Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ХАЛКЬУН

    ...-на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -ин, -мир; халкь авун, халкь тавун, халкь тахвун, халкь хъийимир сада са затӀ даима яз арадал гъун. Я ТӀебиат, зун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЛКЬУН

    also. халкь (халкь авун).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ХАЛКЬУН

    (-из, -на, халкь ая) f. xəlq etmək (eləmək), yaratmaq, vücuda gətirmək, törətmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • халкьун

    см. халкь (халкь авун).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХАРКУН

    м dan. tez-tez tüpürən adam

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • HALO:UŞ

    (Şuşa) iltihab. – Çivanımın halo:uşu artmışdı, dərman qoydum, deşildi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ХАЛКЬ¹:

    халкь авун bax халкьун; халкь хьун yaranmaq, törənmək, vücuda gəlmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГАЛКӀУН

    ...-укӀа ( а ), -урай ( рай ), -имир ( мир ); галкӀун тавун ( галкӀур тавун ), галкӀун тахвун ( галкӀур тахвун ), галкӀун хъийимир ( галкӀур хъийими

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • галкӀун

    (-из, -на, галкӀукӀ/-а) - 1. цепляться (за что-л.) : кӀвач галкӀана ярх хьайиди къарагъда, мез галкӀана ярх хьайиди къарагъдач (погов.) - упавший, зац

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • калкун

    см. галкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГАЛКӀУН

    (-из, -на, галкӀукӀ/-а) v. cling; clamber, scramble.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГАЛКӀУН

    ...gecikmək, ilişmək (getdiyi yerdə); 3. dolaşmaq, çaşmaq, karıxmaq; мез галкӀун dili dolaşmaq, dili topuq çalmaq, danışarkən çaşmaq; 4. bitişmək, yapış

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КӀАЛКӀУН

    bax галкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • галкун

    см. галкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АЛКӀУН

    ...-ана, -из, -изва; -укӀ, -имир, -ин, -урай; алкӀун тавун, алкӀун тахвун, алкӀун хъийимир 1) вуч нел, квел са вуч ятӀани маса затӀунал илис хьана аму

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • алкун

    см. алкӀун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АЛКӀУН

    (-из, -ана, -укӀ) f. 1. yapışmaq, suvaşmaq, ayrılmamaq; 2. məc. dan. yapışıb əl çəkməmək, təngə gətirmək, qır-saqqız olub yapışmaq; mane olmaq; yaltaq

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АЛКУН

    dial. bax садакьа.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • АЛКӀУН

    (-из, -ана, алкӀукӀ) 1) v. adhere, glue; cleave, cling; 2) v. cling, stick to; 3) v. run down. АЛКӀУРУН (-из, -на, -а) 1) v. stick, paste, glue on; 2)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • алкӀун

    (-из, -ана, алкӀукӀ) - 1. прилипать, приклеиваться; присасываться. 2. (перен.) льнуть, плотно прижиматься (к кому-л.). 3. (перен.) доводить себя (до ч

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • KARKÜN

    деловитый, дельный, деловой, предприимчивый, действенный, воротила

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BALKÓN

    ...açıq, ya örtülü məhəccərli meydança. Açıq balkon. Balkon pəncərələri. – Balkonda bir qarışa qədər qar vardı. S.Hüseyn. Qoca usta … daş pilləkənlə qal

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • АЛУКЬУН

    ...-да, -на, -из, -зава; -0 || -а, -мир, - ин, -рай; алукъ тавун, ахлукьун, алукь тахвун, алукь хъийимир 1) вуж , вуч кӀвач ЦӀуьдгъуьнна, галкӀана, яр

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • KƏLKÜN

    (Qarakilsə) xeyirxah, qayğıkeş. – Əli çox kəlkün adamdı, yəqin tanıyarsı͂:z

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • АЛУКЬУН

    ...-да, -на, -из, -зава; -0 || -а, -мир, -ин, -рай; алукь тавун, ахлукьун, алукь тахвун, алукь хъийимир вуч вахт (кьуьд, май, зул) хьун, атун,. 1917

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛУКӀУН

    ...-да, -на, -из, -зава; -0 || -а, -мир, -ин, -рай; алукӀ тавун, ахлукӀун, алукӀ тахвун, алукӀ хъийимир партал, кӀвачин къапар вичин ва я масадан беде

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛУКӀУН

    ...-и, -а; -ар, -ри, -ра винел патан партал. «Гила вун, Сулейман халу, Дагъустандин халкьдин шаир я, и тӀварцӀихъ галаз кьунвай гьалда алукӀунарни дег

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АХЛАКЬУН

    алакьун глаголдин тикрарвилин форма. Кил. АЛАКЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АХЛУКЬУН

    алукьун глаголдин тикрарвилин форма. Кил. АЛУКЬУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АХЛУКӀУН

    алукӀун глаголдин тикрарвилин форма. Кил. АЛУКӀУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЛКОН

    balkon, eyvan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BALKON

    сущ. балкон: 1. обнесённая перилами и сообщающаяся с внутренним помещением площадка. Balkonun qapısı дверь балкона, açıq balkon открытый балкон 2. мес

