aprel-may

Aprel — Qriqori təqvimi ilə ilin dördüncü ayıdır. 30 gündən ibarətdir. Yaz fəslinin ikinci ayıdır. Aprel ayı gözəllik və bahar ilahəsi olan Afroditanın adı ilə bağlıdı.r XX əsrin əvvəllərinə aid Azərbaycandilli mənbələrdə neysan (نئی‌سان) adlandırılmışdır.

May (lat. Majus) — Qriqorian təqviminin beşinci ayı . Adını qədim Roma tanrısı Mayyadan götürüb. 31 günü var. "May" sözü bəşəriyyətə Bizans İmperiyasından keçib. Maia yaz ilahəsi olan və yaşlı Romalı Faokugotnup və onun həyat yoldaşı Vulcanın qızı olduğu fərziyyə edilir. == Bayramlar == === Beynəlxalq === 1 may — Yaz və əmək bayramı 17 may — Beynəlxalq elektrorabitə günü 18 may — Beynəlxalq muzeylər günü 21 may — Beynəlxalq kosmos günü 31 may — Beynəlxalq tütünsüz həyat günü === Azərbaycan bayramları === 9 may — Qələbə Günü 28 may — Respublika günü.

10 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 100-cü günü. (uzun ildə 101-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 265 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1815 — Tambora vulkanı iyulun 15-dək davam edən üç aylıq püskürməyə başlayıb. Püskürmə nəticəsində 71.000 nəfər həlak olmuşdur. === 1901–cari === 1970 — Pol Makkartni şəxsi və peşəkar səbəblərə görə The Beatles-dan ayrıldığını elan edib. 1994 — Nigeriya milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. 2010 — Polşa Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus Tu-154M təyyarəsi Rusiyanın Smolensk yaxınlığında qəzaya uğramışdır. 2020 — Yəməndə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1922 — Suraxanı neft mədənlərində yanğın baş vermişdir.

11 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 101-ci günü. (uzun ildə 102-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 264 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1961 — Yerusəlimdə Adolf Eyxmanın məhkəməsi başlayıb. 1979 — Uqanda diktatoru İdi Amin devrilib. 2006 — İran prezidenti Mahmud Əhmədinejad İranın uranı uğurla zənginləşdirdiyi iddia edib. 2011 — Minsk metrosunda terror aktı törədilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2018 — Azərbaycanda prezident seçkiləri keçirilib.

12 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 102-ci günü. (uzun ildə 103-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 263 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 240 — I Şapur atası I Ərdəşirlə Sasanilər imperiyasının şəriki olub. === 1601–1900 === 1803 — Rusiya ilə Car-Balakən camaatlığı arasında "Andlı öhdəlik" sazişi bağlanmışdır 1961 — Kosmik yarış: Sovet kosmonavtı Yuri Qaqarin kosmosa səyahət edən və Vostok 1-də ilk ekipajlı orbital uçuşu həyata keçirən ilk insan oldu. === 1901–cari === 2020 — San-Tome və Prinsipidə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2021 — Bakıda Hərbi Qənimətlər Parkının açılışı olmuşdur.

13 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 103-cü günü. (uzun ildə 104-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 262 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 31 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1870 — Nyu-Yorkda Metropoliten muzeyi təsis alınıb.

14 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 104-cü günü. (uzun ildə 105-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 261 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1912 — Britaniya sərnişin layneri RMS Titanic Şimali Atlantikada saat 23:40-də (15 aprel səhəri batır) aysberqə çırpılıb. 1986 — İndiyə qədər qeydə alınmış ən ağır dolu (1 kiloqram) Banqladeşin Qopalqanc bölgəsinə yağaraq 92 nəfərin ölümünə səbəb olub. 1988 — İsveçrənin Cenevrə şəhərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının mərasimində Sovet İttifaqı qoşunlarını Əfqanıstandan çıxarmağa söz verən saziş imzaladı. 2003 — İnsan genomu layihəsi insan genomunun 99%-nin 99,99%-lik dəqiqliklə ardıcıllığı ilə tamamlanıb.

15 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 105-ci günü. (uzun ildə 106-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 260 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1989 — Hu Yaobanqın ölümündən sonra, Çində Tyananmen meydanı etirazları başlayıb. 2019 — Fransadakı Paris Notr-Dam kilsəsi güclü yanğın nəticəsində ciddi ziyan görüb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1989 — Mingəçevir trolleybusu təsis edilib. 1992 — Azərbaycan və Fələstin arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2016 — Bakıda Gənclik Mall ticarət mərkəzinin açılışı olub.

16 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 106-cı günü. (uzun ildə 107-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 259 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1917 — Rusiya inqilabı: Vladimir Lenin İsveçrədəki sürgündən Rusiyanın Petroqrad şəhərinə qayıdıb. 2003 — Maykl Cordan Milli Basketbol Assosiasiyasında sonuncu oyununu keçirib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Monqolustan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2004 — Azərbaycan və Yunanıstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

17 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 107-ci günü. (uzun ildə 108-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 258 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1961 — Donuzlar Körfəzi əməliyyatı: CIA tərəfindən maliyyələşdirilən və təlim keçmiş bir qrup kubalı sürgün Fidel Kastronu devirmək məqsədilə Kubadakı Donuzlar körfəzinə enmişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 2017 — "Qarabağ" Azərbaycan Premyer Liqası çempionu olmuşdur.

