Lüğətlərdə axtarış.

Status (lat.- vəziyyət) Hansısa ierarxiyada, vəziyyətdə, sistemdə tutulan pillə. Şəxsin, dövlət strukturunun, beynəlxalq təşkilatın, dövlətin beynəlxalq təşkilatda tutduğu vəziyyət, onların hüququ vəziyyəti. == Sosiologiya və psixologiya == Cəmiyyətdə şəxsin statusu : cəmiyyətdə ictimai təşkilatın yeri ; insanın sosial rolu: lider, təşkilatçı, icraçı ; insanın cəmiyyətdə statusu: aşağı, yüksək.

Epileptik status - uzunsürən epileptik tutma və ya aralarındakı fasilə zamanı şüurun tam bərpa olunmadığı çoxsaylı təkrarlanan tutmalarla özünü büruzə verən təxirəsalınmaz vəziyyətdir. == XBT-10 üzrə təsnifatı == G41.0 Epileptik status - grand mal (tonik-klonik tutmalar) G41.1 Epileptik status -petit mal (absanslar statusu) == Etiologiyası == Rejimin pozulması, somatik və infeksion xəstəliklər, epilepsiya əleyhinə preparatların tətbiqində fasilə, yaxud onların qəbulunun dayandırılması və ya dozasının azaldılması. == Dövrləri == Predstatus (tutmanın başlanmasından 0-9 dəq), başlanğıc ES (10-30 dəq), inkişaf etmiş ES (31-60 dəq), refrakter ES (60 dəq-dən artıq). == Klinika == ES zamanı tonik və ya klonik tutmalar bütün ətraflarda qeyd olunur, çox vaxt gözlərin çevrilməsi və ya onların klonik dartılması ilə birgə baş verir, birtərəfli xarakter daşıya bilir. Absanslar ES-si zamanı şüurun dəyişməsi qeyd olunur, bu zaman reaksiyalar hissəvi olaraq saxlana bilər, dezorientasiya, afaziya, amneziya, oral və bilək avtomatizmləri müşahidə edilir. Absanslar ES-si diaqnozu EEQ-də epileptik aktivlik aşkar olunduqda təsdiq edilə bilər. == Diferensial diaqnoz == Metabolik ensefalopatiyalar (qara ciyərin, böyrəklərin zədələnməsi və s.), dərman intoksikasiyaları, psixozlarla aparılır. == Müalicə == Əgər tutmalar 10 dəq-dən artıq davam edirsə, stasionara nəqliyyatla göndərişin təşkilinə başlanmalıdır. Məqsəd – 30 dəq tamam olmamış tutmaların qarşısını almaqdır (30 dəq ərzində ESdən sonra baş beyin neyronlarında patoloji dəyişikliklər baş verir). Xəstəxanaya qədər olan mərhələdə tənəffüs yollarının keçiriciliyi təmin olunur, oksigen verilir, benzodiazepinlərin (relanium) bütün üsullarla yeridilməsi effektivdir – v/d, ə/d, rektal.

Sosial status, bir insanın sosial iyerarxiyadakı mövqeyi. Bu mövqe prestijə əsaslanır və özü ilə birlikdə həyat tərzi, hüquq və məsuliyyət gətirir. Sosial status ümumiyyətlə qazanılmış status və verilən status olmaqla ikiyə bölünür. Əldə olunan status şəxs tərəfindən rəqabət tələb edən bir proses vasitəsilə əldə edilir. Verilmiş status isə, doğuşdan gəlir; insanın qabiliyyətindən asılı olmayaraq, cinsiyyət, ailə, irqi kimi anlayışlar əsasında müəyyən edilir.

Status-kvo (lat. status quo,hərfi mənası-mövcud olan vəziyyət) — beynəlxalq hüquqda mövcud olan, yaxud müəyyən məqamda mövcud olmuş faktik və ya hüquqi vəziyyəti ifadə etmək üçün işlədilən termin.

