Lüğətlərdə axtarış.

Vatikan (lat. Vaticana; it. Vaticano) və ya rəsmi adı ilə Vatikan Şəhər Dövləti (lat. Status Civitatis Vaticanae; it. Stato della Città del Vaticano) — Cənubi Avropada şəhər-dövlət. Vatikan İtaliyanın paytaxtı Roma şəhərinin qərb hissəsində Monte-Vatikano adlanan təpə üzərində (xatırladaq ki, Roma şəhəri 7 təpə üzərində salınıb) yerləşən mikrodövlətdir. Ölkənin ümumi sahəsi 0.44 kvadrat kilometr və ya 44 hektar, əhalisinin sayı isə min nəfərdən çoxdur. Şəhər-dövlətin sərhədlərinin ümumi uzunluğu 2600 metrdir. Vatikan həm ərazisi, həm də əhalisinin sayına görə, dünya dövlətlərinin ən kiçik, eyni zamanda müstəqil və suveren ölkəsidir. Lakin Vatikanı daim dünyanın siyasi xəritəsində görmək mümkündür.

Batika (yav. mumla çəkmək) — möhürləyici məhlulların istifadəsi ilə aparılan qumaş üzərində nəqqaşlıq. Şərq ölkələrində (İndoneziya, Hindistan, Çin, Azərbaycan və s.) yayılmışdır. 2009-cu ildə İndoneziya batikası UNESCO-nun Bəşəriyyətin Toxunulmaz Mədəni İrsi Listəsinə daxil olub. == Söz açımı == == Tarixçə == Batikanın vətəninin Malaziya və İndoneziya olduğu söylənilsə də, araşdırmalar bu ölkələrdə sənət növünün Azərbaycanla eyni dövrdə yarandığını təsdiqləyir. Batika Azərbaycan xalqının qədim ənənələrə malik kəlağayı sənətinin çağdaş varisi kimi inkişaf edib zənginləşməkdədir. Orta əsrlərdən başlayaraq Şirvan, Basqal və Gəncədə ipəkçiliyin inkişafı ilə əlaqədar xalq sənətkarlarının, əsasən də qadınların məşğuliyyət növü kimi bu sənətlə məşğul olanların sayı yüzlərlə olmuşdur. Şərq ölkələrində (Hindistanda, Çində, İndoneziyada və s.) batika texnikasında əsas etibarilə ipək və pambıq parça üzərində fırça ilə rəsm çəkərdilər. Batikanın vətəni olan cənub-şərqi Asiyada bir neçə texnika geniş yayılmışdı. Yavada hər bir rəngin üstü daim isti mumla örtülür, Malayziyada isə rəsmin əsas hissəsi nəfis şəbəkəli ornamentlə xüsusi möhürün köməyi ilə basılır.

Zatoka (ukr. Затока) — Ukraynanın Odessa vilayətinin Bilqorod-Dnestrovski rayonunda yerləşən şəhər tipli qəsəbə. Məntəqə yerli bir çimərlik kurortudur. Əlavə olaraq, qəsəbədə Buqaz adlı kiçik bir dəniz limanı var. 2017-ci ildə Zatokada 1,869 nəfər yaşayırdı. Qəsəbə Dnestr estuarisinin çayın Qara dənizə axdığı dilində yerləşir. Qəsəbə Odessa şəhərindən 60 kilometr, Bilqorod-Dnestrovski şəhərindən isə 18 kilometr uzaqlıqla yerləşir. == Ərazi bölgüsü == İnzibati və ərazi baxımından Zatoka qəsəbəsi Bilqorod-Dnestrovski şəhər şurasının tərkibindədir. Zatoka qəsəbəsi üç əraziyə – "Limanski", "Solneçi", "Tsentralnıy" rayonlarına bölünmüşdür == Tarixi == Qəsəbənin yaxınlığında Tripol mədəniyyəti dövründən qalma bir abidə yerləşir. Zatoka qəsəbəsinin əsası 1827-ci ildə qoyulmuşdur.