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АЛАКЬУН

    ...руьгъдизни алакьунриз килигна къимет гун лазим я. М. М. Чун «гъвечӀи» халкь туш. И мукьвара зун телевизордай Мегьарамдхуьруьн райондай тир Улубего

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЩЕЛКУН

    м 1. cəh-cəh vuran, oxuyan (quş); 2. zool. şıqqıldaq (böcək)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЛАКЬУН

    гл., нелай вуч; -на, -из, -зава; -рай; алакь тавун || талакьун, алакь тахвун нелай са вуч ятӀани кьилиз акъудиз хьун, бажармишиз хьун. Дугъриданни,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АЛАКЬУН

    ...-да, -на, -из, -зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир; алакь тавун || талакьун, алакь тахвун || тахлакьун, алакь хъийимир вуж са гьихьтин ятӀани фикирдал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГАЛКЬУН

    сущ.; -и, -а; -ар, -ри, -ра тарифдиз лайих нетижа. Ада, белки, сифте сефер яз вичин рикӀе кӀватӀ хьанвай къван

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • balkon

    is. balcon m ; ~a dirsəklənmək accouder (s’) au balcon

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • Balkan

    sif. balkanique, des Balkans

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • KARKÜN

    ...S.Rəhimov. 2. Başqasına əl tutan, kömək edən, işə yarayan. Karkün adam.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ШАРКУН

    м nifr. modabaz, ədabaz, boş adam (öz daxili boşluğunu zahirən gözəl görünən ədalarla gizlətməyə çalışan adam)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KARKÜN

    прил. устар. 1. деловой, деловитый, работоспособный, работящий. Karkün adam деловой человек 2. готовый помочь, подать руку помощи

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ПЛАКУН

    ПЛАКУН I м 1. bot. yağıotu; 2. nağıllarda: sehirli bitki. ПЛАКУН II м zool. plakun (dəniz molyusku).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЛУКЬУН

    ...цел алукь». А. Къ. Шихнесиран шииррин тар. * алукьун-талукьун сущ. меслят. Абурун арада са алукьун-талукьунни амач. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЛКОН

    м balkon, eyvan.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KARKÜN

    f. əlindən iş gələn, işcil

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • BALKON

    i. balcony

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BALKAN

    Balkan s. Balkan

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • BALKON

    balkon bax eyvan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ПАЧКУН

    м dan. 1. pinti; 2. cızma-qaraçı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАЛКӀАН

    ...-ар, -ри, -ра кьуватлу, кьакьан кӀвачер авай, улакь яз ва пар ялун патал ишлемишдай кӀвалин гьайван.... ада чилелай са гъаб накьвар къачуна вичин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪАРХЪУН

    1. “хъархъ” söz. sif.; хъархъун тар qoz ağacı; хъархъун тарар пехъерин зегьмет я. Ata. sözü qoz ağacının yayılmasına qarğalar səbəb olur; хъархъун мур

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХАРЖУН

    (-из, -на, харж ая) f. xərcləmək, sərf etmək, məsrəf etmək, işlətmək (pulu).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХКЯКЬУН

    (-из, -на, хкякь) f. kəsilmək, dayanmaq, qurtarmaq, ara vermək (yağıntı haqqında); марф хкякьна yağış kəsildi

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЧАЛУН

    bax хчелун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪАРХЪУН

    1. “хъархъ” söz. sif.; хъархъун тар qoz ağacı; хъархъун тарар пехъерин зегьмет я. Ata. sözü qoz ağacının yayılmasına qarğalar səbəb olur; хъархъун мур

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХИЯЛУН

    bax хияларун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪЛАГЬУН

    (-из, -на, хълагь) f. 1. “лугьун”-un təkr. tərzi; 2. təkrar söyləmək; əlavə etmək (deyilənə).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪЛАГЬУН

    (-из, -на, хълагь) f. 1. “лугьун”-un təkr. tərzi; 2. təkrar söyləmək; əlavə etmək (deyilənə).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУЛГЬУН

    1. “лугьун”-un təkr. tərzi; садра хълагь bir də söylə; 2. f. demək, söyləmək, çatdırmaq (birinin sözünü başqasına); 3

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУЛГЬУН

    1. “лугьун”-un təkr. tərzi; садра хълагь bir də söylə; 2. f. demək, söyləmək, çatdırmaq (birinin sözünü başqasına); 3

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУТКЬУН:

    хъуткьун хьун f. 1. dartınmaq, özünü geri dartmaq, özünü dala doğru çəkmək; 2. dan. götürülmək, birdən (gözlənilmədən) yerindən qaçmağa başlamaq; cəld

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХЪУТКЬУН:

    хъуткьун хьун f. 1. dartınmaq, özünü geri dartmaq, özünü dala doğru çəkmək; 2. dan. götürülmək, birdən (gözlənilmədən) yerindən qaçmağa başlamaq; cəld

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • harpun

    harpun

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ХАЛКЬДИН

    халкь” söz. sif. 1. xalqa (ölkəyə) aid olan; xalqa (ölkəyə) mənsub olan, xalq; халкьдин майишат xalq təsərrüfatı; 2. xalqla bağlı olan, xalq tərəfind

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХКЕКЬУН

    f. bax хкякьун; гатфарин марф фад хкекьда. Ata. sözü yaz yağışı tez keçər.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ХКУЬКЬУН

