Lüğətlərdə axtarış.

II Kəsrani türbəsi — Azərbaycanın Abşeron rayonu Saray kəndinin köhnə Saray adlanan ərazisində yerləşən tarixi-memarlıq abidəsi. Türbə yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olaraq qorunur (4020). == Tikili == Bina kvadrat formaya malikdir. Qara suvaqla üzlənən binanın fasadı əhənglə ağardılmışdır. Mərkəzi hissədə gümbəzi vardır.

Kəsranilər — Şirvanşahlar sülaləsi (1027–1382). 1382 ildə Kəsraniləri Dərbəndilər sülaləsi əvəz etdi. Ümumiyyətlə, Şirvanşahların sülalə bölgüsü barədə müxtəlif mülahizələr mövcuddur, son tədqiqatlara görə ayrıca sülalə olmayıb, vahid Şirvanşahlar xanədanının bir mərhələsini təşkil etmişlər. Kəsranilər Şirvanın istiqlaliyyəti uğurunda gürcü feodallarına, səlcuq, qıpcaq və monqol hücumlarına qarşı mübarizə aparmışlar. Kəsranilər dövründə Şirvanda ədəbiyyat, elm və incəsənət yüksək inkişaf etmiş, Şamaxı və Bakıda geniş tikinti işləri aparılmışdı.

Kəsran (az-əbcəd. کسران‎, fars. کسران‎) - İranın Zəncan ostanının Tarım şəhristanının Çəvərzəq bəxşinin Çəvərzəq qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 229 nəfər yaşayır (64 ailə).

Kəraçi — Pakistanda şəhər.

Kətran - İrəvan xanlığı, Qırxbulaq mahalı, İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, kənd. Erm. SSR AS RH-nin 21.06.1948-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Getameç qoyulmuşdur.

Saleh Kamrani — Cənubi Azərbaycanlı hüquq müdafiəçisi, vicdan məhbusu, Azərbaycan Mərkəzi Partiyasının və "AzNews TV" televiziyasının təsisçisi. == Həyatı və fəaliyyəti == Saleh Kamrani 31 dekabr 1972-ci ildə Şərqi Azərbaycanın Əhər şəhərində anadan olub. Məktəbi bitirdikdən sonra Şiraz Universitetinin hüquq fakultəsinə daxil olur. Universitetdə təhsil aldığı dövrdə Türk dili və ədəbiyyatı üzrə professor olan M.Sadiqin iştirakı ilə universitetin yataqxanasında türk dili və ədəbiyyatı kursları keçirməyə başlayıb. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra işləməyə başlayan Saleh Kamrani eyni zamanda Şiraz Universitetində magistr təhsili də almağa başlayır. Bu dövrdə aktiv fəaliyyət göstərən o, "Şiraz Universiteti Türk Dilli Tələbələr Assosiasiyası"-nın və türkcə, farsca çıxan "Savalan" qəzetinin (baş redaktor kimi) yaradılmasından iştirak edir. Daha sonra hüquqşünas kimi azərbaycanlı milli mədəni fəalların, Qulamrza Əmaninin, Abbas Lisaninin, Həmid İmanın, Seyid Cavad Musəvinin, Hidayət Zakirin, Məhərrəm Kamraninin, İbrahim Savalanın, Saleh Molla Abbasinin, Cavad Abbasinin və Abbas Nik Rəvanın hüquqlarının müdafiəsi üçün çalışır. Bundan başqa o, ərəb milli fəal, İran Yazıçılar Assosiasiyasının üzvü Yusif Əzizi Bənitorof və milliyyətcə fars olan Mohsen Sazeqaranın vəkili olaraq onların hüquqlarını məhkəmədə müdafiə edib. Fəaliyyətinə görə dəfələrlə təhdidlər almış güc strukturları tərəfindən təqib olunmuşdur. 2005-ci ildə növbəti milli mədəni fəalın hüquqlarını qorumaq üçün qardaşı ilə birgə Urmiyaya gedir.

Əbdünnəsir Kusravi (1776 – 1812, Konstantinopol) — tatar təhsil xadimi və din alimi. Dini islah hərəkatının öncüllərindəndir. == Həyatı == 1776-cı ildə tacir atanın oğlu olaraq Kazan bölgəsinin Kursa kəndində anadan olmuşdur. İlk təhsilini eyni bölgədəki Meçkere kəndində almış və sonrasında Kuran, hədis sahələrində özünü yetişdirmək üçün Buxaraya getmişdir. Nəkşibəndi şeyxi Niyazqul xan Türkməniyə mürid olub, 4 il xidmət etmiş və sonrasında icazə almışdır. Burada müxtəlif alimlərlə təmaslar qurmuş və zəngin kitabxanalardan faydalanmışdır. Bu onun sxolastik din anlayışınına tənqidi yanaşmasını təmin etmişdir. Təhsilini tamamladıqdan sonr Kursaya dönərək müdərrislik etmişdir. 1807-ci ildə təkrar Buxaraya getmiş və burada fikirləri tanınmağa başlamışdır. Yenilikçi fikirlərinə görə dinsizlik və zındıqlarda ititham edilmişdir.

