Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

OBASTAN VİKİ
Haiti
Haiti Respublikası (fr. République d'Haïti və Haiti kreol : Repiblik Ayiti) — Karib dənizində Haiti adasının qərbində yerləşən ada ölkəsidir. Ölkənin yeganə quru sərhədinə malik qonşusu Haitinin şərqində yerləşən Dominikan Respublikasıdır.[1] Haiti Respublikası qərbdə Kuba və Yamaykayla, şimalda isə Baham Adaları ilə su sərhədlərinə malikdir.[2] Vest-Hind regionunda 11.4 milyon əhali sayıyla birinci yerdə qərarlaşır. 27750 km2 ərazisiylə regionda ən böyük 3-cü ölkədir. Ölkənin paytaxtı Port-o-Prensdir və ölkənin şərq sahilində-Qonav körfəzində yerləşir.[3] 1492-ci ildə Xristofor Kolumbun bölgəyə gəlişindən öncə adada Taino xalqı yaşayırdı. X.Kolumbun gəlişiylə birlikdə bölgə 1697-ci ilə qədər ispan koloniyası olmuşdur. İndiki Haiti dövlətinin ərazisi olan bölgə İspaniya tərəfindən Fransaya verilir. Beləliklə adanın qərbi Santo Dominqo adlandırılır və fransız koloniyasına çevrilir. Kolonial rejimdən sonra 1804-ci ildə müstəqilliyini əldə edərək bölgədə ilk müstəqil dövlətlərdən biri olur. İlk müstəqil olduğu vaxtlardan günümüzə qədər ölkədə hər zaman siyasi qeyri-stabillik müşahidə edilmişdir.
Haiti (ada)
Haiti (isp. La Española, fr. Hispaniola, h.kreol Ispayola) — Karib dənizində ada. Vest-Hinddəki Böyük Antil adaları qrupunda böyüklüyünə görə ikincidir. Ada ərazisində iki dövlət — Haiti və Dominikan respublikaları yerləşir.Tropik qurşaqda yerləşir.
Haiti (dəqiqləşdirmə)
Haiti: Haiti — Haiti adasının üçdə ikisini və bir neçə adada yerləşən dövlət. Haiti (ada) — Karib dənizində Vest-Hind bölgəsində Böyük Antil adalarında ölçüsünə görə ikinci böyük ada.
Haiti Respublikası
Haiti Respublikası (fr. République d'Haïti və Haiti kreol : Repiblik Ayiti) — Karib dənizində Haiti adasının qərbində yerləşən ada ölkəsidir. Ölkənin yeganə quru sərhədinə malik qonşusu Haitinin şərqində yerləşən Dominikan Respublikasıdır.[1] Haiti Respublikası qərbdə Kuba və Yamaykayla, şimalda isə Baham Adaları ilə su sərhədlərinə malikdir.[2] Vest-Hind regionunda 11.4 milyon əhali sayıyla birinci yerdə qərarlaşır. 27750 km2 ərazisiylə regionda ən böyük 3-cü ölkədir. Ölkənin paytaxtı Port-o-Prensdir və ölkənin şərq sahilində-Qonav körfəzində yerləşir.[3] 1492-ci ildə Xristofor Kolumbun bölgəyə gəlişindən öncə adada Taino xalqı yaşayırdı. X.Kolumbun gəlişiylə birlikdə bölgə 1697-ci ilə qədər ispan koloniyası olmuşdur. İndiki Haiti dövlətinin ərazisi olan bölgə İspaniya tərəfindən Fransaya verilir. Beləliklə adanın qərbi Santo Dominqo adlandırılır və fransız koloniyasına çevrilir. Kolonial rejimdən sonra 1804-ci ildə müstəqilliyini əldə edərək bölgədə ilk müstəqil dövlətlərdən biri olur. İlk müstəqil olduğu vaxtlardan günümüzə qədər ölkədə hər zaman siyasi qeyri-stabillik müşahidə edilmişdir.
Haiti adası
Haiti (isp. La Española, fr. Hispaniola, h.kreol Ispayola) — Karib dənizində ada. Vest-Hinddəki Böyük Antil adaları qrupunda böyüklüyünə görə ikincidir. Ada ərazisində iki dövlət — Haiti və Dominikan respublikaları yerləşir.Tropik qurşaqda yerləşir.
Haiti bayrağı
Haiti bayrağı — Haitinin Dövlət bayrağı.