Status-kvo (lat. status quo,hərfi mənası-mövcud olan vəziyyət) — beynəlxalq hüquqda mövcud olan, yaxud müəyyən məqamda mövcud olmuş faktik və ya hüquqi vəziyyəti ifadə etmək üçün işlədilən termin.

Dnestryanının status vəziyyəti — Dnestryanı Moldova Sovet Sosialist Respublikasından birtərəfli qaydada Sovet İttifaqının tərkibində müstəqilliyini elan etdiyi 2 oktyabr 1992-ci ildən bəri mövcuddur. Moldova 1992-ci ildə Dnestryanı üzərində nəzarəti itirdi və bunun ardınca Dnestryanı müharibəsi başladı. PMR (Rus dilində Dnestryanı Moldova Respublikasının qısaldılmışı) bu regiona faktiki nəzarət edir və Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv olan heç bir dövlət tərəfindən diplomatik olaraq tanınmayıb. (Üç sovet varisi BMT üzvü olmayan Abxaziya, Qondarma Dağlıq Qarabağ və Cənubi Osetiya tərəfindən tanınır.) Birləşmiş Millətlər Təşkilatı onu de-yure olaraq Moldovanın bir hissəsi hesab edir.2006-cı ildə keçirilən referenduma görə, xalqın əksəriyyəti Moldovadan müstəqil bir quruluş istədiyi halda, Rusiya ilə birləşmək istəyir.

Status quo ante bellum — latın dilində müharibədən əvvəlki vəziyyətin bərpası mənasını verən hüquqi termin. Müqavilələrdə bu termin düşmən qüvvələrin geri çəkilməsi və müharibədən əvvəlki vəziyyətin bərpa olunmasını nəzərdə tutur. Yəni tərəflərdən heç biri ərazi, iqtisadi və siyasi hüquqlar itirmir və ya qazanmır. Bu uti possidetis vəziyyəti ilə əkslik təşkil edir. Həmin halda tərəflər ələ keçirdikləri əraziləri və ya digər mülkiyyəti müharibədən sonra da əllərində saxlayırlar.

Mühafizə statusu - bioloji növlərin hazırda və yaxın gələcəkdə qorunması göstəricisidir. Mühafizə statusunun qiymətləndirilməsi zamanı bir çox faktorlar, - yaşayan fərdlərin sayı, müəyyən vaxt ərzində onların sayının çoxalma və azalması, seleksiya nailiyyətləri, məlum olan təhlükələr və s. nəzərə alınır.

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Əsasnaməsi (ing. Rome Statute of the International Criminal Court) — 15 iyun 1998 – 17 iyul 1998 tarixləri arasında Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Konfransının, İtaliyanın paytaxtı Romada qəbul etdiyi Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Qurulması haqqında statusdur. Beynəlxalq müqavilələrə tez-tez status deyilir və bu sənəd gündəlik istifadədə Roma Əsasnaməsi adlanır. Sazişin qəbuluna 160 səs verilmişdi; 120 lehinə, 21 bitərəf, 7 əleyhinə olmaqla səs çoxluğu ilə qəbul edilmişdir. 2016-cı ilin mart ayından etibarən 139 dövlət müqaviləni imzaladı, lakin 124 dövlət bu müqaviləni təsdiqlədi.Rusiya əsasnaməni 13 sentyabr 2000-ci ildə imzalamışdı, lakin 2016-cı ilə qədər təsdiqləməmişdir. 16 noyabr 2016-cı ildə prezident Vladimir Putin, Rusiyanın Roma Statutunda iştirakdan imtina edən sərəncam imzaladı. Dmitri Peskov, BCM-nin yurisdiksiyasından çıxmağın "dəqiq milli maraqlar" tərəfindən əmr olunduğunu və "Krımın işğalı" barədə məhkəmə prokurorluğunun bir gün əvvəl yayımladığı hesabatla "heç bir şəkildə əlaqəli olmadığını" söylədi. Roma Statutunun təsir dairəsi dörd əsas beynəlxalq cinayətlə formalaşır: soyqırım, insanlığa qarşı cinayətlər, müharibə cinayətləri və təcavüz cinayətləri. Bu cinayətlərə heç bir məhdudiyyət tətbiq olunmur. Roma Statutuna əsasən, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi, dövlətlərin özlərinin həll etməkdə çətinlik çəkdiyi və müdaxilə etmək istəmədiyi vəziyyətlərdə yalnız dörd əsas beynəlxalq cinayətin araşdırmasını apara bilər; məhkəmənin yurisdiksiyası yerli məhkəmələrin səlahiyyətləri ilə ziddyyət təşkil etmir.

