Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ВАНТЫ

    мн. (ед. ванта ж) dəniz. dor ipləri (doru bərkitmək üçün yoğun iplər).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ванты

    вант; мн. (ед. - ванта, -ы; ж.) (голл. vant) см. тж. вантовый 1) мор. Канаты, поддерживающие мачты парусного судна со стороны бортов. 2) Стальные трос

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • VANT

    (lar) сущ. морск. ванта, ванты (снасти, которыми укрепляются мачты)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • vantlı

    vantlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • VANT

    is. [holl.] Dor ağacını və başqa şeyləri gəminin bortlarına bərkitmək üçün takelaj ipləri

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VANT

    [holl.] сущ. вантар (гимидин ттар ва мс. затӀар гимидин бортарал кутӀунун патал такеллаждин епер).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • vant

    vant

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • HANKI, HANSI

    какой, который

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ханты

    -ов; мн. см. тж. хант, хантыйский Народ, составляющий вместе с манси коренное население Ханты-Мансийского и Ямало-Ненецкого автономных округов России;

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • LANTİ

    (Bakı) kobud, yaraşıqsız. – Səlimin qərdeşi Kərim lap lantidür

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ПАНТЫ

    ед. нет maral buynuzu (dərman hazırlamaq üçün işlənən cavan maral buynuzu)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХАНТЫ

    м и ж нескл. xantı (uqro-fın dilləri qrupuna daxil xalq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАНТӀИ

    köhn. sözəbaxmaz, sözəbaxmayan, sözə qulaq asmayan, deyilənə əməl etməyən.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • манты

    мант; мн. (ед. - мант, -а; м.) Кушанье восточной кухни в виде шариков из мяса, завёрнутых в тесто и сваренных на пару.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • панты

    -ов; мн. (нанайск. puntu) см. тж. пантовый Мягкие, ещё не окостеневшие рога пятнистых оленей, маралов и изюбров (употребляются для изготовления лекарственных средств стимулирующего действия)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • şanti

    şanti

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ANTI

    n d.d. müxalifətçi, əks fikirli adam

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • анты

    -ов; мн. см. тж. ант Общее название восточнославянских племён 4 - 7 вв., занимавших зону лесостепи между Днестром и Днепром.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АНТИ-

    anti- (mürəkkəb sözlərin əvvəlində “əleyhinə”, “ziddinə” və ya “qarşı” mənaları verən önşəkilçi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АНТИ

    anti (mürəkkəb sözlərin əvvəlində "əleyhinə", "ziddinə" və ya "qarşı" mənaları verən önşəkilçi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АНТЫ

    мн. antlar (IV-VI əsrlərdə Dnestr ilə Dnepr çayları arasında yaşamış şərqi slavyan tayfalarının adı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ANTİ...

    [yun.] Bir sıra xarici sözlərin (isim və sifətlərin) qabağında, onlara əkslik və zidlik mənası verən önlük, məs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • анти...

    (от греч. anti - против); первая часть сложных слов. 1) Обозначает направленность против чего-либо, борьбу с чем-либо. Антигуманность, антидарвинизм,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вантовый

    см. ванты 2); -ая, -ое Вантовый мост (навесной мост).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QANLI-QANLI

    нареч. 1. в крови 2. зло, враждебно, гневно. Qanlı-qanlı baxmaq гневно смотреть, qanlı-qanlı demək зло сказать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QANLI-QANLI

    zərf Düşməncəsinə, qeyzlə, acıqlı-acıqlı. Usta yenə arabir Tahirə qanlıqanlı baxır, narazı halda başını bulayırdı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • qanlı-qanlı

    нареч. мидявилелди, душманвилелди, хъел кваз (мес. килигун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • qanlı-qanlı

    qanlı-qanlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • canlı-canlı

    canlı-canlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • VANİL

    I сущ. ваниль: 1. тропическое растение сем. орхидных 2. сушёные плоды этого растения, употребляемые в кулинарии и парфюмерии II прил. ванильный. Vanil

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VAXTLI

    zamanlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • VARLI

    dövlətli — sərvətli — mallı — pullu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • VAYLI

    fəlakətli — həyəcanlı — təlaşlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • VAYLI

    прил. с трауром, с горем

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VAXTA

    1 сущ. вахта, смена, дежурство 2 (ki) союз. раз, если, поскольку, так как. Vaxta ki söz vermişdin, gərək gələydin раз обещал, нужно было прийти

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VATTA

    ...побережья, заливаемые морем во время прилива) II прил. ваттовый. Vatta sahillər ваттовые берега

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VATİN

    I сущ. ватин (вязаное полотно с начёсом; заменяет вату при шитье верхней одежды). Vatin qoyulmuş palto пальто на ватине II прил. ватиновый. Vatin parç

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VARLI

    ...состоятельный, обеспеченный, зажиточный, имущий; разг. денежный. Varlı ailə богатая семья, varlı müəssisə богатое предприятие II сущ. богатый, богач,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VANTUZ