Hakikat (avar. XӀакъикъат) - Dağıstan Respublikasının Mahaçqala şəhərində avar dilində nəşr olunan qəzet. Qəzet 1917-ci ildə təsis edilmişdir. === Keçmiş adları === 1979-1918: XӀакъикъат - (azərb. Həqiqət‎) 1918-1920: ХӀалтӀулел чагӀи - (azərb. İşləyən insanlar‎) 1920-1921: БагӀараб байрах - (azərb. Qırmızı bayraq‎) 1921-1934: БагӀарал мугӀрул - (azərb. Qırmızı dağlılar‎) 1934-1951: МагӀарул большевик - (azərb. Bolşeviklər dağlarda‎) 1951-1957: Дагъистаналъул правда - (azərb. Dağıstan həqiqətləri‎) 1957-1990: БагӀараб байрах - (azərb.

Patimat Abakarova (23 oktyabr 1994; Mahaçqala, Dağıstan, Rusiya) — 2010–2012-ci illərdə Rusiya yığmasının heyətində mübarizə aparan, 2012-ci ildən isə Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən taekvondoçu. Patimat Abakarova 2015-ci ilin iyununda Azərbaycanda baş tutan I Avropa Oyunlarının bürünc medalına sahib olmaqla, birinci ciddi uğuruna imza atdı. 2016-cı ildə isə Patimat Abakarova ən ciddi uğuruna imza atdı. Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medal uğrunda görüşündə Fransa nümayəndəsi Yasmina Əziz üzərində 8:2 hesabı ilə qələbə qazanaraq Olimpiadanın bürünc medalına oldu. Bununla da o, bu idman növü üzrə Olimpiadalarda medal qazanan olan birinci Azərbaycan idmançısı olaraq tarixə düşdü. Karyerası ərzində 44 beynəlxalq turnirdə mübarizə aparan Patimat Abakarova, onların 8-də qızıl medala, 4-də gümüş medala, 16-da isə bürünc medala sahib olub. Patimat Abakarova Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən "Tərəqqi" medalı ilə, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən isə Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilib. == Həyatı == Patimat Serajutdinovna Abakarova 1994-cü il oktyabrın 23-də Mahaçqala şəhərində anadan olub. Milliyyətcə avardır. 1999-cu ildən idmanla məşğul olur.

Patimat Abakarova (23 oktyabr 1994; Mahaçqala, Dağıstan, Rusiya) — 2010–2012-ci illərdə Rusiya yığmasının heyətində mübarizə aparan, 2012-ci ildən isə Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən taekvondoçu. Patimat Abakarova 2015-ci ilin iyununda Azərbaycanda baş tutan I Avropa Oyunlarının bürünc medalına sahib olmaqla, birinci ciddi uğuruna imza atdı. 2016-cı ildə isə Patimat Abakarova ən ciddi uğuruna imza atdı. Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medal uğrunda görüşündə Fransa nümayəndəsi Yasmina Əziz üzərində 8:2 hesabı ilə qələbə qazanaraq Olimpiadanın bürünc medalına oldu. Bununla da o, bu idman növü üzrə Olimpiadalarda medal qazanan olan birinci Azərbaycan idmançısı olaraq tarixə düşdü. Karyerası ərzində 44 beynəlxalq turnirdə mübarizə aparan Patimat Abakarova, onların 8-də qızıl medala, 4-də gümüş medala, 16-da isə bürünc medala sahib olub. Patimat Abakarova Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən "Tərəqqi" medalı ilə, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən isə Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilib. == Həyatı == Patimat Serajutdinovna Abakarova 1994-cü il oktyabrın 23-də Mahaçqala şəhərində anadan olub. Milliyyətcə avardır. 1999-cu ildən idmanla məşğul olur.

Patimat Aydəmirməhəmmədovna Bəhəmmədova (6 avqust 1993; Mahaçqala, Rusiya) — Azərbaycanı təmsil edən güləşçi. == Həyatı == Patimat Bəhəmmədova 1993-cü il avqustun 6-da Mahaçqala şəhərində anadan olub. Məşqçisi Aydəmirməhəmməd Bəhəmmədovdur. == Karyerası == Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə Sinqapurda baş tutan Yeniyetmələrin I Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. -52 Kq. turnirində mübarizə aparan Patimat Bəhəmmədova qrup mərhələsinin birinci görüşdə Əlcəzair nümayəndəsi Sabrina Azzuz ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibinə qalib gəldi — 2:0 (7:0, 6:0). Növbəti görüşdə isə onun rəqibi Özbəkistan nümayəndəsi Nilüfər Qadayeva oldu. Bu görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı.