Azərbaycan dili Azərbaycan Respublikasının və Rusiyanın Dağıstan Respublikasının dövlət dilidir, həmçinin sovet dövründən bəri Gürcüstanda azərbaycanlıların təhsil dili olaraq istifadə edilir. Siyahıda dövlətlər və etnik qruplar ayrı şəkildə verilmişdir.

Azərbaycan Dövlətinin Konstitusiya statusu — Konstitusiya quruluşunun əsasları Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının I bölməsində təsbit olunmuşdu. == Haqqında == Konstitusiya quruluşunun əsasları ayrı−ayrı dövlətlərin konstitusiyalarında müxtəlif adlar altında verilmişdir.Məsələn,İtaliya və Almaniya Federativ Respublikasının Konstitusiyasında "Əsas Prinsiplər",Fransa Respublikası Konstitusiyasında "Suverenlik haqqında",Türkiyə Respubliksının Konstitusiyasında "Ümumui Əsaslar"və s. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında isə cəmiyyətin və dövlətin fundamental əsasları,həyata keçirilməsi ölkəmizdə konstitusin dövlətin bərqərar olunmasına yönələn başlıca prinsiplər isə "Ümumi müddəalar"adı altında təsbit olunmuşdur.Bu bölmədə öz əksini tapan norma—prinsiplər,məqsəd normaları,vəzifə—normaları hesab olunur. Bu bölmədə öz əksini tapan normalar norma—prinsiplər,məqsəd normaları,vəzifə—normaları hesab olunur. === Konstitusiyanın struktur elementləri === Xalq hakimiyyəti Xalq suverenliyi İnsan və vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının üstünlüyü Azərbaycan dövlətinin forma və mahiyyəti Hakimiyyət bölgüsü Sosial və iqtisadi əsaslar Dövlət hakimiyyətinin əsasları Yerli özünüidarəetmenin tanınması və təmin olunması,onun müstəqilliyi və dövlət hakimiyyətindən ayrılmasıKonstitusiya quruluşu dar və geniş mənada anlaşılır.Dar mənada Konstitusiya quruluşu—Konstitusiyada təsbit olunan və mövcud qanunvericilikdə inkişaf etdirilən dövlətin təşkili üsullarıdır. Geniş mənada konstitusiya quruluşu—ali hakimiyyət və idarəetmə orqanlarının təşkili;dövlət quruluşu və insan;vətəndaş cəmiyyəti və dövlət arasındakı hüquqi əlaqələrlə bağlı meydana çıxan,başlıca olaraq Konstitusiya normaları ilə nizama salınan iqtisadi, sosial, siyasi, hüquqi, ideoloji münasibətlərin məcmusudur. === Konstitusiya quruluşunun əsasları === Dövlətin hüquqi tabeçiliyini təmin edən və onu konstitusion dövlət kimi xarakterizə edən başlıca prinsiplərin məcmusudur.Bu prinsiplər bütövlükdə konstitusiya hüquq sisteminin ideya və hüquqi bazasını təşkil edir.Konstitusion dövlət ilk dəfə İngiltərədə meydana gəlmiş və konstitusion təsisatlar XVIII əsrin sonlarından başlayaraq Qərbi Avropa və Amerikaya,sonra isə Şərqi Avropaya və bir sıra Asiya ölkələrinə yayılmışdır. Ölkəmizdə konstitusion dövlət quruculuğu istiqamətində yeni addım 1991-ci il 18 oktyabr tarixli "Dövlət Müstəqilliyi haqqında" Konstitusiya Aktının qəbulundan sonra atılmış oldu. Artıq bu Aktda Konstitusiya quruluşunun mühüm prinsipləri öz təsbitini tapmış oldu. Məsələn, "Azərbaycan Respublikasında suveren hakimiyyət Azərbaycan xalqına məxsusdur" (10-cu maddənin I hissəsi); "Azərbaycan xalqı müstəqil, dünyəvi, demokratik, unitar dövlət yaradır" (12 maddənin I hissəsi); "Azərbaycan Respublikasında dövlət hakimiyyəti hakimiyyətin bölunməsi prinsipinə əsaslanır" (12-ci maddənin II hissə-si) və s.

