Mən varam, çünki biz varıq (film, 2008)
Mən varam, çünki biz varıq (ing. I Am Because We Are) — Natan Rissmanın rejissoru olduğu, ssenarisi, mətnin oxunması və prodüserliyi Madonnaya məxsus 2008-ci ilə aid sənədli film.
Proton çürüməsi
Zərrəciklər fizikasında proton parçalanması protonun neytral pion və pozitron kimi daha yüngül subatomik hissəciklərə çevrildiyi hissəciklərin parçalanmasının hipotetik bir formasıdır. Proton parçalanması hipotezi ilk dəfə 1967-ci ildə Andrey Saxarov tərəfindən tərtib edilmişdir. Bir çox əhəmiyyətli səylərə baxmayaraq, proton parçalanması heç vaxt müşahidə edilməmişdir. Proton pozitron vasitəsilə parçalanarsa, protonun ömrünün yarısı ən azı 1,67×1034 il olmalıdır.
Standart Modelə görə, baryonun bir növü olan protonlar sabitdir, çünki baryon sayı (kvark sayı) qorunur . Buna görə protonlar özünün digər hissəciklərinə parçalanmırlar, çünki onlar ən yüngül (və buna görə də ən enerjili) baryondur.
Çübə
Çübə (fars. چوبه) - İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 195 nəfər yaşayır (63 ailə).
Çüdüllü
Çüdüllü — Azərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
== Toponimikası ==
Çüdüllü oyk., düz. Qax r-nunun Turaclı i.ə.v.-də kənd. Tədqiqatçılar oykonimi çudul (avar dilində "xarabalıq, sahibsiz yer") sözü əsasında "sahibsiz yer" kimi izah edirlər. Əslində, çu (at) və dul (yer, dərə) komponentlərindən ibarət olan bu oykonim "atxana", "at saxlanan yer" mənasındadır. Qəbələ rayonundakı Tövlə oykoniminin sinonimidir. Kənd vaxtilə salındığı ərazinin adını daşıyır. 1728-ci ildə İrəvan quberniyasının İqdır nahiyəsində eyniadlı kənd qeydə alınmışdır.
== Coğrafiyası və iqlimi ==
Coğrafi mövqe baxımından çox zəngindir. Beləki, Rusiya sərhədlərinə qədər uzanan zəngin meşə örtüyü vardır.
Çüdülübinə
Çüdülübinə — Azərbaycan Respublikasının Zaqatala rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
== Etimologiyası ==
Ətraflı bax: Çüdüllü#Toponimikası
Elxan Nuriyevin araşdırmasına görə Çüdülbinənin əsası Qax rayonunun Çüddüllü kəndindən gələnlər tərəfindən qoyulub.
== Əhalisi ==
Əhalinin əsas məşğuliyyəti taxılçılıq, tütünçülük, fındıqçılıq, tərəvəzçilik, bağçılıq və maldarlıqdır.
Çükəş
Çükəş — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun Pəlikəş kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
Çükəş Astara rayonunun Pəlikəş inzibati ərazi vahidində kənd. Dağətəyi ərazidədir. Talış dilindəki cu (ağac, taxta) və kəş (qoşqu ləvazimatı) sözlərindən düzəlib. Görünür, qoşqu ləvazimatının taxtadan olan hissəsi bu kənddə düzəldiyi üçün kənd belə adlandırılmışdır.
Çüməlan (Soyuqbulaq)
Çüməlan (fars. چوملان) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Soyuqbulaq şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 154 nəfər yaşayır (31 ailə).
Çüngənəş (Germi)
Çüngənəş (fars. چونگنش) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 148 nəfər yaşayır (25 ailə).
Çünzə
Çünzə-i Süfla (Germi) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Çünzə-i Ülya (Germi) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Çünzə-i Süfla (Germi)
Çünzə-i Süfla (fars. چونزه سفلي) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 46 nəfər yaşayır (10 ailə).
Çünzə-i Ülya (Germi)
Çünzə-i Ülya (fars. چونزه عليا) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 144 nəfər yaşayır (26 ailə).
Çünzəli
Çünzəli — Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun Ağdaş kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
1917-ci ildə rayonun ərazisində Canşa adlı binə yeri qeydə alınmışdır.
== Toponimikası ==
Oykonim canşalı (cahanşahlı) adlı tayfanın adından təhrifdir. Çünzəli kəndində hal-hazırda insanlar təsərüfat işləri ilə məşğul olurlar. Etnotoponimdir.
== Əhalisi ==
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 866 nəfər əhali yaşayır.
== İqtisadiyyatı ==
Əhalinin əsas məşğuliyyətini kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir.
Çünəxanlı
Çünəxanlı (Cəlilabad) — Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Çünəxanlı (Germi) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Çünəxanlı (Cəlilabad)
Çünəxanlı — Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun Zopun kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
31 may 2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin qərarı ilə Çünəxanlı kəndi Astanlı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, yeni yaradılan Zopun kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibinə verilmişdir.