    (-из, -на, -а) 1) v. curse, swear; abuse, revile; 2) v. adhere, stick to; join, attach; molest, bother; suit, fit; come alongside

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • хълагьун

    (-из, -на, -а) - повт. вид от лугьун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • хкуькьун

    (-из, -на, -а) - 1. ругаться, устраивать скандал. 2. приставать (к кому-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • харкӀуч

    [харкӀучh] (диал.; сущ.: -ди, -да, -ар) - мокрота; см. балгъан.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪУТКЬУН

    * хъуткьун хьун гл., вуж гадар хьун. Инал сифте яз директор учителдин чиниз килигна ва садлагьана ам кьулухъди хъуткьун хьана. А. А. Умуд.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪЛАГЬУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -0, -ин, -рай, -мир 1) лугьун глаголдин гьеракат тикрар жезвайди къалурзавай форма

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЧӀАЛУН

    кил. ХЦЕЛУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХКЯКЬУН

    гл., вуч; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; хкякь авун, хкякь тавун, хкякь тахвун, хкякь хъийимир къвал, марф акъвазун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХКУЬКЬУН

    кил. ХУЬКУЬКЬУН. ХКУЬРУН кил. ХУЬКУЬРУН

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАРЖУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -а || ая, -ин, -рай, -мир; харж авун, харж тавун, харж тахвун, харж хъийимир жуваз авай затӀ (пул, техил ва мсб)

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЛКЬДИН

    прил. халкьдин руьгь, меденият, тарих авай, адаз хас тир. * халкьдин манияр сущ. автор авачиз, халкьдин сивера ишлемишзавай манияр. Халкьдин манияр

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХКУЬКЬУН

    bax хуькуькьун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • халум

    ...госпожа. 2. (перен.) белоручка; чистоплюйка. 3. (X прописное) Халум (имя собственное, женское).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ХЪУКЬУН

    гл., вуж; -вада, -вана; -ваз, -вазва; -укь, -кьван, -урай, -вамир шел акъвазарун. Фекьиди йифди къатадиз хьана

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • HARUN

    varlı, dövlətli, sərvətli; inad, inadkar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • HALUÇ

    (Tərtər) əzgiləoxşar cır meyvə. – Haluç əzgilə oxşuyur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • HAKAN

    xaqan

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HALEN

    I hal hazırda, indi, bu an, hələ ki II halen ve kalen – sözdə və əməldə

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HALEN

    indi, indicə

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HALKA

    xalqa

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HATUN

    xatın, qadın

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • HALƏN

    ə. 1) indi; 2) hələ, hələ də; 3) hələlik, vaxt varkən

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • HAMUN

    f. səhra, çöl, biyaban

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ХАПУН

    м dan. bax хапуга

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ХАЛУМ

    кил. ХАНУМ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУКӀУН

    кил. ХКӀУН,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪУКЪУН

    ...-ваз, -вазва; -угь, - ван, -урай, -вамир; хъукъун тавун, хъукъун тахвун, хъукъун хъийимир 1) хъуьтуьл гьалдай кӀеви гьалдиз акъатун. Ли ракъиник э

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪЕЛУН

    гл., ни нивай-квекай; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; хьел авун, хьел тавун, хъел тахвун, хъел хъийимир никай наразивал аватӀа, адав р

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАЛКЬ

    ...къабила хьана вун. Н. Сам. Лезги, вавай жузан за... Синоним: халкьун. * Халкь Авур Первердигар [Халикь] сущ. Аллагь. Халкь Авур Первердигарди чи уьм