    сущ. строит. вантуз (клапан, удаляющий воздух из водопроводных труб)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VANNA

    I сущ. ванна: 1. большой открытый продолговатый сосуд, предназначенный для купания 2. мед. сосуд, приспособленный для обмывания или согревания ног, ру

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VAXTLI

    ...(рассчитанный на определенный срок). Vaxtlı qulluq срочная служба, vaxtlı əmanət фин. срочный вклад 2. своевременный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VALLI

    прил. 1. вальцовый (оборудованный вальцами). Vallı dəyirman вальцовая мельница 2. горн. тех. валковый. Vallı xırdalayıcı валковая дробилка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВЯЛИТЬ

    qaxac etmək, qurutmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VÁFLİ

    [alm.] Üzərində dama-dama naxışlar olan yüngül peçenye növü (bəzən içinə dondurma və s. tökmək üçün qovuq şəklində olur)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VAXTLI

    zərf 1. Müddətli, müəyyən müddət üçün nəzərdə tutulmuş. 2. Münasib vaxtda, vaxtında, mövsümündə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VANİ́L

    ...bitkinin ədviyyat kimi işlənilən qurudulmuş ətirli meyvəsi. Vanil sarmaşan bitki olub, Cənubi Amerikanın tropik meşələrində yayılmışdır. Əliyev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VAFLİ

    I сущ. вафля. Kremli vafli вафля с кремом II прил. вафельный. Vafli forması вафельная форма

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VARLI

    sif. Dövlətli, sərvətli, bolluq və rifah içərisində yaşayan. Varlı yaşayış. Varlı həyat uğrunda. Varlı təsərrüfat. // İs. mənasında. Varlılar və yoxsu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VATİ́N

    [fr.] İstilik üçün paltarın üzü ilə astarı arasına tikilən çox qalın xovlu seyrək trikotaj parça

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VAYLI

    ...şəhərə, bir südlü, aylı axşam; Çoxlu xəbər gətirdi; şivənli, vaylı axşam. Ə.Cavad.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • VAXTLI

    1. имеющий время; срок; 2. срочный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VANNA

    1. ванна; 2. ванный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VARLI

    1. богатый, состоятельный, имущий, зажиточный; 2. богач, богатей;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ВАЛИТЬ

    1. Yerə tökmək; 2. Yerə yıxmaq, yerə səpmək; 3. Atmaq, yıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАННА

    vanna

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАРИТЬ

    1. Bişirmək; 2. Qaynatmaq; 3. Həzm etmək, əritmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VÁNNA

    ...Müalicə məqsədi ilə içi su ilə dolu vannadan istifadə prosesi. Vanna qəbul etmək. Həkim mənə on vanna yazmışdır. Vannanı tox qarına qəbul etmək olmaz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ВЯНУТЬ

    1. Solmaq (bitki haqqжnda); 2. Sönmək; 3. Süstləşmək, keyləşmək, atilləşmək, ağırlaşmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВАТНЫЙ

    1. памбагдин, памбагдикай авур. 2. памбаг алай, памбаг ягъай, памбагдин (мес. яргъан)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАЛИТЬ₀

    несов 1. ярхарун. 2. акIадрун, ярхарун (азарди телеф авун). 3. вигьин. 4. акатайвал сад садан винел вигьин; гадарна тун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • VAYHİ

    (Sabirabad) nə üçün, niyə. – Oyi axtardım isrə:n, görə bilmədim – Vayhi?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ВЯНУТЬ

    несов. 1. шуьткьуьн (цуьквер, хъчар). 2. суст хьун; буш хьун; жансуз хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЯЛИТЬ

    несов. кьурурун (як, балугъ ракъиник)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАХТА

    1. дежурнивал, вахт, вахта (гимида). 2. дежурнивиле авайбур, вахтуна авайбур, вахт чIугвазвайбур.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • VARTA

    (Başkeçid) çəkic

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ВАТИН

    мн. нет ватин (парталдик чими астIар яз кутадай, къене къалин чIичI авай кьери парча).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАЛИТЬ₁

    несов. разг. 1. кIеретI хьана атун (фин), алтIушун, туькуьлмиш хьун (инсанар). 2. гул хьиз акъатун, къалиндиз акъатун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАННЫЙ

    ваннаяр авай (гьамам); ванное здание ваннаяр авай кIвалер, эхъведай кIвалер, гьамамар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАННА

    ванна (1. эхъведай легв, яргъи тиян хьтинди. 2. ваннада эхъуьнин кар, це гьахьуналди, ракъиник, къумадал къаткуналди беден сагъpyнин кар); принять ван

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАНИЛЬ

    ж мн. нет ваниль (1. тропикдин чими уьлквейра жедай са набатат. 2. гьадан кьурурай хъсан ни къведай пирпил; недай затIарик кутаз ишлемишда).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАЛЬЦЫ

    мн. вальцияр (вальцовка машиндин цилиндрдин шикилда авай кьве валдикай ибарат тир дезге яз, абрун арада, регъуьн къванери хьиз гъуьр регъуьн, ракь кье