Burovar silsiləsinin ətəyindədir. Əsl adı Çumaxanlıdır. Yaşayış məntəqəsi XIX əsrin sonlarında muğanlı tayfasına mənsub çumaxanlı nəslinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır.
== Əhalisi ==
Əhalisi 236 nəfərdir (2009).
Çünəxanlı (Germi)
Çünəxanlı (fars. چونه خانلو) — İranın Ərdəbil ostanının Germi şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 216 nəfər yaşayır (43 ailə).
Çürüksulu Mahmud Paşa
Çürüksulu Mahmud Paşa (1865 - 31 Temmuz 1931) — Gürcü əsilli Osmanlı əsgəri və dövlət adamı..
== Həyatı ==
Acarıstan Muxtar Respublikasının Kobuleti rayonunda anadan olmuşdur. 1909-cü ildə Osmanlı ordusunun Alman Qərargahınının nəzarətində olan hissəsinin modernləşdirilməsində iştirak etdi. Balkan müharibələri başladığı bir vaxtda general-leytenant dərəcəsinə yüksəldi. 1913-cü ildə yaradılan Səid Həlim Paşanın rəhbərlik etdiyi İttihad və Tərəqqi hökumətində Daxili İşlər Naziri təyin edildi.
== Fəaliyyəti ==
1914-cü ildə Osmanlı İmperiyasının Birinci Dünya müharibəsinə daxil olmasına qarşı çıxdı. Mahmud Paşa hesab edirdi ki, Osmanlı İmperiyası müharibədə iştirak etmək üçün kifayət qədər hazırlıqlı deyil. İttihad və Tərəqqi komitəsindən müstəqil dövlət adamı kmi tanınmağa başladı. Talat Paşanın rəhbərlik etdiyi vaxtlarda Dəniz Donanmasının naziri oldu.
1918-ci ildə Osmanlı İmperiyası Məclisinin üzvü təyin edildi.
Çürünrü-vələmir nematodu
Çürünrü-vələmir nematodu (lat. Aphelenchus avenae) Dəyirmi qurdlar tipinin Nematodlar sinfinə aid olan növ.
== Xarici quruluşu ==
Çürünrü-vələmir nematodu ikicinslidir. Erkək nematod uzunsov qurdşəkillidir. Uzunluğu 0,63-0,82 mm-dir. Konusşəkilli quyruqda enli bursa vardır,
dişi nnematodların uzunluğu 0,55-0,86 mm-dir. Baş bədəninin ümumi konturundan ayrılmışdır. Orta bulbus iridir. Yumurtalıq düzdür. Quyruq dəyirmidir.
Çürütmə
Çürütmə Təbrizin ən dadlı və əski ənənəvi şiriniyyatlarından biridir ki onun hazırlanma qaydası Eris kimindir, ancaq Erisdən daha bərk və quru olmalıdır.Eramızda Çürütmənin az hazırlamasına görə Təbrizin az tapılan və bahalı şiriniyyatlarından biri sayılır.
Çüvaş
Çüvaş — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun Siyaku kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
Çuvaş Astara rayonunun Siyaku inzibati ərazi vahidində kənd. Lənkəran ovalığındadır. Etnotoponimdir.
Çüyya
Çüyya (v. e.ə. 7) — Hunların XVI şanyüsü.
== Həyatı ==
Digər qardaşları kimi sakit həyat sürən Çüyya 4 il hakimiyyətdə olduqdan sonra vəfat etdi.
Çüçür
Şanyü Çüçür (v. 172) — bir hun əyanı idi. Mete xaqanın nəslindən gəlirdi. 147-ci ildə imperator tərəfindən şanyü təyin olunmuşdu. Şanyü Çüçür syenbilərə qarşı mübarizəyə çətinliklə dözürdü və əsasən çinli əsgərlərdən istifadə edirdi deyə imperator onu 172-ci ildə taxtdan çəkilməyə məcbur etdi. Eyni il öldü. Yerinə oğlu gətirildi.
Çüğadək
Çüğadək— İranın Buşehr ostanının Buşehr şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 16,425 nəfər və 3,497 ailədən ibarət idi.
Çüzək (Xudabəndə)
Çüzək (fars. چوزك) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,558 nəfər yaşayır (363 ailə).
Mən varam, çünki biz varıq
Mən varam, çünki biz varıq (ing. I Am Because We Are) — Natan Rissmanın rejissoru olduğu, ssenarisi, mətnin oxunması və prodüserliyi Madonnaya məxsus 2008-ci ilə aid sənədli film.
Çürük borolar
Çürük borolar (ing. rotten boroughs) — Birləşmiş Krallıqda XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində əhalisi boşaldılmış, lakin parlamentdə təmsilçiliyini qoruyub saxlayan kənd və şəhərlər. Bu qəsəbələrdə seçicilərin səsləri çox vaxt yerli ev sahibi tərəfindən idarə olunurdu. Çox vaxt İcmalar Palatasında bir yer sadəcə alınırdı ki, bu da bir neçə onlarla seçici üçün çətin deyildi. 1832-ci il islahatından əvvəl parlamentə 2 deputat göndərən və yalnız 7 sakinin səsvermə hüququ olan Surreydəki Qatton qəsəbəsi "rekordçu" idi.