Əhməd Kəsrəvi (fars. احمد کسروی‎) — İran tarixçisi, publisisti və hüquqşünası. == Həyatı == Əhməd Kəsrəvi 29 sentyabr 1890-cı ildə Təbriz şəhərinin Hökmava məhəlləsində anadan olmuşdur. Milliyyətcə azərbaycanlı idi. == Elmi yaradıcılığı == Müasir Azərbaycan tarixinə dair dəyərli əsərlərin müəllifi olmasına baxmayaraq Əhməd Kəsrəvi Azərbaycanlıların ari irqinə mənsub olduqlarını sübut etməyə çalışmışdı. 3 cildlik "Tarixe-məşruteye-İran" ("İran məşrutə tarixi") kitabında 1905–1911-ci illər İran inqilabının tarixi tədqiq olunur. "Şəhriyarane-gomnan" ("Naməlum hökmdarlar"), "Azəri, ya zəbane-bastane-Azərbaycan" ("Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili") və başqa əsərləri vardır. O, əsərlərində Azərbaycana xüsusi yer ayırsa da, məsələlərin izahında İran millətçiliyi mövqeyindən çıxış etmiş, İranda yaşayan azərbaycanlıların farslaşdırılması kimi mürtəce ideya irəli sürmüşdür. Əhməd Kəsrəvi 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" adlı əsərini nəşr etdirmişdi. Müəllif bu əsərində azərbaycanlıların türk yox, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdür.

Moharram (Elyar) Kamrani (1979, Əhər, Şərqi Azərbaycan ostanı) Güney Azərbaycanlı siyasi aktivist və AzNews TV (AN. T) televiziyasının baş müdiridir. == Həyatı == Elyar Kamrani 1979-cu ildə Güney Azərbaycanın Qaradağ mahalında anadan doğuldu. İlk və orta məktəbini Əhər şəhərində bitirib və 1998-ci ildə Urmiya Universitetində baytarlıq üzrə təhsil almağa başlayır. 2005-ci ildə doktorantura təhsilini bitirdi və 2013-cü ildə Əhər Azad universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olur və 2016-cı ildə məzun oldu. == Siyasi fəaliyyəti == Elyar Kamrani məktəb illərində şəhər qəzetlərində məqalələr yazırdı və universitetdə oxumağa başlayanda siyasi-ictimai fəaliyyəti daha da artdı və bir İnsan hüquqları müdafiəçisi olaraq tanınmağa başladı, o cümlədən "Ustad Şəhryar Kanunu", "Səttar Xan Konfransı", "Nizami Gəncəvi Qurultayı"nda şirkət etmişdir. Bir neçə jurnalda, o cümlədən "Baxış", "Oyanış", "Ölkə", "Yaşıl" və bir çox başqa nəşrlərdə məqalələr yazıb dərc etdmişdir. Həmçinin "Baxış", "Oyanış" jurnallarının məsul direktoru və redaktoru olmuşdur. Elyar Kamrani həm də "Azərbaycan Tələbə Nəşrləri Mərkəzi"nin mərkəzi şurasının təsisçisi və üzvü olubdur. ==== Həbs edilməsi ==== 2004-cü ildə qardaşı Saleh Kamrani ilə birlikdə Babək qalası Qurultayının ildönümü ərəfəsində Urmiya şəhərində gözaltına alınır. Bundan sonra o, müxtəlif mərasimlərdə, o cümlədən 2005-ci ildə həbsə məhkum edilib.

Dərani (fars. داراني‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 295 nəfər yaşayır (66 ailə).

Hacıabad (fars. حاجي آباد‎) — İranın Kürdüstan ostanı Bicar şəhristanının ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 61 nəfər yaşayır (20 ailə). Əhalisini azərbaycan türkləri təşkil edir.

Kurani (fars. كوراني‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 118 nəfər yaşayır (34 ailə).

Kəhran (fars. كهران‎) — İranın Ərdəbil ostanının Xalxal şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 169 nəfər yaşayır (35 ailə).

Şəms Kəsmai (1883, Yəzd – 1961, Tehran) — İran şairi. == Həyatı == Şəms Xəlil qızı Yəzddə anadan olmuşdu. Babası Hacı Məhəmmədsadiq Tiflislidir. Əcdadı Gilanın Sövməə-Səra şəhristanının Kəsma kəndindən idilər və Gürcüstana muhacirət etmişlər və sonra yenə İrana qayıdıblar. O, azərbaycan, fars və rus dillərini bilirdi. XX əsrin 50-ci illərinə qədər yazıb-raratmışdı. Şəms ilk qadındır ki, Təbrizdə azad və çarşabsız gəzmiş və buna görə cürbəcür təhqirlərlə üzləşmişdir. Təbrizdə çıxan "Təcəddüd" qəzeti ilə yaxından əməkdaşlıq edib, yazdıqları şeirlərlə müntəzəm çıxış edən Cəfər Xamneyi, Şəms xanım Kəsmai və başqaları idi. C.Xamneyi ali təhsilini Fransada, Şəms xanım isə Rusiyada almışdı. Sözsüz ki, onların təhsil aldığı ölkələrdəki ədəbi mühit bu iki istedadlı gəncin sonrakı yaradıcılığında dərin iz qoymuşdu.