Xəzərin hüquqi statusu — Xəzər dənizi dünyanın ən böyük qapalı su hövzəsi hesab olunur. Xəzər dənizinin strateji önəmini artıran amillər onun zəngin karbohidrogen ehtiyatlarına malik olmasıdır. Uzun illərdir 5 Xəzəryanı dövlət - Azərbaycan, Qazaxıstan, Türkmənistan, İran və Rusiya dənizin hüquqi statusunu müəyyən edə bilmirlər. Əsas mübahisə dənizin milli sektorlara bölünmə prinsipinin razılaşdırılmamasıdır. Keçmişdə Xəzər dənizi SSRİ və İranın daxili su hövzəsi hesab olunurdu. Beynəlxalq hüquq doktrinası da SSRİ - İran razılaşmasını qəbul edirdi. Bu müqavilələr 1921-ci il fevralın 26-da və 1940-cı il martın 25-də imzalanan "SSRİ və İran arasında ticarət və dənizçilik haqda müqavilə" hesab olunur. Bu gün Xəzərin yekun statusu hələ müəyyən olunmadığı üçün 1921 və 1940-cı illər müqavilələri hələ də qüvvəsini itirməyib. 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılması və sahil dövlətlərinin sayının 2-dən 5-ə qədər artması ilə Xəzərin hüquq statusu məsələsi yeni mərhələyə qədəm qoydu. 2018-ci il 12 avqust tarixində Qazaxıstan Respublikasının Aktau şəhərində dəniz sahili dövlətlərinin ölkə başçılarının növbəti zirvə görüşündə Xəzərin hüquqi statusu məsələsi həll edildi.

İnsanın konstitusiya-hüquqi statusu — konstitusiya ilə təmin edilmiş hüquq və azadlıqların, habelə müəyyən edilmiş öhdəliklərin məcmusu. Müasir demokratik ölkələrdə bir şəxsin konstitusiya vəziyyətinin əsas prinsipləri bunlardır: insan hüquq və azadlıqlarının toxunulmazlığı, insan hüquq və azadlıqlarının həyata keçirilməsində azadlığı, təmin edilmiş hüquq və azadlıqları, bərabərlik, birlik və insan hüquqları, azadlıq və vəzifələrin qarşılıqlı əlaqəsi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == А. Я. Сухарев, В. Е. Крутских, А.Я. Сухарева. Конституционно-правовой статус человека // Большой юридический словарь. — Инфра-М. М. 2003.

Xəzər Dənizinin Hüquqi Statusu Haqqında Konvensiya — Aktau şəhərində Xəzəryanı ölkələrin V sammitində, Azərbaycan, İran, Qazaxıstan, Rusiya və Türkmənistan prezidentləri Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqqında imzaladığı müqavilə. Müqavilə, tərəflərə resursları bölüşdürmək üçün yol xəritəsi müəyyənləşdirmək və digər qüvvələrin orada hərbi birlik yaradılmasına mane olmaq imkanı verir.