Eyni zamanda, bir çox yeni böyük sənaye mərkəzləri, məsələn, Birmingem, parlamentdəki təmsilçilikdən tamamilə məhrum edilmişdi. Təkcə fəhlələr deyil, sənaye burjuaziyasının bir çox nümayəndələri də səsvermə hüququna malik deyildilər. 1815-ci ildə 20 milyondan çox olan Birləşmiş Krallıq əhalisinin yalnız 160 min nəfərinin səsvermə hüququ var idi. Sənaye şəhəri Yorkşir cəmi 2 deputatla təmsil olunmuşdu.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Сэр Фрэнсис Бердетт
Spielvogel, Western Civilization — Volume II: Since 1500 (2003) p.
Vanq Çu
Vanq Çu — Cənub-Şərqi Asiyada, xüsusilə də Vyetnamda qeyri-ənənəvi inanclardan, təhlükəli hesab edilən dini cərəyanlardan biri.
Rəsmi ateist mövqeyi nümayiş etdirən Vyetnam hökuməti uzun müddət ölkədə xaçpərəstlərə zülm etmişdir. Bu irtica Vanq Çu sektası kimi yeni qəribə dini hərəkatların yaranmasına gətirib çıxarmışdır. Onun banisi və “məsihi” Çjun Çanq Ka (Tu Cenq Çen kimi də tanınır) deyirdi ki, o, möcüzələr göstərmək iqtidarındadır və hmonq-xristian (hmonqlar müasir Çin, Vyetnam, Laos və Taylandın dağlıq ərazilərindən olan etnik qrupdur) dövlətini yaratmaq uğrunda mübarizə aparırdı. Nəticədə, hökumət 2011-ci ildə hmonqları narkotik qaçaqmalçılığında, torpaqların mənimsənilməsində, ətraf mühitin korlanmasında və hökumət əleyhinə fəaliyyətdə ittiham edərək sektanı dağıtdı. Onun liderlərindən bəziləri edam olundu. Lakin sekta fəaliyyətini gizli şəkildə davam etdirməkdədir.
== Mənbə ==
Gülnar Seyidli. Asiyada təhlükəli 10 dini cərəyan. "Cəmiyyət və Din" qəzeti.
Çu çayı
Çu çayı (qırğ. Чүй), Şu (Qazaxıstan ərazisində (qaz. Шу)) — Ters Ala-Too buzlaqlarından başlanğıcını götürür. Coonarık və Koçkor çayları birləşdikdən sonra axır.
== Etimalogiyası ==
Belə ehtimal vardır ki, bu çin və ya tibet sözü olub mənası «su, çay» anlamında işlədilir. Е. Koyçubayev bu adın qədim türk etnislarından birinin adı olması fikirini irəli sürür. Çu, Çue, Şu və ya Şue adlarından törədiyini ehtimal efirdi
== Coğrafiyası ==
Çu Qırğızıstan ərazisindən axaraq Qazaxıstan ərazisinə irəliləyir. Uzunluğu 1067 km təşkil edir. Çayın hövzəsinin sahəsi 67 500 km²-dir. Əsas qolları (sağdan) Çon Kemin, Irqaytı, Kakpatas, (soldan) Alamedin, Aksu, Kuraqatı.
Yü
Şanyü Yü (v. 46) — Syanın qardaşı idi. Hakimiyyətə gələrkən Çində vətəndaş müharibəsi gedirdi. Bu fürsətdə istifadə edərək dövləti gücləndirdi. 23-cü ildə Hunlara qarşı hücuma hazırlaşan Vanq Manq çinli üsyançılar tərəfindən öldürüldü. Yü özünü Mete xaqanın davamçısı kimi görürdü. Yü Çin şahzadəsi Lu Fanqı Vanq Manqdan boşalan taxta gətirmək istəyirdi. 46-cı ildə vəfat etdi.
Ço
Ço — soyad.
Ço Hyun-Yun — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço İm-Yon — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço Su-Min — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço Un-Hi — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Leksi Lü
Leksi Lü (çin. 刘柏辛; 21 dekabr 1998, Çansa) və ya əsl adı ilə Lü Yuyu – Çin müğənnisi, repçisi və mahnı yazarı.
2015-ci ildə "K-pop ulduzu 5" müsabiqəsində iştirak etmiş və qrupu ilə birlikdə 4-cü yeri tutmuşdur. 2018-ci ilin iyulunda "Çin repi" verilişində 4-cü yerin qalibi olmuşdur. Bu uğurundan sonra solo karyeraya başlamışdır. 2019-cu ilin fevralında "2030" adlı ilk mini-albomunu buraxmışdır. "League of Legends" video oyununun K/DA musiqi qrupu üçün Serafin personajını bir neçə dəfə səsləndirmişdir.
