Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ДАВ

    ...мекьивилелай са вуч ятӀани чӀагуниз элкъведай гьал. * дав-дав авун гл., куь дав-дав сесерин ван авун. Са арадлай хьиз и кӀарасдал гатана килиг. Хь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • дав

    (-ди, -да, мн. ч. нет) - мерзлота : дав кьун / дав хьун - мёрзнуть (о почве и т. п.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ДАВ

    ...гьавадин къайивилелай кӀеви хьанвай. Гатфари чукӀурна муркӀадин дав къелеяр... А. Къ. Гатфарин сонет. * дав кьун [хьун] гл чӀагун, чӀагай, кӀеви

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДАВ

    (-ди, -да) don, buz; şaxta; дав хьун (дав кьун) buz bağlamaq, donmaq, buzlanmaq; давди ягъун a) don vurmaq, bərk şaxtadan xarab olmaq (kartof, soğan v

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • DAM-DAŞ

    top.i. building, houses

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • dağ-daş

    dağ-daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAM-DAŞ

    сущ. кӀвал, дарамат, эцигнавай затӀ.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAĞ-DAŞ

    ...хвешивилин кьил-ттум (кьадар) тахьун; dağ-daş dilə gəlmək, dağ-daş titrəmək (səsdən, fəryaddan, nərədən və s.-dən) къванер-рагар чӀалал атун, къванер

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dam-daş

    top. is. constructions fpl ; bâtiments m pl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • dağ-daş

    top. is. lieu m montagneux ◊ ~ dilə gəlir les pierres clament

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DAM-DAŞ

    dam-daş bax bina; ev 1

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • DAĞ-DAŞ

    ...roadless place, the area where people can’t live ◊ ~a-~a salmaq to lead* astray (d.), to confuse matters / things; ◊ dağadaşa düşmək 1) to wander, to

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DAM-DAŞ

    tikili — bina — ev

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • DAM-DAŞ

    сущ. собир. постройки, дома, здания. Dam-daş üçün материал материал для построек

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAĞ-DAŞ

    ...неверный путь кого; dağa-daşa sığmamaq быть на седьмом небе; dağ-daş dilə gəlir камни вопиют; kimin ahı dağı-daşı yandırır чьё горе расплавляет камни

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAM-DAŞ

    строение, здание, жилье

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAM-DAŞ

    is. Tikili, bina, ev. Allah dəvəyə qanad versəydi, dam-daş uçurardı. (Ata. sözü). Bir neçə müsəlman dam-daş tikdirib bir balaca kənd salıblar. C.Məmmə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • dam-daş

    dam-daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAĞ-DAŞ

    ...M.V.Vidadi. // məc. Cansız təbiət mənasında. Qanad verir dağa-daşa; Ana yurdun havaları. S.Vurğun. ◊ Dağa-daşa düşmək – 1) ev-eşiyindən avara olmaq;

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA-DAVA

    is. Uşaqların oynadığı vuruşma, döyüşmə oyunu. Dava-dava oynamaq. □ Dava-dava demək (vurmaq) – dava etməyə, vuruşmağa bəhanə axtarmaq; dava etməyə, vu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA-DAVA

    сущ. дяве-дяве (аялар къугъвадай кукӀунрин къугъун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAM-DAM

    ...damcı-damcı yığılan üzüm suyu. Bulanıq dərman … Nərimana dam-dam suyunu xatırlatdı. Mir Cəlal.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • dava-dava

    dava-dava

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • daş-daş

    daş-daş

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dar-dar 2021

    dar-dar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dam-dam 2021

    dam-dam

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAR-DAR

    нареч. капу-капу (бицӀи аялдин сифте фидай жуьре).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAĞ-DAĞ₁

    sif. Dağ kimi uca, çox yüksək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAĞ-DAĞ₂

    ...məc. Çox dərdli. Ana yalqız dayanıb; Ananın qəlbi dağ-dağ. R.Rza.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA-DAVA

    z.: ~ demək to seek* ground for brawl / scandal

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DAR-DAR

    zərf Balaca uşağın ilk yerimə tərzi. O, dar-dar yeriyəndə, ayağa duranda [əvvəlcə] bu cəhrədən tutub qalxırdı. Ə.Əbülhəsən.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAY-DAY

    i. d.d. bax dayı

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DAR-DAR

    прил. узенькие. Dar-dar küçələr узенькие улицы, dar-dar cığırlarla узенькими тропами

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAĞ-DAй

    прил. дагъ хьиз кьакьан, гзаф кьакьан.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dava-dava

    zərf. ~ demək chercher le pretexte pour se bagarrer

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DAĞ-DAв

    прил. 1. гзаф чими, ргар; dağ-dağ su ргар яд; 2. пер. гзаф дертлу.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dağ-dağ

    dağ-dağ

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAY-DAY

    сущ. разг. дядя: 1. брат матери 2. вежливое обращение к взрослому мужчине

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAVA-DAVA

    в сочет.: dava-dava oynamaq играть в войну (о детской игре) ◊ dava-dava demək искать повод для скандала, ссоры

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAŞ-DAŞ

    сущ. игра в камешки

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAD₁

    is. 1. Yeyilən və ya içilən şeyin acılıq, şirinlik, turşluq, duzluluq, şitlik və s. cəhətdən hiss olunan xüsusiyyəti; tam. Kür suyunun dadı nə acıdır,

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAD

    is. [fars] 1. Fəryad, fəğan, haray. Dedi: ayə nədir bu dadə səbəb; Halətin görsənir nəzərdə əcəb. S.Ə.Şirvani. □ Dad eləmək (etmək) – fəryad etmək, fə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAD₃