Patimat Aydəmirməhəmmədovna Bəhəmmədova (6 avqust 1993; Mahaçqala, Rusiya) — Azərbaycanı təmsil edən güləşçi. == Həyatı == Patimat Bəhəmmədova 1993-cü il avqustun 6-da Mahaçqala şəhərində anadan olub. Məşqçisi Aydəmirməhəmməd Bəhəmmədovdur. == Karyerası == Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə Sinqapurda baş tutan Yeniyetmələrin I Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. -52 Kq. turnirində mübarizə aparan Patimat Bəhəmmədova qrup mərhələsinin birinci görüşdə Əlcəzair nümayəndəsi Sabrina Azzuz ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibinə qalib gəldi — 2:0 (7:0, 6:0). Növbəti görüşdə isə onun rəqibi Özbəkistan nümayəndəsi Nilüfər Qadayeva oldu. Bu görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı.

Patimat Aydəmirməhəmmədovna Bəhəmmədova (6 avqust 1993; Mahaçqala, Rusiya) — Azərbaycanı təmsil edən güləşçi. == Həyatı == Patimat Bəhəmmədova 1993-cü il avqustun 6-da Mahaçqala şəhərində anadan olub. Məşqçisi Aydəmirməhəmməd Bəhəmmədovdur. == Karyerası == Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. Patimat Bəhəmmədova 2010-cu ildə Sinqapurda baş tutan Yeniyetmələrin I Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. -52 Kq. turnirində mübarizə aparan Patimat Bəhəmmədova qrup mərhələsinin birinci görüşdə Əlcəzair nümayəndəsi Sabrina Azzuz ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibinə qalib gəldi — 2:0 (7:0, 6:0). Növbəti görüşdə isə onun rəqibi Özbəkistan nümayəndəsi Nilüfər Qadayeva oldu. Bu görüşdə Patimat Bəhəmmədova rəqibi üzərində təmiz qələbə qazandı.

Qatıyat (fars. قطعات‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Həştrud şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə yaşayışı yoxdur.

Vatikan bayrağı — Vatikanın Dövlət bayrağı

Vatikan Muzeyləri (it. Musei Vaticani) — Vatikan ərazisində yerləşən bir muzey kompleksi, dünyada ən çox ziyarət edilən sənət muzeylərindən biri. Muzeyin kolleksiyaları Roma papaları tərəfindən yaradılıb və intibah dövrü əsərləri də daxil olmaqla, klassik ustaların əsərlərindən ibarətdir. Muzeylər XVI əsrin əvvəllərində II Pope Julius tərəfindən qurulmuşdur. Vatikan muzeylərinə marşrut Mikelancelonun tavan rəsmləri ilə Sikstin kapellası və Rafael tərəfindən bəzədilmiş çalarları ehtiva edir. 2013-ci ildə Vatikan Muzeylərini 5,5 milyon adam ziyarət etmiş və onlar ən çox ziyarət edilən muzeylər arasında beşinci yeri tutmuşlar. == Tarixi == Vatikan muzeylərinin kolleksiyasının tarixi 1560-cı il yanvarın 14-də Esquiline üzüm bağlarından tapılan Laokoon və oğullarının mərmər heykəli ilə başlayır. II Yuliy PAPA tapıntı haqqında öyrənən kimi, dərhal memar Giuliano da Sangallonı və heykəltaraş Mikelancelo Buonarrotini onun üçün göndərdi. Sangalo işin etibarlılığını təsdiqlədi və Mikelancelo onu sahibdən satın almasını tövsiyə etdi. II Yuliy tam olaraq kəşfindən bir ay sonra onu Vatikan Belvederidə xüsusi bir yerdə ictimaiyyətə çatdırmaq üçün qurdu.