Əhməd Xacəgi ibn Cəlaləddin Kasani (fars. احمد خواجگی بن جلال‌الدین کاسانی‎; özb. Ahmad Xojagi b. Jaloliddin Kosoniy) vəya "Məxdumi-Əzəm" (fars. مخدوم اعظم‎; özb. Maxdumi Aʼzam; 1461 – 1542, Səmərqənd) — Nəqşibəndi təriqətinin görkəmli sufisi və Səmərqəndin ən məşhur İslam müqəddəslərindən biri. Onun məqbərəsi Özbəkistanın Səmərqənd vilayətindədir. == İstinadlar == AḤMAD KĀSĀNĪ // Encyclopedia Iranica. KÂSÂNÎ, Ahmed // TDV İslâm Ansiklopedisi.

Əl-Kəraçi (tam adı:Əbu Bəkr Məhəmməd ibn əl-Həsən; 13 aprel 953, Kərəc, Abbasilər xilafəti – təq. 1029) — İran riyaziyyatçısı. == Həyatı == 13 aprel 953-cü ildə Bağdadda doğulub. 1029-cu ildə vəfat edib. == Fəaliyyəti == "Hesab elmi haqqında kafi kitab", cəbrə aid "əl-Fəxri" kitablarının müəllifidir.

Ətəallah Ərrani — XV əsr Azərbaycan filosofu və şairi olmuşdur. Rus tədqiqatçısı tərəfindən XX əsrdə Şamaxıda onun "Qırmızı qızılgül ləçəkləri" əsəri tapılmışdır.

Əhməd Kəsrəvi (fars. احمد کسروی‎) — İran tarixçisi, publisisti və hüquqşünası. == Həyatı == Əhməd Kəsrəvi 29 sentyabr 1890-cı ildə Təbriz şəhərinin Hökmava məhəlləsində anadan olmuşdur. Milliyyətcə azərbaycanlı idi. == Elmi yaradıcılığı == Müasir Azərbaycan tarixinə dair dəyərli əsərlərin müəllifi olmasına baxmayaraq Əhməd Kəsrəvi Azərbaycanlıların ari irqinə mənsub olduqlarını sübut etməyə çalışmışdı. 3 cildlik "Tarixe-məşruteye-İran" ("İran məşrutə tarixi") kitabında 1905–1911-ci illər İran inqilabının tarixi tədqiq olunur. "Şəhriyarane-gomnan" ("Naməlum hökmdarlar"), "Azəri, ya zəbane-bastane-Azərbaycan" ("Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili") və başqa əsərləri vardır. O, əsərlərində Azərbaycana xüsusi yer ayırsa da, məsələlərin izahında İran millətçiliyi mövqeyindən çıxış etmiş, İranda yaşayan azərbaycanlıların farslaşdırılması kimi mürtəce ideya irəli sürmüşdür. Əhməd Kəsrəvi 1921-ci ildə "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" adlı əsərini nəşr etdirmişdi. Müəllif bu əsərində azərbaycanlıların türk yox, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdür.

Ceyranı (Ceyran balası) — qədim Azərbaycan milli rəqslərindən biridir. == Özəllikləri == Şuşada meydana çıxmışdır. İncə, qəşəng, lirik rəqsdir. Burada ceyranın qəddi-qaməti və hərəkətlərinin mülayimliyi qabarıq göstərilir. Rəqs orta tempdə gedir, əsasən qadınlar tərəfindən ifa olunur. Lakin bəzi rayonlarda, məsələn, Şəkidə onu kişilər də oynayır. Bu rəqs indi də məşhurdur.

Kehlani Eşli Perriş (ing. Kehlani Ashley Parrish; 24 aprel 1995, Oklend, Kaliforniya) — amerikalı müğənni, bəstəkar və rəqqasə.

Kehlani Eşli Perriş (ing. Kehlani Ashley Parrish; 24 aprel 1995, Oklend, Kaliforniya) — amerikalı müğənni, bəstəkar və rəqqasə.