    ...sevdiyim, səndən qeyri kimim var? Gəl üstümə, aman, öldüm, dad, öldüm! M.V.Vidadi. Əhdi pozub əgərçi mən üsyanın eylərəm; Ey dad, haray, nə növlə sam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAĞ

    ...Sahildə əl-qol atıb gəzişərdin vüqarla. S.Rüstəm. Çay da bəzən dağ boyda böyüyür, köklü ağacları qoparıb gətirir, atıb-tuturdu. Ə.Vəliyev. ◊ Dağ dağa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAĞ₂

    ...yarası. Ayrılıq dağı. Övlad dağı. – Əzizim, qardaş dağı; Qaf dağı, qardaş dağı; Hər dağ olsa, çəkilər; Çəkilməz qardaş dağı. (Bayatı). Vidadi xəstəyə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAL

    ...günə bir şey at. Ə.Əbülhəsən. Dala (dalı) düşmək – bax dala qalmaq. Mülki-cahanda, Seyyida, xatəmi-aşiqan mənəm; Nöqteyi-əvvələm, vəli növbədə dalə d

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAL

    is. şair. Ağacın ilk şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. Yanağı laləsən, qaməti dalsan; Ağzı şəkər, dili-dodağı balsan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • dağ-dağa 2021

    dağ-dağa

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • HAV-HAV

    межд. гав-гав (подражание лаю собаки)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • hav-hav 2021

    hav-hav

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • гав-гав

    межд.; см. гав

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МЕРЗЛЫЙ

    1. къаю тухвай. 2. муркIади кьур, чIагай, дав кьур.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МЕРЗНУТЬ

    несов. 1. къаю тухун. 2. муркIади кьун, дав кьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРОТАЯТЬ

    1. цIурун (жив). 2. авагъун (дав кьур, чIагай ччил).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DAM₁

    is. 1. Ev, bina, tikili. Şəhərin dar küçələri, sıx həyətləri, qaranlıq damları onları təmin etmədi. Mir Cəlal. // Əsas binanın yanında tikilmiş və ona

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAL₃

    ...(adətən klassiklərdə və aşıqların dilində). □ (Əlif) qəddi (beli) dal olmaq – beli bükülmək, əyilmək. Başım üstə qanım içən cəlladım; Sağ əlində əlif

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BUZLANMIŞ

    прич. мурк кьур, муркӀади кьунвай, муркӀадиз элкъвенвай, дав хьайи.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ФУТ

    фут (сажиндин 1/7-дав ва я 30,5 сантиметрдив барабар яргъивилин куьгьне уьлчме),

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BUZLAMAQ

    гл. 1. мурк кьун, муркӀади кьун, мурк акьалтун, дав хьун, чӀагун; 2. мур хьун, гзаф мекьи хьун, къайи мурк хьиз хьун, мекьивиляй дав хьун (мес. гъил,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DONUŞLUQ

    сущ. дав хьайи (мурк кьур, мурк кьуна чӀаганвай) ччилин (накьвадин) гьал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • AYAZITMAQ

    гл. аяз гун, къай гун, къайи авун, дав къаз тун, чӀагурун (къаю).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BUZLANMAQ

    ...мурк кьун, мурк акьалтун, винел пад муркӀади кьун; // муркӀадиз элкъуьн, дав хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DON²

    сущ. 1. дав, къай; don aparmaq давди кьун (ягъун), къаю тухун (ягъун); don kəsmək къаю атӀун; гзаф мекьи хьун, мекьила чӀагун, къун (мес. гъилер, беде

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • раскрыть глаза кому-л. на кого-, что-л

    Показать кого-, что-л. в истинном свете, дав кому-л. возможность самому убедиться в этом.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BORANLAMAQ

    ...гьалдиз атун (гьава); 2. тӀурфандик акатун, тӀурфан авай гьавада мекьила дав хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DONDURUCU

    прил. 1. мурк кьаз тадай, дав кьаз тадай, муркӀади (давди) кьур гьалдиз гъидай; 2. къай авай, аяз авай, гзаф мекьи; чӀагурдай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DONUŞMAQ

    гл. 1. тӀимил дав хьун, давди кьур хьиз хьун; жимивал амукь тавун, экьи хьун (мес. иви); 2. мур хьун; гацум хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • МИКРОБ

    ...клеткадин организм. Ахтармишупар тухвайла, тӀветӀрен гелерилай 30дав агакьна инсандин азарар арадал гъидай микробар жагъана. З. К. ТӀебиат чирун.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QANÇIR

    ...атанвай вили леке); 2. вили хьунухь, гзаф мекьи хьуникди беденда иви дав хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DONDURMA¹

    ...мурк кьаз тунвай, муркӀада ттунвай, чӀагурнавай (мес. як); 3. сущ. дав хьанвай вахт, къай авай вахт, мекьи гьава, къай, мекь, аяз; ** dondurma şumu х

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • КЪУРУН

    ...гьалдиз гъун. Хьайила, ваз чир жеда: ада «дав», «дав» ийида. Хкудна, са жизви кьурна, гьадав гице... Б. Гь. Заз эвера. ЦӀаруди, цӀал аламаз шишинил

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • MISMIRIQ

    ...mısmırığı açılmaq хъел элекьун, ччин хъуьруьн, рахаз (хъуьрез) авалун, дав ахъа хьун (пер.).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • порекомендовать

    ...порекомендованный; -ван, -а, -о; св. (нсв. - рекомендовать) 1) кого (кому) Дав благоприятный отзыв, предложить использовать где-л. в качестве кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • заклясться