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВАРИТЬ

    несов. 1. ругун; варить рыбу балугъ ругун. 2. авун, гьазурун; варить обед хуьрек авун, обед гьазурун. 3. гьезм авун, цIурурун (руфуна хуьрек).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • QANLI

    1. кровавый, кровянистый, окровавленный; 2. кровопролитный; 3. перен. кровный враг;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АНТИК

    antik (əntiqə şey, qədim şey)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АНТИК

    уст. энтикъа (къадим замандилай амай искусстводин шей; куьгьне гуьрчег шей)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DANZI

    dan şəfəqləri, sübh qızartısı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • DANGİ

    (Xudat) hədik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • CANQI

    ...yararsız (sahə). – O yer ki daşdıxdı, əkinə-piçinə yaramey, canqı yerdi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ÇANDI

    (Ağcabədi, Yevlax) məfrəşi bağlamaq üçün yundan toxunmuş ip. – Çandıynan fərməş çatırıx

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DANQI

    (Zəngilan) 1. boşboğaz, çox danışan 2. boş-boşuna, səbəbsiz hürən. – Bı nə danqı itdi, ə:!

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DARTI

    I (Quba, Mingəçevir, Oğuz) kərki (dülgərlik aləti). – Usta Səfər dartıynən ərəbə uxi düzəltədi (Quba) II (İmişli) yer hanasının hissələrindən birinin

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • CANLI

    1. живой; 2. одушевленный; 3. сильный, крепкий, здоровенный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇANTA

    сума, ранец, сак

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BANTLI

    sif. Bant bağlamış (bağlanmış). Başı bantlı balaca qız hörükləri döşündən aşağı sallanmış anasının boynuna sarınmışdı. S.Rəhimov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ANTİK

    античный

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QARTI

    is. Yapıncı; keçədən çoban bürüncəyi. Dünya malından var: sicim çatısı; Patavası, çuxası, həm qartısı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QANLI

    sif. 1. Qana batmış, qana bulaşmış. Qanlı paltar. Qanlı silah. – Fəhlələrdən bir neçə nəfəri Qurbanın qanlı cənazəsini kazarmaya gətirirlər. M.İbrahim

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • EVALTI

    is. Köhnə evlərdə: anbar, zirzəmi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DARTI

    is. 1. Dartma, çəkmə; çəkib aparma. □ Dartı qüvvəsi – 1) heyvanın bir şeyi dartıb çəkmə, çəkib aparma qabiliyyəti, bacarığı, gücü. Atın dartı qüvvəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇANTA

    ...çantası. Patron çantası. Məktəbli çantası. – Bir gün qəhrəmanım əlində çanta; Görüncə: – Gedirəm, – dedi, – fronta. M.Müşfiq. [Fətullayev] …yeməyə əl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • CANLI

    sif. 1. Diri, sağ, yaşayan (ölü ziddi). Canlı orqanizm. Canlı hüceyrə. – Ucalan heykəl canlı bir insan kimi görünürdü. S.Rəhimov. // is. mənasında. Di

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ANTİ́K

    ...Roma ictimai quruluşuna, mədəniyyətinə, incəsənətinə aid olan. Antik koloniyaların dövlət quruluşu. Antik fəlsəfə. Antik ədəbiyyat.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AVANI

    sif. məh. Ehtiyatlı, tədbirli. Aslan bəy bir az avanı oğlandır, o, işini möhkəm aparıb, heç zad eyləyə bilməzsən. N.Vəzirov.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • E:İNTİ

    (Qazax) bax eğinti. – Dünənnəri maral inəyin e:intisini işdim, gözdərimə işıx gəldi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • DOR

    ...оттяжка; dor quran мачтовик, dor ustası мачтмейстер, dor ipləri ванты, orta dor грот-мачта ◊ dor dibindən qaçan видавший виды (о человеке)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VANTİLATÖR

