Lüğətlərdə axtarış.

Kirlənmə — hər hansı mühitə gətirilən yeni və ona xas olmayan fiziki, kimyəvi və bioloji ünsürlərin gətirilməsi ya da o ünsürlərinin miqdarının mühitdə artmasıdır. Kirlənmənin birbaşa obyektləri bioloji toplumun yaşadığı hava, su və torpaqdır. Kirlənmənin dolayı obyektləri kirlənmə qurbanlarıdır. Bunlar bitkilər, heyvanlar, mikroorqanizmlərdir. Ətraf mühitin çirklənməsi antropogen fəaliyyət prosesində müxtəlif maddələr və birləşmələrin atılması nəticəsində onun xüsusiyyətlərinin zərərli istiqamətdə dəyişməsidir. Təbii mühitin çirklənməsinin əsas mənbəyi istehsal və cəmiyyətin həyat fəaliyyəti prosesində əmələ gələn külli miqdarda tullantıların atılmasıdır. Çirkləndiricı elementlərə bərk, maye və qaz şəkilli maddələr, ziyanlı radiasiya və səs-küy daxildir. Ağır metallar (civə, qurğuşun, kadmium), fosfat, nitrat, kükürd oksidi, bitki və heyvan ziyanverici və xəstəliklərilə mübarizədə istifadə olunan zəhərli kimyəvi maddələr (DDT, aldrin və s.). ionlaşdırıcı radiasiya, radioizotoplar, sənaye və nəqliyyat səs-küyü daha çox ziyanlıdır. Yuxarıda sadalanan maddələrin bəziləri mutagen və kanserogen olub teratogen mutasiya və xərçəng xəstəliklərinin çoxalmasına səbəb ola bilər.

Böyük Ermənistan və ya Birləşmiş Ermənistan, ermənilərin tarixən və etnik olaraq Ermənistan ərazisi kimi qəbul etdikləri və Ermənistana birləşdirməyə yönəlmiş irredentist siyasi iddiadır. Ayrıca bugünkü Türkiyənin şərq hissəsini təşkil edən ərazilərin çoxunda erməni soyqırımının olduğu iddia edilir. Bundan əlavə, iddia Azərbaycan, Gürcüstan və İran ərazilərini əhatə edir. == Cari istifadəsi == Bu gün "Böyük Ermənistan" termini Ermənistan İnqilabi Federasiyası tərəfindən aşağıdakı regionları əhatə edəcək şəkildə istifadə olunur: Ermənistan Şərqi Anadolu regionu (bir hissəsi) Qara dəniz regionu Qarabağ Naxçıvan Samtsxe-Cavaxeti (Axıska). == Tarix == Böyük Ermənistanın iki növü var. Bunlar; Tarixi Böyük Ermənistan: Bu Ermənistanın sərhədləri Ermənistan Krallığının sərhədlərinin ən geniş hədlərinə çatdığı. Böyük Tiqran dövründən gəlir. Bu Ermənistanın sərhədləri Xəzər dənizindən Aralıq dənizinə qədər uzanır. Osmanlı dövründə 1919-cu il Paris Sülh Konfransına Ermənistan Demokratik Respublikası nümayəndə heyətinin təqdim etdiyi "Vahid Ermənistan" xəritəsi əsasən "Tarixi Böyük Ermənistan"dan bəhs edir Etnik Böyük Ermənistan: Osmanlı və Rusiya imperiyalarında yaşayan ermənilərə söykənən bir Ermənistandır. Ancaq qitə dövlətinin üzləşəcəyi iqtisadi və beynəlxalq problemlər nəticəsində ermənilərin çoxluqda və ya əhəmiyyətli bir etnik azlıq olmadığı Trabzon regionu da bu Ermənistana əlavə olunur və Etnik Ermənistan genişləndirilir.

Birləşmiş Krallıq (ing. United Kingdom) və ya rəsmi adı ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı (ing. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) — Şimal-qərbi Avropada dövlət. Birləşmiş Krallıq Böyük Britaniya adasını, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsini və Britaniya adaları daxilində bir çox kiçik adaları əhatə edir. Şimali İrlandiya vasitəsilə İrlandiya Respublikası ilə quru sərhədini bölüşür. Birləşmiş Krallıq şərqdə Şimal dənizi, cənubda La-Manş boğazı, cənub-qərbdə Kelt dənizi, qərbdə isə Atlantik okeanı ilə əhatə olunub. İrlandiya dənizi Böyük Britaniya və İrlandiya adalarını bir-birindən ayırır. Krallığın tərkibində dörd dövlət İngiltərə, Şotlandiya, Uels və Şimali İrlandiya olmaqla konstitusiyalı monarxiyadır. Paytaxtı və ən böyük şəhəri London, ümumi sahəsi 242,495 kvadrat kilometrdir. Birləşmiş Krallıq bəzən qısa şəkildə Böyük Britaniya və ya Britaniya kimi də adlandırılır.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (ing. United Nations) — 1945-ci il oktyabrın 24-də dünyanın ən güclü 50 dövləti tərəfindən yaradılmış "Ümumdünya Hökuməti". Hazırda dünyanın 193 ölkəsi, 500 asılı ərazi, Antarktida materiki, Qərbi Səhra, Dünya okeanı bütünlükdə yer kürəsinin 80 — % ərazisi, BMT-nin mandat sisteminə daxildir. BMT-nin baş qərargahı Nyu-York şəhərində yerləşir. Əsas vəzifəsi beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq və möhkəmlətmək, dövlətlər arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İDM-dən sonra, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanılması, millətlər arasında dostluq əlaqələrinin inkişafı və sosial tərəqiyyə yardım, insan həyatının və hüquqlarının müdafiəsi səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə yaradılmış ən böyük qurumdur. BMT-nin Nizamnaməsi 1945-ci il 26 iyunda San-Fransisko konfransında 50 dövlətin nümayəndəsi tərəfindən imzalandı və 1945-ci il 24 oktyabrda qüvvəyə mindi. BMT-nin əsas orqanları BMT Baş Məclisi, BMT Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və İctimai Şura, Qəyyumluq Şurası, Beynəlxalq Məhkəmə və Katiblikdir. Azərbaycan Respublikası 1992-ci ildən BMT-nin üzvüdür. Üzv ölkələr öz aralarında BMT-nin Nizamnaməsinin — onların dünya birliyinin üzvləri kimi hüquq və vəzifələrini müəyyənləşdirən beynəlxalq müqavilənin prinsipləri ilə əlaqələnirlər.