Haiti inqilabı
== İstinadlar ==
Haiti zəlzələsi
Haiti zəlzələsi – 12 yanvar 2010-cu ildə Cənubi Amerika ölkəsi Haitidə 7 bal gücündə baş verən zəlzələ zamanı 222000-dən çox adam həlak olub, 300000-dən artıq adam yaralanıb. 1,3 milyon insan yaşadığı yurdundan olub. 100000-ə yaxın ev təmamilə dağılıb. == Haiti zəlzələsi == Haiti zəlzələsi 12 yanvar 2010-cu il yerli vaxtla saat 21:53:09-da episentri paytaxt Port-Au-Prinsdən 25 km aralıda olan 7.0 Rixter gücündə zəlzələ idi. Zəlzələ yerin 13 km dərinliyində baş verib.Amerika Birləşmiş Ştatlarının Geoloji Tədqiqatı 5.0 və 5.9 bal gücündə on dörd afterşok qeydə aldı. Zəlzələ nəticəsində Port-o-Prensdə böyük dağıntılar baş verib. Zədələnmiş ərazilərə Haiti Milli Sarayı (Prezident Sarayı), Haiti Milli Assambleyasının binası, Port-o-Prins Katedrali və mərkəzi həbsxana daxildir. Ölkə üzrə xəstəxanalar dağıdılıb və ya ciddi şəkildə zədələnib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sabitləşdirmə Missiyasının (Haiti) paytaxtdakı baş ofisinin dağıldığını bildirdi. Missiyanın rəhbəri Hedi Annabinin yanvarın 13-də öldüyü prezident René Preval tərəfindən təsdiqləndi.
Haiti vudusu
Haiti vudusu — XVI–XIX əsrlərdə Haitidə inkişaf etmiş Afrika diaspor dini. Bu, Qərbi və Mərkəzi Afrikanın bir neçə ənənəvi dinləri ilə Roma katolisizmi arasında sinkretizm prosesi nəticəsində yaranmışdır. Dinə nəzarət edən heç bir mərkəzi orqan yoxdur. Vuduçular, vuduzanlar və ya serviterlər kimi tanınan praktiklər arasında çox müxtəliflik mövcuddur. Haitililərin əksəriyyəti həm vudu, həm də Roma katolisizmini tətbiq edirlər. Onlar iki fərqli sistemi eyni vaxtda izləməkdə heç bir ziddiyyət görmürlər. Daha kiçik vuduçu icmaları başqa yerlərdə, xüsusən də ABŞ-dəki Haiti diasporu arasında mövcuddur. Həm Haitidə, həm də xaricdə vudu afrohaiti mənşəyindən kənara çıxmış, müxtəlif etnik mənşəyə malik şəxslər tərəfindən tətbiq olunmağa başlamışdır. Vudu tarixi boyu çoxlu tənqidlərlə üzləşmişdir. Buna görə də dəfələrlə "dünyanın ən yanlış anlaşılan dinlərindən biri" kimi təsvir edilmişdir.
Haiti Prezidenti
Haiti prezidenti - (Haiti kreol: Président d'Haïti) Haiti dövlət başçısı icra hakimiyyəti prezidentlə hökumət arasında bölünür. Müvəqqəti Prezident Şurası 25 aprel 2024-cü ildən prezidentliyin səlahiyyətlərini həyata keçirir. == Seçilmə və qaydalar == 1987-ci il Haiti Konstitusiyasının III maddəsində prezidentlik üçün bir sıra tələblər göstərilmişdir. Fəsil A Hissəsində verilmişdir (134 və 135-ci maddələr). Prezident ümumxalq səsverməsi ilə beş il müddətinə seçilir və Prezident ardıcıl olaraq seçilə bilməz. Prezident seçilmək üçün namizəd aşağıdakıları kriteryalara cavab verməlidir. Haiti vətəndaşı olmalı və heç vaxt vətəndaşlıqdan çıxmaq tələb irəli sürməli deyil. Mülki və siyasi hüquqlardan istifadə etməli və cinayət törətdiyinə görə ölümə, həbsə və ya mülki hüquqlarını itirmə cəzasına məhkum edilməməlidir. Daşınmaz əmlakın sahibi olmalı və ölkədə daimi yaşayış yerinə sahib olmalıdır. Seçki gününə azı 5 il qalmış vaxtdan seçki gününə qədər ölkədə yaşalıdır.
Azərbaycan–Haiti münasibətləri
Azərbaycan–Haiti münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Haiti Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Tarixi == Haiti Azərbaycanın müstəqilliyini 1992-ci ildə tanımışdır. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 2003-cü ilin may ayının 9-da qurulmuşdur.
Baccharis haitiensis
Baccharis haitiensis (lat. Baccharis haitiensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin bakxaris cinsinə aid bitki növü.