    ventilyator

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Avanti!
Avanti! (mənası – İrəli!) — İtaliyada gündəlik qəzet. İtaliya Sosialist Partiyasının orqanı kimi fəaliyyət göstərən qəzet 1896-cı ildə təsis edilmişdir. Roma və Milanda nəşr edilmişdir. Mussolini hakimiyyəti dövründə (1922–1943) qəzet Parisdə nəşr edilmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Intini, Ugo. Avanti! Un giornale, un'epoca. Rome: Ponte Sisto. 2012.
Mantı
Mantı (türk. mantı; qaz. мәнті; qırğ. манты; özb. manti), mantu, buuz, pozı və ya mandu (kor. 만두, 饅頭) — Mərkəzi Asiya, Türkiyə, Tatarıstan, Başqırdıstan, Krım, Koreya və Monqolustan xalqların ənənəvi ətli xörəyləri. Mantı, müxtəlif ədviyyatlarla dadlandırılan qıymanın, kiçik xəmir parçalarının içinə qoyulması və bu xəmir parçalarının suda qaynadılması ilə edilən ətli xəmir yeməyidir. Türk mətbəxinin olduğu qədər digər Orta Asiya mətbəxlərinin də bir parçası olan mantı, köhnə SSRİ ölkələrində də məşhur bir yeməkdir. Orta Asiyadan Anadoluya köçəri Türklər tərəfindən gətirilmişdir. Bəzi bölgələrdə mantıya tatar böreği deyilməsi, mantının köçəriliklə olan əlaqəsini təsdiqləməkdədir.
Vanati
Mığırlı - Gürcüstan Respublikasının Bolnisi rayonunun tabeçiliyində kənd. == Tarixi == == Fiziki-coğrafi mövqeyi == == Əhalisi == === Görkəmli şəxsiyyətləri === Zakir Məhərrəmov — Texnika elmləri namizədi, AzTU-nun “Tətbiqi informatika” kafedrasının dosenti.
Vani
Vani (gürc. ვანი) — Gürcüstanın İmereti diyarında, Sulori çayının sahilində (Rioni çayının qolu), Kutaisi şəhərinin 41 km cənub-qərbində yerləşən şəhər. 2014-cü ilin siyahıalmasına görə şəhərin əhalisi 3744 nəfərdir. Vani şəhəri 40 kənddən ibarət Vani bələdiyyəsinin (sahəsi 557 km2, əhalisi 24.512 (2014)) mərkəzidir. == Tarixi == 1947-ci ildə Vani şəhəri ətrafında aparılan arxeoloji qazıntı işləri zamanı (N. Xoştariya və O. Lortkifanidze) qədim Kolxida şəhərinə aid yaşayış məntəqəsi ilə bağlı artifaktlar tapılmışdır. Bu şəhərin adı məlum olmasa da, tarixi 4 dövrə ayrılır. E.ə. VII–VIII əsrlərdə Vani şəhərinin mədəni mərkəz olduğu fərz edilir. Vanin e.ə VII–VI əsrlərdəki tarixi qədim mədni qatlarla, taxta məmulatlarla, qurbangahlarla, qəbiristanlıqlarla təmsil olunur. Vaninin Kolxida şəhərinin siyasi mərkəzi olduğu güman olunur.
Antarktida vaxtı
Antarktidanı Yer kürəsinin bütün meridianları kəsir və sonda materikin mərkəzində birləşirlər. Nəzəri baxımdan materikdə bütün saat qurşaqları yerləşir. Ancaq bu saat qurşaqlarından praktiki olaraq istifadə etmək əlverişsizdir. Cənub Qütb dairəsində qütb gecələrinin və qütb gündüzlərinin 24 saatdan, qütblərdə altı aya qədər davam etməsi yerli saatdan istifadəyə çətinlik yaradır. Materikdə olan stansiyalar fərqli saat hesabı aparırlar. Bu hesabda daha çox məxsus olduğu dövlət və stansiyanı yerləşdiyi ərazi önəmli götürülür.
Atom vaxtı
Atom vaxtı-Yer geoidində vaxtın düzgün keçidinə əsaslanan yüksək dəqiqlikli zaman standartıdır. Bu Yerli vaxtın prinsipal reallaşmasıdır(dövrü zolaq sabiti istisna olmaqla). Eyni zamanda bu vaxt bütün Yer səthi üzərində Ümumdünya vaxtı üçün əsasdır. == Kvars saatı == Çoxsaylı müşahidələrlə müəyyən olunmuşdur ki, Yerin öz oxu ətrafında fırlanması bərabərsürətli deyil. Bu səbəbdən orta Günəş vaxtı da bərabərsürətlə axmır. Bəzi astronomik məsələlərin həlli üçün isə yüksək dəqiqliklə bərabərsürətlə axan vaxt sistemi tələb olunur. Bu məqsədlə kvars saatlarından istifadə olunur. Bu saatlarda kvars lövhə yüksək gərginlikli dəyişən cərəyanla sabit yüksək tezliklə rəqs etdirilir. Sonra xüsusi qurğu ilə yüksək tezlikli rəqslər kiçik tezlikli sabit rəqslərə çevrilir və bu rəqslər saatın əqrəbinə ötürülərək saniyə impusları yaradır. Kvars saatları ilə vaxtı 10−6 saniyə dəqiqliklə ölçmək olur.