    ...-лась, -лось; св. обычно с инф. Полностью отказаться делать что-л., дав себе в этом зарок; закаяться. Заклясться ездить на юг. Заклялся брать в долг.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DONDURMAQ

    ...(мес. цӀурай гъери); 2. гзаф мекьи авун, къаял тун, къаял хуьн; дав кьаз тун, чӀагурун; 3. пер. пагь атӀун, пантӀ авун, къах авун, мягьтелдаказ тун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • отблагодарить

    ...парикмахера, швейцара. Отблагодарить кого-л. деньгами, подарком, дав на чай.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • AYAZIMAQ

    ...хьун); 2. алахьай йифен аяздик гзаф мекьи хьун, мекьила мур хьун, дав хьун; 3. пер. ччиниз ранг хтун, ччинин рангар ахъа хьун, тӀал кьезил хьун, са ж

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DONUQ

    прил. 1. мурк кьур, муркӀади кьур; дав хьайи, мекьивиляй мур хьайи, гзаф мекьи хьайи; 2. рагъул, кьалу, и патай а пад таквадай (мес. шуьше); цӀарцӀар

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ЕЛКЕН

    ...агъузун, ~ алай луьткве, ~ар алай гими. Рагъулдиз лакӀлакӀ хьанвай дав кьуд пад дагълар тир дередин кьилел жуьреба-жуьре кӀалубрин пинеяр алкӀурна

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • на съедение

    ...там На съедение волкам (Пушкин). 2) В полную власть кому-л., дав возможность распоряжаться кем-, чем-л. неограниченно. Не отдавать на с. врагам своих

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • откупиться

    ...-купишься; св. см. тж. откупаться 1) ист. Получить свободу, дав выкуп. Откупиться от своего барина. Кто-л. откупился (получил вольную). 2) от кого-че

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • поделить

    ...-лён, -лена, -лено; св. кого-что 1) (нсв. - делить) Распределить, дав каждому часть. Поделить барыши. Поделить наследство поровну. Поделить апельсин

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BUZ

    сущ. 1. мурк; buz bağlamaq (tutmaq) мурк кьун, муркӀади кьун, дав хьун, давди кьун; // муркӀадин; buz parçası муркӀадин къаяб; 2. мурк хьтин, гзаф къа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • НАРКОМАН

    ...наркотикар ишлемишзавайди. Аналитикрихъ авай делилрай аквазвайвал, 500дав агакьна дагъви дишегьлияр наркоманар я. А. Гьамидов. Зарафат туш, тӀегъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СИФТЕГЬАН

    ...1890 - йисуз Къуба уезддин лезги хуьрера сифтегьан мектебрин кьадар 20-дав агакьнавай. «Самур» газ., 2004, 24.01.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • QURUMAQ

    ...гъили, кӀвачи); əlin qurusun! къаргъ. ви гьа гъил шанкӀал хьуй!; 4. дав хьун, мур хьун, гацум хьун (мекьивиляй беден ва мс.); 5. пер. къах хьун, мат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • перекупить

    ...перекупать, перекупаться, перекупание кого-что разг. 1) Купить что-л., дав за вещь больше денег. Перекупить ковёр, букинистическую книгу, вазу. Перек

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • засветить

    ...фото. Испортить (светочувствительную плёнку, пластинку и т. п.), дав проникнуть световым лучам. Засветить снимок. Засветить плёнку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • БАШЧИ

    ...дуланажагъ идара ийизвайбурун кьил гвай кас. Алатай вахтара Ахцегьа 40-дав агакьна чпин тӀвар адлу ксар авай. Абуру чпин арадай са башчи хкядаи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АСИР

    ...юкъварилай чи эрадин VӀ асирдалди гилан КцӀар райондин чилерал 80-дав агакьна хуьрер хьанва. М. М. Лезги тӀвар алатӀа. 2) замана, вахт, девир. Хьан

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • запрячь

    ...работу вместе со всеми. Запрячь кого-л. в подготовку концерта. З., не дав времени на раскачку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КЪУМРАЛ

    ...къумрал. Акьулдизни камал. 3. Э. Скульптор. Къумрал кьелечӀ якӀарин, дав хьиз вили вилери чӀулав рацӀамрикни яцӀу кферик дамах кутунвай Сувар къверд

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DONMAQ

    ...къаю тухун (ягъун), телеф хьун, терг хьун (емишар, къушар ва мс.); // дав хьун, мур хьун, гзаф мекьи хьун, мекьивиляй вили хьун, гацум хьун (гъилер,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ГЕЛ

    ...кӀвачерин лишай. Ахтармишунар тухвайла, тӀветӀрен гелерилай 30-дав агакьна инсандин азарар арадал гъидай микробар жагъана. 3. К. ТӀебиат чирун. Ч

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • перекинуть

    ...берег. Перекинуть на другой конец города. 6) кого Перевести куда-л., дав другое задание, назначение. Перекинуть с завода на строительство. Перекинуть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • корень

    ...дела). В корне пресечь (прекратить что-л. в самом начале, не дав развиться). 6) грамм. Основная часть слова (без приставок и суффиксов), которая не п

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • яд

    ...хкун - провести, обмануть (кого-л.) (букв. повести на реку, не дав попить, вернуть обратно); кӀаникай яд ракъурун - обвести вокруг пальца (букв. под

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • DAVA-DƏRMAN

    is. [ər. dəva və fars. dərman] Dərman. [Cəvahir xanım:] İndi, elə bu saat Əşrəf dava-dərman gətirəcək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA-DALAŞ

    is. bax dava1 1-ci mənada. Daha burada hərb meydanını müfəssəl təsvir etməyin lüzumu yoxdur. Çünki cəmi müsəlman qardaşların başı dava-dalaş çəkib, ha