== İlk illəri ==
Leksi Lü Çinin Çansa şəhərində anadan olmuş və orda böyümüşdür. 4 yaşında rəqs etməyi, 6 yaşında pianoda çalmağı öyrənib. 7-ci sinifdə beynəlxalq liseyə keçib.
Lü Lin
Lü Lin (6 aprel 1969) — Çini təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Lü Lin Çini 1992-ci ildə Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin, cüt turnirdə isə qızıl medalın sahibi olub.
Daha sonra Lü Lin Çini 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə gümüş medalın sahibi olub.
Lü Qolyan
Liu Quonlianq (10 yanvar 1976) — Çini təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Liu Quonlianq Çini 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə qızıl medalın, cüt turnirdə isə qızıl medalın sahibi olub.
Daha sonra Liu Quonlianq Çini 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə bürünc medalın, cüt turnirdə isə gümüş medalın sahibi olub.
Lü Quojon
Li Quojenq (7 mart 1980) — Çini təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Li Quojenq Çin 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci pillənin sahibi olub.
Lü Son
Li Son (12 may 1972) — Argentinanı təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Li Son Argentinanı 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü, cüt turnirdə isə 25-ci pillənin sahibi olub.
Daha sonra Li Son Argentinanı 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin sahibi olub.
Li Son Argentinanı 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu pillənin sahibi olub.
Daha sonra Li Son Argentinanı 2012-ci ildə London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin sahibi olub.
Lü Yuanyanq
Lü Yuanyanq (22 iyun 1983, Çuntsin, Sıçuan) — Çini təmsil edən bədii gimnast. Lü Yuanyanq, 2004 və 2008-ci ildə Çini Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və 2008-ci ildə gümüş medal qazanıb.
== Karyerası ==
Lü Yuanyanq, 2004-cü ildə Çin bayrağı altında Yunanıstannın paytaxtı Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında komanda yoldaşları Dai Yonqjun, Hu Mei, Li Jia, Lu Yinqna və Janq Şuo ilə birgə finalda 46.500 xal toplayaq 6-cı yeri tutdu.
Lü Yuanyanq, növbəti dəfə Olimpiya Oyunlarına 2008-ci ildə elə Çinin paytaxtı Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qatıldı. O, qrup yarışlarında komanda yoldaşları Çai Tonqtonq, Çou Tao, Sui Jianşuanq, Sun Dan və Janq Şuo ilə birgə finalda 35.225 xal toplayaq 2-ci yeri tutdu və Olimpiya Oyunlarının gümüş medalını qazandı.
Meqqi Kü
Marqaret Deniz Kuiqli (ing. Margaret Denise Quigley; 22 may 1979, Honolulu) — əsasən Meqqi Kü (ing. Maggie Q) ləqəbi ilə tanınan ABŞ aktrisası və fotomodeli.
On üç
On üç — say sistemində ədədlərdən biridir. On ikidən sonra, on dörddən əvvəl gəlir.
== Ümumi məlumat ==
Mifoloji anlamlı olan on üç sayı haqqında da mənbələrdə xəbərlər vardır. Misal üçün, monqollar əcdad ruhlarının, torpaq hamisi ruhlarının sayını on üç bilmişlər. Əslində buddizmin bir qolu olaraq formalaşan lamaizmə qədər Buryat horinlərində də on üç sayı xüsusi dəyər daşımışdır. Onların etiqadına görə, cəhətlərin (şimal-cənub, şərq-qərb) on üç sahib ruhu (şamanı) vardır. Başqa bir məlumata görə, Mərkəzi və Cənubi Amerika sakinləri də on üç sayını müqəddəs bilmiş və onun xoşbəxtlik simvolu olmasına inanmışlar. On üç sayını italyanlar da uğurgətirən hesab etmişlər.
On üç sayının qorxulu, bədbəxtlik gətirən, nəhs bilinməsi halları da vardır. Bu qənaətin kökündə mifoloji anlayışlar durur.
Otuz üç
Otuz üç — say sistemində ədədlərdən biridir. Otuz ikidən sonra, otuz dörddən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
=== Say sistemində ===
Otuz üç ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
Qırx üç
Qırx üç — say sistemində ədədlərdən biridir. Qırx ikidən sonra, qırx dörddən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
Qırx üç ədədi — tək ədəddir və eyni zamanda sadə ədəddir.
Səksən üç
Səksən üç — say sistemində ədədlərdən biridir. Səksən ikidən sonra, Səksən dörddən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
Səksən üç ədədi — tək ədəddir və eyni zamanda sadə ədəddir.
Yetmiş üç
Yetmiş üç — say sistemində ədədlərdən biridir. Yetmiş ikidən sonra, yetmiş dörddən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
Yetmiş üç ədədi — tək ədəddir və eyni zamanda sadə ədəddir.