Ksani qalası (gürc. ქსნის ციხე), yaxud başqa adı ilə Mtkvari qalası (gürc. მტკვრის ციხე, mt'k'vris tsikhe ) — Şərqi Gürcüstanın Msxeta-Mtianeti bölgəsində yerləşən qaladır. Strateji olaraq Ksani və Mtkvari (Kür) çaylarının kəsişməsinə baxan təpənin üzərində yerləşir. 1512-ci ildə Muxrani knyazı I Baqrat tərəfindən inşa edilmiş və 1746-cı ildə yenidən tikilmişdir. Qala Gürcüstanın Milli Əhəmiyyətli Daşınmaz Mədəniyyət Abidələri siyahısına əlavə edilmişdir. == Yeri və planı == Ksani qalası Msxeta-Mtianeti bölgəsindəki Msxeta bələdiyyəsinə tabe olan Tsihisdziri kəndində yerləşir. Qala Ksani çayının sol sahilində, 600 metr hündürlüyündəki Sarkineti dağının zirvəsində yerləşir. Abidə strateji cəhətdən Ksani və Kür çaylarının kəsişmə nöqtələrində inşa edilmişdir. Qalaya yalnız cənub-qərbdən daxil olmaq mümkündür.

Ksani çayı (gürc. ქსანი, oset. Чысандон) — Cənubi Osetiya və Gürcüstanın çayı. Kür çayının sol qolu. == Coğrafi mövqeyi == Cənubi Osetiyanın Leninqorsk rayonundan axır. Yuxarı və orta axarları Gürcüstan ərazisindən keçir. Bu çay öz başlanğıcını Kelsk platosunun Kelistba gölündən götürür. Çayın axın sürəti yüksəkdir. Bu çayın hövzəsi boyu Leninqors rayonunu Cənubi Osetiya ilə birləşdirən magistral yol keçir ki, o da Gürcüstanın əsas magistral yollarından hesab edilir. Ksani çayının yuxarı axarlarında yüksək rekseasiya potensiala malik Dzimır (Jamuri) əyaləti yerləşir.

Tağı Əbülfət oğlu Ərani (5 sentyabr 1902, Təbriz – 4 fevral 1940, Tehran) — İran inqilabçısı və milliyətçisi, fars dilində nəşr olunan "Dünya" marksist jurnalının təsisçisi və redaktoru. == Həyatı == === Uşaqlıq və yeniyetməlik illəri === Tağı Ərani 1902-ci il sentyabrın 5-də Təbriz şəhərində, məmur ailəsində anadan olmuşdur. Atası Əbülfət Ərani İranın maliyyə nazirliyində vergi yığan idi. Bu vəzifə az müddətdə xeyli var-dövlət toplamaq imkanı verirdi. Bir çox mə'murlar belə də edirdilər: onlar soyğunçuluq və aldatma yolu ilə dövlət yığır, özləri üçün mənsəb və rütbə satın alırdılar. Lakin Əbülfəth Ərani bu yol ilə gedə bilmirdi; o, öz vəzifəsini namus və vicdanla yerinə yetirir, yeri düşəndə zəhmətkeşlərin ağır vəziyyətini yüngülləşdirirdi. 1907-ci ildə Ərani ailəsi Tehrana köçdü. Bundan sonra Əbülfət Ərani öz xidmətinə görə tez-tez və uzun müddətə əyalətlərə getməli olurdu. Evi dolandırmaq və uşaqları böyüdüb tərbiyələndirmək dərd–sərini Tağının anası çəkirdi. Bu zəhmətsevən, xeyirxah və mehriban qadın evi bacarıqla dolandırır, uşaqları–bircə oğlunu və iki qızını nəvazişlə tərbiyələndirirdi.

Kəraçi qatar qəzası (həmçinin Landhi dəmiryol qəzası kimi adlandırırlar) — 3 noyabr 2016-cı ildə 07:18 radələrində Landi Dəmiryolu Stansiyasından yola başlayan sərnişin qatarının Pakistanın Kəraçi şəhərində qəzaya uğradığı qatar qəzasıdır. Multandan gələn Zakariya Ekspress sərnişin qatarı düzgün siqnal vermədiyi üçün Lahordan Kəraçiyə gələn Fareed Ekspress sərnişin qatarı ilə arxadan toqquşmuşdur. İki qatarın toqquşması nəticəsində ən azı 21 nəfər həlak olmuş, 65 nəfər isə yaralanmışdır. Sonrakı günün səhərindən, yəni çərşənbə axşamından Kəraçi şəhərinin Landhi ərazisində xilasetmə işlərinə başlanmışdır. == Qəza == Şahidlər məlumat bildirdilər ki, Multandan gələn Zakariya Ekspress sərnişin qatarı Kəraçidə dayanacaqda dayanmışdır. Sürətlə Lahordan gələn Fareed Ekspress sərnişin qatarı zərblə digər qatara çırpılmışdır. Qatar qəzasından sonra insan qışqırıqları ətrafa yayılmışdır. Qatarlar ən azı iki vaqonun toqquşması nəticəsində aşıblar. Televiziya kadrları göstərir ki, qatarlar qəza nəticəsində sıradan çıxıblar. Qəzadan sonra qatarlar yerləşdikləri dayanacaqlara aparılıblar.