Haiti Kampaniyası Medalı
Haiti Kampaniyası Medalı, 22 iyun 1917-ci ildə və yenə 6 dekabr 1921-ci ildə qurulan ABŞ hərbi donanması hərbi mükafatı idi. Medal ilk olaraq Haitidə sahilə xidmət edən və Donanma və ABŞ Dəniz Piyada üzvləri üçün hazırlandı və kreyser və admiral gəmisi USS Washington (ACR-11) və ya Amerika hərbi donanmasının digər adı olan on üç gəmidən hər hansı birində gəmi idi. Haitidəki bir inqilab əsnasında həyat və mülkiyyətin qorunması məqsədiylə, 9–6 dekabr 1915-ci il tarixlərində, Admiral Vilyam Banks Kaperton'un əmrində qaldı. Medalın bir başqa versiyası 1921-ci ildə yaradıldı; bu məqsəd 1 iyun 1919-cu ildə Haitidə 15 iyun 1920-ci ildə quruya ya da dənizdə əməliyyatlar edən ABŞ hərbi donanması və ABŞ dəniz piyadalarının üzvləri üçün yenidən hazırlandı. İkinci Haiti Kampaniyası Medalı təməldə eyni mükafatlardır, tək fərq hər medalın qabaq və ya arxa üzünün alt qisiminə yazılmış tarixlərdir, ya 1915, ya da 1919–1920-ci illərdir. Hər iki zaman dövrlərində də uyğun olanlar üçün, xidmət xəttini bir 3/16 düym bürünc ulduzu olan medalın 1915 distributivi üzərində bir kampaniya toka ilişdi. Haiti Kampaniyası Medalının həm birinci, həm də ikinci versiyaları eyni vaxtda olaraq istifadə edilə bilməz. Medal artıq Amerika hərbi donanmasının aktiv bir mükafatı deyil və köhnəlmiş olaraq qəbul edilməkdədir. 1994-cü ildəki sülhsaxlayıcı əməliyyatları kimi Haitidəki günümüz hərbi əməliyyatları NATO Medalı kimi beynəlxalq hərbi mükafatlar tərəfindən tanınmaqdadır. == Görkəmli Alıcılar ("1915" versiyası) == === Şərəf Medalı alıcıları === Smedli Batler, BŞDP önəmlisi, 17 noyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlərinə görə Daniel Deli, BŞDP topçuluq serjantı, 22 oktyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlərinə görə Samuel Qross, BŞDP əri, 17 noyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlərinə görə Ross lams, BŞDP serjantı, 17 noyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlətinə görə Ross Ostermen, BŞDP birinci leytenantı, 24 oktyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlərinə görə Vilyam Peterkin Upşur, BŞDP kapitanı, 24 oktyabr 1915-ci ildəki fəaliyyətlərinə görə === Digər diqqətəlayiq alıcılar === Vilyam Kaperton, BŞHD admiralı, ilk alıcı Luiz Emil Denfeld, BŞHD admiralı Pedro De Valle, BŞDP leytanant generalı == Görkəmli Alıcılar ("1919–1920" versiyası) == === Şərəf Medalı alıcıları === Vilyam Button, BŞDP kapralı, 31 Oktyabr — 1 noyabr 1919-cu ildəki fəaliyyətlərinə görə Herman Henneken, BŞDP ikinci leytenantl, 31 Oktyabr — 1 noyabr 1919-cu ildəki fəaliyyətlərinə görə == İstinadlar == == Xarici keçidlər == FIRST HAITIAN CAMPAIGN MEDAL (Navy and Marine Corps) (1915) Arxivləşdirilib 2017-02-11 at the Wayback Machine, FOKSFALL MEDALLARI, Son dəfə əldə edildi 16 oktyabr 2016 SECOND HAITIAN CAMPAIGN MEDAL (Navy and Marine Corps) (1919–1920) Arxivləşdirilib 2017-02-11 at the Wayback Machine, FOKSFALL MEDALLARI, Son dəfə əldə edildi 16 oktyabr 2016 The Navy Department Library.
Haiti kreol dili
Haiti kreol dili (Kreyòl ayisyen) adətən sadəcə kreol adlanan, Haitidə 12 milyona yaxın insan tərəfindən danışılır.Haiti Kreolu , Fransız dili ilə yanaşı Haitinin iki rəsmi dilindən biridir.
Haitinin Cənub-Şərq departamenti
Cənub-Şərq departamenti (fr. Le département du Sud-Est, h.kreol Sidès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahəsi — 2 034 km², əhalisi — 575 293 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Jakmel.
Haitinin Cənub departamenti
Haitinin Cənub departamenti (fr. Le Département du Sud, h.kreol Sid) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahəsi — 2654 km², əhalisi — 704 760 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Le-Ke.
Haitinin Mərkəzi departamenti
Haitinin Mərkəzi departamenti (fr. Le département du Centre) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin mərkəzi hissəsində, Dominikan Respublikası ilə sərhəddə yerləşir. Dənizə çıxışı olmayan yeganə departamentdir. Sahəsi — 3487 km², əhalisi — 678 626 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Enş.