Ça Xiaoli
Ça Xiaoli (21 noyabr 1979) — Sinqapuru təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Ça Xiaoli Sinqapuru 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və Komanda turnirində 9-cu pillənin sahibi olub.
Ça Yinyin
Ça Yinyin (7 dekabr 1978) — Çini təmsil edən bədii gimnast.
== Karyerası ==
Ça Yinyin Çini 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və qrup turnirində 5-ci pillənin sahibi olub.
Çe-San
Park Çe-San (Koreya dilində: 박재상, 朴載相; 31 dekabr 1977, Gangnam),daha çox PSY adı ilə tanınır. Cənubi Koreyalı müğənni, söz yazıçısı, k-pop ifaçısı, rəqqas və prodüserdir.
15 iyul 2012-ci ildə nümayiş etdirilən hərəkətli mahnısı Gangnam Style ilə iTunesda 31 ölkənin ilk sırasında yerləşdi. Gangnam Style mahnısı Youtubeda, 20 sentyabr 2012-ci ildə ən çox bəyənilən və baxış sayı olan video kimi Ginnesin Rekordlar Kitabına girdi.
Gangnam Stylenın PSYnin Hyuna ilə də birlikdə oxuduğu başqa versiyaları da vardır.
Çe Gevara
Ernesto Çe Qevara (isp. Ernesto Che Guevara; 14 iyun 1928[…], Rosario, Sante Fe əyaləti[d] – 9 oktyabr 1967[…], La İqera[d]) — argentinalı marksist-inqilabçı və siyasətçi. Fidel Kastro ilə birlikdə Kuba və beynəlxalq inqilab hərəkatının rəhbərlərindən olmuşdur. Adındakı "Çe" hissəciyi Kuba partizanları tərəfindən verilmişdir, argentinalılar üçün xarakterik müraciət forması olub, "yoldaş", "dost" və s. mənalarda işlənir.
== Həyatı ==
Ernesto Qevara ispan və irland əsilli ailənin beş uşağının ən böyüyü olaraq Argentinanın Rosario şəhərində dünyaya gəlmişdir. Doğum haqqında şəhadətnaməsində doğum tarixi 14 iyun 1928-ci il yazılmasına baxmayaraq, bəzi mənbələrdə həmin il 14 may tarixində doğulduğu bildirilir. Qevaranın ulu babalarından Patrik Linç 1715-ci ildə İrlandiyanın Qaluey bölgəsində doğulmuş, İrlandiyanı tərk edib İspaniyanın Bilbao şəhərinə, oradan isə Argentinaya getmişdir. Qevaranın babası Fransisko Linç 1817-də, nənəsi Anna Linç 1868-də doğulmuşdur. Qaluey Anna Linçin oğlu və Çenin atası Ernesto Qevara Linç 1900-cü ildə doğulmuşdur.
Çe Qevara
Ernesto Çe Qevara (isp. Ernesto Che Guevara; 14 iyun 1928[…], Rosario, Sante Fe əyaləti[d] – 9 oktyabr 1967[…], La İqera[d]) — argentinalı marksist-inqilabçı və siyasətçi. Fidel Kastro ilə birlikdə Kuba və beynəlxalq inqilab hərəkatının rəhbərlərindən olmuşdur. Adındakı "Çe" hissəciyi Kuba partizanları tərəfindən verilmişdir, argentinalılar üçün xarakterik müraciət forması olub, "yoldaş", "dost" və s. mənalarda işlənir.
== Həyatı ==
Ernesto Qevara ispan və irland əsilli ailənin beş uşağının ən böyüyü olaraq Argentinanın Rosario şəhərində dünyaya gəlmişdir. Doğum haqqında şəhadətnaməsində doğum tarixi 14 iyun 1928-ci il yazılmasına baxmayaraq, bəzi mənbələrdə həmin il 14 may tarixində doğulduğu bildirilir. Qevaranın ulu babalarından Patrik Linç 1715-ci ildə İrlandiyanın Qaluey bölgəsində doğulmuş, İrlandiyanı tərk edib İspaniyanın Bilbao şəhərinə, oradan isə Argentinaya getmişdir. Qevaranın babası Fransisko Linç 1817-də, nənəsi Anna Linç 1868-də doğulmuşdur. Qaluey Anna Linçin oğlu və Çenin atası Ernesto Qevara Linç 1900-cü ildə doğulmuşdur.
Çi-Li
Çi-Li — 2005-ci ildə Rusiyada yaranan musiqi qrupu. Elə o zaman qrupun debüt single olan «Преступление» buraxılmışdı. Bundan sonra qrup bir çox yerdə çıxış etmişdi, məsələn 2006-cı ildə Leninqrad adlı klubda.
Çi-Li adını qrupun solisti İrina Zabiyaka qoymuşdu. Onun sözlərinə görə, bu adı o uşaqlıqda almışdı. O zaman onun anası Çili üsyanında itmiş atası haqda danışmışdı.