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVAÇI

    is. Dava-dərman hazırlayan və satan adam. Səttarxandan sonra Əli davaçı danışmağa başladı. P.Makulu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVACIL

    bax davakar. Davacıl adam

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVACATXANA

    is. [ərəbcədən davacat və fars. xanə] köhn. Aptek, dərmanxana

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVACAT

    top. [ər.] 1. Dava-dərman, dərmanlar. [İbrahim:] Bu dükanda … davacat və qeyri ticarət şeyləri də var idi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA₂

    is. [ər.] 1. Dərman. Aptekdən dava almaq. – [Nurcahan:] Başına dönüm, həkimbaşı, bu suyu bir baytal verib mənim azarlıma, nəvəmə dava adına… N

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVA₁

    is. [ər.] 1. Dalaşma, söyüşmə; çarpışma, vuruşma. Artıq bu səfər heç bir zor, heç bir dava kar eləmədi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DAVAÇI

    1. sif. Bax davakar. Davaçı adam. Davaçı qonşu. 2. is. Biri ilə davalı işi olan. Məhkəmədə davaçının dindirilməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КЬИЛ

    ...кьилерани гар ава. А. С. Зи дустар. Ай факьир, ви келледа гар Дав чӀугваз гьатун хъсан туш. С. С. Хъсан туш. - Агъакишидин кьиле гар къекъвезва. Дус