Mirzə Məhəmməd Mehdi Kəraki — Səfəvi şahı II Şah Abbasın (1642-1666) baş vəziri, sonuncu oğlu və xələfi olan Şah Süleymanın (1666–1694) dövründə din və dövlət xadimi. 1632/1633-cü ildən 1650-ci ilədək sədri məmalik (din naziri) vəzifəsini icra edən Mirzə Həbibullah Kərakinin oğlu idi. == Mənbələr == Blow, David. Shah Abbas: The Ruthless King Who became an Iranian Legend. London, UK: I. B. Tauris & Co. Ltd. 2009. ISBN 978-1-84511-989-8. LCCN 2009464064. Matthee, Rudi.

Daha yaxşı gələcək — Əbdüləzim əl-Mühtədi əl-Bəhraninin kitabı. == Məzmun == Bu kitab əksər insanları maraqlandıran və çox aktual olan ailə məişət mövzularına aid suallardan və onlara verilən cavablardan ibarətdir. Müəllif ona verilən suallar əsasında bu kitabı tərtib etmişdir. Bu suallar elə dəqiqliklə seçilmişdir ki, hər bir oxucu onların içində özünə aid olan bir çox mətləbləri tapacaq və bu kitabın sanki özü üçün yazıldığını hiss edəcəkdir. Kitabın əhatə etdiyi suallar insan həyatını tam çılpaqlığı ilə göz önünə gətirir və onlara verilmiş dəqiq cavablarla da oxucuya suallarla dolu həyatda nə cür davranacağını göstərir. == Nəşr == Kitab 2012-ci ildə ərəb dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş, Bakıda Qədim Qala nəşriyyatında I cildi 160, II cildi isə 176 səhifədə 60x90 ölçüsündə çap edilib. == İstinadlar == == Həmçinin bax == Bəla və səbir (Şəhid Sani) == Xarici keçidlər == "Daha Yaxşı Gələcək (I cild)" ( (az.)). qedimqala.az. 2016-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-24.

Keşan — Naxçıvan Muxtar Respublikası Ordubad rayonununda yerləşən arxeoloji abidə. == Haqqında == Ordubad rayonunun Düylün kəndinin şimalında, Düylünçayın sağ sahilində arxeoloji abidə. Yaşayış evləri dördkünc formalıdır. Divarların aşağısı qaya parçaları və çay daşlarından, yuxarısı isə möhrədən inşa olunmuşdur. Bəzi evlərin tikintisində kvadrat formalı çiy kərpiclərdən istifadə edilmişdir. Yaşayış yerinin şimal və cənub tərəfində su kanalı vardır. Onun ətrafında olan ərazilər indi də əkin sahəsi kimi istifadə olunur. Axtarışlar zamanı yaşayış yerinin ərazisindən Orta əsrlərə aid şirli və şirsiz keramika məmulatı aşkar olunmuşdur. Aşkar olunan arxeoloji materiallara əsasən yaşayış yerini 9-18 əsrlərə aid etmək olar. Abidənin cənubunda onunla həmdövr olan qəbiristanlıq vardır.

Lampronlu Keran (bilinmir – 28 iyul 1285) — Lampron ailəsinin doğumla üzvü və nikahla Ermənistan kraliçası. O, Lampron şahzadəsi Hetumun naməlum arvadından olan qızı idi, ehtimal ki, frank mənşəlidir. Onun üç məlum bacısı var idi: Marianna, Aliks (sonradan Baliana d'İbelinanın arvadı oldu, Kipr senesşalı) və Mixaelqla lordu Raymond. == Həyatı == 15 yanvar 1262/14 yanvar 1263-cü il tarixindən öncə Keran 1270-ci ildə atasının taxtdan əl çəkməsindən sonra kral olmuş Kral I Hetumun böyük oğlu və varisi Ermənistan şahzadəsi Levon ilə evləndi. Doğum adı Anna idi, ad sonradan qısaldılaraq Keran və ya Geran olaraq adlandırıldı. Müasirləri tərəfindən Kraliça Keran haqqında çoxlu təriflər söylənilib. Oğlu Hetum “onun gözəl ruha və gözəl bədənə sahib olduğunu” iddia etdi. Salnaməçi və katib Avetis onu “bəla və sevinc içində ərinin yaxşı dostu” kimi təsvir etdi. Keran son oğlunun doğulmasından sonra rahibə oldu və Teofaniya adını alaraq Trazarq monastırına getdi. Çox güman ki, ona bacısı Marianna da qoşulub.