== Bioqrafiya ==
== Diskoqrafiya ==
=== Albomlar ===
=== Videomateriallar ===
DVD
«Хроники преступлений» (2007)
Kliplər
Новый год в постели
Омут
Лето
Маки
Мы не ангелы
Сердце
А может быть
Любовь это яд
Сказки (feat. Qoşa Kutsenko)
Орэ-орэ
Обещаю
Можно всё
Кошка
Ромашковое поле
Облака
Я хочу побить посуду (feat. Qoşa Kutsenko)
Ира, Ира (feat. Братья Грим)
Океан
Я буду помнить (feat.
Çi (Tarım)
Çi (az.-əski. چی, fars. شیت) - İranın Zəncan ostanının Tarım şəhristanının Çəvərzəq bəxşinin Çəvərzəq qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 896 nəfər yaşayır (284 ailə).
Mesake Cu
Mesake Cu (18 mart 1999-cu ildə Qvineya-Bisauda anadan olub) — LiqaPro təmsilçilərindən olan Benfika B klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar portuqaliyalı futbolçudur.
== Klub karyerası ==
=== Benfika B ===
Mesake Benfika akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. Mesake öz peşəkar karyerasında debütünü 14 may 2017-ci ildə Braqa B klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 63-cü dəqiqədə İqor Şaponyiçi əvəz etmişdir. Həmin görüşdə Benfika liqa görüşündə rəqibinə 4-1 hesabı ilə məğlub olmuşdur.
== Karyera statistikası ==
=== Klub ===
1 İyun 2017 tarixində yenilənib
1UEFA Çempionlar Liqası görüşləri daxildir.
2Portuqaliya Superkuboku görüşləri daxildir.
Çyu Cou
Çyu Cou (əvvəlki adı: Çzyanin) — Çin Xalq Respublikasının Xunan əyalətində şəhər.
== Coğrafiyası ==
Ərazisi 11.420 km2-dir. Synçzyan çayının sahilində, əyalət mərkəzi olan Çanşadan cənub-qərbdə yerləşir.
Şəhər subtropik iqlim zonasında yerləşir və burada musson küləyi üstünlük təşkil edir. Xunan əyalətinin yeraltı mineral resurslarla zəngin bölgələrindən biridir.
== Əhalisi ==
2010-cu ilin məlumatına görə şəhərin əhalisi 3 885 609 nəfər olmuşdur.
== Adminstrativ bölgü ==
Çyu Çou şəhəri 4 inzibati - Lusun, Tynyuan, Xetan və Şifen rayonlarına, Lilina adlı şəhər mahalına, eləcə də Çalin, Çju Cou, Yusyan və Yanlin mahallarına bölünür.
== Nəqliyyat ==
Çyu Cou mühüm dəmiryolu qovşağı ilə əhatələnib. Bu qovşağ şəhəri ölkənin şimal hissəsində olan əyalətlərlə birləşdirir. Hər gün buradan 110 qatar keçir ki, bu nəqliyyat vasitəsindən gündə 30 min insan yararlanır.
Çu dərəsi
Çu dərəsi— Qırğızıstanda və Qazaxıstanda Çu çayının orta axın dərəsi. Boam dərəsində (c.-ş-də) Muyunqum səhrasının (şm.-q.-də) ş.kənarına qədər təqr. 200 km məsafədə uzanır; eni 15 km-dən (c.-ş.-də) 100 km-ədəkdir (şm.-q.-də). Hünd. 500–1200 m.Şaxtasız dövr 180 gün davam edir. İllik yağıntı 250–400 mm-dir (əsasən, yazda düşür). Ç.d. Çu çayı və onun qolları ilə suvarılır; böyük hissəsi şumlanmışdır; şəkər çuğunduru, dənli bitkilər becərilir; bağçılıq, üzümçülük inkşaf etmişdir. Bişkek ş. Ç.d-nin c.-undadır.
Stiven Çu
Stiven Çu (ing. Steven Chu; 28 fevral 1948[…], Sent-Luis, Missuri) — amerikalı fizik və keçmiş hökumət rəsmisidir. O, Nobel mükafatı laureatıdır və ABŞ-nin 12-ci energetika naziri olub. Hal-hazırda Stenford Universitetində fizika professoru, molekulyar və hüceyrə fiziologiyası professoru William R. Kenan Jr. O, Kaliforniya Universitetində, Berklidə, Bell Laboratories və Stenford Universitetlərində lazer işığı ilə atomların soyudulması və tutulması ilə bağlı araşdırmaları ilə tanınır və bu araşdırmaya görə 1997-ci ildə Fizika üzrə Nobel Mükafatını Claude Cohen-Tannoudji və William Daniel Phillips ilə bölüşür.