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Haldun Taner
Haldun Taner — Türkiyə yazıçısı, jurnalist. == Həyatı == Haldun Tanerı 16 mart 1915-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdur. Orta təhsilini 1935-ci ildə Qalatasaray Sultanisində bitirib məzun olandan sonra dövlət tərəfindən təhsilini davam etdirmək üçün Almaniyaya — Heidelberq Universitetinə göndərilib. 1938-ci ildə ağır vərəm xəstəliyinə görə təhsilini yarım qoyub vətəninə qayıdır. 1938–1942-ci illərdə Erenköy Sanatoriyasında müalicə olunur. Ali təhsilini 1950-ci ildə İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsi Alman Filalogiyası bölməsində tamamlamışdır. 27 may 1960-cı ildəki hərbi çevrilişi nəticəsində universitetdən uzaqlaşdırılan və 147-lər adlanan alimlər arasında idi. == Yaradıcılığı == Ədəbiyyat yaradıcılığına gənclik illərində yazdığı eskizlərlə başlamışdır. "Töhmət" adlı ilk hekayəsi 1946-cı ildə Yedigün jurnalında "Haldun Yağcıoğlu" təxəllüsü ilə çap edilmişdir. Yazıçılıqla yanaşı İstanbul Universiteti Qəzetçilik İnstitutunda, Ankara Universiteti Dil və Tarix-Coğrafiya Fakültəsində, İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsində ədəbiyyat, sənat tarixi ve teatr dərsləri verən Haldun Taner, Milliyət Qəzetində redaktor işləyərkən, 7 may 1986-cı ildə İstanbulda vəfat etmişdir.
İbn Haldun
İbn Xəldun (tam adı: Əbu Zeyd Əbdürrəhman ibn Məhəmməd ibn əl Hədrami (ərəb. أبو زيد عبد الرحمن بن محمد بن خلدون الحضرمي‎; 27 may 1332, Tunis – 17 mart 1406, Qahirə) — çağdaş tarixin, sosiologiyanın və iqtisadiyyatın öncüllərindən biri olaraq qəbul edilən XIV əsr filosofu, dövlət xadimi və tarixçisi. Nüfuzlu bir ailənin övladı olduğu üçün gözəl təhsil almış, Tunisdə və Mərakeşdə dövlət vəzifələrində xidmət etdikdən sonra Qranada və Misirdə çalışıb. Şimali Afrikanın o dönəmki qeyri-sabit və intriqalarla dolu siyasi quruluşu onun 2 il həbsdə yatmasına səbəb olmuşdur. Daha sonra Bədəvi qəbilələrini çox yaxşı tanımasına görə axtarılan bir dövlət xadimi və müşavirə çevrilmişdir. Dəməşqi işğal edən Əmir Teymurla olan görüşməsi tarixə düşmüşdür. Siyasi fəaliyyətdən çəkildikdən sonra adını tarixə yazan 7 cildlik dünya tarixi, Kitabul-İber və onun giriş kitabı olaraq düşündüyü Müqəddiməni yazıb. Əsəri ərəb dünyasına ciddi təsir göstərməsə də, Osmanlı tarix anlayışına dərindən təsir göstərmişdir. Bir çox Osmanlı tarixçisi Osmanlı dövlətinin yüksəlişini və tənəzzülünü onun nəzəriyyələri ilə əsaslandırmışdır. XIX əsrdə İbn Xəldun Avropa tarixçiləri tərəfindən kəşf edilmiş və onun fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilmişdir.
Əhməd Haldun Tərzioğlu
Əhməd Haldun Tərzioğlu (7 yanvar 1960, Trabzon) — Türk yazıçısı, 2007-cı il Mustafa Necati Səbətçioğlu tarixi roman yarışması laureatı. Tarixi üslubunda yazdığı romanları Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuşdur. == Həyatı və kitabları == Əhməd Haldun Tərzioğlu 1960-cı ildə Trabzonun Beşikdüzü vilayətinin Takazlı kəndində anadan olub. universiteti bitirdikdən sonra dövlət məmuru olaraq Türkiyənin bir çox yerlərində çalışıb və 2006-ci ildə öz istəyi ilə təqaüdə çıxaraq özünü tamamilə yazıçılığa yönəltdi. Yazıçının “Göy Tanrının övladları”, “Oğuz xan”, “Hüzün”, “Bizi tufan vurdu”, “Alp Ər Tunqa”, “Güllərin solduğu gün”, “Çiçi xan”, “Komando”, “Türk Kimmerlər/Kimmeriya”, “Nazir bəyi vurdular”, “Teoman xan/Böyük Hun dövlətinin qurucusu”, “Mete xan/Böyük Hun xaqanı”, “Kiok xan/Mete xanın oğlu”, “Hərəm ağası”, “Rəisim Çatlı/Bozqurdların qanunu”, “Çingiz xan/Göy Moğolların başbuğu”, “Tomris xan/Saxaların qadın xaqanı”, “Kür Şad”, “Almatun piri/Həsən Sabbah”, “Alp Urunqu”, “Ağsaçlılar məclisi/Dövlətin qoruyucuları”, “Səlcuq bəy/Bir dövlətə ad verən ata”, “Toğrul və Çağrı bəy/Dövlət yolunda”, “Alparslan/Zəfərlər əsri”, “Darağacında bir bozqurd”, “Provokator”, “Göytürklər”, “Moğol”, “ Sevda üzərinə məmləkət hekayələri” və tarixi araşdırma kitabı olan “Hunlarda çılğındı/Hun Türklərinin çılğın tarixi” adlı əsərləri yayımlanıb. Tanınmış filimlərin senarisini yazmış, Türk tarixinə maraq göstərən yazıçının kitabları 2004-cü ildən etibarən çap olunmağa başlamışdır. 2007-ci ildə Mustafa Necati Səbətçioğlu tarixi roman yarışmasında “Alp Ər Tunga” adlı tarixi romanı ilə qalib olan yazıçının eyni zamanda teatr, hekayə sahəsində də bir çox uğurlar əldə etmişdir. Hal hazırda Mərsin şəhərində yaşayıb yaradır.
