Lüğətlərdə axtarış.

Barometr (q.yun. βάρος) – atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. Mayeli, qazlı və metal (aneroid) Barometrlər olur. Hipsotermometrlər də Barometrlərə aiddir. Mayeli Barometrlərin əksəriyyəti civəlidir. Atmosfer təzyiqi dəyişdikdə borudakı civə sütunu da atmosfer təzyiqinə uyğun olaraq dəyişir. Civəli barometr 1644-cü ildə italyan fizik və riyaziyyatçı Evangelista Torriçelli tərəfindən kəşf edilmişdir.

Cibotium barometz (lat. Cibotium barometz) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin cyatheales dəstəsinin cibotiaceae fəsiləsinin cibotium cinsinə aid bitki növü.

Areometr — (yun. άραιός – zəif, sıx olmayan; burada – maye + metr) – maye (bəzən də bərk) cismlərin sıxlığını, məhlulların qatılığını (konsentrasiyasını) təyin edən cihaz. Areomet ölçmə üçün mayeyə daldırılan üzgəc tipli sıxlıq ölçənlərə aiddir. İş prinsipi Arximed qanununa əsaslanır. Şkalalı borucuq şəklində olan üzgəc ölçmə aparmaq üçün tədqiq olunan mayeyə daldırılır. Üzgəcin dalma dərinliyinə (onun sıxışdırıb çıxardığı mayenin həcminə) və çəkisinə görə mayenin sıxlığı təyin edilir; mayenin sıxlığı az olduqca dalma dərinliyi böyük olur. Təcrübədə sabit çəki areometri daha çox işlədilir və sabit həcm areometri tətbiq edilir. Sabitçəki areometrlərinə şkalası sıxlıq vahidləri ilə dərəcələnmiş densimetrlər və məhlulun konsentrasiyasını ölçmək üçün şkalası həcm, yaxud kütlə %-inə dərəcələnmiş areometrlər aid dir. Bir çox mayelərin sıxlığının temprdan asılılığını nəzərə alaraq bəzi areometrlərin termometri də olur. Maye və qatışıq məhlullarda sıxlığı və qatılığı ölçən areometrlərə müxtəlif adlar verilir: məs, laktodensimetr südün yağlılığını, spirtölçən suda olan spirtin miqdarını, şəkərölçən şirələrdəki şəkərin miqdarını təyin edir.

Baromotor (ing. baromotor) — insan gücünü hərəkət gücünə çevirən xüsusi qurğu. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Steven Victor, Helena Wright, Robert M. Vogel. Industrial Heritage '84: The Fifth International Conference on the Conservation of the Industrial Heritage.

Bolometr – şüalanma enerjisini ölçən cihaz. İstilik şüalanmasının qəbuledicilərinin ən həssası, daxili fotoeffek hesabına işləyən bolometrlərdir. Fotomüqavimətdən fərqli olaraq, bu cihazda şüalanma udularkən müqavimət artır. == Quruluşu == Adətən bolometr qalınlığı 0,1 mkm olan metal folqadan ibarətdir, metal çıxışları var. Konveksiyaya itkini azaltmaq üçün onu vakuumda yerləşdirirlər. Bolometr körpü sxemi üzrə birləşdirilir, hər qola iki identik bolometr yerləşdirilir. Onlardan birinə işıq salınır, digərinə yox. Bolometrin qoşulma sxemi şəkil-1 dəki kimidir. == İşləmə prinsipi == İşləmə prinsipi cihazdakı termik həssas element qızdırıldıqda onun elektrik müqavimətinin dəyişməsinə əsaslanır. Termik həssas element ,adətən çox nazik (0.1-1mkm) metal lövhələrdən hazırlanır və üzəri böyük udma əmsalına malik olan qara təbəqə ilə örtülür.

Fazometr elektrik təchizatı sistemində (məsələn, üç fazalı) iki periodik dəyişən elektrik rəqsləri arasındakı faza dəyişmə bucağını ölçmək üçün nəzərdə tutulmuş elektrik ölçü cihazıdır. == Fazometrlərin tətbiqi == Fazometr güc əmsalının - cosφ-nin müəyyən edilməsi üçün elektrik qurğularında tez-tez istifadə olunur (elektrik qurğusuna xidmət edən personal tərəfindən cihazın adının düzgün bilinməməsi səbəbindən onu loru dildə "kosinusfimetr" də adlandırırlar). Fazometrlər elektron və elektrotexniki aparat və cihazların hazırlanması, tənzimlənməsi və istismarında istifadə olunur. == Fazometrin qoşulma sxemi == Fazometr cərəyan və gərginlik dövrəsinə qoşulur. Üç fazalı elektrik təchizatı sistemində cihazı üç fazaya gərginlik və cərəyana görə birləşdirmək lazımdır: gərginliyə görə - A, B, C fazalarına cərəyana görə - A, B, C fazalarında cərəyan transformatorunun ikinci tərəf dolaqlarına Həmçinin sadə qoşulma sxemi də mümkündür (cihazın konstruksiyasından asılı olaraq): gərginliyə görə - A, B, C fazalarına cərəyana görə - A, B fazalarında cərəyan transformatorunun ikinci tərəf dolaqlarına Bu vəziyyətdə üçüncü faza (C fazası) A və B cərəyan vektorlarının cəmlənməsi yolu ilə müəyyən edilir. == Ədəbiyyat == Войнаровский П. Д.,. Электрические измерительные аппараты // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.