Hindistandа etnik, dil, din amilləri bir-birinin daxilinə elə nüfuz edib ki, əksər hallarda etno-mədəni proseslərdə bu faktorlar ayrı təsnifatlaşdırılmır. Dil, dialekt, ləhcə, şivələrin sayına görə, Hindistan dünyanın ən zəngin ölkələrindən biridir. Hindistanda əhаlinin 73,4 %-i hindi, 24,5 %-i drаvid, 0,7 %-i Tibеt-Birmа dillərində dаnışır. Ölkənin şimalında və mərkəzi hissələrində əhalinin əksəriyyəti hind-ari dil ailəsinə, cənubda, cənub-şərqdə isə dravid dil ailəsinə mənsubdur. == Hindistanda rəsmi statuslu dillər == Hindistan Konstitusiyasında hər hansı bir dil “milli dil” statusu daşımır, lakin burada rəsmi dil devanaqari əlifbası ilə hindi dili və ingilis dili sayılır. Bu ölkədə 28 ştatın hər birində hindi dili (bəzilərində ingilis dili də) ilə yanaşı, yerli bir və ya iki dil rəsmi dil statusu daşıyır. Bundan başqa, dövlətin rəsmən tаnıdığı milli dillərdən (Konstitusiyanın 8-ci bölməsi) 13-ü hind-аri dillərinə, 3-ü drаvid dillərinə, 1-i Tibеt dillərinə və s. аiddir. Hindistan Konstitusiyasının tanıdığı 22 milli dili (national languages) və dörd milli regional dil (state languages) təsnifatlaşdırılmışdır. Milli dillər aşağıdakılardır: assam (Assam), benqali (Qərbi Benqal və Tripura), bodo (Assam), doqri (Cammu və Kəşmir), qondi (Çattisqarh, Madha-Pradeş, Orissa, Andha-Pradeş ştatlarında yaşayan qondi tayfasının dili), qucarati (Qucarat ştatı, Dadra və Naqar Haveli, Daman və Diu ittifaq əraziləri), kannada (Karnataka), kəşmiri (Cammu-Kəşmir), konkani (Qoa), malayalam (Kerala, Lakşadvir, Pondişeri), maythili (Bihar), manipuri (Manipur), marathi (Maharaştra), nepali (Siqqim), oriya (Orissa), pencabi (Çandiqarh, Delhi, Haryana), santali (Carkhand, Bihar, Orissa, Çattisqarh ştatlarında yaşayan santal xalqı), sinhi (sinhi icması), tamili (Tamilnad və Pondişeri), teluqu (Andhra Pradeş), urdu (Cammu və Kəşmir, Andhra Pradeş, Delhi, Uttar Pradeş), sanskrit.

Qaçqınların Statusuna dair BMT Konvensiyası (ing. Convention Relating to the Status of Refugees) — 28 iyul 1951-ci ildə Cenevrədə BMT Baş Assambleyasının 14 dekabr 1950-ci il tarixli 429 (V) saylı qətnaməsinə uyğun olaraq çağırılmış səlahiyyətli nümayəndələrin konfransı ilə qəbul edilmiş konvensiya (beynəlxalq müqavilə). 22 aprel 1954-cü ildə qüvvəyə minmişdir. Konvensiya “qaçqın” anlayışını müəyyənləşdirir və qaçqın statusunun verilməsinin ümumi əsaslarını müəyyənləşdirir. Konvensiya qaçqınlara qarşı hər hansı bir ayrı-seçkiliyi qadağan edir. Qaçqınlar, hüquqlarının bir hissəsini qəbul etdikləri ölkənin vətəndaşları ilə bərabər, digərlərini isə əcnəbilərlə eyni şərtlərdə istifadə edirlər. Konvensiya, milli təhlükəsizlik maraqları naminə qaçqınların qovulmasına icazə verir, lakin təqib olunmaq qorxusu ilə qaçdıqları dövlətə qayıtmasını qadağan edir. 2015-ci ilin aprel ayından etibarən Konvensiyaya 193 BMT üzvündən 145 dövlət qatılır. Rusiya 1967-ci il Konvensiyasına və Protokoluna Rusiya Federasiyası Ali Sovetinin 13 noyabr 1992-ci il tarixli qərarı ilə qatıldı. == Tarixi == === Arxa plan === Qaçqınlar problemi Avropada Osmanlı, Avstriya-Macarıstan və Rusiya imperiyalarının süqutu, ərazi dəyişikliyi, soyqırımı hadisələri və nəticədə kütləvi kütlə hərəkatları ilə müşayiət olunan Birinci Dünya Müharibəsi kontekstində kəskinləşdi.

