildən isə geniş satışa çıxarılmışdır.[83] 2012-ci ilin iyuluna kimi film 11,242,519 nüsxə satılmış və $201,190,019 gəlir gətirmişdir.[84]

Filmin mövzusu ətrafında Screenlife tərəfindən yaradılmış "Scene it? Twilight" oyunu 24 noyabr 2009-cu ildə Yaponiyanın Konami şirkəti tərəfindən Wii, Nintendo DS, PC və iPhone'da istifadə üçün istehsal edilmişdir.[85]

Alatoran filmi təqdim edildikdən sonra bir çox mükafatlar və nominasiyalar qazanmışdır. 2009-cu ilin yanvarında Karter Byurvel Beynəlxalq Film Musiqisi Tənqidçiləri Assosasiyası tərəfindən İlin Film Musiqisi Bəstəkarı adına nominant göstərilmişdir.[86] Robert Pattinson Bravo TV'nin “A-List Award” mükafatına layiq görülmüşdür.[87] 2009-cu ildə Robert Pattinson və Teylor Lotner İlin Ən Yaxşı Sıçrayışı nominasiyasında “MTV Film Mükafatı”na namizəd olmuş, Pattinson mükafatı qazanmışdır. "Decode" Ən Yaxşı Film Musiqisi nominasiyasında mükafata namizəd olmuş, Alatoran filmi İlin Ən Yaxşı Filmi, Kristen Stüart İlin Ən Yaxşı Aktrisası, Stüart və Pattinson İlin Ən Yaxşı Öpüşü, Pattinson və Ciqandet isə İlin Ən Yaxşı Döyüş Səhnəsi nominasiyasında “MTV Film Mükafatı”na layiq görülmüşdür.[88] Kristian Serratos Arxa Fonda Ən Yaxşı Aktrisa nominasiyasında “Gənc Aktyor Mükafatı”na layiq görülmüşdür.[89] 9 avqustda baş tutmuş 2009-cu il “Teen Choice Awards” mükafatlarının təqdim edilməsi mərasimində Alatoran və heyəti ümumilikdə 12 mükafat qazanmış, onlardan 9-u filmin payına düşmüşdür.[90] 2009-cu il “Scream Awards” mükafatlarının təqdim edilməsi mərasimində film 9 nominasiyada mükafata namizəd olsa da, 4 mükafat qazanmışdır.[91] Qrim və saç düzümünə görə film “ALMA Awards” mükafatı qazanmışdır.[92] Film, “Dünya Film Musiqisi Akademiyası”nın təqdim edilməsi mərasimində “Public Choice Award”a layiq görülmüş, Karter Byurvel isə yenidən İlin Bəstəkarı adına nominant olmuşdur.[93] Ketrin Hardvik rejissor işinə görə “Young Hollywood Award” almışdır.[94] 35-ci Saturn Mükafatlarının təqdim edilməsi mərasimində film İlin Ən Yaxşı Fentezi Filmi adını[95], eyni zamanda iki Qremmi mükafatı qazanmışdır.[96]

2008-ci ilin fevralında, MTV Summit Entertainmentın Mayerin Alatoran romanlar seriyasından olan sonrakı üç romanı əsasında da film çəkəcəyini elan etmişdi.[10] Studio 2008-ci ilin oktyabrında Yeni Ay romanı üzərində çalışmalar başlamış, 2008-ci ilin noyabrında isə bunu ictimayətə açıqlamışdır.[97] Lakin Ketrin Hardvik filmin çəkilişlərinə başlamağa hazırlıq üçün daha çox vaxt istədiyindən studio planlanmı istehsal cədvəlinə sadiq qalmaq üçün yeni rejissor seçməli oldu.[98][99] 2008-ci ilin dekabrında Kris Vetzin ikinci film, Alatoran: Yeni Ayın rejissoru olacağı açıqlandı.[100][101]

  1. bbfc. "TWILIGHT rated 12A by the BBFC". bbfc. 2008-11-21. 2008-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
  2. 1 2 3 4 Nicole Sperling. "'Twilight': Inside the First Stephenie Meyer Movie". Entertainment Weekly. Time Inc. 2008-07-10. 2014-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  3. 1 2 3 "Twilight (2008)". Box Office Mojo. 2016-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
  4. Freebase Data Dumps. Google.
  5. 1 2 3 Nicole Sperling. "'Twilight' reshoots: Why is Catherine Hardwicke filming again?". Entertainment Weekly. Time Inc. 2009-10-29. 2008-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  6. 1 2 Michelle Graham. "Twilight Finishes Photography". Film School Rejects. 2008-05-03. 2008-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
  7. 1 2 3 4 5 6 Larry Carroll. "'Twilight' Finds Its Latest Victims: Nikki Reed, Rachelle Lefevre Added To Cast". MTV. 2008-02-14. 2009-09-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  8. "Top Selling DVDs of 2009". The Numbers. 2011-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
  9. 1 2 James Montgomery. "'Twilight' Exclusive: Paramore To Contribute Two New Songs To Film's Soundtrack". MTV. 2008-09-18. 2009-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-16.