Manometr (q.yun. μάνωσις — seyrəlmə + q.yun. μέτρον — ölçmə, ölçü cihazı) — maye və ya qazların təzyiqini ölçən cihaz. Konstruksiyadan asılı olaraq, elementlərinin həssaslığına uyğun olaraq maye, ağır porşenli deformasiya (boruşəkilli yayla və ya membranla) manometrləri mövcuddur. Manometrlər dəqiqliyinə görə siniflərə bölünür: 0,15; 0,25; 0,4; 0,6; 1,0; 1,5; 2,5; 4,0 (ədədin kiçikliyi, cihazın yüksək dəqiqliyini göstərir).

Nanometr (Sİ simvolu: nm) — metrik sistemdə metrin milyardda birinə bərabər olan uzunluq vahididir (0,000000001) m). Bir nanometr elmi qeydlərdə 1×10-9 m kimi ifadə edilə bilər. Nanometr əvvəllər millimikrometr və ya daha çox qısaca millimikron kimi tanınırdı, çünki o, 1/1000 mikron (mikrometr) və tez-tez mμ və ya μμ simvolu ilə işarələnirdi. Ad Sİ prefiksini nano - (qədim yunan dilindən νάνος, nanos, "cırtdan") ana vahidin adı metrlə (yunanca μέτρον, metrοn, "ölçü vahidi") birləşdirir. Ölçü vahidindən başqa bir şey üçün prefiks kimi istifadə edildikdə ("nanologiya"da olduğu kimi) nano nanotexnologiyaya və ya adətən nanometrlər miqyasında baş verən hadisələrə aiddir. Nanometr tez-tez atom miqyasında ölçüləri ifadə etmək üçün istifadə olunur: məsələn, helium atomunun diametri təxminən 0,06 nm, ribosomun diametri isə təxminən 20 nm-dir. Nanometr həmçinin spektrin görünən hissəsinin yaxınlığında elektromaqnit şüalanmanın dalğa uzunluğunu müəyyən etmək üçün də istifadə olunur: görünən işıq təxminən 400-700 nm arasında dəyişir. 0,1 nm-ə bərabər olan anqstrem əvvəllər bu məqsədlər üçün istifadə olunurdu. 1980-ci illərin sonundan etibarən, 32 nm və 22 nm yarımkeçirici qovşaq kimi istifadələrdə, yarımkeçirici sənayesində miniatürləşdirmə üçün ITRS Yol Xəritəsinin ardıcıl nəsillərində tipik xüsusiyyət ölçülərini təsvir etmək üçün də istifadə edilmişdir.

Parametr — (q.yun. παραμετρέω «ölçürəm») — bir çox eyni tip elementlərin oxşarlığını müqayisə etmək üçün qəbul edilən ölçüdür.

Qazqolderlər və ya Qazometrlər — hava qazı, təbii qaz, mayeləşdirilmiş qaz və bioqaz kimi yanan qazları atmosfer təzyiqində və ətraf mühitin temperaturunda saxlamaq üçün istifadə edilən tikililərdirlər. XIX əsrdə dünyanın bir çox yerlərində kömür qazı ilə işıqlandırma və isitmə xidmətlərini təmin etmək üçün qazometrlər tikilmişdir. Qazometrlərə yerüstü qaz konteynerləri, yeraltı saxlama çənləri və yeraltı mağaralar daxildir. Onlar ümumiyyətlə poladdan tikilmiş, ətraf mühitə vizual təsir göstərən böyük həcmli tikililərdirlər. Çox istifadə olunanların həcmi ümumiyyətlə bir neçə kubmetrdən başlayır və 350.000 kubmetrə qədər çatır. Böyük qazometrlər diametri təxminən 60 metr və həcmi 50.000 km³-ə qədər olan tikililərdirlər. İlk dəfə müasir kimyanın banisi Antuan Lavuazye 1789-cu ildə öz təcrübələrində qazı saxlamaq və qaz axını təmin etmək üçün qazometr adlı qab hazırlamışdır. Lavuazye qazometri kimi tanınan ilk istehsal qurğusunda saxlama sistemi yox idi. Qaz işıqlandırmasının ixtiraçısı Şotland mühəndisi Uilyam Merdok bu sistemi işləyib hazırlayıb. 1798-ci ildə ilk qazometr Birmingemdəki Soho fabrikinin kiçik qaz zavodunda quraşdırılmışdır.