ABŞ (ing. USA) və ya Amerika (ing. America), ya da rəsmi adı ilə Amerika Birləşmiş Ştatları (ing. United States of America), yaxud da qısaca Birləşmiş Ştatlar (ing. United States) — 50 ştatdan, bir federal dairədən, beş böyük özünüidarə edən ərazidən və müxtəlif mülklərdən ibarət ölkə. 3,8 milyon mil2 (9,8 milyon km2) əraziyə malik ABŞ dünyanın ərazisinə görə 3-cü və ya 4-cü ölkəsidir və bütün Avropa qitəsindən təxminən 3,9 milyon mil2 (10,1 milyon km2) kiçikdir. 327 milyon nəfərdən çox əhalisi olan ABŞ dünyanın ən çox əhaliyə malik üçüncü ölkəsidir. Paytaxtı Vaşinqton, ən çox əhaliyə malik şəhəri Nyu-Yorkdur. Qırx səkkiz ştat və federal ərazi kontinentaldır və Şimali Amerikada Kanada və Meksika arasında yerləşir. Paleohindilər ən azı 12 min il əvvəl Sibirdən Şimali Amerika materikinə köçmüşdürlər.

Birləşmiş Koloniyalar (ing. United Colonies) — müstəqillik elan edilməmişdən əvvəl, 1775-ci və 1776-cı illərdə On üç koloniyadan ibarət yaranmaqda olan milləti təsvir etmək üçün istifadə olunan ad. İlk dəfə Filadelfiyada keçirilən İkinci Kontinental Konqres tərəfindən istifadə edilmişdir. Kontinental valyuta əskinaslarında 1775-ci ilin mayından 1777-ci ilin fevralına qədər "Birləşmiş Koloniyalar" adı göstərilirdi və bu ad İkinci Konqresdən əvvəl bütövlükdə koloniyalara istinad etmək üçün istifadə olunurdu. Adın dəqiq mənşəyi məlum deyil. Qurucu atalardan olan Con Adams hələ 27 fevral 1775-ci ildə "Boston Gazette"də dərc edilmiş "Massaçusets-bey koloniyasının sakinlərinə" başlıqlı məktubunda "birləşmiş koloniyalar" ifadəsini işlətmişdir:Onlar bizim məqsədimizi – onlar heç vaxt birləşmiş koloniyaların heç bir hissəsində parlamentin Varvs və digər qanuni mülkləri əlindən ala biləcəyi və ya Nizamnamələri sökə biləcəyi presedentə tabe olmayacaqları uğrunda mübarizəni özlərininki elan etdilər, çünki əgər bunu edərlərsə, bir neçə il ərzində amerikalıların bütün hüquqlarının əlindən alınacağına və bir nazirin iradəsinə uyğun olan qubernatorların və şuraların koloniyalarda yeganə qanunverici orqan olacağına mənəvi əminlik var.19 iyun 1775-ci ildə İkinci Kontinental Konqresin üzvləri özlərini "Birləşmiş Koloniyaların nümayəndələri" adlandırm;.dılar və Corc Vaşinqtonu "Birləşmiş Koloniyalar Ordusunun generalı və baş komandanı" təyin etmişdilər. İki gün sonra, 4 iyul 1776-cı ildə İkinci Kontinental Konqresinin 56 nümayəndəsi yekdilliklə İstiqlal Bəyannaməsini qəbul etmişdilər. Bu Bəyannamə Beşlər Komitəsi tərəfindən nəzarət edilmiş və əsasən Tomas Cefferson tərəfindən 1776-cı ilin iyun ayında iki həftə ərzində Filadelfiyada yazılmışdır. 9 sentyabr 1776-cı ildə İkinci Kontinental Konqres İstiqlal Bəyannaməsində millətin adı kimi təqdim edilən "Amerika Birləşmiş Ştatları"nın xeyrinə "Birləşmiş Koloniyalar" adını rəsmi olaraq ləğv etmişdir. == Həmçinin bax == ABŞ tarixi (1776–1789) Amerika Birləşmiş Ştatlarının qurucu ataları == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Ellis, Joseph J. Revolutionary Summer: The Birth of American Independence.