Haitinin Qərb departamenti
Qərb departamenti (fr. Département de l'Ouest, h.kreol Lwès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahə — 4 982,6 km², əhalisi — 3 664 620 nəfər (şəhər daxilində - 2 791 058 nəfər, kənd yerlərində - 873 562 nəfər, 2009-cu ildən). İnzibati mərkəzi — Port-o-Prens. == Coğrafiyası == Departament ölkənin mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda, Artibonit departamenti və Mərkəzi , Cənub-Şərq departamenti ilə, qərbdə Nip departamenti ilə sərhəddir və şərqdə Dominikan Respublikası ilə sərhəddə olan Qonav dəfnənin suları ilə yuyulur. Departament həmçinin Qonav adasını da əhatə edir. Departamentin şərq hissəsində ölkənin ən böyük Somatr gölü mövcuddur. == Tarixi == 12 yanvar 2010-cu ildə departament son iki əsrdə Haitidə baş verən ən güclü 7.0 zəlzələ baş vermişdir. Leoqan şəhəri ən çox zərər çəkmiş, binaların 80-90% -i məhv edilmişdir.
Haitinin departamentləri
Haiti Respublikasında əsas ərazi-inzibati vahidi departamentdir (fr. département). Haiti Respublikası 10 departamentə bölünür. == İdarəetmə == Hər bir departamentin icra orqanı olan öz şurası vardır. İdarə Məclisinin hər 4 ildə seçdiyi 3 üzvdən ibarətdir. Şuraya sədrlik edir. Hər bir departamentin özünün Məclisi var, bu da müzakirə olunan bir qurumdur və Şuranın işinə kömək edir. Məclis üzvləri də 4 il müddətinə seçilir. Departamentin iclası onun sədri tərəfindən idarə olunur. == Tarixi == Keçmiş fransa koloniyası olan San-Dominqo üç departamentdən ibarət idi: Cənub, Şimali və Qərbi.
Haitinin Şimal-Qərb departamenti
Haitinin Şimal-Qərb departamenti (fr. Le Département du Nord-Ouest) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin şimalında yerləşən və Tortuqa adası ilə Haitinin ən şimal hissəsidir. Sahəsi — 2176 km², əhalisi — 662 777 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Por-de-Pe.
Haitinin Şimal-Şərq departamenti
Haitinin Şimal-Şərq departamenti (fr. Le département du Nord-Est, h.kreol Nòdès) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Sahə — 1805 km², əhalisi — 358 277 nəfər (2009). İnzibati mərkəzi — For-Liberte. Şərqdə Dominikan Respublikası ilə sərhəddir.
Haitinin Şimal departamenti
Haitinin Şimal departamenti (fr. Le département du Nord) — Haiti Respublikasının 10 departamentindən biri. Ölkənin şimal hissəsində yerləşir. Sahəsi — 2115 km², əhalisi — 970 495 nəfər (2009-cu ildə). İnzibati mərkəzi — Kap-Aityen. == Tarix == XVIII əsrin sonlarında mövcud departamentin ərazisi Fransanın Haiti ən məhsuldar bölgəsidir, ən böyük şəkər əkinləri buradadır, bu ərazilər böyük iqtisadi əhəmiyyətə malik idi. Sahə ərazilərinə (xüsusən də iqtisadi cəhətdən) daha çox muxtariyyət istəyən zəngin əkinçilərdən ibarət idi. Burada Haiti inqilabı başlamışdır. 22 avqust 1791-ci ildə bir qul quldurluğu başladı. 10 gün ərzində kölələr bütün şimal ərazilərini nəzarət altına aldılar.
Kuba ilə Haiti arasında dəniz sərhədi haqqında müqavilə
Kuba ilə Haiti arasında dəniz sərhədi haqqında müqavilə — 1977-ci ildə iki dövlət arasında beynəlxalq dəniz sərhədi quran Kuba ilə Haiti arasında bağlanmış beynəlxalq müqavilə. Razılaşma 27 oktyabr 1977-ci ildə Havanada imzalanmışdır. Sənədin mətni iki dövlət arasındakı sərhədi Külək üstü boğazındakı hər iki adadan təxminən bərabər məsafədə qurur. Sərhəd 51 vahid nöqtənin koordinatlarını istifadə edərək müəyyən edilmiş 50 düz dəniz seqmentinə bölünür. Haiti və ABŞ-nin mübahisəli olduğu Haiti'nin qərb sahilində yerləşən Navassa adası, dövlət sərhədi nəzərə alınarkən nəzərə alınmadı. Müqavilə hər iki ölkə tərəfindən təsdiqləndikdən sonra 6 yanvar 1978-ci ildə qüvvəyə minmişdir. Müqavilənin tam adı, Haiti Respublikası ilə Kuba Respublikası arasında, hər iki dövlətin dəniz sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsinə dair Dəniz Sərhədləri Müqaviləsidir. == İstinadlar == == Mənbə == Эван В. Андерсон (2003). Международные границы: Геополитический атлас. Routledge: Нью-Йорк.