Vatikan Muzeyləri (it. Musei Vaticani) — Vatikan ərazisində yerləşən bir muzey kompleksi, dünyada ən çox ziyarət edilən sənət muzeylərindən biri. Muzeyin kolleksiyaları Roma papaları tərəfindən yaradılıb və intibah dövrü əsərləri də daxil olmaqla, klassik ustaların əsərlərindən ibarətdir. Muzeylər XVI əsrin əvvəllərində II Pope Julius tərəfindən qurulmuşdur. Vatikan muzeylərinə marşrut Mikelancelonun tavan rəsmləri ilə Sikstin kapellası və Rafael tərəfindən bəzədilmiş çalarları ehtiva edir. 2013-ci ildə Vatikan Muzeylərini 5,5 milyon adam ziyarət etmiş və onlar ən çox ziyarət edilən muzeylər arasında beşinci yeri tutmuşlar. == Tarixi == Vatikan muzeylərinin kolleksiyasının tarixi 1560-cı il yanvarın 14-də Esquiline üzüm bağlarından tapılan Laokoon və oğullarının mərmər heykəli ilə başlayır. II Yuliy PAPA tapıntı haqqında öyrənən kimi, dərhal memar Giuliano da Sangallonı və heykəltaraş Mikelancelo Buonarrotini onun üçün göndərdi. Sangalo işin etibarlılığını təsdiqlədi və Mikelancelo onu sahibdən satın almasını tövsiyə etdi. II Yuliy tam olaraq kəşfindən bir ay sonra onu Vatikan Belvederidə xüsusi bir yerdə ictimaiyyətə çatdırmaq üçün qurdu.

51-ci surə əz-Zariyat (Sovurub dağıdan küləklər) surəsi (Məkkədə nazil olmuşdur, 60 ayədir). Surə adını ilk ayədə işlənən və sovurub dağıdan küləklər mənasına gələn əz-Zariyat sözündən götürmüşdür.

Atıkan adası — Oxot dənizinə aid olan Şelixov körfəzinin cənub hissəsində yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Maqadan vilayəti ərazisinə daxildir. Yams adalarında ikinci ən böyük adadır. == Toponim == SSRİ-nin Şimal-Şərqi Toponimik lüğətinə görə, Atıkan adı even dilindən olan "qoca qadın", "nənə" sözlərindən yaranmışdır. == Coğrafiya == Matıkil adasının miniatür surətidir. Şəffaf divarları və sıldırım talusu olan qayalı zirvəli tirələr sudan səthə çıxır. Silsilə şimal-qərbdən cənub-şərqə yönəldilmişdir, yamaclar dənli və mamır bitkiləri ilə örtülmüşdür. Adanın cənub ucunda dərin, geniş bir mağara vardır. Onun yaxınlığında avtomatik mayak quraşdırılmışdır. Dənizdən adaya eniş çox təhlükəlidir, praktiki olaraq çimərliklər yoxdur.

Azərbaycan–Vatikan münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Vatikan Şəhər Dövləti arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin may ayının 23-də qurulmuşdur.

Gürcüstan–Vatikan münasibətləri — Gürcüstan Respublikası və Vatikan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 5 may 1992-ci ildə qurulmuşdur. Gürcüstanın Vatikandakı səfirliyi Roma şəhəri 25 Via Toscana ünvanında yerləşir. Gürcüstanda Apostol Nunsiatursı isə Tbilisi, 40 Zghenti-də yerləşir. == Tarixi == Gürcüstan ilə Vatikan arasında diplomatik münasibətlər əsrlər boyu davam edir. Gürcüstan padşahları və şahzadələri Vatikanla tez-tez məktublaşır və səfirlik mübadiləsi aparırdılar. 17-18-ci əsrlərdə Gürcüstandakı Roma Katolik Kilsəsinin missionerlik fəaliyyətində əhəmiyyətli dərəcədə artım olmuşdur. Gürcüstan 1991-ci ildə müstəqillik qazanır və 5 may 1992-ci ildə Vatikan ilə diplomatik əlaqələr qurur. Gürcüstanın paytaxtı Tiflisdəki Apostol Nunsiatura həmçinin qonşu Cənubi Qafqaz ölkələri olan Ermənistan və Azərbaycanda da vatikanı təmsil edir. Karitas xeyriyyə fondu vasitəsilə Vatikan Gürcüstanda humanitar fəaliyyət göstərir.