İylənmiş corab və ya qoxumuş corab – uzun müddət istifadə olunduqdan sonra spesifik xoşagəlməz qoxuya malik corablar. Qoxuya səbəb ammonyak, yağ turşuları (xüsusilə, izovalerian turşusu) və süd turşusu qarışığıdır. İylənmiş corablar it və ağcaqanad kimi bəzi heyvanları özünə cəlb edir. İylənmiş corab qoxusunu tez-tez ayaqla əlaqələndirsələr də, insan ayağının süd məhsulları, pendir, sosiska, balıq kimi qidalarla təması nəticəsində yaranır, eləcə də, təbiətdə bəzi bitkilər də iylənmiş corab qoxusuna malikdir. Bəzən iylənmiş corab qoxusuna binaların və avtomobillərin hava təmizləmə sistemlərində də təsadüf olunur və bu hal "iylənmiş corab sindromu" adlanır. İylənmiş corab qoxusunu azaltmaq üçün corabın hazırlandığı parçalara xüsusi materiallar daxil etməyi təklif edən yeni texnologiyalar təklif olunmuşdur. Uzun müddət istifadə olunmuş corabdan gələn spesifik iyin bu birləşmələrdən qaynaqlandığı düşünülür: yağ turşusu (yağ iyisi verir) dimetil disulfid (soğan iyisi verir) dimetil trisulfid 2-heptanon (banan iyisi verir) 2-nonanon (meyvə, piy, çiçək iyisi verir) 2-oktanon (alma iyisi verir) İylənmiş corab qoxusu izovalerik asidoz xəstəliyinin əlamətlərindən biridir. 2-ci növ diabeti müalicə etmək üçün istifadə olunan metformin maddəsindən bənzər qoxu gəldiyi üçün pasiyentlər bu dərmandan imtina edirlər. Yaponiyada istifadə olunan qoxubilmə testlərinin biri "tərli corab" iyisini müəyyən etməyə əsaslanıb. Alkil nitritlər yeni olduqda meyvə qoxusu versə də, vaxt keçdikcə onlardan iylənmiş corab iyisi gəlir.

İşlənmiş yağlar tərkibində əsasən parafin və aromatik karbohidrogenlər, qocalma məhsulları və metallar olan dizel, aviasiya, həmçinin hidravlik sistemlərdə və transmissiyalarda istifadə olunan yağlardır. Metallar əsasən qurğuşundan ibarətdir. Bu metallar yanacağa qatılan qurğuşun antidefonatorların istifadəsi ilə yağa düşür. Son 70-ci illərdə bu defonatorlara qoyulan məhdudiyyətlə onun istifadəsi hazırda 1,0%-dən 0,1%-dək düşmüşdür. Buna baxmayaraq işlənmiş yağların tərkibində onun azacıq miqdarı ekoloji problem yaradır. Müxtəlif çətinliklərə baxmayaraq işlənmiş yağlardan faydalanmaq aktuallığı davam edir. Emal prosesləri üç əsas istiqamətdə aparılır: baza komponentlərinin alınması; işlənmiş yağların təyinat növləri ilə regenerasiyası, bu halda qocalma prosesi ilə tərkibdə qalan aşqarların parçalanmasının qarşısını almaqla əmtəə yağlarının yenidən bərpası; işlənmiş yağlar qarışığından emal prosesi ilə yanma sobalarında istifadəsinin təyini. Təəssüf ki, sürtkü yağlarının işlənmiş nümunələrinin ətraf mühitə təsiri və onların müxtəlif sənaye tullantıların ətraf mühitə neqativ təsirini qiymətləndirən yeganə metod olmadığından onların verdiyi ziyanı kəmiyyətcə qiymətləndirmək mümkün olmur. Bu isə insanların zəhərlənməsi ilə əlaqədar onların əmək qabilyyətinin itirməsi, kadrların azalması, milli gəlirin aşağı düşməsi və s. ilə nəticələnir.

Afrika Birləşmiş Ştatları 55 müstəqil Afrika dövlətinin hamısının və ya bəzilərinin birləşib federasiya təşkil etməsi barədə təklif olunan konsepsiyadır. Afrika İttifaqının rəhbəri olan keçmiş Liviya lideri Muammar al-Qəddafi iki regional səviyyəli Afrika sammitində Afrika Birləşmiş Ştatlarının yaradılması fikrini irəli sürür: ilk dəfə 2007-ci ilin iyununda Qvineyanın paytaxtı Konakridə və ikinci dəfəf 2009-cu ilin fevralında Efiopiyanın paytaxtı Əddis-Əbəbə şəhərində. Gəddafinin bu sahədə ilk təşəbbüsü 2000-ci ildə Lome sammitində olmuşdu. O, Afrika İttifaqını çoxsaylı hadisələrdə uğursuzluqda ittiham etmiş və yalnız həqiqi pan-Afrika dövlətinin Afrika regionunda stabillik yaradacağını qeyd etmişdi. Afrika İttifaqı ölkələrinin əksəriyyəti təklif olunan federasiya ideyasını dəstəklədi, onlar bu birliyin “yeni” Afrikaya sülh gətirəcəyinə inanırdılar. == Markus Garvey, 1924 == “ Afrika Birləşmiş Ştatları” ideyası ilk dəfəf Markus Garvey tərəfindən 1924-cü ildə “ Ey, Afrika Birləşmiş Ştatları” şeirində qeyd olunub. Garveyin ideyaları Pan-afrikanist hərəkatına güclü təsir etmişdir. Bu hərəkat 1945-ci ildə Birləşmiş Krallıqda Mançestr şəhərində Beşinci Pan- Afrikanist Konqresinin keçiriıməsi lə nəticələndi == Əhalisi == Təklif olunan federasiyanın ərazisi istənilən dövlətin ərazisindən böyük olacaqdı ( Yəni, Rusiya Federasiyasından daha böyük). Bu federasiya Çin və Hindistandan sonra dünyanın ən çox əhalisi olan yer olacaq və burda 2000 dildə danışan əhali birləşəcəkdi.