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Da Da Dam
Da Da Dam — Finlandiyanı 2011 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edən Paradise Oskar ifa etdiyi mahnı.
Dav Kameron
Dav Oiviya Kameron (ing. Dove Olivia Cameron), doğum adı: Xloya Selesta Hosterman (ing. Chloe Celeste Hosterman; 15 yanvar 1996, Sietl, Vaşinqton) — ABŞ aktrisası və müğənnisi.
Bav
Fərruxzad Bavəndi (v. 665) — Sasani generalı, Bavəndilər sülaləsinin banisi, Fərrux Hörmüzün ikinci oğlu. == İlkin həyatı == Sasanilər dövründə Atropatena və Xorasan sipahbədi idi. Cəlulə döyüşündə Sasani ordusuna başçılıq etmiş və məğlub olmuşdu. Daha sonra Bəhram Çubinin nəvəsi Siyavuş Mehranini məğlub edərək Təbəristanı ələ keçirmiş və öz şahlığını elan etmişdir. 665-ci ildə Valaxş Karen tərəfindən öldürülmüşdür. == Ailəsi == 5 oğlu olmuşdur: Şahrəm I Söhrab - Təbəristan şahı İsfəndiyar - Azərbaycan mərzbanı Bəhram Fərruxzad - Talışan və Muğanın sipəhsaları, Sasani hərbi xadimi və sərkərdəsidir.Bəhram Fərruxzad atası Bavəndi Fərruxzad, qardaşı İsfəndiyar Fərruxzad, Söhrab Fərruxzad, Şəhram Fərruxzad, Fərruxanla birgəQadisiyyə döyüşündə 636 - ci ildə döyüşmüşdür. Bəhram şahın əmisi Rüstəm Fərruxzad Sasani ordusunun ali baş komandanı olmuşdur. 642-ci ildə Nəhavənd döyüşündə iranın məğlubiyyətindən sonra mubarizənin mənasız olduğunu görüb vətəninə qayıtmışdır.Lakin ərəblərin Azərbaycana hücumundan sonra qardaşı İsfəndiyar Fərruxzad la ərəblərə qarşı mubarizə aparmış və baş verən döyüşdə İsfəndiyar əsir düşmüşdür.Qardaşının əsir düşməsindən sonra Bəhram Talış dağlarında yerləşən Babər qalası na sığınmış və ərəblərə qarşı 643-644 - cü illərdə mubarizə aparmışdır. Lakin 644-cü ildə Şirvana gedərkən pusquya düşürülmüş və Lənkəran ərazisindəki "şahi şəhid" adlı yerdə həlak olmuşdur.
Cav.
Antonio Xose Kavanilyes (isp. Antonio José (Joseph) de Cavanilles (Cavanilles y Palop), kat. Antoni Josep Cavanilles i Palop, 16 yanvar 1745, Valensiya, İspaniya — 5 may 1804, Madrid, İspaniya) — İspaniya botaniki. == Təsnif etdiyi bitkilər == == Çap olunmuş əsas işləri == Observationes sorbe la historia natural, geografia, agricultura, población y frutos del regno de Valencia Por don Antonio Josef Cavanilles. En Madrid: en la Imprenta Real, 1795–1797 Arxivləşdirilib 2012-02-21 at the Wayback Machine Glosario de botánica en cuatro lenguas, 1795–1798 Descriptiones de varias plantas exoticas, 1799–1804 Elenchus plantarum Horti regii Madridensis, 1803 Géneros y especies de plantas demostradas en las lecciones públicas del año 1802.
DAF
DAF Trucks NV ― yük maşınları istehsal edən Niderland markası. Şirkət ilk vaxtlar minik avtomobillər istehsal edirdi. Daha sonra isə yük maşınları istehsal olunmağa başlandı. Şirkət rəsmən 1928-ci ildə yaradılmışdır. 1993-cü ildə isə yenidən qurulmuşdur. Maddi sıxıntıları olduğundan Amerikanın Paccar şirkəti bu şirkəti özunə birləşdirmişdir. Şirkət 2013-cü ildən EURO 6 tipli yük maşınları istehsal edir.
DAK
Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (qısaca "DAK"") — Dünyadakı Azərbaycan diasporunun bir hissəsini birləşdirən beynəlxalq təşkilat. == Haqqında == Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (DAK) 1997-ci ildə ABŞ-də yaradılıb və Azərbayсanda, həmçinin ondan kənarda yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarının bərpası və insan haqları uğrunda mübarizə aparan müstəqil, iсtimai və beynəlxlaq diaspor təşkilatıdır. DAK fəaliyyətə başladığı ilk gündən dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın birliyi, bərabərliyi istiqamətində müvafiq addımlar atıb, Azərbaycan diasporunun inkişafı üçün səylərini səfərbər edib. Təşkilat dünyaya səpələnmiş azərbaycanlıların bir araya gəlməsi, xüsusilə də adi insani hüquqlardan məhrum olan güneyli soydaşlarımızın səsinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılmasında aktivlik nümayiş etdirib. Bu sahədə DAK-ın gördüyü işlər dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın bir məqsəd ətrafında birləşməsinə, eyni zamanda Güney Azərbaycan probleminin dünya birliyinin gündəminə gətirilməsinə güclü təkan vermişdir. Təşkilatın rəhbərliyinin nüfuzlu beynəlxalq qurumların əsas şəxsləri, aparıcı ölkələrin dövlət rəsmiləri, parlament üzvləri ilə intensiv görüşləri, ictimaiyyət nümayəndələri qarşısında mütəmadi çıxışları artıq müəyyən konkret nəticələr vermiş, hətta BMT-nin Baş katibi səviyyəsində Güney Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın dil, milli təhsil və milli mətbuat hüquqlarından məhrum olması faktı etiraf edilmişdir. == Parçalanmalar == DAK bununla belə fəaliyyəti dövründə əldə etdiyi uğurlarla yanaşı, problemlərlə də qarşılaşıb, müəyyən çətinliklərlə üzləşib. Təşkilatın üzləşdiyi ən ciddi problemlərdən biri zaman-zaman parçalanması, müəyyən insanların konqresdən ayrılmaları, bəzilərinin isə DAK-a alternativ qurumlar yaratması olub. Dünya Azərbaycanlıları Konqresi daxilində ilk parçalanma 2005-ci ilə təsadüf edib. Təşkilatın 2002-ci ildə Haaqada keçirilən qurultayından sonra bir qrup şəxslər adı çəkilən qurumdan ayrılaraq yeni konqres formalaşdırmaq istiqamətində fəaliyyət göstəriblər.