Balkon
Balkon (İtalyanca: balcone) — tikililərdə xarici divarın qarşısında, çox vaxt üstü açıq olan hissə. Balkonlara qapı vasitəsilə keçirlər. Böyük qonaq evlərində həyətə baxan qapıların açıldığı bir yanı həyətə baxan dəhlizlər də balkondur. Balkon fikri ilk dəfə xristianlıqda, imperator və imperatriçanın kafedrallardakı dini ayinləri xalqdan uzaq, onlarla əlaqəsi olmayan bir yerdə icra etmək ehtiyacından meydana çıxmışdır. Balkonların ölçüləri və xüsusiyyətləri mədəniyyətdən mədəniyyətə, binadan binaya dəyişir.
Kalkan
Kalkan — Türk soyadı.
Talkan
Talkan (şirniyyat) — qovrulmuş arpa və ya buğda unundan hazırlanmış sərt lapa. Talkan (Meşkinşəhr) — İranın Ərdəbil ostanının Meşkinşəhr şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Alkan
Alkanlar (Doymuş karbohidrogenlər və ya Parafinlər) — yalnız karbon (C) və hidrogen (H) elementlərindən təşkil olunmuş və CnH2n+2 formuluna cavab verən doymuş karbohidrogenlərdir. Məsələn bir karbonu olan metanın formulu CH4Alkanlardan bir hidrogen çıxarılması ilə əldə edilən grupa alkil grupu (radikal qrup) deyilir ve 'R' ilə göstərilir. Məsələn metandan bir hidrogen çıxarılırsa metil (CH3), etandan bir hidrogen çıxarılırsa etil (C2H5) əldə edilir. Bu molekullar daha bir rabitə yaradaraq karbohidrogen zəncirinə bağlanır. CnH2n+2 kimi yazılır. Alkanların şaxələnməsi üçün, formuldakı n ədədi 3-dən böyük (n>3), halqalı (tsiklo) halında ola bilməsi üçünsə 2-dən böyük olmalıdır (n>2). == Alkanlarda izomerlik == Üç karbondan artıq karbonu olan alkanlarda izomerilik xüsusiyyəti vardır. Ən sadə izomer, şaxələnməmiş olan normal (n-) izomerdir. Bu izomer şaxələnərək çox saylı izomerlər yarada bilər. Karbonun sayı artdıqca şaxələnmə növü və sayı artdığından izomer sayı da artar.
Aykun
Falun
Falun (isv. Falun) — İsveçrənin orta-cənub kəmərində yerləşən bir şəhərdir. Şəhər göllər bölgəsinin bir-neçə kilometr şimalında meşəlik ərazidə yerləşir. Falun həmdə Dalarna bölgəsinin qərargahıdır.Falun XIV əsrdə ətrafındaki digər vilayətlər əhəmiyyətli bir bazar şəhəri olaraq inşa edilib. Xüsusən bölgədə yer alan mis ehtiyatları şəhəri dahada əhəmiyyətli etdi. Aparılan araşdırmalara görə bu bölgədəki mis mədənləri dünyanın ən qədim mədənlərindən olduğu kimi, insan əli ilə qazılan ən qədim mis mədənidir. Kral IV Magnus şəhərin bu özəlliklərinə görə 1347 ildə bu bölgəni şəhər halına gətirdi. Mənbələrə görə Falun davamlı olaraq inkişaf etdi və günümüzdə həm isveçin ən böyük şəhərlərindən biri halına gəldi, həm də UNESCO tərəfindən dünya irsi siyahısına alındı. Şəhər günümüzdə İsveçrədə qış idman növlərində qabaqcıl bir şəhər olduğu kimi təhsil sahəsində də əhəmiyyətli yerləşimdir. Şəhərdə hər zaman İskandinav qış idmanı qarşılamaları olsa da, şəhər dünya çempionlarında ev sahibliyi şansını bir-neçə dəfə qaçırıb.
Hakan
Hakan — türk kişi adı. Hakan Çalhanoğlu — İtaliya A Seriyası təmsilçilərindən olan İnter Milan klubunda çıxış edən Türkiyəli peşəkar futbolçu Hakan Şükür — Türkiyə futbolçusu, milliyyətcə albandır. Hakan Boyav — Türkiyəli aktyor. Hakan Fidan — Türk hərbçisi, bürokrat və Milli İstihbarat Təşkilatı (MIT) rəhbəri. Hakan Erol — Azərbaycan əsilli Türkiyəli bəstəkar və aranjimançı. Hakan Utangaç — Pentagram qrupunu qurmuşdur. Hakan Ünsal — Türkiyə milli futbol komandasının və Qalatasaray klubunun sabiq oyunçusu. Hakan Günday — Türk yazıçıdır. Hakan Peker — Türk rəqqas, bəstəkar, müğənni və musiqi prodüseridir. Hakan Yavuz — türkiyəli siyasi elmlər üzrə mütəxəsis və tarixçi.
Harun