Bafomet — 14-cü əsrin əvvəllərində Katolik Kilsəsi tərəfindən xaric edilmiş Məbəd Cəngavərləri tərəfindən sitayiş edildiyi iddia edilən şeytan fiquru. İlk dəfə 1307-ci ildə tanrı kimi istifadə olunsa da, Bafomet termini 19-cu əsrdə populyarlaşdı. Xüsusilə bu tarixdən sonra Bafomet Elifas Levinin çəkdiyi "Sabbat Keçisi" olaraq da bilinən əsəri ilə xarakterizə olunmağa başladı. Bu təsvir kişilik və qadınlıq, yaxşı və pis, yuxarı və aşağı kimi təzadlı anlayışları ehtiva edir. == Adın etimologiyası == Müasir akademiklər və "İngilis dilinin Oksford lüğəti"nə görə Bafomet qədim fransızcada yer alan və mənası Məhəmməd olan Mahomet sözündən törəmişdir. Qədim dövrlərdə xristianlar müsəlmanlara Məhəmmədə ibadət edən bütpərəstlər olaraq baxırdılar.

Taras Dmitroviç Barovets (təxəllüsləri:Тарас Бульба, Чуб, Гонта, Taras Bulba-Borovets kimi məşhurdur; 9 mart 1908 – 15 may 1981, Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Ukrayna millətçisi, Polesye Seçi (Bulbovtsi) lideri (1941-ci ilin avqustundan 1944-cü ilə qədər Volın və Polesiyada mövcud olmuş Ukrayna millətçilərinin silahlı təşkilatı). Taras Barovets, Volın vilayətinin (Rusiya imperiyası) Rovno rayonunun Bistriçi kəndində (indiki Rovno vilayətinin Bereznovski rayonunda) anadan olub. O, Dmitri Yuliyanoviç Borovetsin oğlu idi və doqquz uşaqlı bir ailədə böyümüşdü. Uşaq vaxtı böyük qardaşları onu kartofa bənzəyən burnuna görə “Bulba” ləqəbi ilə çağırırdılar. Borovets özü sonradan bu günləri xatırlayaraq yazırdı ki, bu ləqəb onu Qoqolun "Taras Bulba" əsərini oxuyana qədər çox incitsə də, sonradan ləqəbi ilə fəxr edib. 1932-ci ildə, öz ifadəsinə görə, o, Sovet Ukraynası ərazisində kəşfiyyat məlumatlarının toplanması işini ona həvalə edən keçmiş UMR ordusunun polkovniki İ.Litvinenko ilə görüşüb. 1933-cü ildə Polşa polisi, Bıstrıçidə UMR yazılı bayrağı asan Taras Borovetsin başçılıq etdiyi 5 nəfərlik Ukrayna hərbi təşkilat dairəsinin olduğu barədə məlumat yayıb. 1934-cü ilin yayında Borovetsin kəşfiyyat işi, onun Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı ilə əlaqələrinə görə Polşa polisi tərəfindən həbs edilməsi səbəbindən dayandırıldı. 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilən Barovets, 1935-ci ilin yazında “nümunəvi davranışına görə” həbsdən azad edilib. O, 1935-ci ilin payızından 1937-ci ilin qışına kimi Korpilovka kəndində daş karxanası işinin təşkili ilə məşğul olub.

Bafomet (ing. Baphomet) – Şeytan məbədi tərəfindən 2015-ci ildə ABŞ-nin Miçiqan ştatının Detroyt şəhərində təqdim edilmiş, Bafometi təsvir edən 2.7 metr hündürlüyə malik tunc heykəl. Məbəd ardıcılları heykəlin Oklahomadakı On qüsurlu hərəkət monumenti yaxınlığında ucaldılmasını istəyirlər. Bir ton ağırlığa malik olan heykəldə insan bədəni, keçi başı və ayaqları, həmçinin qanadı olan Bafomet sağ tərəfində oğlan, sol tərəfində isə qız uşaqları ilə təsvir edilmişdir. == Tarixi == 2014-cü ildə Satana məbədi Oklahoma Ştat Kapitolunda nümayiş etdirilməsi nəzərdə tutulan Bafomet və iki uşağı təsvir edəcək heykəlin hazırlanması üün “Indiegogo” saytında kraudsorsinq işinə başlamışdır. İyanə səhifəsinə bildirilirdi ki, heykəl Oklahoma təmsilçisi Mayki Ritzin təşəbbüsü ilə 2012-ci ildə yaradılmış On qüsurlu hərəkət monumentinə cavab olaraq, onun yaxınlığında ucaldılacaq. 25 iyul 2015-ci ildə heykəl Satana məbədi tərəfindən Detroytda təqdim edilmiş və şəhərdə dini təşkilatların etirazı ilə qarşılanmışdır. “Mərasimə mane olmaq istəyən etirazçıların qarşısının alınması üçün” mərasim zamanı 700 iştirakçı ruhunu Satanaya satmışdır. “Time” jurnalının məlumatına görə, “qrup birbaşa Satanaya inamı təbliğ etmir. Onların məntiqinə görə Satana abstraksiyadır, ədəbi forma kimi qəbul edilən Satana rasionallıq, skeptisizm, böyük şəxsi itkilərlə başa gəlsə belə, hakimiyyətə qarşı həqiqətləri dilə gətirməyi tərənnüm edir.” Jurnalın məlumatında deyilir ki, “Bunu Libertarian qotikası və ya Ayn Randın azad seçimə qarşı səlib yürüşünün daha qaranlıq təqdimatı da adlandırmaq olar.