Vatikan Apostol Kitabxanası (lat. Bibliotheca Apostolica Vaticana) — Vatikanda kitabxana. Kitabxananın direktoru Jan-Lui Brügedir. == Tarixi == Kitabxanasının əsası 1475-ci ildə qoyulub. Burada tarixin müxtəlif dövrlərinə aid 1 milyondan artıq kitab saxlanılır. == Bağlanması == 2007-ci ilin iyulunda bağlanan kitabxana 2010-cu ilin sentyabrında yenidən ziyarətçilər üçün açıq elan olunub. == Rəqəmsallaşdırılması == 2014-cü ilin martından kitabxanada olan 3 mindən artıq nüsxənin rəqəmsallaşdırılmasına başlanılıb. Bu prosesin 4 il ərzində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.2014-cü ilin iyun ayının 2-də Heydər Əliyev Fondu ilə Vatikan Apostol Kitabxanası arasında "2015-2016-cı illərdə yeni əlyazmaların bərpa edilməsi və onların rəqəmsallaşdırılması"na dair müqavilə imzalanıb.

Vatikan Məxfi Arxivi (lat. Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum) — Vatikan Apostol Kitabxanasının tərkib hissəsi. Arxivariusu Jan-Lui Brügedir. == Adı == Əvvəlki başlıqda, “Vatikan Gizli Arxivi”ndə “gizli” sözünün istifadəsi məxfiliyin müasir mənasını ifadə etmir. Arxivin keçmiş Latın adının daha dolğun və bəlkə də daha yaxşı tərcüməsi “özəl Vatikan Apostol arxivi” ola bilər ki, bu da onun fondlarının Roma Kuriyasının və ya Müqəddəs Taxt-tacın hər hansı xüsusi departamentinin deyil, Papanın şəxsi mülkü olduğunu göstərir. "Gizli" sözü ingilis dilində bu köhnə, orijinal mənada, "gizli qulluqçular", "gizli stəkan", "gizli oymaçı" və ya "katib" kimi ifadələrdə istifadə olunmağa davam edir. şərəf və hörmət VIP ilə müqayisə edilə bilər. 1969-cu ildə aparılan bir araşdırmada qeyd edilirdi ki, arxivlərin kataloq sistemi o qədər qeyri-adekvat idi ki, "gizli" termininin istifadəsinə layiq idi, belə ki, o, "geniş basdırılmış şəhər, zamanın lavaları ilə sular altında qalmış Herkulaneum... arxeoloji qazıntı kimi gizli" olaraq qalır. məxfidir”.

Vatikan (lat. Vaticana; it. Vaticano) və ya rəsmi adı ilə Vatikan Şəhər Dövləti (lat. Status Civitatis Vaticanae; it. Stato della Città del Vaticano) — Cənubi Avropada şəhər-dövlət. Vatikan İtaliyanın paytaxtı Roma şəhərinin qərb hissəsində Monte-Vatikano adlanan təpə üzərində (xatırladaq ki, Roma şəhəri 7 təpə üzərində salınıb) yerləşən mikrodövlətdir. Ölkənin ümumi sahəsi 0.44 kvadrat kilometr və ya 44 hektar, əhalisinin sayı isə min nəfərdən çoxdur. Şəhər-dövlətin sərhədlərinin ümumi uzunluğu 2600 metrdir. Vatikan həm ərazisi, həm də əhalisinin sayına görə, dünya dövlətlərinin ən kiçik, eyni zamanda müstəqil və suveren ölkəsidir. Lakin Vatikanı daim dünyanın siyasi xəritəsində görmək mümkündür.

Atikə Or(fr. Aure Atika; doğ. 12 iyul 1970, Monte-Eştoril, Portuqaliya) — Mərakeş əsilli Fransa aktrisası. == Həyatı == Atikə Or 12 iyul 1970-ci ildə Portuqaliyanın Monte-Eştoril şəhərində anadan olub.Valideynləri — atası Mərakeş əsilli Ode Bitton, anası fransız Mişel Furnyedir. Atikə Or Parisdə və Fransanın cənubunda böyümüşdü. Təhsilini Paris hüquq və Luvr məktəbində almışdı. 9 yaşından sınaq çəkilişlərinə başlamışdı və Janna Moronun "Yeniyetmə" filmində rol almışdı.