Atilla Pisyani (30 aprel 1957, Tehran, İran – 6 oktyabr 2023, XIII arondisman (Paris)[d]) — Fars aktyor və məşhur aktrisa Cəmilə Şeyxinin oğlu. == Həyatı == Atilla Pisyani 1957-ci ilin 30 aprelində Tehran şəhərində anadan olmuşdur. Atilla Pisyaninin anası Cəmilə Şeyxi İranın məşhur aktrisalarından biridir. Həmçinin həya yoldaşı Fatimə Nəqəvi və qızı Sitarə Pisyani də aktrisalıqla məşğuldurlar. Atilla aktyorluqla yanaşı, rejissorluq və rejissor köməkçiliyi ilə də məşğuldur. === Təhsili === Tehran Universitetinin İncəsənət fakültəsində teatr aktyorluğu və rejissorluğu ixtisası üzrə təhsil almışdır. == Karyerası == İlk dəfə teatr səhnəsinə 1968-ci ildə çıxmışdır. Film sahəsindəki debütunu 1983-cü ildə istehsal edilən "Ağ ölüm" filmində etmişdir. 1983-cü ildən sonra xeyli filmdə rol almışdır: Soyuq qan içində (1994) İki qadın (1998) Yandırılmış nəsil (1999) Sonuncu nahar (2001) Gizlənmiş yarı (2001) Əmiri kim öldürdü ? (2005) Atəşkəs 1 (200)) Gizli hiss (2006) Gecə boyunca (2010) Prezidentin cib telefonu (2011) Taxta körpü (2011) Atəşkəs 2 (2014) Atilla Pisyani bəzi seriallarda da rol almışdır: Sülhün ilk gecəsi (2006) Gizlilik siyasəti (2009) Salamat, uşaq (2012) Bir parça torpaq (2012) Ana kimi (2013) Mədinə (2014) Gözəl inqilab (2014) == Mükafatları == Fəcr Beynəlxalq Film festivalında, Atilla "İki qadın", "Yandırılmış nəsil", "Sonuncu nahar", "Əmiri kim öldürdü ?" filmlərindəki çıxışına görə " "Ən yaxşı köməkçi aktyor" , "Soyuq qan içində" filmindəki çıxışına görə isə "Ən yaxşı aktyor" mükafatına layiq görülmüşdür.

Məhəmməd Sadiqi-Tehrani (21 mart 1926, Tehran – 21 mart 2011, Qum) — Müctəhid, İslam dünyasının böyük alimlərindən biri. == Həyatı == Əllamə Doktor Şeyx Məhəmməd Sadiqi Tehrani 1926/03/21 tarixdə İranın Tehran şəhərində ruhani ailəsində dünyaya göz açmışdır. O, ibtidai dini təhsilini Tehran şəhərində bitirdikdən sonra Qum şəhərinə üz tutmuş, bu şəhərdə 10 il müddətində təhsil, tədqiqat və tədrislə məşğul olmuşdur. İranda siyasi gərginlik başlayandan sonra 17 il müddətində xaricə səfər etmiş, İraqın Nəcəf şəhərində 10 il, Livanda 5 il, Səudiyyə Ərəbistanında isə 2 il qalaraq tədqiqat, tədris, həmçinin elmi və mədəni fəaliyətlə məşğul olmuşdur. Əllamə Sadiqi Tehrani ümumilikdə Mirzə Məhəmməd Əli Şahabadi, Seyyid Hüseyn Bürucerdi, Əllamə Seyyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai, Mirzə Mehdi Aştiyani, Mirzə Əhməd Aştiyani və Əllamə Seyyid Əbül-Qasim Xoyi kimi tanınmış alimlərdən dərs almışdır. 1979-cu ildə Qum şəhərinə gəlmiş və həmin şəhərdə "Quran Elmləri Universiteti"ni təsis edərək onun nəzdində Quran elmləri, təfsir, fiqh, üsul, kəlam və s. fənlər üzrə tədris və tədqiqatla məşğul olmuşdur. Ayətullah Sadiqi-Tehrani dövrümüzün məşhur Quran təfsirçilərindən biri, 30 cildlik "Təfsir əl-Fürqan" əsərinin müəllifidir. Din alimi olmaqla bərabər, hələ gənc ikən Tehran Universitetində ictimai elmlər üzrə elmlər doktoru dərəcəsini almış mütəfəkkir öz məhsuldar həyatını İslam elmlərinin və İslam toplumunun inkişafına sərf etmişdir. İndiyədək Quran elmləri, təfsir, fiqh, üsul, kəlam, fəlsəfə, əxlaq və digər sahələrdə onlarca dəyərli və misilsiz əsərlər qələmə almışdır ki, "əl-Fürqan fi təfsiril-Quran" (30 cilddə), "ət-Təfsirul-mövzui bəynəl-Kitabi vəs-Sünnə" (22 cilddə), "əl-Fiqhul-müqarən bəynəl-Kitabi vəs-Sünnə" (8 cilddə), "Təbsirətul-füqəha bəynəl-Kitabi vəs-Sünnə" (2 cilddə) və "Üsulul-istinbat bəynəl-Kitabi vəs-Sünnə" adlı əsərləri onların daha önəmlisi sayılır.