Haiti Milli Kitabxanası
Haiti Milli Kitabxanası (BNH; fransızca: Bibliothèque nationale d'Haïti) təxminən 26.000 cildlik kolleksiyası olan Haitinin qanuni depozit kitabxanasıdır.O, paytaxt Port-au-Prinsdə yerləşir və şəhərin əsas kitabxanasıdır. Kitabxananın hazırkı rəhbəri müsyö Emmanuel Menarddır. == Erkən tarix == İlk Haiti Milli Kitabxanası 1825-ci ildə Jan-Pyer Boyerin (1818-1843) prezidentliyi dövründə yaradılmışdır. Kitabxana üçün 75 gurde (bir Haiti qurdu = təqribən 20 dollar) şkaf alındı.Həmin ilin sonunda Dr. Fransua Fournier de Pescay tərəfindən sifariş edilən 444 cildin alınması üçün təxminən 936 qurd xərcləndi.Bu kitabxana 1860-cı illərdə siyasi toqquşmalar zamanı Haitidə mədəni əhəmiyyət kəsb edən bir çox əşyanın məhv edildiyi zaman məhv edilmiş ola bilər. == Cari kitabxana == Hazırkı Milli Kitabxana 1939-cu ildə yaradılmışdır. 1950-ci illərdə o vaxtkı direktor Maks Bissainthe fondları 8300 kitab və broşürdən ibarət siyahıya almışdır. Qısa məqaləsində M. Bissainte Kitabxananın Haiti tarixi və mədəni materiallarının kolleksiyalarını satın almasını təsvir etmişdir. Bunlara müstəmləkə dövrünə aid bəzi nadir kitablar, xəritələr və litoqrafiyalar və La Ronde və Haïti Littéraire kimi bir neçə mühüm Haiti jurnalı daxildir. Lakin bir müddət sonra kolleksiyanın dörddə üçü, ehtimal ki, Fransua "Papa Doc" Duvalier (1957-1971) hökuməti dövründə "müəmmalı şəkildə" yoxa çıxdı.
Halit
Halit (daş duz) NaCl — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Xassələri == Rəng – rəngsiz, ağ, sarı, qırmızımtıl, qara, rəngi çox vaxt qarışıqlardan asılı olub, qeyri-müntəzəm, bəzən zonal xarakter daşıyır; Güclü deformasiyaya uğramış, yaxud silvinlə (KCl) sıx assosiasiya təşkil edən halit çox vaxt xal-xal rəngə boyanır. Bu, güman ki, K40-un və adətən onunla bağlı olan Rb87-un radioaktivliyi ilə əlaqədardır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə (təzə sınıqlarda), yağlı, ipəyi; Şəffaflıq – şəffaf, yaxud yarımşəffaf; Sıxlıq – 2,1-2,2; Sərtlik – 2; Kövrəkdir; Ayrılma – kub {100} üzrə mükəmməl, {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvarı; Başqa xassələr – çox yüksək istilikkeçirmə; zəif elektrikkeçirmə; suda asan həllolma; hidroskopiklik; şor dad; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, bəzən oktaedrik, nisbətən az hallarda – sütunvari, tez-tez kristallik «qayıqcıq»lar; kub üzlərində çox vaxt qıfaoxşar pilləli oyuqlar olur; İkiləşmə: {111} üzrə nadir rast gəlir; Mineral aqreqatları: xırda dənəlidən nəhəngdənəliyədək massiv əmələgəlmələr, sıx lifli, ovuntulu kütlələr, bəzən stalaktit və stalaqmitlər, sızmalar, druzalar, nazik təbəqəçiklər. == Mənşəyi və yayılması == Tipik xemogen mineral olub, dəniz və şor göl sularının buxarlanması nəticəsində doymuş məhlullardan çökür. Çox vaxt əhəngdaşlarının, dolomitlərin və başqa çökmə süxurların içərisində qalın laylar təşkil edir. Duz laylarının böyük dərinliklərdə plastik deformasiyası və onların tez-tez üstdə yatan süxurlara daxil olması ilə duz günbəzlərinin əmələ gəlməsi əlaqədardır. İsti, quru iqlim şəraitində qapalı duzlu hövzələrin dibində özüçökən ovuntulu duz əmələgəlmələrinin kristalları toplanır. Bəzən halit sublimasiya məhsulu kimi vulkan kraterlərinin divarlarında müşahidə edilir. Mineralın nazik təbəqəcikləri başqa duzlarla birlikdə səhra və çöl rayonlarında torpaq səthində şoranlıq əmələ gətirir.
Sait
Azərbaycan əlifbasında 9 sait var. I saiti yeganə saitdir ki, Azərbaycan dilində onunla başlanan söz yoxdur. Bu saitlərin 4-ü qalın, 5-i incədir. 1. Saitlər iki yerə ayrılır: Qalın — a, ı, o, u İncə — e, ə, i, ö, ü 2. Dodaqların vəziyyətinə görə: Dodaqlanan saitlər: o, u, ö, ü. Dodaqlanmayan saitlər: a, e, ə, ı, i. 3. Alt çənənin vəziyyətinə görə: Açıq saitlər: a, e, ə, o, ö. Qapalı saitlər: ı, i, u, ü.