Avanti! (qəzet)
Avanti! (mənası – İrəli!) — İtaliyada gündəlik qəzet. İtaliya Sosialist Partiyasının orqanı kimi fəaliyyət göstərən qəzet 1896-cı ildə təsis edilmişdir. Roma və Milanda nəşr edilmişdir. Mussolini hakimiyyəti dövründə (1922–1943) qəzet Parisdə nəşr edilmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Intini, Ugo. Avanti! Un giornale, un'epoca. Rome: Ponte Sisto. 2012.
Efemerid vaxtı
Ephemeris zamanı (tez-tez ET kimi qısaldılmışdır) prinsipcə, hər hansı bir astronomik ephemeris vaxtdan asılı ola bilər. Praktikada aşağıdakıları göstərmək üçün daha dəqiq istifadə olunur: 1952-ci ildə IAU tərəfindən qəbul edilən və 1970-ci illərdə keçmiş köhnə standart astronomik vaxt miqyası. Bu vaxt miqyası 1948-ci ildə ortalama günəş saatının qeyri-müntəzəm olaraq dəyişən mənfi cəhətlərini aradan qaldırmaq üçün təklif olunmuşdur. Məqsəd Newtonun nəzəriyyəsinə əsasən vahid vaxtın (mümkün qədər) müəyyən edilməsi idi (aşağıda baxın: Earth Time (1952)). Ephemeris zamanı astronomik bir obyektin hərəkət dinamik nəzəriyyəsi vasitəsilə müşahidə mövqesindən əldə edilən vaxt və vaxt miqyasında aydın şəkildə müəyyənləşdirilmiş dinamik vaxt ölçülü konsepsiyanın ilk tətbiqi idi.JPL Ephemeris, zaman arqumenti ilə sayısal olaraq inteqrasiya edilmiş İnkişaf Orbitinin orbital ardıcıllığında tətbiq olunan müasir bir nisbi koordinatlıq vaxt miqyaslıdır. Bunlara geniş istifadə olunan DE405 ephemeris daxildir. Teph tərəfindən göstərilən vaxt miqdarı, hazırda IAU tərəfindən qəbul edilən TCB vaxt ölçüsüylə bağlıdır (offset və sabit dərəcəsi ilə) (bax JPL ephemeris vaxt sübutu Teph).Aşağıdakı hissələrin əksəriyyəti 1952 standartının ephemeris vaxtına aiddir. Bu, ehtimal ki, 1948-1952-ci illərdə ET təklif olundu və qəbul olundu, ancaq 1900-cü ilin yanvarınadək bu dövrün retrospektiv istifadəsi və Newcomb's Sun tabloları.1952 standartının ephemeris müddəti davam edən irs qoyur və ephemeris, mövcud standart SI müddəti boyunca ikincisi olaraq yaxından yayımlanır. == Tətbiq == Ephemeris vaxt Yerin ətrafında Yer kürəsinin hərəkətinə görə prinsipcə müəyyənləşdirilmiş olsa da, Yerin ətrafındakı ayın orbital hərəkətləri ilə adətən praktikada ölçüldü. Bu ölçmələr günəş hərəkətinin mənası baxımından, günəşin orta hərəkəti ilə əlaqədar olaraq, ayın orta hərəkətinin kalibr edilməsindən sonra ET-in əsas təyinatının ikincil həyata keçirilməsi (metrologiya baxımından) hesab edilə bilər.
Fanti dili
Fanti dili — Əsasən Qananın mərkəzi və cənub bölgələrində danışılır. Qana Respublikasının rəsmi dövlət dillərindən biri sayılır. Kva dil ailəsinin potu-tano qolunun çvifanti qrupuna daxildir və 19-cu əsrdən bəri latın qrafikasına əsaslanan yazıdan istifadə olunmaqdadır. İcmalarının hər biri öz aralarında subdialektləri olan Agona, Anomabo, Abura və Gomoa kimi Fante xalqının ortaq ləhcəsindən tanınırlar və hamısı qarşılıqlı anlaşılır. Bu gün Fante əsasən Mərkəzi və Qərb Bölgələrindəki Qanada 6 milyondan çox insan tərəfindən danışılır. Bu şəhərdəki insanların əksəriyyətinin yeni liman tikildikdən sonra məskunlaşan yerli Fante danışanlar olduğu Temada da geniş yayılmışdır.
Günəş vaxtı
Astronomiyada əsas zaman vahidi Yerin öz охu ətrafında fırlanma dövrüdür. Bu zaman vahidi gün adlanır. Gün seçilmiş göy cisminin və ya xəyali bir nöqtənin verilmiş coğrafi meridianda iki ardıcıl eyni adlı kulminasiyası arasındakı vaxtdır. Göy sferində seçilmiş cismə və ya nöqtəyə görə gün xüsusi ad alır. Məsələn, həqiqi Günəş günü, orta Günəş günü, ul­duz günü və s. Sonra görəcəyimiz kimi bu günlərin uzunluğu bir qədər fərqlidir. Kiçik zaman fasilələrini ölçmək üçün günün hissələrindən istifadə olunur. Məsələn, həqiqi Günəş gününün 24-də birinə bir Günəş saatı, Günəş saatının 60-da birinə bir Günəş dəqiqəsi və Günəş dəqiqəsinin 60-da birinə bir Günəş saniyəsi deyilir. Yəni, Is = 1/(24•60•60) =1/86400 - orta Günəş günü. Gün batımı və ya Günəş batması Yerin fırlanma nəticəsində üfüqün altındakı Günəşin yox olmasıdır.