Harun (ivr. ‏אַהֲרֹן‏‎, Aron; "ali", "dağ", "işıq dağı", "müəllim", "ziyalı"; ərəb. هارون ‎) — Tövratda Musanın böyük qardaşı və yəhudilərin Misir əsarətindən azad edilməsi zamanı yoldaşı, yəhudilərin ilk baş kahini. Levi qəbiləsindən Amram və İoxavedanın oğludur. İslamda o, Musanın qardaşı Harun ibn İmran kimi tanınır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Аарон, первосвященник // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Hayku
Hayku (yap. 俳句) - yapon poeziyasındakı janrlardan biridir. Hayku 3 sətirdən ibarət olub 5-7-5 heca sisteminə əsaslanır.
Salun
Salon — Vəhşi Qərb mədəniyyətinə daxil olan və əsasən kovboylar tərəfindən istifadə edilən əyləncə yerləri.
Valun
Valun – (rus. валун, ing. boulder, cobble) cilalanmış iri (girdə) süxur parçası (sal daş), eninə ölçüsü 10 sm və daha çox olur. Buzlaq, delüvial, prolüvial və allüvial mənşəli olur.
Balkan Kuboku
Balkan Kuboku — Balkan ölkələrindən Avropa kuboklarına qatılmayan klub komandaları arasında təşkil olunmuş turnir. == Tarixi == 1960-cı ildən başlayan bu turnir, Türkiyənin Fənərbaxça klubunun prezidenti Faruk İlqaz tərəfindən irəli sürülən təkliflə 1967-də Balkan İkinciləri Kuboku adı ilə təşkil olundu. 28 dəfə oynanılan bu turnir 1994-cü ildən etibarən keçirilmir.
Balkan Muharibəsi
Balkan müharibələri — Osmanlı Dövlətinin 4 balkan dövlətinə qarşı 1912-1913-cü illərdə apardığı muharibə (8 oktyabr 1912 - 29 sentyabr 1913). Muharibənin əsl səbəbi Bolqarıstanla Serbiyanın Balkanlarda artan fəaliyyəti olmuşdur. == Tarixi == 1911-ci ildə İtaliya Osmanlı imperiyasına müharibə elan etdi və tezliklə Tripolini və Dodekanis adalarını işğal etdi. Bununla osmanlılar sıxışdırıldı, Bolqarıstan, Serbiya və Yunanıstan Türkiyəyə qarşı müharibədə öz qüvvələrini birləşdirdirdilər. Onlar Osmanlı ərazisindəki bəzi əraziləri işğal etməyə ümid edirdilər. Türkiyə tezliklə məğlub edildi, lakin Serbiyanın güzəştə getməsinə ümid bəsləyən bolqarlar Makedoniyanı ələ keçirməyə iddia etdilər. Beləliklə, birinci Balkan müharibəsindən sonra, 1913-cü ildə ikinci Balkan müharibəsi baş verdi. Bu müharibədə Serbiya, Yunanıstan, Rumıniya və Osmanlılar Bolqarıstanın üzərinə hücum edərək onu məğlub etdilər. Adriatik dənizi üzərində dağlıq ölkə olan Albaniya əsasən müsəlman əhalisinə malik olmaqla bərabər həm də Avropanın ən geridə qalmış regionu idi. Serblər hər iki Balkan müharibəsində onun bir hissəsini işğal etdilər, lakin yunanlar da onun digər hissəsinə iddia edirdilər.
Balkan Yarımadası
Balkanlar və ya Balkan yarımadası (sloven. Balkanski polotok, xorv. Balkanski poluotok, bosn. Balkansko poluostrvo, serb. Балканско полуострво, rum. Peninsula Balcanică, yun. Βαλκανική χερσόνησος, türk. Balkan Yarımadası, lat. Paeninsula Balcanica) — Avropanın cənub şərq hissəsi. Balkanlara Albaniya, Bolqarıstan, Bosniya və Herseqovina, Yunanıstan, Makedoniya Respublikası, Rumıniya, Serbiya, Sloveniya, Türkiyə, Xorvatiya və Monteneqro daxildir.
Balkan dağları
Balkan dağları (bolq. Ста́ра планина́, serb. Стара планина / Stara planina) — Bolqarıstanın qərbindən şərqinə doğru uzanaraq ölkəni iki yerə bölən dağ. Dağın uzunluğu 600 km-dir. Balkan dağları Dəmirqapı boyunca Dunay çayının keçdiyi cənubi Karpat dağlarının təbii davamıdır. Bu dağlar "Balkan yarımadası" və "Balkanlar" coğrafi adlarının əsasını təşkil etmişdir. Bu dağ ölkəsinin ərazisi XX əsrin 70-ci illərinin sonlarından sovet və Bolqarıstan coğrafiyaşünasları tərəfindən etibarən tədqiq olunmağa başlanmışdır. Elmi işlər Stara Planina və Qafqazın ərazilərinin müqayisəli tədqiqatı proyektinin bir hissəsi idi və ona SSRİ EA Coğrafiya İnstitutunun direktoru İ. P. Gerasimov və Bolqarıstan EA Coğrafiya İnstitutunun direktoru J. S. Qlıbov rəhbərlik edirdi.Qədim dövrlərdə dağ silsiləsi Hem, Em (q.yun. Αἶμος, lat. Haemus, İordan buranı Hemus и Emus adlandırmışdır), bəzən Hemmimont (Haemimontium, İordanın əsərlərində Emimontium) deyilirdi.
Balkan dilləri