ABŞ (ing. USA) və ya Amerika (ing. America), ya da rəsmi adı ilə Amerika Birləşmiş Ştatları (ing. United States of America), yaxud da qısaca Birləşmiş Ştatlar (ing. United States) — 50 ştatdan, bir federal dairədən, beş böyük özünüidarə edən ərazidən və müxtəlif mülklərdən ibarət ölkə. 3,8 milyon mil2 (9,8 milyon km2) əraziyə malik ABŞ dünyanın ərazisinə görə 3-cü və ya 4-cü ölkəsidir və bütün Avropa qitəsindən təxminən 3,9 milyon mil2 (10,1 milyon km2) kiçikdir. 327 milyon nəfərdən çox əhalisi olan ABŞ dünyanın ən çox əhaliyə malik üçüncü ölkəsidir. Paytaxtı Vaşinqton, ən çox əhaliyə malik şəhəri Nyu-Yorkdur. Qırx səkkiz ştat və federal ərazi kontinentaldır və Şimali Amerikada Kanada və Meksika arasında yerləşir. Paleohindilər ən azı 12 min il əvvəl Sibirdən Şimali Amerika materikinə köçmüşdürlər.

United Buddy Bears — bütün dünyada sülh ideyasını dəstəkləyən dünya turnesi çərçivəsində beynəlxalq mədəniyyət layihəsidir. Hər birinin hündürlüyü 2 metr olan 140-dan çox Baddi ayısı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən tanınmış ölkələrin sayını təmsil edəcəklər. 2002-ci ildə Berlin şəhərində keçirilmiş ilk sərgidən başlayaraq bütün dünyada artıq 40 milyondan çox tamaşaçı "Bir-birimizi daha yaxşı tanımalıyıq ki, bir-birimizi daha yaxşı anlaya, daha çox inana və sülh şəraitində qonşu ola bilək" şüarı ilə səbir, xalqlar arasında dostluq və sülhü təbliğ edir. == Vəzifəsi == Baddi ayıları sakit əl-ələ tutub durur və xalqlar, mədəniyyətlər və dinlər arasında səbir və razılığı təbliğ edirlər. Hər Baddi ayısı öz ölkəsini təmsil edən rəssam tərəfindən bəzənmişdir. Belə şənlik toplantısında beynəlxalq rəssamlar qrupunun cürbəcür üslub istiqamətləri həyat sevincini yayan vahid bir əsərə birləşir. Ayıların cürbəcür, təmsil olunmuş ölkələrə xas olan bəzənməsinə görə tamaşaçılar dünya ətrafında səyahət edirlər. Azərbaycan tərəfdən Birləşmiş Baddi Ayılarını rəssam İbrahim Əhrari bəzəmişdir. == Dəstək və yardım == Sərgilər Almaniyanın səfirliklərinin, həmçinin UNİCEF-in bütün dünyada olan xoşməramlı səfirlərinin (Peter Ustinov, Ceki Çan, Miya Ferrou, Ken Don, Kristian Xerbiqer) dəstəyi ilə keçirilir. Bəzi sərgiləri ev sahibi olan ölkələrin prezidentləri və ya baş nazirləri açmışlar, misal üçün, Almaniya prezidenti Horst Köller, Yaponiyanın baş naziri Yuniçiro Koizumi, Avstraliyanın baş naziri Con Hovard və Misir prezidentinin xanımı Suzanna Mübarək.