Kanti Əbdürəhmanov
Kanti Əbdürəhmanov — Sovet Ordusunun çavuşu, Böyük Vətən müharibəsinin iştirakçısı, Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı (1996). == Bioqrafiya == 1916-cı ildə Şali kəndində (digər mənbələrə görə Arqun şəhərində, indiki Çeçenistan) anadan olmuşdur. Erkən yaşlarında valideynlərini itirir. Əvvəlcə rəncbər, sonra kolxozda işləyir. 1941-ci ilin sentyabrında Abdurəhmanov könüllü olaraq Fəhlə və Kəndli Qırmızı Ordusunda xidmətə gedir. 1942-ci ilin iyununda Daşkənddəki kiçik artilleriya komandirləri məktəbini bitir. Orta Asiya Hərbi Dairəsində xidmət edir, sonra taqım komandirinin köməkçisi olur. 1943-cü ilin oktyabrından Böyük Vətən müharibəsi cəbhələrində: Nevel, Qorodok və Vitebsk şəhərlərinin azad edilməsində, Belarus və Baltikyanı əməliyyatlarda, alman qoşunlarının Kurland qrupunun məğlub edilməsində iştirak etmişdir. Döyüşlərdə dəfələrlə yaralanmışdır. 1943-cü ilin dekabrında Vitebskin qərbindəki hücum döyüşlərindən birində, sovet piyadaları böyük bir alman atəşi altında yatarkən, Əbdürəhmanov hesablanmış şəkildə silahını birbaşa atəş nöqtəsinə tuşlayır və bir neçə dəqiq atışla bunkeri məhv edir.
Mərhəmət Kvantı
"Mərhəmət kvantı" — Ceyms Bond haqqında 22-ci film, "Royal Kazinosunun" sikveli. Əsas mahnısı – "Another Way to Die" (bəstəkar Cek Vayt, ifaçısı Alişiya Kis).
Qış vaxtı
Yay vaxtı və ya qış vaxtı Hər il oktyabrın son bazar günü dünyanın bir sıra ölkələrində saatları qış vaxtına keçirirlər. Qış vaxtına keçid müsbət iqtisadi effekt verir. Belə ki, bu qanunun tətbiq olunduğu 110 ölkənin hər birində, o cümlədən Azərbaycanda elektrik enerjisinin illik istifadəsinə 2 faizədək qənaət olunur. Bu qənaət eyni zamanda ekologiyaya da müsbət təsir göstərir. Çünki elektrik enerjisinin istifadəsini azaltdıqca, ölkələr, atmosferə atılan tullantıların miqdarını da azaltmış olur. Dünyanın bir sıra ölkələrində hər il martın son bazar günü 23 saat, oktyabrın son bazar günü isə 25 saat çəkir. Avropa Birliyi ölkələri və ABŞ-nin əksər ştatları hər il bu üsuldan faydalanır. Saatlar ilk dəfə 1908-ci ildə Böyük Britaniyada çəkilib. Rusiya isə ilk dəfə 1917-ci ildə yay vaxtına keçib. 1981-ci ildən isə saatların əqrəbi hər il dünyanın 110 ölkəsində geri çəkilir.
Rafael Santi
Rafael Santi (6 aprel 1483[…] və ya 28 mart 1483, Urbino[d] – 6 aprel 1520[…], Roma[…]) — məşhur italyan rəssamı. Raffaello, Raffaello Sanzio, Raffaello Santi, Raffaello de Urbino və ya Rafael Sanzio de Urbino kimi də tanınmışdır. == Həyatı == İtaliyanın Urbino şəhərində 6 aprel 1483-cü ildə anadan olub. Rafael İntibah hərəkətlərini erkən inkişaf etmiş bacarıqlı bir gənc olaraq görmüş, rəssamlığa on altı yaşında çəkdiyi "Həvvanın yaradılışı" və "Trinite" əsərləri ilə başlamışdır. Rafaelin atası olan Giovanni Santi də Urbino da rəssamlıq edirdi. Atası 1494-ci ildə ölüncə Rafael, öz evində xarici təsirlərdən uzaq bir şəkildə işlərini davam etdirdi. Rafael Florensiyaya gedincə özünü İntibahın içində tapdı. Leonardo da Vinçi və Mikelancelo təsirində qalaraq sənətinə yeniliklər qatdı. Florensiyada 1508-ci ilə qədər çəkdiyi rəsm əsərləri isə "Sikst Madonne", "La Belle Jandinière", "Madonna of the Chair" və "Entombmeut" olmuşdur. Rafael, Romada Papa II. Julius üçün işləyib.
Santi Duanqşvanq
Santi Duanqşvanq (tay สันติ ดวงสว่าง; 10 yanvar 1968, Pxiçit[d] – 4 noyabr 2016) – Tailand musiqiçisi.
Solanum xanti
Solanum xanti (lat. Solanum xanti) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü.