Balkan dilləri— Balkan dilləri beş ayrı qrupa ayrılmaqdadır. 1. Slavyan dillərini danışanlar, 2.Latın mənşəli dilləri danışanlar, 3.Rumca danışanlar, 4.Albanca danışanlar, 5.Türkcə danışanlar. == Slavyan dillərini danışanlar == 1. Slavyan dillərini danışanlar :Bu dil qrupu da üç əsas hissəyə ayrılır. Ən başda Serbiyada serbcə, Bosniya Herseqovinada boşnaq dilində, Monteneqroda monteneqro dilində və Xorvatiyada xorvat dilində təxminən 20 milyon insan tərəfindən danışılan serb və xorvat aksentləri gəlir. İkinci qrupa makedon dili və bolqar dilində danışanlar və ümumi olaraq 9 milyona yaxınlaşan köhnə Yuqoslaviya və Bolqarıstanda yaşayan slavyanlar təşkil edir. Üçüncü Slavyan qrupuna isə slovenlər və sayları az olan çexlərlə, slovaklar meydana gətirir. Bunların əksəriyyəti balkan yarımadasının şimalında yaşayırlar. === Latın mənşəli dilləri danışanlar === 2.
Balkan ittifaqı
Balkan İttifaqı — 1912-ci ildə Şərqi pravoslav krallıqlarına aid olan Yunanıstan, Bolqarıstan, Serbiya və Monteneqro dövlətlərinin həmin dövrdə Avropanın cənub-şərqinin çox hissəsinə nəzarət edən Osmanlı İmperiyasına qarşı yaratdığı dördtərəfli ittifaq idi.1900-cü illərin əvvəllərindən etibarən Makedoniyada partizan hərəkatının başlanması, ardınca Osmanlı ərazisində baş vermiş "Gənc türklər" inqilabı və Bosniya böhranı Balkanlardakı siyasi vəziyyəti bir xeyli gərginləşdirmişdi. 1911-ci ildə başlamış olan İtaliya-Osmanlı müharibəsi Osmanlı İmperiyasını zəiflətmiş, Balkan dövlətlərini isə daha da ruhlandırmışdır. 13 mart 1912-ci ildə Serbiya və Bolqarıstan krallıqları Rusiya imperiyasının təsiri altında Avstriya-Macarıstan əleyhinə birgə fəaliyyət göstərmək məqsədilə ittifaq müqaviləsi imzaladı. Həmin müqavilə əslində Avstriya-Macarıstana qarşı imzalansa da, onun gizli maddələrindən birində bu ittifaqın Osmanlı İmperiyası əleyhinə fəaliyyət göstərəcəyi də qeyd olunurdu. Bunun ardınca, Serbiya ilə Monteneqro və Bolqarıstanla Yunanıstan arasında da eyni ikitərəfli ittifaq müqavilələri imzalandı. Bu ittifaq 1912-ci ilin oktyabrında başlamış Birinci Balkan müharibəsində qələbə qazandı və demək olar ki, Osmanlı İmperiyasının Avropada sahib olduğu əraziləri tamamilə işğal etdi. Bu qələbəyə baxmayaraq, ittifaq üzvləri arasındakı fikir ayrılıqları davam edirdi. Nəticədə, 16 iyun 1913-cü ildə Bolqarıstanın keçmiş müttəfiqləri üzərinə hücuma keçməsi ilə birlikdə İkinci Balkan müharibəsi başlandı. == Arxa plan == 1856-cı ildə başa çatmış Krım müharibəsindən sonra Rusiya fikirləşirdi ki, digər böyük dövlətlər onun Aralıq dənizinə çıxış əldə etməsinə qarşı çıxmaz. Nəticədə, Rusiya İmperiyası Balkan yarımadasında yerləşən dost və müttəfiq dövlətlərlə birbaşa əlaqə yaratmaq məqsədilə işğalçı hərəkətlərə başladı.
Balkan küknarı
Balkan yarımadasındakı əkinlər dəniz səviyyəsindən 950-1500 m hündürlükdə, kölgəli qayalıq yamaclarda yayılmışdır. Hündürlüyü 30-40 m-ə qədər, qısa budaqlarla inkişaf edən, ensiz-piramidal ucu biz çətirli olub, ikinci dərəcəli sallaq budaqlı, qabığı nazik, qırmızımtıl-boz, zoğları sıx tüklüdür. İynəyarpaqların uzunluğu 0,8-2 mm, hamar, möhkəm, üst tərəfdə ağ zolaqlı, alt tərəfdə tünd-yaşıl, parlaqdır. Qozaları yumurtavarı-uzunsov, uzunluğu 4-6 sm, qonur rəngli, parlaq, toxum qabıqları bərk, üstü yumru, enli və zəif bitişikdir. Qışa, kölgəyədavamlı, torpağa az tələbkar, meşədə gillicə torpaqlarda yaxşı bitən bitkidir. 300 ilə qədər yaşayır, xəstəlik və zərərvericilərə az yoluxur, çox dekorativdir, qaza və tüstüyə davamlıdır. Park əkinlərində geniş istifadə edilir. Azərbaycanda Bakının küçə və parkalrında əkilib becərilir. == Məlumat mənbələri: == Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5.
Balkan müharibələri