Birləşmiş Kolumbiya Ştatları (isp. Estados Unidos de Colombia).Ölkə Mərkəzi və Cənubi Amerika regionunda yerləşirdi.XIX-əsrin ikinçi yarısında mövcud olmuş dövlət. == Tarixi == 1863-ci ildə Qranada Konfederasiyası dağılır.Konfederasiyasının dağılması 1860-1862 ci illərdəki vətəndaş müharibəsi baş verir.Buna səbəb konservantların mərkəzlışdirmə siyasəti olurki liberallar buna kəskin etirazını bildirərək konstutsiyanın kobud şəkildə pozulduğunu bildirirlər.1862-ci ildə Yeni Qranada Respublikası keçmiş prezidenti Tomas Sipriona de Moskera konfederasiya prezidentini həbs edərək ,özünü prezident elan edir və paytaxtı Boqotaya köçürür.Müvqqəti hökumət təkil edilir,konfederasiya Birləşmiş Yeni Qranada Ştatlarına (isp. Estados Unidos de Nuvea Grandi)çevrilir.Vətəndaş müharibənin bitməsini rəsmiləşdirmək üçün Rioneqroda konfrans təkil edilir və bunun nətiçəsində konstutsiya təstiqlənır.Bu konstutsiyaya görə ölkə Birləşmiş Kolumbiya Ştatları adlanır.Mərkəzi hökumətin hərbi və siyasi səlahiyyətlərinin azaldılması konstutsiyada öz əksini tapırdı.Bununda nətiçəsində vətəndaş münaqişələrinin girdabına yuvarlanır.Ən güçlüsü 1875-1877 ci illərdə vətəndaş müharibəsinə çevrilir.1886-cı ildə prezident Rafael Nunesin təziqi ilə yeni konstutsiya yaradılır.Federasiya ləğv edilərək mərkəzləşdirmə həyata keçirilir və ölkə Kolumbiya Respublikası adlandırılır.

Böyük Britaniya azərbaycanlıları (ing. British Azerbaijani) — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Böyük Britaniyada yaşayan hissəsinin adı. Əsasən Böyük Britaniyanın London, Mançester, Aberdin, Qlazqo, Liverpul, Nyukasl, Birminhem və Edinburq şəhərlərində yaşayırlar. == Tarixi == === Birinci mühacirət dalğası === Azərbaycanlı İrandan Britaniyaya mühacirət etmişlər. Onlar əsasən İranda hakimiyyətə gələn rejimin rəhbərliyi altında yaşamaq istəməyənlər olmuşlar. === İkinci mühacirət dalğası === İkinci dünya müharibəsi illərində Almaniyada xidmət edən və ya faşistlərə əsir düşən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər. === Üçüncü mühacirət dalğası === SSRİnin parçalanması və Qarabağ müharibəsindən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər. 2014-ci ilin mayın 22-də, İngiltərədə keçirilən yerli seçkilərin nəticələrinə görə Londonda Murad Həsənli Vestminster bələdiyyəsindəki Çörçill seçki dairəsində Leyboristlər Partiyasından bələdiyyə seçilmişdir. == Coğrafi yerləşdirilmə == Ən çox azərbaycanlılar Londonda, İngiltərənin böyük şəhərlərinə və Midlends regionuna yerləşdirilib. 2011-ci ilin Britaniyanın əhalinin siyahıya alınmasına görə, Böyük Britaniyada 6220 Azərbaycanda doğulmuş insan var, bunların 150-si Şotlandiyada yaşayır.

Birləşmiş Krallıq bayrağı — Birləşmiş Krallığın dövlət bayrağı. Yunion Cek adlanır. Şotlandiya, Şimali İrlandiya və İngiltərənin bayraqlarının birləşməsindən Birləşmiş Krallıq bayrağı yaranıb. == Tarixi == Bu bayrağın tarixi 1603-cü il İngiltərə və Şotlandiyanın birləşməsindən başlayıb. İlk ortaq bayraq belə yaranıb: ağ fonda qırmızı xaç olan Müqəddəs Georqinin ingilis bayrağı və göy fonda ağ diaqonal xaç olan Müqəddəs Andreyin şotland bayrağı. 1801-ci ildə isə ölkəyə İrlandiya və onun ağ fonda qırmızı xaç olan Müqəddəs Patrik bayrağı da qoşulub. Beləcə indiki Birləşmiş Krallıq bayrağı yaranıb.

== Həmçinin bax ==

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Bəyannaməsi (İyirmi altı dövlətin bəyannaməsi,rus. Декларация Объединённых Наций, ing. Declaration by United Nations) — 1942-ci il yanvarın 1-də Vaşinqton Konfransı zamanı imzalanıb. 1941-ci ilin dekabrında Ruzvelt tərəfindən antihitler koalisiyasında müttəfiqlər üçün "Birləşmiş Millətlər" adı verilmişdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 1 yanvar 1942-ci il tarixli Bəyannaməsi gələcək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsasını təşkil etmişdir. Müharibə dövründə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı antihitler koalisiyası üçün Müttəfiqlər ilə sinonimə çevrildi. Bəyannamə "Böyük dördlük" (ABŞ, Böyük Britaniya, SSRİ və Çin), Mərkəzi Amerika və Karib dənizinin 9 əyaləti, Britaniya dominionları, Britaniya Hindistanı və antihitler koalisiyasının 26 iştirakçıları tərəfindən imzalanıb. 1942-1945 dövründə 21 dövlət də bəyanata əlavə olaraq qatıldı. Tərəflər Atlantik Nizamnaməsini həyata keçirmək, bütün resurslarını Berlin-Roma-Tokio oxu ölkələri ilə müharibə üçün istifadə etmək, həmçinin Almaniya və ya Yaponiya ilə ayrı-ayrılıqda sülhün yaradılmasına razılıq vermədi. Müharibənin sonunda bir çox başqa ölkələr Filippin, Fransa, Argentinadan başqa bütün Latın Amerikası ölkələri , Yaxın Şərq və Afrikanın bəzi müstəqil dövlətləri də daxil olmaqla bəyannaməyə qoşulmuşdur.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (ing. United Nations) — 1945-ci il oktyabrın 24-də dünyanın ən güclü 50 dövləti tərəfindən yaradılmış "Ümumdünya Hökuməti". Hazırda dünyanın 193 ölkəsi, 500 asılı ərazi, Antarktida materiki, Qərbi Səhra, Dünya okeanı bütünlükdə yer kürəsinin 80 — % ərazisi, BMT-nin mandat sisteminə daxildir. BMT-nin baş qərargahı Nyu-York şəhərində yerləşir. Əsas vəzifəsi beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq və möhkəmlətmək, dövlətlər arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı İDM-dən sonra, beynəlxalq sülhün və təhlükəsizliyin qorunub saxlanılması, millətlər arasında dostluq əlaqələrinin inkişafı və sosial tərəqiyyə yardım, insan həyatının və hüquqlarının müdafiəsi səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə yaradılmış ən böyük qurumdur. BMT-nin Nizamnaməsi 1945-ci il 26 iyunda San-Fransisko konfransında 50 dövlətin nümayəndəsi tərəfindən imzalandı və 1945-ci il 24 oktyabrda qüvvəyə mindi. BMT-nin əsas orqanları BMT Baş Məclisi, BMT Təhlükəsizlik Şurası, İqtisadi və İctimai Şura, Qəyyumluq Şurası, Beynəlxalq Məhkəmə və Katiblikdir. Azərbaycan Respublikası 1992-ci ildən BMT-nin üzvüdür. Üzv ölkələr öz aralarında BMT-nin Nizamnaməsinin — onların dünya birliyinin üzvləri kimi hüquq və vəzifələrini müəyyənləşdirən beynəlxalq müqavilənin prinsipləri ilə əlaqələnirlər.