Çu Kosaka
Çu Kosaka (小坂 忠, Kosaka Çu, 8 iyul 1948, Nerima, Tokio, Yaponiya – 29 aprel 2022, Saytama prefekturası, Yaponiya) və ya doğum adı ilə Masayuki Kosaka (小坂 正行, Kosaka Masayuki) – Yaponiya rok-musiqiçisi. "Apryl Fool" qrupunun baş vokalisti olmuşdur.
== Karyerası ==
Çu Kosaka 1968-ci ildə "The Floral" rok-qrupunda debüt etmişdir. 1969-cu ildə Haruomi Hosono və Takaşi Matsumoto ilə birlikdə "Apryl Fool" rok-qrupunu yaratmış və Yaponiyada rok-n-roll tarixinin bünövrəsini qoymuşdur.
"Apryl Fool" qrupu dağılandan sonra Kosaka 1975-ci ildə Masataka Matsutoya da daxil olmaqla "Tin Pan Alley" qrupunun üzvləri ilə birlikdə "Horo" albomunu buraxmışdır. Soul janrında olan bu albom Yaponiyada uğur qazanmışdır.
== Şəxsi həyatı ==
Kosaka xristian olmuş və protestant kilsəsi pastoru kimi fəaliyyə göstərmişdir. Rusiya–Ukrayna münaqişəsində Ukraynanı dəstəklədiyini bildirmişdir. 2022-ci ilin martında ona bağırsaq xərçəngi diaqnozu qoyulduğunu açıqlamışdır. Kosaka 29 aprel 2022-ci ildə ölmüşdür.
10-cu il
10 il (Onuncu il) — Cümədən başlayan uzun olmayan il.
== Hadisələr ==
== Doğumlar ==
Heron — Yunan mühəndisi, riyaziyyatçısı, mexaniki.
Leun Çu Yan
Leun Çu Yan (21 aprel 1979) — Honq Konqu təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Leun Çu Yan Honq Konqu 2000-ci ildə Sidney şəhərində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub.
Daha sonra Leun Çu Yan Honq Konqu 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci, cüt turnirdə isə 9-cu pillənin sahibi olub.
Leun Çu Yan Honq Konqu 2012-ci ildə London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və Komanda turnirində 4-cü pillənin sahibi olub.
Park Çu-ho
Park Çu-ho - Cənubi Koreyalı futboçu . Park çu-ho Almaniya Bundes Liqası komandası olan Borussiya Dortmund komanasında Yarımmüdafiəçi kimi çıxış edir .
Xa-Çu çayı
Xa-Çu çayı — Butanın qərb hissəsində yerləşən çaydır. Çinçu çayının sağ qolunu əmələ gətirir.
== Coğrafiyası ==
Xa-Çu çayı mərkəzi Himalay dağları silsiləsinin cənub meyli hissəsindən öz başlanğıcını götürür. Çayın mənbəyi Comolxari rayonundan cənubda yerləşmişdir. Buzlaqlardan əmələ gələn bir sıra xırda çaylar əsasən bu çaya tökülürlər. Bundan sonra Xa-Çu çayı cənub-şərq istiqamətində axır və sağda Çinçu çayına tökülür.
== Dolina çayı ==
Qərb Butanında bir neçə əhəmiyyətli vadi yerləşmişdir: Xa (uzunluğu 2700 m), Paro (2200 m), Tximpxu (2300 m).
Vadinin yuxarı hissəsindən Xa-Çu çayı dağlıq dərələrlə axır, amma alt və orta axında çay dərin çay vadisi üzrə hərəkət edir. Çayın uzununa bir çox qayalığa çıxışı var. Xa Vadisi Çinlə sərhəddə yerləşmişdir.
Yun Donq-Cu
Yun Donq Cu və ya Yoon Donq Ju (윤동주 Hanca: 尹 東 柱; 30 dekabr 1917, Lunçzin[d], Qirin[d] – 16 fevral 1945, Fukuoka) tənqidi üslublu poeziyası ilə yanaşı lirik poeziyası ilə də tanınan, Çində dünyaya gələn koreyalı şair idi.
Yun Çinin Jilin şəhərində koreyalı qaçqın ailəsində anadan olub, böyüyüb. Daha sonra Myenqdonq məktəbində oxuyub və Pyonqyanq Sonqsil orta məktəbini və Seul Yeonhee kollecini bitirib. Yeonhee kollecindəki ikinci ilində oğlanlar üçün jurnalda şeir nəşr etdi və rəsmi olaraq qəzet məqaləsində yer aldı. Yaponiyaya keçdikdən sonra 1942-ci ildə Kyoto Doşişa Universitetinə daxil oldu, lakin 1943-cü ildə Yaponiya əleyhinə hərəkət etdiyi iddiası ilə Yapon polisi tərəfindən həbs edildi. Fukuokada həbsxanada olarkən 100-dən çox şeir yazaraq 27 yaşında ölür.
Çu-Ponq massivi
Çu-Ponq massivi — Vyetnamın Mərkəzi plato ərazilərində, Kambocaya qədər uzanan mürəkkəb topoqrafiyası, dərələri və meşələri olan massiv. Çu-Ponq Zyalay çayının şimalında, Ya-Krel çayının cənubunda yerləşir və Vyetnamın Çu-Pronq rayonunda yerləşir.