Hat
Hat — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Başarat kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub. == Toponimikası == Hat kəndi Qarabağ silsiləsinin ətəyindədir. Keçmiş adı Böyük Hat olmuş, yaxınlığındakı Kiçik Hat kəndinin əhalisi buraya köçürüldükdən sonra, böyük komponenti ixtisara uğramışdır. Yaşayış məntəqəsini əliyanlı tayfasına mənsub ailələr salmışlar. Tədqiqatçılara görə, oykonim həd (kənar, qıraq) sözündəndir.
Hit
Hit — populyar mahnı, sinql, musiqi albomu. İdman olmayan oyunlar Hit kompüter oyunlarında zərbənin loru dildə adı. Adlar Hit — ingilis ad və soyadı Edvard Hit (1916–2005) — Böyük Britaniyanın Baş Naziri (1970–1974) Lecer Hit (1979–2008) — Avstraliyalı aktyor Kompüter və internet Hit (internet) — brauzerin veb-serverə müraciəti. Hit — axtarış proqramı və ya axtarış sisteminin axtarılan tapşırığa cavabı. Мoda Hit (mövsüm) — mövsüm modasının aparıcı tendensiyası. İdman Hit (beysbol) — zərbə adı.
Haim Ramon
Haim Ramon (ivr. ‏חיים רמון‏‎; 10 aprel 1950) — 1983-2009-cu illər arasında Knessetin üzvü olan və həm Baş Nazir müavini, həm də Baş Nazir Aparatında dövlət siyasətinə cavabdeh olan bir İsrail siyasətçisidir.
Haim Revivo
Haim Maykl Revivo (ivr. ‏חיים מיכאל רביבו‎‏‎, 22 fevral 1972, Aşdod) — İsrailli keçmiş futbolçu. == Karyerası == İspaniyanın "Selta Viqo" komandasına keçməmişdən qabaq İsrailin "Bney Yehuda", "Hapoel Tel-Əviv" və "Makkabi Hayfa" klublarında top qovmuşdur. Həmçinin Türkiyənin "Fənərbaxça" və "Qalatasaray" klublarının da şərəfini qorumuşdur. İspaniyada inamlı çıxışından sonra "Fənərbaxça"ya transfer olunmuşdur. "Fənərbaxça"da ilk iki ildə əla oyun sərgiləmiş, 2001-ci ilidə çempionluğun qazanılmasında pay sahibi olmuşdur. Oyunu ilə azarkeşlərin ürəyində taxt qurmuşdur. Amma 2002-ci ildə yeni oyunçuların transferindən sonra komandadan buraxılmışdır. "Qalatasaray"da sərbəst agent kimi keçmişdir. Fənərbaxçalılar buna görə onun adını "Xain Revivo" qoydular.
Halit Akçatepe
Xalid Ağcatəpə (türk. Halit Akçatepe; 1 yanvar 1938, Üsküdar, İstanbul ili – 31 mart 2017, İstanbul) — türkiyəli aktyor. == Həyatı == Xalid Ağcatəpə 1 yanvar 1938-ci ildə Ünyedə anadan olub. Atası Sidqi bəydir. Konservatoriya təhsili heç almamışdır (özü konservatoriya təhsili uzaqdan yaxından heç bir əlaqəsi olmadığını bildirmişdir). Zamanın film rejissorlarından birinin atasına "bizə bir uşaq oyunçu lazımdır" dediyi zaman, atası tülüatçı Sidqi bəy oğlu Xalidi göndərmişdir. İlk filminə 1943-cü ildə 5 yaşında çəkilmişdir. Aktyor 1975-ci ildə lentə alınan "Hababam sınıfı" filmindəki "Güdük Nəcmi" obrazı ilə şöhrətinin zirvəsinə yüksəlmişdir. Halit Akçatepe karyerası boyunca 100-dən artıq filmdə və serialda müxtəlif obrazlar yaratmışdır.
Hart Kreyn
Hart Kreyn(ing. Harold Hart Crane, 21 iyul 1899, Herretsvil, Ohayo — 27 aprel 1932, Meksika körfəzi) — amerika şairi. == Həyatı == Hart Kreyn (1899—1932) məşhur “Körpü” şerinin müəllifidir. Nəinki amerikan ədəbiyyatında, elə dünya ədəbiyyatında da Kreyn epik şerin uğurlu ustalarından hesab olunur. Amma onun yaratdıqlarına göstərilən maraq, özünə verilən seçilmişlik onu qane etmirdi. Kreyn birmənalı şəkildə özünü inandırmışdı ki, artıq dünyanı heyran qoyacaq bir əsər yazmaq mümkün deyil. Bunun üçün deyiləsi bütün sözlər, deyilə biləcək bütün formalarda deyilib. Kreyn iddia edir ki, onun yazmaq istədiyi şeylər yazmaqla təsvir edilə, göstərilə bilməz. Kreynin 1932-ci ildə öldüyü qeyd olunsa da, əslində onun nə vaxt və harada öldüyü məlum deyil. Nyu-Yorka getmək üçün mindiyi gəmi gedəcəyi yerə çatsa da, Kreyn oraya çatmır.