  10. 1 2 3 4 5 Larry Carroll. "'Twilight' Gives The Green Light To Anna Kendrick, Justin Chon For Book-Turned-Movie". MTV. 2008-02-07. 2012-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  11. Gregory Ellwood. "Set Visit: 'Twilight' Shines on Pattinson". MSN. 2008-04-22. 2008-05-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  12. 1 2 3 4 5 6 Sona Charaipotra. "Exclusive Interview: Peter Facinelli on 'Twilight'". Premiere.com. Hachette Filipacchi Media. 2010-03-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  13. 1 2 3 4 5 Larry Carroll. "'Twilight' Film's First Family Revealed: Peter Facinelli, Elizabeth Reaser Lead Cullen Clan". MTV. 2008-02-19. 2010-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  14. Marilyn Beck & Stacy Jenel Smith. "Tyson Beckford Enjoying Men's "Supermodel" Success/"Reno 911's Lennon Delivers the State of the State". Creators. 2008-02-25. 2009-04-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  15. 1 2 3 "Full Cast & Crew". Hollywood. 2012-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  16. "'Twilight' to film one or two days in LaPush". Peninusula Daily News. 2008-03-09. 2011-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  17. 1 2 3 Christina Radish. "Twilight's Author and Director Talk About Bringing The Film To Life". MediaBlvd Magazine. 2008-09-17. 2008-10-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  18. Dave McNary. "New Summit unveils new projects". Variety. Reed Business Information. 2007-06-07. 2009-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  19. Steven Zeitchik. "Pattinson bites into 'Twilight' role". The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media. 2007-12-26. 2008-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-18.
  20. Carolyn Giardina. "Stewart enters 'Twilight' zone". The Hollywood Reporter. Nielsen Business Media. 2007-11-16. 2008-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-18.
  21. Michael Fleming. "Hardwicke to direct Meyer's 'Twilight'". Variety. Reed Business Information. 2007-10-02. 2009-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  22. 1 2 3 4 Sona Charaipotra. "Exclusive Interview: 'Twilight' Screenwriter Melissa Rosenberg". Premiere.com. Hachette Filipacchi Media. 2009-01-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  23. 1 2 Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: Screenwriter Melissa Rosenberg Was Inspired By 'Brokeback Mountain'". MTV. 2008-09-16. 2008-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-13.
  24. Ryan Rotten. "Exclusive Interview: Twilight's Melissa Rosenberg". ShockTillYouDrop.com. 2008-08-19. 2008-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  25. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: Catherine Hardwicke Gets Swept Up By Bella And Edward's 'Obsessive Love'". MTV. 2008-09-02. 2008-11-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  26. 1 2 Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: How Faithful Will The Movie Be To The Book? We Visit The Set To Find Out". MTV. 2008-06-17. 2009-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  27. 1 2 3 4 Rebecca Murray. "Interview with 'Twilight' Author Stephenie Meyer". About.com. 2008-11-11. 2009-02-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  28. 1 2 Larry Carroll. "'Twilight' Author Stephenie Meyer Recalls Robert Pattinson Spat, Seeing Movie The First Time". MTV. 2008-11-14. 2010-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  29. Manohla Dargis. "The Love That Dare Not Bare Its Fangs". The New York Times. 2008-11-21. 2009-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  30. Richard Corliss. "Twilight Review: Swooningly True to the Book". Time. 2008-11-20. 2010-03-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  31. Ty Burr. "Undying love". The Boston Globe. 2008-11-21. 2009-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  32. 1 2 "'Twilight' Countdown: Catherine Hardwicke talks about the meadow and making Robert Pattinson 'dazzle'". Los Angeles Times. 2008-11-04. 2009-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  33. 1 2 3 Setoodeh, Ramin. "Not Your Grandma's 'Red Riding Hood'". Newsweek. 27 February 2011. 6 November 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2013.
  34. "Ben, Jackson & Shiloh all auditioned for Robert Pattinson's Edward Cullen role". OK!. 20 August 2009. 23 June 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2013.