Qaçqınların statusuna dair konvensiya- 1951-ci il tarixli Qaçqınların Konvensiyası və ya 28 İyul 1951-ci il tarixli Cenevrə Konvensiyası olaraq da bilinən Qaçqınların Statusuna dair Konvensiya, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qaçqının kim olduğunu müəyyənləşdirən və sığınacaq verilən şəxslərin hüquqlarını və sığınacaq verən ölkələrin vəzifələrini müəyyənləşdirən çoxtərəfli bir müqaviləsidir. Konvensiya, müharibə cinayətkarları kimi hansının qaçqın kimi seçilmədiyini də müəyyənləşdirir. Konvensiya, həmçinin konvensiyaya əsasən verilmiş qaçqın səyahət sənədləri sahibləri üçün bəzi vizasız səyahətləri də təmin edir. Qaçqın Konvensiyası, 1948-ci il tarixli Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin, hər bir insanı təqiblərdən qurtulmaq üçün digər ölkələrdə sığınacaq axtarmaq və bu sığınacaqdan istifadə etmək hüququnu tanıyan 14-cü maddəsinə əsaslanır. Qaçqın Konvensiyada nəzərdə tutulanlara əlavə olaraq dövlət tərəfindən qaçqınlar üçün nəzərdə tutulan hüquq və imtiyazlardan da istifadə edə bilər. Konvensiyanın qaçqınlar üçün yaratdığı hüquqlar öz hüquqi qüvvəsini saxlamaqdadır. Bəziləri 21-ci əsrin qaçqın münasibətlərinin mürəkkəb təbiətinin, milli dövlətin, əhali yerdəyişməsinin, ətrafmühit mühacirəti və müasir müharibənin inkişaf etməkdə olan təbiətini tanıyan yeni bir müqavilə tələb etdiyini iddia edirdilər. Buna baxmayaraq, geri qaytarılmamaq prinsipi (Maddə 33) kimi fikirlər bu gün də 1951-ci il tarixli Konvensiyanın mənbəyidir. == Tarix == Konvensiya 28 iyul 1951-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının xüsusi konfransında təsdiqləndi və 22 aprel 1954-cü ildə qüvvəyə mindi. Başlanğıcda Konvensiya 1 yanvar 1951-ci ilədək (II Dünya Müharibəsindən sonra) Avropa qaçqınlarını qorumaqla məhdudlaşdı, lakin dövlətlər Konvensiyadan irəli gələn müddəaların başqa yerlərdən gələn qaçqınlara da şamil edilə biləcəyini də bildirdilər.

Statut (qədim lat. statutum — qərar) — çoxmənalı termin. Statut (orta əsrlər) — orta əsrlərdə ayrı-ayrı şəhərlərin , korporasiyaların və nəsillərin hüquqi vəziyyətini müəyyənləşdirən hüquqi sənəd. Statut (anqlosakson hüquqi) — anqlo-sakson hüquq sistemində vacib əhəmiyyətli hüquqi akt. Statut (təşkilatın nizamnaməsi)| — təşkilatın təşkilini və fəaliyyətini tənzimləyən hüquqi sənəd. Ordenin statutu — ordenin təsviri, təltif qaydaları və istifadə qaydaları. Statut (təsvir) — təsvir xarakterli hüquqi akt. Statut (orqanik statut) — XIX əsrdə bəzi ölkələrdə konstitusiya aktının qəbul edilmiş adları.