18 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 108-ci günü. (uzun ildə 109-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 257 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1506 — Müqəddəs Pyotr bazilikasının təməl daşı qoyulub. === 1601–1900 === === 1901–cari === 2018 — Svazilend kralı III Msvati ölkəsinin adının Esvatini olaraq dəyişəcəyini açıqladı. === Azərbaycana aid hadisələr === 1940 — Bəstəkar Əfrasiyab Bədəlbəylinin "Qız qalası" baletinin premyerası Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının səhnəsində baş tutmuşdur.

19 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 109-cu günü. (uzun ildə 110-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 256 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1770 — Mariya Antuanetta və Fransa kralı XVI Lüdovikin etibarnamə ilə nikahı olub. === 1901–cari === 1971 — İlk kosmik stansiya olan Salyut 1-in orbitə buraxılışı. === Azərbaycana aid hadisələr === 2002 — Azərbaycan və San-Marino arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2014 — Şəmkir Beynəlxalq Şahmat Turnirinin açılışı olmuşdur. 2016 — Bakıda Avtovağzal və Memar Əcəmi-2 metrostansiyasının açılışı olmuşdur.

1 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 91-ci günü. (uzun ildə 92-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 274 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 527 — Konstantinopoldakı Ayasofiya kilsəsində I Yustinian və Teodoranın tacqoyma mərasimi keçirilmişdir. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1939 — İspaniya vətəndaş müharibəsi: İspaniya generallisimusu Fransisko Franko respublikaçı qüvvələrin sonuncusu təslim olunduğunu və İspaniya vətəndaş müharibəsinin başa çatdığını elan edib. 1948 — Farer adaları Danimarkadan muxtariyyət alıb. 1953 — Paraqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1977 — Apple şirkəti Stiv Cobs və Stiv Voznyak tərəfindən təsis edilib. 2001 Niderlandda eynicinslilərin nikahı qanuni olmuşdur. Yuqoslaviyanın keçmiş prezidenti Slobodan Miloşeviç müharibə cinayətlərində ittiham olunaraq mühakimə olunmaq üçün xüsusi polis təyinatlılarına təslim olub.

20 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 110-cu günü. (uzun ildə 111-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 255 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1902 — Pyer və Mariya Küri radiumu kəşf edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2004 — Azərbaycan, Eritreya və Paraqvay arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2015 — Bakı Su İdmanı Sarayının açılışı olmuşdur.

21 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 111-ci günü. (uzun ildə 112-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 254 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === Qaraqoyunlular və Teymurilər arasında Sərdrud döyüşü baş vermişdir. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1934 — Ness gölü bədheybətini əks etdirdiyi iddia edilən ən məşhur fotoşəkil olan "Cərrahın Fotoşəkili" (1994-cü ildə onun saxta olduğu ortaya çıxdı) Daily Mail-də dərc olunub.

22 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 112-ci günü. (uzun ildə 113-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 253 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1370 — Fransa kralı V Çarlzın əmrinə əsasən Bastiliya qalasının inşasına başlanılıb. === 1601–1900 === 1500 — Pedro Alvarez Kabral Braziliyaya səyahət etmiş və oranı kəşf etmişdir. 1519 — İspan konkistador Ernan Kortes Verakruz, Meksikada yeni yaşayış yeri salır. === 1901–cari === 1906 — Afinada 1906 növbədənkənar yay Olimpiya oyunları keçirilib. 1970 Yer Günü ilk dəfə olaraq qeyd edilib. Türkiyə qəzeti fəaliyyətə başlayıb. 1977 — Optik lif ilk olaraq canlı telefon trafikini daşımaq üçün istifadə olunub.

23 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 113-cü günü. (uzun ildə 114-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 252 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 10 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 2005 — İlk Youtube videosu "Me at the zoo" saytın həmtəsisçisi Cavid Kərim tərəfindən yüklənib. 2020 — Komor adalarında ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1993 — Azərbaycan kontr-admiralı Eduard Hüseynov Bakıda yaşadığı binanın girişində qətlə yetirilib. 2002 — Bakıda Miniatür Kitab Muzeyi açılıb. 2005 — "Hesabat" jurnalı ilk dəfə nəşr olunub.

24 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 114-cü günü. (uzun ildə 115-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 251 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 11 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1915 — İstanbulda 250 erməni ziyalısı və icma lideri həbs olunub. === Azərbaycana aid hadisələr === 1966 — Binə hava limanından havaya qalxan İl-14P orta tutumlu sərnişin təyyarəsi Mahaçqalaya səfər edərkən qəzaya uğramışdır. 2008 — Azərbaycan və Monteneqro arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

25 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 115-ci günü. (uzun ildə 116-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 250 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1859 — İngilis və fransız mühəndisləri Süveyş kanalının təməlini qoyublar. === 1901–cari === === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Peru arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2008 — Milli Məclisin qəbul etdiyi qərarla Əli Bayramlı şəhərinin adı Şirvan, Xanlar şəhərinin adı isə Göygöl olub.