Meksika (isp. México) ya da rəsmi adı ilə Meksika Birləşmiş Ştatları (isp. Estados Unidos Mexicanos) — Şimali Amerikada ölkə, paytaxtı Mexiko şəhəri, sahəsi 1,972,550 km², əhalisinin sayı 2015-ci il hesablamalarına görə 119,530,753 nəfərdir. Dünya ölkələri arasında sahəsinə görə 13-cü, əhalisinə görə isə 11-ci yerdədir. İspan dilli ölkələr arasında əhalisinin sayına görə ilk yeri tutsa da, Latın Amerikası ölkələri arasında əhalisinin sayına görə 2-ci yerdədir. Coğrafi mövqeyinə görə şimaldan ABŞ, qərbdən və cənubdan Sakit okean, cənub-şərqdən Qvatemala, Beliz, Karib dənizi, şərq tərəfdən isə Meksika körfəzi ilə əhatə olunmuşdur. Meksika 3 ölkə ilə həmsərhəddir – ABŞ, Beliz və Qvatemala. Monterrey, Guadalajara, Puebla, Juárez, Tijuana, Nezahualcóyotl, Chihuahua və Leon Meksikanın ən böyük şəhərlərinidir. == Coğrafiyası == Hazırda Meksikanın ərazisi 1,972,550 kvadrat kilometrdir, ərazisinin böyüklüyünə görə Braziliya və Argentinadan sonra Latın Amerikasının üçüncü dövlətidir. 1959-cu il konstitusiyasındakı dəyişikliyə əsasən 200 m dərinliyə qədər materik dayazlığı (şelf zonası) da ölkənin Milli ərazisi hesab edilmişdir.

Neftlə çirklənmiş torpaqlar - neftin, qazın çıxarılması, nəqli və emalı nəticəsində münbit torpaq qatı neftli tullantılarla çirklənmiş, pozulmuş və basdırılmış neft mədən yerləridir. Neftli tullantılarla çirklənmiş yerlər ən çox buruq ətrafı istismar meydançalarında rast gəlinir və burada geniş ərazini əhatə edir. Neft mədəni yerlərində neft yataqlarının istismarı zamanı torpaqların səthinə uzun müddət ərzində tökülən neft və neftli axar suların torpaqların səthində toplanması və profil çatlar üzrə aşağıya doğru miqrasiyası ilə neftlə çirklənmiş torpaqlara məxsus profilin morfologiyasıdır. Torpaqların səthinə tökülən neft kütləsi torpaq səthinin kələ-kötür olduğu üçün üfuqi istiqamətdə axını ləngiyir və nəticədə torpağın səthində müəyyən zaman ərzində və müəyyən qalınlıqda aşağıdakı sxem üzrə örtük əmələ gəlir. Mazutlaşmış-bitumlaşma-takırlaşmış bitum. Digər tərəfdən torpağın səthinə tökülən neft kütləsinin çox hissəsini torpaqların profilində aşağıya hərəkət etməklə neftogen torpaq profilinin formalaşmasına səbəb olur. Fitоmeliоrasiya – bitki örtüyünün köməyi ilə ixtiyarı ərazinin təbii şəraitinin köklü dəyişdirilməsi üçün tətbiq оlunan tədbirlər sistemidir Bu istiqamətdə həyata keçirilən işlər nəticəsində ərazinin tоrpaq, iqlimi, hidrоlоji, biоlоji şəraiti yaxşılaşdırılmaqla, bütöv fiziki-cоğrafi kоmpleksə müsbət təsir göstərmək mümkündür. Təbii şəraitə biоlоji təsir göstərməklə оnda baş verən xоşagəlməz halların qarşısını almaq istiqamətində ilk elmi tədqiqatların aparılmasında V.V. Dоkuçaevin, P.A. Kоstiçevin, A.I. Vоyeykоvun, K.A. Timuryazevin və başqalarının böyük rоlu оlmuşdur. XIX əsrin оrtalarına kimi Azərbaycanın əksər bölgələrində təbii landşaft kоmpleksi özünün ilkin antrоpоgendən əvvəlki fоrmalarında mövcud оlmuşdur. Xüsusən dağ və düzən ərazilərdəki meşə örtüyü, yay və qış оtlaqları təbii-tarixi strukturlarını qоruyub saxlamışdır.