Keşarxı (fars. كش ارخي‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Şot şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Mahmud Heyrani (türk. محمود حيراني; v. 1269, Akşehir, Konya ili) — Rum sultanlığında yaşamış sufi. O, Akşehirdə yaşayırdı. Məhəmmədin nəslindən olan və seyid titulu daşıyan Heyraninin atası Səlcuqlu dövlət xadimlərindən Məsud Paşadır. Qaraman vilayətində Akşehirdə bir zaviyədə yaşayan Mahmud Heyrani ilə Mövlana Cəlaləddin Rumi dost idilər və çox vaxt eyni məclisdə olurdular. Eyni zamanda, Sarı Saltıq və Nəsrəddin Xocanın şeyxi olan Heyraninin mövləvi və ya yəsəvi təriqətinə mənsub olduğu güman edilir. Başqa bir versiyaya görə, o, bektaşi idi.

Monqol ceyranı, və ya Buxaqlı antilop (lat. Procapra gutturosa, Gazella gutturosa) — Cütdırnaqlılar dəstəsinə, Boşbuynuzlular fsiləsinə aid ceyran növü. Orta ölçülü antilopdur. Onlar əsasən yarımsəhra, quru çöl ərazilərində yaşayırlar. Erkəklər 24–39 kq, dişilər isə 20–28 kq çəkiyə malik olurlar. Erkəklərin uzunluğu 105–148 sm, dişilərin isə 110–121 sm-dir. Erkəklərin hündürlüyü 62–84 sm, dişilərdə 54–74 sm təşkil edir. Erkəklərin buynuzları tünd-boz qara olub 18–28 sm-dir. Dişilərin isə buynuzu olmur. Xəzi yuxarı hissəsi sarı-qum, aşağı nahiyələri isə ağ rəngdə olur.

Pesçanı yarımadası (rus. Полуостров Песчаный) — Rusiyanın Primorsk diyarı ərazisində yerləşən yarımada. Amur körfəzinin qərb sahillərində, Vladivostokdan 12 km aralıda yerləşir. Vladivostok şəhər dairəsi ərazisinə daxildir. Adı ingilis dilli xəritələrdə Sandly olaraq yazılması (yəni qumlu) ilə əlaqədardır. Yarımadanın sahilləri bütünlüklə qumlardan ibarətdir və burada qayalı burunlara rast gəlinmir. Qərdə mareriklə ensiz bərxəxlə birləşir. Maksimal hündürlüyü 177 metrdir. Yarımada da Bereqovoe kəndi vardır. Burada Çixaçeyeva (şimal-şərq), Pesçanı (şərq) və Oqranoviç (cənub).

Prjevalski ceyranı (lat. Procapra przewalskii) — Boşbuynuzlular fəsiləsinə, Əsl antiloplar yarımfəsiləsinə, daxil olan məməli növü. Növ rus natuiralisti, səyyahı, tədqiqatçısı general Nikolay Prjevalskinin (1839–1888) şərəfinə adlandırılmışdır. == Təsviri == Əsasən elədə böyük olmayan, şux qamətli, iri gözlərə sahib, kiçik qulaqlara malik bir canlıdır. Bədəninin uzunluğu 109–160 sm, hündürlüyü 50–70 sm, çəkisi isə 17–32 kq arası olur. Erkəklər bir qayda olaraq dişilərdən iri olurlar. Quyruqları qısadır. Təxminən 7–12 sm arası olur. Quyruqlarının üzəri sıx xəzlə örtülü olur. Üzəri sarı-qəhvəyi rəngdə olur.

Yelena Mehrani — Varaz Qriqorun qızı, Qafqaz Albaniyasının şahzadəsi və Ermənistan knyaginyası. Qriqor Mamikonyanla evlənmişdi. Varaz Trdata kömək edərək Müqəddəs Qriqorinin çənəsini ona göndərmişdi. Övladı olmamışdır. Onun xahişi ilə Qriqor Aruç kilsəsini inşa etdirmişdir.

Əbubəkr Tehrani (fars. ابوبکر طهرانی‎ ) - Şahrux, Cahanşah və Uzun Həsən kimi hökmdarların xidmətində olmuş, siyasi işlərdə fəal iştirak etmiş dövlət adamı, münşi və tarixçi, Kitabi-Diyarbəkriyyə əsərinin müəllifi == Həyatı == Əbubəkr Tehraninin həyatı ilə bağlı əlimizdə kifayət qədər məlumat yoxdur. Müəllif özü haqqında ilk dəfə Kitabi-Diyarbəkriyyə əsərinin giriş hissəsində məlumat vermiş və tam adını Əbubəkr ət-Tehrani əl-İsfahan kimi qeyd etmişdir. Faruq Sumerə görə buradakı Tehran müasir mənasından fərqli, İsfahan yaxınlığında bir kəndin adıdır. Müəllifin İsfahanlı olması bilinən bir faktdır. Daha sonra yazar özündən Şahruxun 1446-cı ildə Reydə ölümünü nəql edərkən bəhs edir. Şahrux öz övladları və yaxın adamları ilə üç günlük əzuqə götürüb yola düşərkən, düşərgədə qalan Əbubəkr Tehraniyə məşhur sufi şeyxi Əlaüddövlə Simnarinin müridlərindən biri yaxınlaşır və deyir: "Bu şəxs qəribə padşahdır. Mən bu gecə yuxuda görmüşəm ki, peyğəmbər həzrətləri onun paltarının tozunu çırpır". Tehrani isə cavab verir: "Bu, düzgün yuxudur. Onun paltarının tozunu çırpmaq torpaqdan olan bədəninin üçan ruhundan ayırmaq mənasını verir".