Hatt dili
Hatt dili — e.ə. II minillikdə Kiçik Asiyada hattlar tərəfindən danışılan aqqlütinativ qeyri-Hind-Avropa dili. İngilisdilli akademiayda bu dil Het dövlətinin Hind-Avropa dil ailəsinə mənsub olan het dilindən fərqləndirmək üçün "Hattic" adlandırılır.
Herbert Hart
Herbert Lionel Adolf Hart(18 İyul 1907 – 19 Dekabr 1992) Britaniyalı hüquqşünas-filosof, siyasi və hüquqi fəlsəfənin görkəmli xadimi.O, Oksford Universitetinin hüquq professoru olmuşdur.Onun ən məşhur işi "Hüquq anlayışı" 1961-ci ildə yazılmışdır(1961:3-cü nəşr,2012) .Hart əsərində hüququ fəlsəfi cəhətdən yeniləyərək "hüququn təbiəti" və ya "hüququn anlayışı" kimi ifadə etdi.O, Hans Kelzenlə yanaşı XX əsrin ən qabaqcıl filosolarından biri hesab olunur. == Həyatı == H.Hart 1907-ci ildə Yorkşirdə yerləşən Herroqeyt şəhərində Rouz Semson Hart və Saymon Hartın ailəsində dünyaya gəlmişdir.Atası Alman və Polyak əsilli yəhudi bir dərzi idi.Polyak əsilli olan anasının valideynləri isə varlı parça tacirləri idi.Hartın Albert adlı böyük qardaşı, Sibil adlı kiçik bacısı var idi.O, Çelenthem Kollecində,Bredford Qrammatika Məktəbində və Oksford Nyu Kollecdə təhsil almışdır. Hart 1932-ci ildən 1940-cı ilə qədər vəkil kimi Lordlar məhkəməsində uğurlu praktika keçmişdir.
Kevin Hart
Kevin Hart (6 iyul 1979, Filadelfiya, Pensilvaniya və ya ABŞ) — Amerikalı komediyaçı, aktyor və prodüser. == Həyatı == Kevin Darnell Hart 6 iyul 1979-cu ildə ABŞ-nin Pensilvaniya ştatının Filadelfiya şəhərində doğulub. Atası kokain aludəçisi idi və Hartın uşaqlıq illəri ərzində həbsxanaya girib çıxıb. Hart anası Nensi Hart tərəfindən tək böyüdülüb. Robert Hart adlı qardaşı var. 14 aprel 2013-cü ildə sərxoş vəziyyətdə avtomobil sürdüyü üçün Kaliforniyada həbs edilib.
Marşa Hant
Marcia Virginia Hunt (17 oktyabr 1917, Çikaqo, İllinoys – 7 sentyabr 2022, Şerman Ouks[d], Kaliforniya) — amerikalı kino və televiziya aktyoru.
Oliver Hart
Oliver Hart (ing. Oliver Simon D'Arcy Hart; 9 oktyabr 1948, London) — amerikan iqtisadçı. 2016-cı ildə Benqt Holmströmlə birlikdə Müqavilə nəzəriyyəsi ilə bağlı apardığı tədqiqatlara görə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı Oliver Hart's home page at Harvard Oliver Hart - Facts Firms, Contracts, and Financial Structure (Oxford University Press, 1995). "On the Optimality of Equilibrium when the Market Structure is Incomplete", Journal of Economic Theory, December 1975, 418–443 "Takeover Bids, the Free-rider problem, and the Theory of the Corporation" (with Sanford J. Grossman), Bell Journal of Economics, Spring 1980, 42–64 "An Analysis of the principal–agent problem" (with Sanford J. Grossman), Econometrica (January 1983) 7–46. "The Market Mechanism as an Incentive Scheme," Bell Journal of Economics, 14 (Autumn 1983) 366-82. "The Costs and Benefits of Ownership: A Theory of Vertical and Lateral Integration" (with Sanford J. Grossman), Journal of Political Economy, August 1986, 691–719. "One Share-One vote and the Market for Corporate Control" (with Sanford J. Grossman), Journal of Financial Economics, 1988 "Incomplete Contracts and Renegotiation" (with John Hardman Moore), Econometrica 56(4) (July 1988). "Property Rights and the Nature of the Firm" (with John Hardman Moore), Journal of Political Economy 98(6) (1990). " A Theory of Debt Based on the Inalienability of Human Capital " (with John Hardman Moore), Quarterly Journal of Economics, November 1994, 841–879 "The Proper Scope of Government: Theory and an Application to Prisons" (with Andrei Shleifer and Robert W. Vishny), Quarterly Journal of Economics 112(4) (1997) 1126–61.