DAX
DAX (alm.Deutscher Aktienindex) - Almaniyanın ən əhəmiyyətli fond indeksidir. Bura Almaniyanın ən böyük otuz şirkəti daxildir. DAX 1988-ci ildə Almaniyanın Frankfurt şəhərində olan işadamları tərəfindən səhmləri idarə altında tutmaq məqsədiylə quruldu. Almaniyanın ən əhəmiyyətli şirkətlərinin səhmləri saxlayan Alman birjası indeksi, Alman birjasının nəbzini tutur. DAX-in içərisində yer ala bilmək üçün Prime Standart adı verilən kriteriyalara sahib olunması və birjada ticari şirkətin iqtisadi vəziyyətinin şəffaf olması və şirkətin cəmi gəlirinin 33%-inin birjada olması lazımdır.
DTV
DTV — Sumqayıt şəhərində televiziya kanalı. DTV — Fuji Digital Television. DTV — kompüter dizaynı mərkəzi. DTV — Moldova televiziyası. Dialoq TV — Şri-Lanka televiziyası.
Dal
Dal (həmçinin дал, даал; hind दाल, kann. ತೊವ್ವೆ) - hind mətbəxinin milli şorbasıdır. == Etimologiyası == Bu söz (dāl) ilk dəfə Sanskrit regionunda işlənib, mənası ayırmaq deməkdir. == Tərkibi == Hind mətbəxinə məxsus lobyadan ibarət vegetirian şorba-puredir. Şorbanı hazırlayarkən ona toz darçın, kokos südü, limon şirəsi, pomidor, sarımsaq və qızardılmış soğan əlavə edilir. Serviz zamanı onu müxtəlif buğda məhsullarından, o cümlədən qırmızı mərci, xırda lobya, maş, qoyunnoxudu və göyərçin noxudu istifadə edilir. == Qidalanma == Yeməyin 100 qr tərkibində 9% protein, 70% su, 20% karbohidrat (8% lif daxildir) və 1% yağ vardır.
Dam
Dam — binanın yuxarı konstruksiyası, atmosfer yağıntılarından qorunmaq üçün qurulur. Digər funksiyası isə yaşayış yerindəki istiliyi və ya rütubəti qorumaq üçündür.
Dan
Dan — ad. Dan (kral) — danlar və Danimarkanın birinci əfsanəvi kralı. Dan Vilson (musiqiçi) — amerikalı musiqi ifaçısı, produseri, söz yazarı. Dan-Aksel Zaqadu — Fransa futbolçusu. Dan Anderson — İsveç yazıçısı və şairi. Dan Stav — İsrailin Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Dan İanku — Rumıniyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiriSoyadSun Dan — Çini təmsil edən bədii gimnast.DigərDan dili — Danimarkanın dövlət dili.
Dao
Dao (çin. 道, hərfi mənası — yol) – şeylərin özünün təbii qanunudur. Həmin qanun Tsi (hava, efir) substansiyası ilə dünyanın əsasını təşkil edir. Lao– tszı ("qoca müəllim") belə he-sab edirdi ki, dünyada hər şey hərəkətdə və dəyişmədədir, hər şey mütəmadi olaraq dəyişir. Bu inkişafın necə getməsindən asılı olmayaraq ədalət təntənə çalır. Qanun belədir. İnsan şeylərin təbii gedişinə qarışmamalıdır. İşə qarışmamaq, yaxud "hərəkətsizlik" (uvey– gerçəkliyə seyrçi münasibət) dao– nun insana münasibətdə əsas tələblərindən biridir. Bu, "təbiiliyə əməl edilməsi" deməkdir. Bu, adamların həm sosial, həm də fərdi fəaliyyətinə, həm də onların idraki fəaliyyət sahəsinə də aid edilir.
Dağ
Dağ — təpədən uca, quruluqlarda yer üzündən ucalan yerlərə deyilir. Dağlar yer kürəsinin relyefinin təxminən 40%-ni - Asiyanın 54%, Şimali Amerikanın 36%, Avropanın 25%, Cənubi Amerikanın 22%, Avstraliyanın 17%, Afrikanın isə 3% ərazisini təşkil edir. İnsanların 10%-i bu ərazilərdə yaşayır. Əksər çaylar mənbəyini dağlardan götürür. Dünyanın ən hündür zirvəsi - Himalay dağlarıdır. Ən uzun sıra dağları And dağlarıdır. Dəniz səviyyəsi nəzərə alınmazsa ən hündür Mauna-Kea dağıdır. === Mənşəyinə görə === Dağların yaranmasında yerin daxili qüvvəsi iştirak edir. Dağlar mənşəyinə görə iki qrupa bölünür: ==== 1.Tektonik dağlar ==== Yerin üfüqi hərəkətləri zamanı lifosfer tavalarının və ya kiçik platformaların bir-birinə yaxınlaşması və ya toqquşması zamanı yaranır. Tektonik dağlar əsasən sıra dağları şəklində olur və litosfer tavalının sərhədlərində yerləşir.
Div
Div — Azərbaycan nağıllarının personajlarından biri. Yarım heyvan, yarım insan nəhəng, azman əfsanəvi varlıqdır. Nağıllarda divin növləri də var: Ağ Div, Qara Div, Zili div və s. == Xüsusiyyətləri == Divler nağıllarda insanları yerlər. Böyük qulaqlı, böyük dişli, böyük ağızlı dəyişik növləri vardır. Böyük qulaqlı nəhənglər yer altında yaşayırlar. Bəzən alt dodağı yerdə, üst dodağı göydə bir zənci olaraq görünürlər. Əlində çox vaxt heyvan başlı bir çubuğu və ya toppuzu tapılar. Bu topuza çoxmar (çoqmar) deyilir. Yeraltında qaranlıqlar içində, dağlardakı böyük mağaralarda və sularda oturarlar.
Day After Day
Day After Day (azərb. Günbəgün‎) — 2008 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil edən Elnur Hüseynov və Samir Cavadzadənin ifa etdikləri mahnı. Mahnının sözləri Zəhra Bədəlbəylinin, musiqisi isə Gövhər Həsənzadənindir. "Day After Day" mahnısı fevralın 2-də Azərbaycanın Avroviziya təmsilçisinin seçilməsi üçün təşkil olunan "Odlar Yurdu" adlanan konsert proqramında ifa olundu. Mahnıda şər və xeyir qüvvənin mübarizəsi və bu mübarizədə xeyir qüvvənin şər qüvvə üzərində qələbə qazanması əks olunur. Bu mahnı ilə Azərbaycan Avroviziyada debüt etdi. Yarımfinal mərhələsində Elnurla Samir yeddinci nömrə altında bu mahnını ifa etdilər və 19 mahnl arasında 66 xalla 6-cı yeri tutaraq finala yüksəldi. Finalda bu mahnı 20-ci nömrədə ifa olundu və yekunda finalda yarışan 25 mahnı arasında 132 xalla 8-ci oldu.