Ulduz vaxtı
Verilmiş coğrafi meridianda yaz bərabərliyi nöqtəsinin iki ardıcıl eyni adlı kulminasiyası (aşağı və ya yuxarı kulminasiya) arasında keçən zaman fasiləsinə ulduz günü deyilir. Ulduz gününün başlanğıcı yaz bərabərliyi nöqtəsinin yuxarı kulminasiyasından hesablanır.Yaz bərabərliyi nöqtəsinin yuxarı kulminasiyasından verilmiş ana qədər keçən vaxta ulduz vaxtı deyilir. Verilmiş coğrafi meridianda ulduz vaxtı ədədi qiymətcə yaz bərabərliyi nöqtəsinin saat bucağına bərabər olacaq. Bir çox astronomik məsələlərin həllində ulduz vaxtından istifadə etmək əlverişlidir. Lakin bizim həyatımız və əməli fəaliyyətimiz üçün bu anlayış yaramır. Bizim gündəlik həyatımız Günəşin doğub batması ilə əlaqədar olduğundan Günəş günü və Günəş vaxtından istifadə etmək daha uyğundur. == Ulduz və Günəş vaxtı arasında əlaqə == Məlum olduğu kimi Günəşin illik hərəkəti günlük hərəkətinin əks tərəfinə yönəlib. Əgər nəzərə alsaq ki, Günəş illik hərəkətində gündə təxminən yerini 1° dəyişir, göstərmək olar ki, orta Günəş günü ulduz günündən təxminən 4m, daha doğrusu 03m56s.6=03m.9426 uzundur. Doğrudan da tropik il ərzində Günəş 360° və ya 24m dönür. Onda bir gündə Günəşin dönməsi μ = 24 h 365.2422 = 3 m 56 s .556 {\displaystyle \mu ={\frac {24^{h}}{365.2422}}=3^{m}56^{s}.556} olar.
Xantı-Mansi
Xantı-Mansi ya da İştək-Voğul (tatar. Иштәк-Вогул, İştək-Voğul)— Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Xantı-Mansi muxtar dairəsinə daxildir.
Xantı dili
Xantı dili (köhnə adı - ostyak) ( öz adı - xantı yasa ) — Ob və İrtış çayları birləşən ərazidə və Ob çayının orta və aşağı hissəində yaşayan Qərbi Sibir aboregenləri olan xantıların dili. Rusiyada 2002-ci il əhalinin siyahıya alınmasının nəticəsinə görə xantıların sayı 28,7 min nəfərdir. Əsas hissəsi Xantı-Mansi (mansilər yaşayan qərb rayonlarından başqa) və Yamalo-Nenes muxtar dairələrində (25,9 min nəfər), qalanları Tomsk vilayətinin şimal-qərbində yaşayır. Xantıların sayı XX əsrdə dəyişməz qalsa da, xantı dilini doma sayanları sayı xeyli azalmışdır: 1959-cu ildə 19 410 nəfər sayda onlar 77 % idi, 1970-ci ildə — 68,9 % ( 21 138 nəfər), 1989 — 60,5 %. Rus dilini birinci və ya ikinci dil kimi bilənlərin sayı artır: 70,3 % 1959-cu ildə və 89,4 % 1989-cu ildə. == Həmçinin bax == Kiril qrafikalı əlifbalı dillər siyahısı == Ədəbiyyat == Штейниц В. К. Хантыйский (остяцкий) язык// Языки и письменность народов Севера: Ч. 1. Языки и письменность самоедских и финно-угорских народов. — М.-Л.: Учпедгиз, 1937. — С. 193—228. Животиков П. К. Очерк грамматики хантыйского языка (средне-обской диалект)/ Под ред.
Yay vaxtı
Yay vaxtı və ya qış vaxtı Hər il oktyabrın son bazar günü dünyanın bir sıra ölkələrində saatları qış vaxtına keçirirlər. Qış vaxtına keçid müsbət iqtisadi effekt verir. Belə ki, bu qanunun tətbiq olunduğu 110 ölkənin hər birində, o cümlədən Azərbaycanda elektrik enerjisinin illik istifadəsinə 2 faizədək qənaət olunur. Bu qənaət eyni zamanda ekologiyaya da müsbət təsir göstərir. Çünki elektrik enerjisinin istifadəsini azaltdıqca, ölkələr, atmosferə atılan tullantıların miqdarını da azaltmış olur. Dünyanın bir sıra ölkələrində hər il martın son bazar günü 23 saat, oktyabrın son bazar günü isə 25 saat çəkir. Avropa Birliyi ölkələri və ABŞ-nin əksər ştatları hər il bu üsuldan faydalanır. Saatlar ilk dəfə 1908-ci ildə Böyük Britaniyada çəkilib. Rusiya isə ilk dəfə 1917-ci ildə yay vaxtına keçib. 1981-ci ildən isə saatların əqrəbi hər il dünyanın 110 ölkəsində geri çəkilir.
Ümumdünya vaxtı