Sait Faik
Səid Faiq Abasıyanıq (türk. Sait Faik Abasıyanık) (18 noyabr 1906 ya da 22 noyabr 1906 və ya 23 noyabr 1906 Adabazarı, Sakarya ili — 11 may 1954, İstanbul) — Türk şair, tərcüman (fransız dili) və yazıçı.
Sait Çətinoğlu
Əli Sait Çətinoğlu (türk. Ali Sait Çetinoğlu) — Türkiyə alimi, Ankara Azad Universitet Müstəqil Təşəbbüsünün professoru. O, "Amnesty International" təşkilatında Türkiyə üzrə ilk nümayəndə və koordinatorlardan biri olmuşdur. Onun maraq dairələri arasında "Gənc türklər" və kamalizm, Erməni soyqırımı, 1934-cü ildə Frakiyada yəhudilərə qarşı qətliamlar, "Vətəndaş, türkcə danış!" və s. aiddir. Çətinoğlu Türkiyə Milli Arxivlərinin araşdırmalarına əsaslanan orijinal məqalələr dərc etmişdir. Çetinoğlu İstanbulda Belge Press tərəfindən nəşr olunan Malta Sənədləri və İqtisadi və Mədəni Soyqırım, 1942-1944 kitabları, Zaven Patriarxının Qatillərinin Siyahısı: Soyqırım Faillərinin Bioqrafiyaları (Peri Nəşriyyatı), İttihatçılıqdan Kamalizmə qədər kitabların müəllifidir. : Türkiyədəki azlıqlar Fikrət Başkaya (Özgur Universiteti) ilə birgə müəllifdir. O, həmçinin Özgür Universiteti tərəfindən nəşr olunan “Anlayışlar lüğəti” və “Rəsmi ideologiya lüğəti”nin həmmüəllifidir. O, Özgür Universitetində, İnsan Hüquqlarını Müdafiə Assosiasiyasında və Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatında insan hüquqları sahəsində çalışıb.
Hapıt
Haput — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun Əlik kənd inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. Azərbaycanın qafqazdilli etnik qrupu olan haputluların məskunlaşdığı kəndlərdəndir. Özlərini hər adlandırırlar. Kəndin adı Ptolemeyin (II əsr) Albaniya şəhərləri sırasında qeyd etdiyi Xabota ilə əlaqələndirilir. Haputlular Qədim Albaniyada yaşayan 26 tayfadan biri olan hər tayfasının nümayəndələridir . Hal hazırdada qonşu kəndlər Haputlulara öz dillərində Hər deyirlər. Azərbaycan dilinin dialektlərində həm hapıtdı (hapıtmaq), həm də hər sözü "tələsik, vaxtından tez" mənalarında işlənir. Mənbələrin verdiyi məlumata əsasaən XIX əsrin ortalarında Göycay qəzasında 736 nəfər haputlu ailəsinin məskunlaşdığı Haputlu Məlikli, Haputlu Mollaqasımlı, Haputlu Gidəyli, Haputlu Nətəs Qacar, Haputlu Hacı Qətəsi, Haputlu İmamlı, Haputlu Kürd kəndləri var idi. == Toponimikası == Haput kəndi Quba rayonunun Əlik i.ə.v.-də kənd.
Хit
Xit (ərəb. هيت‎ — Heet) — İraqın Anbar mühafazasında şəhər. Əhalisi 65,000-dir.
Hatı Çırpan
Hatı Çırpan (1890, Ankara, Ankara vilayəti – 21 mart 1956, Ankara), həmçinin Satı Kadın kimi də tanınır — Türkiyə siyasətçisi, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 1935-ci il parlament seçkilərində seçilən ilk qadın üzvlərindən biri. == Həyatı == 1890-cı ildə Kahramankazan ilçəsində doğulmuşdur. Atasının adı Kara Mehmet Efendi, anasının isə Emine Hanım idi. 18 iyul — 23 avqust 1934-cü il tarixləri arasında reallaşdırılan İkinci Dil Qurultayından (türk. İkinci Türk Dil Kurultayı) əvvəl, 16 İyulda Prezident Mustafa Kamal Atatürk ekskursiya üçün Ankaradan 50 km uzaqda olan Kazan kəndinə (o dövrdə Ankara ilinin Kızılcahamam mahalının bir hissəsi idi) yollandı. Bu ekskursiya zamanı Atatürk Kazanın kənd muxtarı olan Satı Kadınla tanış oldu. O, Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi dövründə dörd il döyüşən bir kəndli qadın idi. Onunla söhbət etdikdən sonra Atatürk Satı Kadınnın nailiyyətləri və intellektinə rəğbət bəslədiyini etiraf etdi. Afet İnanın sözlərinə görə, Atatürk onunla görüşdükdən sonra demişdir: "Bax bu parlament üzvü kimi uğur qazana biləcək qadındır". Satı Kadının uğurlu seçki kampaniyasını Atatürkün özü sponsorluq elədi və dəstəklədi.