Balkan müharibələri — Osmanlı Dövlətinin 4 balkan dövlətinə qarşı 1912-1913-cü illərdə apardığı muharibə (8 oktyabr 1912 - 29 sentyabr 1913). Muharibənin əsl səbəbi Bolqarıstanla Serbiyanın Balkanlarda artan fəaliyyəti olmuşdur. == Tarixi == 1911-ci ildə İtaliya Osmanlı imperiyasına müharibə elan etdi və tezliklə Tripolini və Dodekanis adalarını işğal etdi. Bununla osmanlılar sıxışdırıldı, Bolqarıstan, Serbiya və Yunanıstan Türkiyəyə qarşı müharibədə öz qüvvələrini birləşdirdirdilər. Onlar Osmanlı ərazisindəki bəzi əraziləri işğal etməyə ümid edirdilər. Türkiyə tezliklə məğlub edildi, lakin Serbiyanın güzəştə getməsinə ümid bəsləyən bolqarlar Makedoniyanı ələ keçirməyə iddia etdilər. Beləliklə, birinci Balkan müharibəsindən sonra, 1913-cü ildə ikinci Balkan müharibəsi baş verdi. Bu müharibədə Serbiya, Yunanıstan, Rumıniya və Osmanlılar Bolqarıstanın üzərinə hücum edərək onu məğlub etdilər. Adriatik dənizi üzərində dağlıq ölkə olan Albaniya əsasən müsəlman əhalisinə malik olmaqla bərabər həm də Avropanın ən geridə qalmış regionu idi. Serblər hər iki Balkan müharibəsində onun bir hissəsini işğal etdilər, lakin yunanlar da onun digər hissəsinə iddia edirdilər.
Balkan sazişi
Balkan sazişi 1934-cü ilin 9 fevralında Afinada Türkiyə, Yunanıstan, Rumıniya, Yuqoslaviya arasında imzalanıb. 1933`dən sonra Almaniya da Nasist partiyası nın hakimiyyətə gəlməsi, İtaliya nın Ağ dəniz də və Balkanlar da ərazilərini genişləndirmək istəməsi və Avropa dövlətlərinin silahlanma yarışına girməsi sülh üçün təhlükə yaradırdı. Türkiyə təhlükəsizliyini qorumaq məqsədilə 1933-cü ildə bu 3 ölkə ilə ayrı ayrılıqda saziş bağlamışdı. Lakin 1934-cü ilin 9 fevralı İtaliya və Almaniya təhlükəsi qarşında qalan bu 4 Balkan dövləti Afina da saziş bağlayır. Bu sazişə görə Balkan ölkələri bir-birilərinin ərazi bütövlüyünə hörmət edəcəkdilər. İkinci dünya müharibəsi ndən sonra şərtlərin dəyişməsindən sonra bu saziş əhəmiyyətini itirir. == Mənbə == İsmail Soysal, Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye'nin Siyasal Andlaşmaları, I. Cilt (1920-1945), Basımevi, Ankara, 1989, s. 447-463.
Balkan türkləri
Balkan türkləri (türk. Balkanlar'daki Türkler) — İstanbul şəhəri (10 milyondan çox etnik Türkün yaşadığı) ilə Şərqi Frakiyaya sahib olan Türkiyənin özü xaricində Balkan yarımadasının müasir ölkələrindəki bütün ənənəvi türkdilli müsəlman qruplarının ümumiləşdirilmiş adı.Türkiyədən kənarda olan Balkan Türklərinin ümumi sayı 1,5 milyona yaxındır. Bunlar 1878–1912-ci illərdəki müharibələrdən sonra yeni müstəqil dövlətlərin tərkibinə keçmiş keçmiş Osmanlı İmperatorluğunun bölgələrindəki Türk və Türk əhalisinin qalıqlarıdır. Beləliklə, Balkan Türkləri diaspor deyil (məsələn, Almaniyadakı türklər kimi), əksinə, kompakt yaşayış yerlərində köklü mədəni, etnik təsisatlarına və tarixi yaddaşlarına sahib öz yuvaları olan bir Türk irrides qrupudur. Əksəriyyəti xristian dövlətlərin sərhədləri daxilində yaşayan bir əsrdən artıq bir müddətdə Balkan Türklərinin zehniyyəti, dili, mədəniyyəti və ənənələri ciddi dəyişikliklərə məruz qaldı.Ən ahəngdar olan bütün Balkan Türklərinin yarısından çoxunu təşkil edən Bolqarıstandakı olduqca böyük (0,7 milyon) Türk icmasıdır. Yunanistanın kiçik, lakin olduqca kompakt Türk topluluğu (0,1 milyon) olduqca sabit və yaxşı təşkil olunmuşdur. Kosovo, Şimali Makedoniya və Rumıniya türkləri daha çox dağılmışdır, baxmayaraq ki, bəzi yerlərdə kompakt türk icmaları qalır. == Tarixi == Balkan türklərinin etnogenezi gözə çarpan müxtəliflik ilə seçilir. Bu, erkən türk köçlərinin izlərini ehtiva edir (Kumanlar, Kumanlar və başqaları). Sonra, XIV–XV əsrlərdə, əsasən Osmanlı İmperiyası dövründə Osmanlı-Səlcuqlu əhalinin əsasını təşkil edən türkmən genləri olan Kiçik Asiyadan Yuryuk köçərilərinin sıx bir axını oldu.XV–XVIII əsrlərdə Balkan Türkləri, imperatorluqdakı hakim hərbi mövqeyi sayəsində ətrafdakı Balkan xalqlarının nümayəndələrini (Yunanlar, Bolqarlar, Macarlar, Yəhudilər, Qaraçılar və s.) əhatə edirdi.XIX–XX əsrlərdə Rusiya imperiyasının ilhaq etdiyi Şimali Qara dəniz bölgəsindən Balkanlara köçən həm türk (Krım tatarları, tuna tatarları) həm də qeyri-türk mənşəli (çərkəzlər) bir çox müsəlman mühacir oldu.
Balkon (tablo)
Balkon (fr. Le Balcon) — Eduard Mane tərəfindən 1868–1869-cu illərdə çəkilmiş rəsm əsəri.