Amar Das
Amar Das (5 may 1479, Amritsar – 1 sentyabr 1574, Amritsar) — Siqhlərin üçüncü qurusudur. Quru Anqadın tələbəsi olmuş, 1552-ci ildə Quru olmuşdur. Siqhlərin müqəddəs kitabı Adi-Qranthın mətnində onun 907 şeiri var.
Amuduq (dağ)
Amuduq — Qubadlı rayonu ərazisində dağ. Dağın üstündə qədim yaşayış məskəninin yeri və təbii istehkamı xatırladan Amuduq məbədi var. Türkiyədə Van gölünun yaxınlığındakı Amid qalasının adı ilə eyni mənşəli olması ehtimal olunur. Xalq etimologiyasına görə, oronim Armudluq sözünun təhrif olunmuş formasıdır.
Ayuv Dağ
Ayıdağ (ukr. Аю-Даг, krımtat. Ayuv Dağ, Аюв Дагъ) — Krımda yerləşən dağ zirvəsi. Dağın hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 571 metr (570,80 m) yuxardadı, şimal qərb istiqamətində dağ massivi 2400 metrədək azca uzanır. Ümumi sahəsi təxminən 4 kvadrat kilometrdi. Ayuv Dağ kompleksi dövlət təbiət yasaqlığı sayılır. == Geoloji mənşə == Ayu-Daq klassik lakkolitdir, yəni tam formalaşmamış vulkandı. Dağ təxminən 150 milyon il əvvəl yer qabığının sınıq yerlərinə maqmanın daxil olması nəticəsində orta yura geoloji dövründə yaranıb. Bugünə kimi burada 18 mineral aşkar edilmişdir. == Flora və fauna == Flora təmsilçilərindən bunları qeyd etmək olar: palıd ağaclarının növləri (Quercus petraea və Quercus pubescens), adi göyrüş,adi quşarmudu, bereka, adi zoğal, tikanlı qaratikan, həmərsin.
Ağababa (dağ)
Ağababa, Ağbaba — Azərbaycan Respublikası Kəlbəcər rayonu ərazisində, Qarabağ silsiləsində dağ. Ağababa dağının hündürlüyü 2367 metrdir. Subalp çəmənliyi var.Ağababa/Ağbaba dağı Kəlbəcər rayonunun Şərq hissəsində, Qarabağ silsiləsində dağ. Hündürlüyü 2367 m. Türkcə akbaba "qartal" deməkdir. Oronim "qartal dağı, qartallı dağ" mənasını ifadə edir. Dağda Ağbaba piri var. Qərbi Azərbaycanın Amasiya rayonunda böyük bir ərazi də Ağbaba adlanır.
Ağlağan (dağ)
Ağlağan - İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında dağ adı. Ağlağan dağının hündürlüyü 2992 m.-dir. == Toponimikası == Ağlağan İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında dağ adı. Boz Abdal dağ silsiləsinin zirvələrindəndir. Hünd 2992 m.-dir. İlk dəfə "Kitabi-Dədə Qorqud" eposunda (IV boy) adı çəkilir. Türk dillərində rəng bildirən ağ və mənası məlum olmayan "laqan" sözlərindən ibarətdir. XIX əsrdə Eçmiadzin qəzasındakı Qızıl Laqan (bulaq adı), Şimali Qafqazda Stavropol quberniyasının Böyük Derbet ulusundakı Laqan-Xuduk (dağ adı) və Dağıstan əyalətinin Teymurxanşura dairəsindəki Cakas-Lağan toponimləri ilə mənaca eynidir. XX əsrin 30-cu illərində fərmanla ermənicə Urasar adlandırılmışdır.
Ağoyuq (dağ)
Ağoyuq — Zəngilan rayonu ərazisində cənub-şərqində dağ. Hündürlüyü 548 m. Oronim ağ (kicik) və oyuq (çökək, kaha, mağara, zağa) sözlərindən düzəlib, "kicik kaha, mağara olan dağ" deməkdir.
Ağyataq (dağ)
Ağyataq — Azərbaycan Respublikası Kəlbəcər rayonunun Kilsəli kəndi ərazisində, Kicik Qafqazda dağ. Hündürlüyü 2389 m. Oronim ağ (rəng) və yataq (burada faydalı material çıxarılan yer) sözlərindən düzəlib. Ağyataqda civə yatağı var. Ağyataq civə yatağı Moz çayı ilə Kilsəli kəndi arasındadır. Dağın adı da buradan götürülmüşdür.
Baba Dağ
Babadağ — Türk dilindən, "Baba" və "Dağ" sözlərindən yaranmışdır. Babadağ (şəhər) — Rumıniyada şəhər. Babadağ (dağ, Azərbaycan) — Azərbaycanda, Böyük Qafqaz dağlarının zirvələrindən biri. Babadağ — Baş Qafqaz silsiləsinin cənub-Şərqində, eyniadlı dağın yamacında aşırım. Babadağ (dağ, Türkiyə) — Türkiyədə dağ. Babataq — Orta Asiyanın cənubunda dağ. Babadağ (Denizli) — Türkiyədə şəhər.
Bahadur (dağ)
Bahadur dağ, İranın Həmədan ostanında dağ. Hündürlüyü 2812 m.
.қаз
.қаз (punycode: .xn--80ao21a; Қазақстан Республикасы) — Qazaxıstan Respublikası üçün yuxarı səviyyəli milli domenidir. Kiril əlifbasında olan üçüncü domendir (birinci .рф, ikinci .срб). .рф və .срб domenlərin əsas fərqi hərfin qazax əlifbasında olmasıdır. == Tarix == 2012-ci ilin martında Qazaxıstan .қаз yuxarı səviyyəli milli kiril domenini fəaliyyətə buraxdı. Fəaliyyətin yoxlaması üçün test saytı ТЕСТ.ҚАЗ yaradılmışdır. == Domenin fəaliyyətə verilməsı == Qeydiyyat bir neçə mərhələdə oldu. Birinci mərhələ (2012-ci il aprelin 1-dən 30-dək) — hökumət orqanları və dövlət təşkilatları, qeydiyyat şöbəsinin texniki ehtiyacları üçün domen qeydiyyatı. İkinci mərhələ (1 may-30 iyul 2012-ci il tarixləri arasında) — 31 dekabr 2011-ci ilə qədər Qazaxıstan Respublikası qanunvericiliyə uyğun olaraq qeyd edilmiş ticarət markalarının və firma adlarının sahibləri üçün domen adlarının prioritetli qeydiyyatıdır. Üçüncü mərhələ (2012-ci ilin 15 avqustundan) — domen adlarının qeydiyyatı azad şəkildə aparıldı. .қаз domen zonasında domen adlarının qeydə alınması təyin edilmiş registratorlar vasitəsilə olar.