Koordinasiya edilmiş ümumdünya vaxtı (ing. Universal Time Coordinated, fr. Universel Temps Coordonné; abbr. UTC) — Qrinviç meridianının orta Günəş vaxtı. Gecəyarıdan hesablanır, Bakı vaxtından 4 saat geridir. Zulu vaxtı - (ing. Zulu time, ru. зулусское время;;) – (slenq) zamanın Qrinviç meridianına görə qiymətini bildirən ifadə. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
İş vaxtı
Əmək müqaviləsi bağlanılarkən işçi üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən əsas şərtlərdən biri də əmək şəraitinin şərtlərinin tərəflər arasında müəyyən edilməsidir (Əmək Məcəlləsi, 43-cü maddə 2-ci hissə, bənd "ə"). İşçinin əmək şəraitinin şərtləri anlayışı özlüyündə bir neçə istiqamətdə təsnifləşdirilmişdir. Bura əsasən işçinin iş və istirahət vaxtı, əmək haqqı və ona əlavələr, əmək məzuniyyətinin müddəti, əməyin mühafizəsi, sosial və digər sığorta olunması kimi əsas sahələr daxildir. İşçinin iş və istirahət vaxtının dəqiq müəyyən edilməsi birinci növbədə işçinin sağlamlığının mühafizəsinə yönəlmiş addımdır. Eyni zamanda, işçinin iş və istirahət vaxtı, əməyə görə haqqın miqdarının müəyyən edilməsi və onun ödənilməsi, əmək normaları və əməyin qiymətləndirilməsi normalarının müəyyən edilməsi üçün əhəmiyyət kəsb edir. İşçinin tam iş vaxtı və onun hansı qaydada müəyyən edilməsi Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin 89-cu maddəsində təsbit edilmişdir: 1. Tam iş vaxtı — müddəti bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş həftəlik və gündəlik iş saatları ərzində işçilərin əmək funksiyasını yerinə yetirməsi üçün müəyyən edilmiş zamandır. 2. Gündəlik normal iş vaxtının müddəti səkkiz saatdan artıq ola bilməz. 3.
Şəfəq vaxtı
Şəfəq vaxtı və ya Dan — günəş doğmazdan əvvəl görülən alatoranlığın vaxtıdır. Bu zaman günəşin şüaları zəifdir, günəş hələ qalxmayıb və üfüqün altındadır. Sübh və günəş doğuşu arasındakı alatoranlıq müddəti bölgənin eninə görə dəyişir. Məsələn, bu fərq tropiklərdə bir neçə dəqiqədir, ancaq qütblərdə saatlarca ola bilər.
Avanti çarlığı
Avanti çarlığı (sanskr. अवन्ति) — Mərkəzi Hindistanda, Malva yaylasında qədim dövlət. Müasir Madhya-Pradeş ştatının ərazisində mövcud olmuşdur. Paytaxtı Udcayn şəhəri olmuşdur. Bəzi salnamələrdə Mahişmati şəhəri də Avantinin paytaxtı adlanır. Alimlərə görə, Udcayn və Mahişmati şəhərləri Avantinin müxtəlif hissələrinin paytaxtları olması ehtimalı da mövcuddur. Buddizm dövründə Avanti dinin yayılması üçün bir mərkəzə çevrilmişdir. Buddist salnamələrində Avanti 16 mühüm dövlət arasında qeyd olunur. Avanti bir sıra qonşu əraziləri ilhaq edərək dörd əsas Şimali Hindistan əyalətindən birinə çevrilmişdir.Avanti b.e. IV əsrdə Çandraqupta Maurya tərəfindən fəth edilmişdir.
Azərbaycan vaxtı
Azərbaycanda vaxt və ya AZV — Azərbaycan ərazisində vaxt zonası. Standart saat vaxtından 4 saat qabaqdır (UTC+04:00).Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2016-cı il 17 mart tarixli 131 saylı Qərarına əsasən 2016-cı ilidə yay vaxtına keçid ləğv edilmişdir.. Nazirlər Kabinetinin 17.03.1997-ci il tarixli 21 saylı Qərarı qüvvədən düşmüş hesab edilir və 2016-cı ilin 27 mart tarixində (bazar günü) ölkə ərazisində yay vaxtına keçid həyata keçirilməyəcəkdir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda yay və qış vaxtlarına keçid bir sıra tibbi-psixoloji və sosial-mənəvi problemlərin yaranmasına və İKT sistemlərinin qəbul olunmuş beynəlxalq vaxt qrafiki ilə sinxronlaşdırılması sahəsində bəzi çətinliklərin meydana gəlməsini nəzərə alaraq, AMEA-nın Rəyasət Heyəti GMT+4 (Qrinviç vaxtı+4 saat) vaxtını əsas götürməklə Azərbaycan Respublikasında yay və qış vaxtlarına keçid praktikasının ləğv edilməsini təklif edib. Onu da qeyd edək ki, qış və yay vaxtlarının tətbiqi barədə Nazirlər Kabineti 1997-ci ildə qərar verib. Qərara əsasən, hər il oktyabrın son bazar günündə ölkə ərazisində qış, martın son bazar günündə isə yay vaxtına keçilir..