  35. 1 2 3 4 Pamela Chelin. "'Twilight's Robert Pattinson and Rachelle Lefevre". Premiere.com. Hachette Filipacchi Media. 2008-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  36. Larry Carroll. "'Twilight' Set Visit Confirms Edward And Bella's Chemistry, Offers A 'Midnight Sun' Preview". MTV. 2008-04-15. 2010-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  37. Stephenie Meyer. "Twilight the Movie". StephenieMeyer.com. 2016-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  38. Larry Carroll. "Emily Browning Addresses Her 'Twilight' Notoriety". MTV. 2009-04-29. 2009-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  39. 1 2 Larry Carroll. "'Twilight' Star Ashley Greene Responds To Books' Fans Who Think She And Her Hair Aren't Short Enough". MTV. 2008-03-19. 2008-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  40. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: Nikki Reed Hopes To Make Us Understand What's Beneath Rosalie's Beautiful, Hard Exterior". MTV. 2008-07-22. 2008-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  41. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: Kellan Lutz Recalls How He Almost Wasn't Cast As Belligerent 'Goofball' Emmett". MTV. 2008-09-23. 2008-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  42. 1 2 Larry Carroll. "'Twilight' Star Rachelle Lefevre Addresses 'OMG!' Fans, Blog Haters From Book-Turned-Movie's Set". MTV. 2008-02-28. 2008-12-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  43. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: Christian Serratos Says Playing Angela Was A Day At The Beach". MTV. 2008-10-14. 2008-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  44. "'Twilight' Tuesday: Anna Kendrick Says It Was 'Easy To Get Googly Eyed' At Robert Pattinson". MTV. 2008-10-21. 2008-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  45. Christina Radish. "Kellan Lutz And His High Profile Projects". MediaBlvd Magazine. 2008-08-08. 2011-05-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  46. Mike Russell. "'Twilight' taps teen-vampire romance". Los Angeles Times. Tribune Company. 2008-05-11. 2008-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  47. Pamela Chelin. "The 'Twilight' Phenomenon: The Director and Author at Comic-Con 2008". Premiere.com. Hachette Filipacchi Media. July 2008. 2008-10-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  48. Larry Carroll. "'Twilight' Author Stephenie Meyer's Cameo: More Details Emerge From Book-Turned-Movie's Set". MTV. 2008-04-08. 2008-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  49. 1 2 Pamela Chelin. "'Twilight's Bad Boy Vampire: Cam Gigandet". Premiere.com. Hachette Filippachi Media. 2008-12-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  50. Erin Cadwallader. "It's TWILIGHT at Comic-Con!". IESB.net. 2008-07-24. 2009-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  51. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday: 10 Things Comic-Con Taught Us About 'Twilight'". MTV. 2008-07-29. 2008-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  52. Paige Dickerson. "'Twilight' to film one or two days in LaPush". Peninsula Daily News. 2008-03-09. 2011-07-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  53. Darryl Swan. "'Twilight' descends on St. Helens". South Country Spotlight. 2008-04-02. 2008-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  54. Sabrina Rojas Weiss. "'Twilight' Cast Heads Back To The Set To Shoot New Scenes". MTV. 2008-08-25. 2008-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  55. Anne Thompson. "'Twilight' moves into 'Potter's' place". Variety. Reed Business Information. 2008-08-15. 2008-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  56. Brian Linder. "Twilight Trailer Tonight". IGN Entertainment. 2008-10-09. 2008-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  57. Larry Carroll. "Final 'Twilight' Trailer, Shot By Shot: Romance, Violence ... And Prom!". MTV. 2008-10-09. 2008-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  58. Larry Carroll. "'Twilight' Sneak Peek To Premiere At International Rome Film Festival". MTV. 2008-10-02. 2008-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  59. "MPAA Rating for Twilight". ShockTillYouDrop.com. 2008-09-10. 2008-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  60. Mikael Carlsson. ""Twilight" Assigned to Carter Burwell". Film Music Magazine. 2008-06-10. 2009-12-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  61. Carter Burwell. "Projects — Twilight". CarterBurwell.com. 2009-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  62. James Montgomery. "Are Pop-Punks Paramore A Good Fit For 'Twilight'?". MTV. 2008-09-19. 2008-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  63. Erica Futterman. ""Twilight" Author Stephenie Meyer on Her Musical Muses, Upcoming Movie and Mermaid Dreams". Rolling Stone. Wenner Media. 2008-08-08. 2009-05-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  64. James Montgomery. "'Twilight' Soundtrack To Include Muse, Linkin Park And, Of Course, Robert Pattinson". MTV. 2008-10-06. 2009-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  65. Katie Hasty. "'Twilight' Bumps AC/DC From Atop Billboard 200". Billboard. 2008-11-12. 2013-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-22.