Balliqaya (dağ)
== Toponim == Ballıqaya - Yeizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında dağ adı. Ermənicə Meqrakar adlandırılmışdır. == Həmçinin baxi == Ağbaba (dağ) Boz Abdal (dağ) == Ədəbiyyat == Budaqov B.Ə. Ermənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. “Didərginlər” məcmuasi. Bakı, 1990. Yusifov Y., Kərimov S. Toponimikanın əsasları. Bakı, 1987.
Dаn yeri Оrtа əsr qəbirstаnlığı
Dan yeri Orta əsr qəbirstanlığı — Yaşayış yerinin yаxınlığında yerləşir. Əsas hissəsinin izləri itmişdir. Bir neçə sinə daşları-sənduqələr dövrümüzədək qalmışdır. Düzbucaqlı forması sənduqənin yalnız bir üzü istisna edilməklə digər tərəfləri zəngin bəzədilmişdir. Cızma, döymə və oyma üsulu ilə zəngin nəbati təsvirlərlə bəzədilmiş sənduqənin üzərinə ərəb əlifbası ilə yazı həkk edilmişdir. Kitabə Quran ayələrindən və mərhumun adı, olum və ölüm tarixinə aid məlumatlardan ibarətdir.
Adi dağ qaranquşu
Adi dağ qaranquşu (lat. Ptyonoprogne rupestris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin qaranquşlar fəsiləsinin dağ qaranquşu cinsinə aid heyvan növü.
Sen-Jermen-аn-Le (rayon)
Sen-Jermen-ан-Le (fr. Saint-Germain-en-Laye) — Fransanın İl-de-Frans regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — İvelin. Suprefektura — Sen-Jermen-ан-Le. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 546 627 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 1603 nəf / km². Rayon sahəsi — 341 km².
Sen-Julyen-de-Rа
Sen-Jülyen-de-Rа (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vuaron kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl. INSEE kodu — 38407. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 443 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 80 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
Аş-Şаmiyyə
Şamiyyə (ərəb. الشامية‎) — İraqın Qədisiyyə mühafəzəsində şəhər.
В.G.Timiryasov adına Kazan İnnovativ Universiteti
В. G. Timiryasov adına Kazan İnnovativ Universiteti (rus. ВГ Тимирясова, ИЭУП) Kazandakı bir universitetdir. 22 iyul 1994-cü ildə qurulmuşdur. == Ad == Qanundakı dəyişikliklərlə əlaqədar olaraq universitet bir neçə dəfə rəsmi adını dəyişdirdi. Qurucusu və ilk rektoru V.G. Timiryasovun adını daşıyır. 1994–1996-cı illərdə İqtisadiyyat, İdarəetmə və Hüquq Universitetinin, 1996–2016-cı illərdə İqtisadiyyat, İdarəetmə və Hüquq İnstitutunun və 2016-cı ildən VG Timiryasov adına Kazan İnnovasiya Universitetinin (IEUP) adını daşıyır. == Tarix == Universitet 1994-cü ildə Tatarıstan Respublikası Təhsil Nazirliyinin və Tatarıstan Respublikası Ali Sovetinin Xalq Təhsili Daimi Komitəsinin təşəbbüsü ilə bazar iqtisadiyyatı və hüquq sahəsində ixtisaslı kadrların ehtiyaclarını ödəmək üçün yaradılıb. 1998–2002-ci illərdə universitetin Almetyevsk, Bugulma, Zelenodolsk, Naberezhnye Chelny, Nizhnekamsk və Chistopol filialları yaradıldı və təhsil fəaliyyətlərinə davam etdilər. 2014-cü ilin mayından bəri Rusiya tərəfindən birləşdirilən Krımda təhsil fəaliyyətinə başlayan ilk rus universitetlərindən biridir. Universitet Dünya Tatarları Konqresinin və Krım Respublikasının bələdiyyə başçılarının təlimi üçün birgə bir layihə həyata keçirir.
ПМА "В-1" və ПМА "В-2" aşqarları
ПМА «В-1» və ПМА «В-2» - polimetakrilat tipli özlülük aşqarları olub molekul kütlələri 3000-4300 (ПМА «В-1») və 12000—17000 (ПМА «В-2»)-dir. == Xassələri == ПМА «В-1» aşqarı mexaniki destruksiyaya qarşı yüksək davamlılığa və nisbətən aşağı molekul kütləyə görə orta dərəcədə qatılaşdırıcılığa malikdir. ПМА «В-2» aşqarı ПМА «В-1» aşqarı ilə müqayisədə daha yaxşı qatılaşdırıcılıq qabiliyyətinə malikdir, lakin mexaniki destruksiyaya qarşı davamlılığa görə ondan geri qalır. == Alınması == ПМА «В-1» və ПМА «В-2» metakrilat turşusunun СН2=С(СН3)СООН monomerinin sintetik yağ spirtlərinin C7-C12 (ПМА «В-1») və С8-С13 (ПМА «В-2») fraksiyaları ilə efirlərləşməsindən alınan polimerlərin yağda məhlullarıdır. ПМА «В-1» aşqarı ТУ 6-01-979—84 üzrə alınır və polimetakrilatların МС-8 yağında 58-65%-li məhlulundan ibarətdir. ПМА «В-2» aşqarı ТУ 6-01-692—77 üzrə alınır və yüksək keyfiyyətli aşqar polimetakrilatların И-20А yağında 30-35%-li məhlulundan ibarətdir. == Tətbiqi == ПМА «В-1» və ПМА «В-2» aşqarları duru yağların özlülüyünü və özlülük indeksini artırmaq üçün istifadə edilir. ПМА «В-1» aşqarı motor, transmissiya və hidravlik yağlarda 18% qatılığa qədər istifadə olunur. ПМА «В-2» aşqarı motor yağlarında və hidravlik sistemlərin işçi mayelərində 6% qatılığa qədər tətbiq olunur. == Mənbə == Электронная библиотека: Топлива, смазочные материалы, технические жидкости. www.bibliotekar.ru/5-toplivo-smazka/43.htm Синтез и исследование функциональных свойств комплексных полифункциональных присадок.