Samuele Bersani (1 oktyabr 1970, Rimini, Emiliya-Romanya) — İtaliya müğənnisi. Sanremo Musiqi Festivalının iştirakçısı.

Mirzə Hüseyn xan Kəsmai (1865-1920)—şair, jurnalist, rəssam, Məşrutə hərəkatının üzvü. == Həyatı == Mirzə Hüseyn xan Ağa Məhəmməd İbrahim oğlu 1865-ci ildə Gilan ostanının Kəsma kəndində anadan olmuşdu. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Mirzə Hüseyn xan Məşrutə inqilabı dövründə Rəştdən İran Milli Məclisinə vəkil seçilmişdi. O, vəkilliyini namizəd verərkən Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazırdı: "Parlaman vəkilliyinə namizədlər: Ağayi [Seyid Həsən] Tağızadə, Hüseynqulu xan Nəvvab, Vüsuqüddövlə, Ağa Mirzə Əli Məhəmmədəli xan, Ağa Mirzə Əli Məhəmməd xan, Müstəşarüddövlə, Həkimülmülk, Müizüssultan, Mirzə Hüseyn xan Kəsmai, Zəkaülmülk, Mirzə İbrahim xan Münşizadə, Əmidülhükəma, Müxbirülmülk, Əsədüllah mirzə, Muxtarüddövlə, Doktor Vəliyullah xan, Vəhidülmülk, Nizamülhükəma Möhsün mirzə, Mirzə Əbdülqasım xan, Rzaqulu xan rəisi-darülfünun, Sahib Nəsəq, Hacı Əminüzzərb, Fəhmülmülk, Doktor Mənuçöhr xan və digərləri. Adları zikr olunan bu namizədlər ki, əksər siyahılarda vardırlar – hamısı mütərəqqi tərbiyəşödə cavanlardır ki, çoxlarının sinni 30-35-dən o tərəfə keçməmişdir. Bu adamlar məsləkən bütün hürriyyətpərəstdirlər". Mirzə Hüseyn xan dəfələrlə mitinqlərdə iştirak etmişdi. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazır "Nəticeyi-mücmiləsini teleqraf ilə xəbər vermiş olduğumuz bu mitinqdə 8 minə qərib əhali şərakət ediyordu. İki yerdə natiq kürsüsü qurulmuş, cəmaət məscidvari oturub məclisin iftitahini ürək tappıltısı ilə gözləyir idi.

Səfəvi imperiyasının Bəsrəni ələ keçirməsi (1697–1701) — 1697-ci ilin 26 martı ilə 1701-ci ilin 9 martı arasında baş vermişdir. Bu ikinci hadisə idi ki, İran körfəzində vacib şəhər Səfəvi imperiyasının əlinə keçirdi. Bəsrə müasir İraq ərazisində yerləşməkdədir və 1697-ci ilə qədər 1508-ci ildən 1524-cü ilə qədər Səfəvi imperiyasının əlində olmuşdu. Bu şəhər 1524-cü ildə Şah İsmayılın ölümündən sonra itirilmişdi. Bundan sonrakı dövr ərzində Səfəvi imperiyasının rəqibi Osmanlı imperiyası bölgə üzərində nominal da olsa, öz hakimiyyətini qurmağı bacarmışdı. Faktiki olaraq isə, hakimiyyət ərəb Banu'l-Muntafiq qəbiləsinin yerli qolu olan Əl-Muğamis tayfasının əlində qalmaqda idi. 1596-cı ildə Bəsrənin Osmanlı hakimi Əli paşa öz vəzifəsini yerli əyanlardan olan Əfrasiyaba pul müqabilində satdı. Bundan sonrakı 70 il ərzində Bəsrə Əfrasiyab və xələflərinin irsi hakimiyyəti altında olan əyalət statusu ilə Osmanlı imperiyasının tərkibində qaldı. Səfəvi imperiyasının Bəsrəni geri qaytarmaq üçün 1624, 1625 və 1628–1629-cu illərdəki cəhdləri portuqaliyalıların müdaxiləsi, digər cəbhələrdə yaranmış çətin şərait və nəhayət I Abbasın ölümünə görə uğursuzluqla nəticələnir. Bəsrə coğrafi və iqtisadi səbəblərə görə Səfəvilərə doğru yuvarlanmaqda davam edirdi.