Çu-Ponq massivi 1965-ci ildə Vyetnam müharibəsi zamanı Ya-Dranq döyüşünün yeri idi.
13-cü döyüşçü
"13-cü döyüşçü" — 1999-cu il istehsalı ABŞ filmi.
== Məzmun ==
Şərq ölkələrindən birində zadəgan və saray şairi olan Əhməd ibn Fəhdlan cəzalandırılaraq şimala, vəhşi vikinqlərin ölkəsinə səfir göndərilir. O burada vikinqlərlə birlikdə vəhşi meyid yeyən millət olan vendallara qarşı döyüşdə iştirak edir.
10-cu əsr
X əsr — 900-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 900-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 999-cu ilin 31 dekabrıdır.
X əsrdən sonra isə XI əsr gəlir.
13-cü əsr
XIII əsr — 1200-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 1200-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 1299-cu ilin 31 dekabrıdır.
XIII əsrdən sonra isə XIV əsr gəlir.
14-cü əsr
XIV əsr — 1300-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 1300-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 1399-cu ilin 31 dekabrıdır.
XIV əsrdən sonra isə XV əsr gəlir.
3-cü əsr
III əsr — II əsrdən sonra və IV əsrdən əvvəlki əsr. Başlayır 200-ci ilin ilk günü və qurtarır 299-cu ilin son günü.
== Hadisələr ==
İran, Orta Asiya və başqa qonşu ölkələrdə Mani təliminin yayılması. Mani dini təlimi digər dinləri əvəz etməli və ümumdünya dininə çevrilməli imiş.
4-cü əsr
IV əsr — 300-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 300-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 399-cu ilin 31 dekabrıdır.
IV əsrdən sonra isə V əsr gəlir.
== Hadisələr ==
Ön Asiyada xristianlığın yayılması.
9-cu əsr
IX əsr — 800-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 800-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 899-cu ilin 31 dekabrıdır.
IX əsrdən sonra isə X əsr gəlir.
130-cu mövsüm
130-cu mövsüm qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Şahmar Qəribli tərəfindən 2002-ci ildə çəkilmişdir. Lider televiziyasında istehsal edilmişdir. Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının iş rejimi haqqında bəhs edir.
== Məzmun ==
Film Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrının iş rejimi haqqında bəhs edir. Filmdə 130-cu mövsümə gərgin hazırlıq prossesi işıqlandırılır.
2024-cü il
== Hadisələr ==
=== Yanvar ===
1 yanvar
Misir, Efiopiya, İran, BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanı BRİKS-ə üzv oldular.
Noto yarımadası zəlzələsi: Yaponiyanın İşikava prefekturasının Noto yarımadasında yerləşən Suzu şəhərindən şimal-şimal-qərbdə 7,5 maqnituda gücündə zəlzələ baş verdi. Zəlzələ və onun ardınca baş verən sunami Noto yarımadasına, xüsusən də Vacima, Suzu və Noto şəhərlərinə böyük ziyan vurdu. Nəticədə 73 nəfər öldü, 392 nəfər yaralındı və 6 nəfər itkin düşdü.
Efiopiya Berbera limanından istifadə etmək üçün Somalilend ilə müqavilə imzaladı. Həmçinin Efiopiya bildirir ki, nəticədə Somalilendin müstəqilliyini tanıyacaq və bunu edən ilk ölkə olacaq.
=== Fevral ===
=== Mart ===
=== Aprel ===
=== May ===
19 may
İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanında helikopter qəzası baş verdi. Qəza nəticəsində İran prezidenti İbrahim Rəisi, xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan, İran Ali Rəhbərinin Şərqi Azərbaycan ostanındakı nümayəndəsi Məhəmməd Əli Əl-Haşimi, Şərqi Azərbaycan ostanının general-qubernatoru Malik Rəhməti və helikopter heyəti də daxil olmaqla 8 nəfər öldü.
2023-cü il
2023 (MMXXIII) — Qriqorian təqviminə görə Bazar günü başlayan ildir. Bizim Era və Miladi tarixin 2023-cü ilidir. III minilliyin və XXI əsrin 23-cü ilidir. 2020-ci illərin 4-cü ilidir.
2023-cü ildə COVID-19 pandemiyasının (Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı qlobal sağlamlıq vəziyyətində fövqəladə vəziyyət adlandırmağı dayandırdı) azalması müşahidə edildi. İl ərzində 2022-ci ildən başlayaraq Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi davam etdi. Aprel ayında Sudanda hərbi konflikt başladı.
2023-cü ildə həmçinin çoxsaylı təbii fəlakətlər oldu. Türkiyə və Suriyada təxminən 60000 insanın ölümünə səbəb olan zəlzələ baş verdi. Bu zəlzələ XXI əsrin beşinci ən ölümcül zəlzələsidir.