İndoneziya Birləşmiş Ştatları Respublikası (ind. Republik Indonesia Serikat, RIS), RUSI olaraq qısaldılmış olaraq Hollandiyanın (Niderland Yeni Qvineyasını çıxmaqla ) Dəyirmi Masa Konfransından sonra 27 dekabr 1949-cu ildə Niderland Ost-Hindinin rəsmi olaraq təhvil verdiyi federal bir dövlət idi. Bu köçürmə İndoneziyaya nəzarət üçün mübarizə aparan İndoneziya millətçiləri ilə Hollandiya arasındakı dörd illik qarşıdurmaya son verdi. Vahid İndoneziya Respublikası tərəfindən əvəz olunmadan bir ildən az davam etdi. 1942-ci ilin yanvarında yaponlar holland müstəmləkə hökumətinin yerini alan Niderland Ost-Hindinə hücum etdilər. 17 avqust 1945-ci ildə Yaponiyanın təslim olmasından iki gün sonra İndoneziyanın millətçi lideri Sukarno İndoneziyanın müstəqilliyini elan etdi. Sukarno və İndoneziya rəhbərliyinin yaponlarla əməkdaşlıq etdiyini görən hollandlar səlahiyyətlərini bərpa etmək qərarına gəldilər. Lakin Niderland Ost-Hindi üçün məsuliyyət daşıyan Lord Luis Mountbattenin rəhbərliyindəki İngilis Cənubi Şərqi Asiya Komandanlığı holland qoşunlarının Yava və Sumatraya enməsinə icazə verməmiş və orada de-fakto Respublika səlahiyyətlərini tanıdı. Bununla birlikdə hollandlar Borneo və Böyük Şərq də daxil olmaqla Yapon Hərbi Dəniz Qüvvələrinin əvvəllər işğal etdiyi ərazilərin əksəriyyətinə nəzarəti bərpa edə bildilər. İngilislər və Hollandiya arasındakı mübahisələr Niderland Ost-Hindin General-qubernatoru Hubertus van Mookpone İndoneziya ilə ortaqlığı üçün son dərəcə öz müqəddəratını təyin etməsi ilə nəticələndi.

Birləşmiş Krallıqda islam — İslam Böyük Britaniyada ikinci ən böyük dindir. 2011-ci il siyahıyaalınmasına əsasən, Birləşmiş Krallıqda yaşayan müsəlmanların sayı 2,7 milyon nəfərə və ya ümumi əhalinin 4,8%-nə çatmışdır. == Tarixi == 2001–2009-cu illər arasında İslam Böyük Britaniyada ən sürətlə böyüyən ikinci din oldu. Uokinqdəki Şah Cahan məscidi 1889-cu ildə tikilmiş ilk məscid idi. Elə həmin il Abdullah Quilliam Liverpulda bir məscid tikdirdi. Londonda ilk məscid 1924-cü ildə yaranıb. Müsəlmanların sayının artması 2007-ci ilə qədər 1500-dən çox məscidin yaradılmasına səbəb oldu. Əksər məscidlər Pakistan, Banqladeş, Türkiyə və Somalidən olan insanların hesabına tikilirdi. Eyni zamanda, Böyük Britaniya şirkətlərinin direktorlarının sayının təxminən üçdə biri müsəlmanlardır. == Ayrı-seçkilik == 2014-cü ildə dərc edilmiş sosioloji araşdırmaya görə, ölkənin əmək bazarında müsəlmanlar artan ayrı-seçkiliklə üzləşirlər və rəhbər vəzifələr əldə etmək şansları minimaldır.

Birləşmiş Azadlıq Qüvvələri (BAQ; türk. Birleşik Özgürlük Güçleri, BÖG) — Türkiyədən bir neçə inqilabi sosialist təşkilatın, xüsusən də Suriyada vətəndaş müharibəsi zamanı Rojava münaqişəsində fəal olan İnqilabçı Kommunardlar Partiyasının (DKP) birgə qürbətçi milisidir. İspaniyada vətəndaş müharibəsinin Beynəlxalq Briqadalarından ilhamlanan milis 2014-cü ilin dekabrında Suriyanın Rojava muxtariyyətinin de-fakto daxilində olan Kobani şəhərində yaradılmışdır. == Türkiyə ilə mübahisə == 21 sentyabr 2015-ci ildə BAQ komandiri Əziz Gülər İŞİD-ə qarşı döyüşərkən minanın partlaması nəticəsində həlak olmuşdur. Onun cəsədi Türkiyəyə qaytarılmaq üçün [[Rəsulayn] xəstəxanasına aparılmışdır. Türkiyə hakimiyyəti onun cəsədini ölkəyə buraxmaqdan imtina etməsi mübahisələrə səbəb olmuşdur. Ailəsi Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə müraciət etməzdən əvvəl Suruç rayon rəhbərliyinə, Nazirlər Şurasının qərarına görə Türkiyə Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət etmişdi. 59 gündən sonra Gülərin cənazəsi Türkiyəyə daxil ola bilmiş və 22 noyabr 2015-ci ildə İstanbulda dəfn edilmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == The Carter Center. "Foreign Volunteers for the Syrian Kurdish Forces" (PDF).