26 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 116-cı günü. (uzun ildə 117-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 249 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 13 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1966 — Daşkənddə Rixter şkalası ilə 5.1 bal gücündə zəlzələ baş vermişdir. 1986 — Ukrayna SSR-in şimalındakı Pripyat şəhəri yaxınlığında Çernobıl faciəsi baş vermişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === 121 — Mark Avreli, Roma imperatoru və filosof 757 — I Hişam, Kordova əmiri 764 — Hadi, Abbasi xəlifəsi 1575 — Mariya Mediçi, Fransa kraliçası === 1601–1900 === 1648 — II Pyotr, Portuqaliya kralı; 1889 — Adolf Hitler, alman dövlət və siyasi xadimi, 1933–1945-ci illərdə III Reyxin reyxskansleri və prezidenti (fürer); 1889 — Lüdviq Vitgenşteyn, Avstriya və Böyük Britaniya filosofu; 1894 — Rudolf Hess, Almaniya dövlət xadimi.

27 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 117-ci günü. (uzun ildə 118-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 248 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1908 — IV Yay Olimpiya Oyunları Londonda keçirilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1920 - XI Qırmızı Ordu Biləcəri stansiyasına çatmış və Azərbaycan hökuməti müəyyən şərtlərlə hakimiyyəti "fəhlə-kəndli hökuməti"nə təhvil vermişdir. 1931 — Zəngəzurda zəlzələ baş vermişdir. 1992 — Azərbaycan və Macarıstan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

28 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 118-ci günü. (uzun ildə 119-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 247 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1788 — Merilend ABŞ-nin 7-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1969 — Şarl de Qoll Fransa prezidenti vəzifəsindən istefa verib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1920 — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini hökumətini devirmək və ölkədə Sovet hakimiyyətinin qurulması məqsədi ilə, Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasına məxsus XI Qırmızı Ordu və Volqa-Xəzər hərbi donanmasının Azərbaycan bolşevikləri Azərbaycanı işğal edib. 1961 — Sumqayıt trolleybusu təsis edilib. 1989 — Bakıda Əhmədli və Xalqlar Dostluğu metrostansiyasının açılışı olmuşdur. 2019 — Valtteri Bottas Azərbaycan Qran-prisinin qalibi olub.

29 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 119-cu günü. (uzun ildə 120-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 246 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1945 — İkinci Dünya müharibəsi: Fürerbunker: Berlin bunkerində Adolf Hitler uzun müddətdir ortağı olan Eva Braunla evlənmişdir və Admiral Karl Dönitsi onun varisi təyin etmişdir. Hitler və Braun ertəsi gün intihar ediblər. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Cənubi Afrika Respublikası arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 2015 Bakı şəhərinin Xətai rayonunda yerləşən 58 saylı orta məktəbin 11-ci sinif şagirdi Aytac Babayevanın qətlə yetirilməsi cəmiyyətdə böyük rezonansa səbəb olmuşdur. Bakı Konqres Mərkəzinin açılışı olmuşdur. 2018 — Lyuis Hemilton Azərbaycan Qran-prisinin qalibi olub.

2 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 92-ci günü. (uzun ildə 93-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 273 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 20 mart tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1982 — Folklend müharibəsi: Argentina Folklend adalarını işğal edib. 2015 — Keniyada Qarissa Universitet Kollecinə hücum edilmişdir. 2020 — Malavidə ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 Azərbaycan, Çin və Danimarka arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. Qarabağ müharibəsi: Ermənistan Silahlı Qüvvələri Kəlbəcər rayonunu işğal edib. 2011 — "Azərreyl" Avropa Qadınlar CEV Çağırış Kubokunu qazanıb.

30 aprel — Qriqorian təqvimində ilin 120-ci günü. (uzun ildə 121-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 245 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 aprel tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1789 — Nyu-Yorkun Uoll-Stritdəki Federal Zalın eyvanında Corc Vaşinqton ABŞ-nin ilk seçilmiş prezidenti kimi and içib. 1812 — Luiziana ABŞ-nin 18-ci ştatı olub. === 1901–cari === 1991 — CERN ümumdünya hörümçək toru protokollarının pulsuz olacağını elan edib. 2020 — Tacikistanda ilk dəfə COVID-19 qeydə alınıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1937 — Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Üzeyir Hacıbəyovun "Koroğlu" operasının premyerası keçirilmişdir. 1991 — Qarabağ müharibəsi: Qarabağ və Ermənistanda Çaykənd əməliyyatı başlamışdır. 1992 — Kəlbəcər rayonundakı Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin təcili olaraq hərbi əməliyyatları dayandırmasını tələb edən BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822 saylı qətnaməsi qəbul edilib.