  66. 1 2 Pamela McClintock. "'Twilight' shining bright at box office". Variety. Reed Business Information. 2008-11-21. 2009-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  67. "Opening Day Records at the Box Office". Box Office Mojo. 2010-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  68. "Twilight (2008) Weekend Box Office Results". Box Office Mojo. 2009-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  69. Larry Carroll. "'Twilight' Tuesday Finale: Director Catherine Hardwicke Raves About Film's Success — 'Unbelievable!'". MTV. 2013-07-23. 2010-08-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-10.
  70. 1 2 "Twilight". Rotten Tomatoes. IGN Entertainment. 2020-05-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  71. "Twilight (2008): Reviews". Metacritic. CNET Networks. 2010-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  72. White, Armond (2008-11-21). "Twilight: Bronte Never Dies" Arxivləşdirilib 2008-12-19 at the Wayback Machine, New York Press. Retrieved on 2013-07-23.
  73. White, Armond (2008-01-07). "Better-Than List 2008" Arxivləşdirilib 2009-02-18 at the Wayback Machine, New York Press. Retrieved on 2013-07-23.
  74. Ebert, Roger (2008-11-19). "Twilight" Arxivləşdirilib 2012-07-22 at the Wayback Machine, Chicago Sun-Times. Retrieved on 2013-07-23.
  75. Turan, Kenneth (2008-11-21). "Twilight" Arxivləşdirilib 2009-02-20 at the Wayback Machine, Los Angeles Times. Retrieved on 2013-07-23.
  76. Puig, Claudia (2008-11-20). "Twilight" Arxivləşdirilib 2011-10-25 at the Wayback Machine, USA Today. Retrieved on 2013-07-23.
  77. Gleiberman, Owen (2008-11-20). "Twilight" Arxivləşdirilib 2014-10-24 at the Wayback Machine, Entertainment Weekly. Retrieved on 2013-07-23.
  78. "Summit Home Entertainment's Saturday Release of Twilight Unleashes With Over 3 Million Units Sold" (Press-reliz). Summit Entertainment. 2009-03-22. 2009-03-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  79. "Twilight DVD Date, Art". Shock Till You Drop. 2009-01-07. 2009-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  80. "Twilight — 2 Disc Special Edition". Amazon.co.uk. 2015-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  81. Larry Carroll. "'Twilight' Director Catherine Hardwicke Reveals DVD Details". MTV. 2008-12-11. 2009-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  82. Larry Carroll. "'Twilight' Director Catherine Hardwicke Talks About Edward And Bella's Chemistry, Potential Sequels". MTV. 2008-11-12. 2008-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  83. HD Room. "Twilight Blu-ray Mystery Solved". The HD Room. 2009-02-02. 2010-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  84. "Twilight — DVD Sales". The Numbers. Nash Information Services. 2009-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  85. Buchanan, Levi. "Scene It? Twilight Review". IGN. December 18, 2009. February 1, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul, 2013.
  86. "IFMCA announces its 2008 winners for scoring excellence". International Film Music Critics Association. 2009-02-19. 2017-02-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  87. "A-List Award Nominess". Bravo. 2009-04-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  88. "2009 MTV Movie Awards Winners". FilmoFilia. 2010-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  89. "30th Annual Young Artist Awards". Young Artist Awards. Young Artist Foundation. 2011-07-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  90. Right Celebrity. "2009 Teen Choice Awards Nominations, Winners!". Right Celebrity. 2013-04-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  91. "SCREAM 2009 Awards Nominees and Winners — Star Trek, True Blood Earn SCREAM Awards Nominations". Movies.about.com. 2010-08-05. 2009-09-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  92. "2009 ALMA Awards Winners". Awards-Night.com. 2011-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  93. "World Soundtrack Awards for 2009". Internet Movie Database. 2016-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  94. "Young Hollywood Awards for 2009". Internet Movie Database. 2016-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  95. "Saturn Awards for 2009". Internet Movie Database. 2012-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  96. "Grammys 2010: Twilight, Slumdog Millionaire, Up". Alt Film Guide. 2013-04-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  97. Denise Martin. "'Twilight' sequel 'New Moon' gets the greenlight from Summit". Los Angeles Times. 2008-11-22. 2009-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  98. Josh Horowitz. "'Twilight' Director Catherine Hardwicke Will Not Direct 'New Moon'". MTV. 2008-12-07. 2015-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  99. Anne Thompson. "No Hardwicke for 'Twilight' sequel". Variety. Reed Business Information. 2008-12-07. 2009-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  100. Larry Carroll. "BREAKING: Chris Weitz Named 'New Moon' Director, While Taylor Lautner Comes Up Short". MTV. MTV Networks. 2008-12-13. 2010-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.
  101. Larry Carroll. "Who Is 'New Moon' Director Chris Weitz?". MTV. 2008-12-15. 2010-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-23.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

П:  Alatoran portalı П:  ABŞ kinematoqrafı portalı