Birləşmiş İyun Hərəkatı (BİH; türk. Birleşik Haziran Hareketi; BHH) — Türkiyədə solçu, kommunist və sosialist partiyaları, marksist–leninist siyasi təşkilatları, müstəqil şəxsləri və müxtəlif solçu qeyri-hökumət təşkilatlarını birləşdirən siyasi koalisiya. BİH hərəkatın qurucuları tərəfindən antikapitalist, antiimperialist, antifaşist və antimürtəce siyasi ittifaq kimi müəyyən edilmişdir. "İyun Hərəkatı" Azadlıq və Həmrəylik Partiyası, Kommunist Partiyası, Türkiyə Xalq Kommunist Partiyası, Əməkçi Hərəkatı Partiyası, Sosialist Qurtuluş Partiyası və İnqilabçı Hərəkat daxil olmaqla geniş qrup və siyasi partiyalardan ibarət idi. 2015-ci ilin fevralında XDP fəxri sədri və XDK-nin sözçüsü Ərtoğrul Kürkçü "Birləşmiş İyun Hərəkatı"na 2015-ci ilin iyununda keçiriləcək ümumi seçkilərə ortaq siyahı şəklində qatılmaq təklifi ilə müraciət etmişdir.

Birləşmiş Bəluc Ordusu (urdu یونائیٹڈ بلوچ آرمی‎) —Bəlucistanın ayrılması üçün döyüşən silahlı qruplaşma. Qruplaşma Pakistan hökuməti tərəfindən terror təşkilatı kimi tanınmışdır. Pakistan hökuməti 15 mart 2013-cü ildə qrupu qadağan etmişdir. Qruplaşma həmçinin, İsveçrə hökuməti tərəfindən terror təşkilatı kimi təsnif edilmişdir. 2022-ci ilin yanvarında Bəluc Respublika Ordusu Birləşmiş Bəluc Ordusu ilə birləşərək Bəluc Milliyyətçi Ordusunu yaratmışdır. Onlar hər ikisi Bəluc Milliyyətçi Ordusunun yaradılmasından sonra özlərini ləğv etdiklərini elan etmişdilər.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının bayrağı — 20 oktyabr 1947-ci ildə qəbul edilmiş, açıq mavi fonun mərkəzində yerləşdirilmiş ağ BMT emblemindən ibarət Birləşmiş Millətlər Təşkilatının bayrağı. == Tarixi == Birləşmiş Millətlər Təşkilatının bayrağının tarixi 1945-ci ilin aprelində ABŞ-nin Strateji Xidmətlər Ofisinin Nümayəndəlik şöbəsi tərəfindən hazırlanmış bir gerbi ilə başlayır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsini hazırlayan və qəbul edən San-Fransisko Konfransı üçün emblem hazırlamaq istəyinə cavab olaraq hazırlanmışdır. San-Fransisko Konfransı emblemi, mərkəzdə Şimal qütbü ilə dünyanın dairəvi xəritəsi idi. Xəritə 60-cı paralel cənubda, Qrinviçin 100-cü meridian qərbindən aşağıya doğru uzanır. 7 dekabr 1946-cı ildə baş katib, eskizin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rəsmi möhürü və gerbi kimi təsdiqlənməsinin arzu olunacağını və Assambleyanın San-Fransisko üçün eskizini təsdiqləndiyini bildirdi. == Bayrağın istifadəsi == Bayraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatına və onun işinə dəstək nümayiş etdirmək üçün sərbəst şəkildə nümayiş oluna bilsə də, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının gerbi, adı və ya baş həriflərinin istifadəsi Baş Assambleyanın 1946-cı ildə qəbul edilmiş 92 (I) saylı qətnaməsinin müddəaları ilə məhdudlaşır. Bu qətnamədə Assambleya, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının möhürü və emblemindən sui-istifadə hallarının qarşısının alınması üçün Baş katibin icazəsi olmadan istifadə edilməməsi qərara alındı. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının gerbindən istifadə etmək istəyən hər kəs, İcra katibi, Nəşriyyat Şurası, İctimai İnformasiya Departamenti və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ABŞ-yə rəsmi yazılı sorğu göndərməlidir.

Korlanmış sektor (Bad sector) – zədələndiyinə və ya hər hansı səbəbdən korlandığına görə diskin (informasiya daşıyıcısının) verilənləri saxlamaq üçün yararsız olan sektordur. Əməliyyat sisteminin vəzifələrindən biri diskdə olan korlanmış sektorların tapılması, nişanlanması və istifadədən çıxarılmasıdır. Diskin formatlanması utilitidə korlanmış sektorları axtarıb-tapa və nişanlaya bilər. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.