Мюллер, Filipp Lüdviq Statius Müller (alm. Philipp Ludwig Statius Müller‎, 25 aprel 1725 – 5 yanvar 1776, Erlangen, Mərkəzi Frankoniya) — Alman teoloqu və zooloqu. == İşləri == De Zeedemeester der kerkelyken. Fongerlo, Amsterdam 1750. De traanen eenes volks, over het verlies van een eminent Opper-Hoofd. Leeuwarden 1751. Die rechtmäßige Freude über die Wohlthaten Gottes das Jenaische Universitäts-Jubilär betr. Jena 1758. Dissertationis de justo probabilitatis valore et usu sectio teria. Erlangen 1758.

Мюллер, Filipp Lüdviq Statius Müller (alm. Philipp Ludwig Statius Müller‎, 25 aprel 1725 – 5 yanvar 1776, Erlangen, Mərkəzi Frankoniya) — Alman teoloqu və zooloqu. == İşləri == De Zeedemeester der kerkelyken. Fongerlo, Amsterdam 1750. De traanen eenes volks, over het verlies van een eminent Opper-Hoofd. Leeuwarden 1751. Die rechtmäßige Freude über die Wohlthaten Gottes das Jenaische Universitäts-Jubilär betr. Jena 1758. Dissertationis de justo probabilitatis valore et usu sectio teria. Erlangen 1758.

ABŞ Ordusu Hərbi Tarix Mərkəzi (HTM; ing. United States Army Center of Military History) — Birləşmiş Ştatlar Ordusunun Təlim və Doktrina Komandanlığının tərkibində olan idarə. Heraldika İnstitutu Ordu Katibinin İnzibati Köməkçi Ofisinin tərkibindədir. Mərkəz Birləşmiş Ştatlar Ordusunda tarixin və hərbi qeydlərin düzgün istifadəsinə cavabdehdir. Ənənəvi olaraq, bu missiya həm sülh, həm də müharibə dövründə ordunun rəsmi tarixini qeyd etmək, eyni zamanda ordu heyətinə tarixi məsələlərdə məsləhət vermək demək idi. HTM Ordu Tarixi Proqramına rəhbərlik edən qabaqcıl təşkilatdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == U.S. Army History CMH Online Bookshelves History of "History" in the U.S. Army Publications of the United States Army Center of Military History Army Historical Program(by fiscal year) Oral History: Techniques and Procedures The U.S. Army Art and Photo Collection Army History (a professional bulletin) Organizational History == Xarici keçidlər == history.army.mil — ABŞ Ordusu Hərbi Tarix Mərkəzinin rəsmi saytı Gough, Terrence J. "The U.S. Army Center of Military History: A Brief History". United States Department of the Army.

Enlibarmaq çay xərçəngi (lat. Astacus astacus) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin ali xərçənglər sinfinin onayaqlılar dəstəsinin çay xərçəngləri fəsiləsinin çay xərçəngi cinsinə aid heyvan növü. Enlibarmaq çay xərçənginin bədəni iki hissədən ibarətdir. Onlar baş-döş və qarıncıq adlanır. Çay xərçənginin tənəffüs orqanları yerimə ayaqlarının dibindəki qəlsəmələrdir. Çünki onların baş döş hissəsi secilmədiyi üçün baş-döş və qarıncıqdan ibarətdir. Ayrıcinslidirlər. Ürək beşbucaqlıdır, baş-döş hissənin bel tərəfində yerləşir. Açıq qan-damar sistemi vardır. Bütün Avropa qitəsində şirin sularda yayılmışdır.

Çay xərçəngi (lat. Astacus) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin ali xərçənglər sinfinin onayaqlılar dəstəsinin çay xərçəngləri fəsiləsinə aid heyvan cinsi. == Təsviri == Baş-döş uzunsov-yumurtavari formalıdır. Rostrum nisbətən uzun olub, ucu itidir. Baş-döş zirehində qövsvari şırım aydın görünür, onun qabarıq hissəsi arxaya yönəlmişdir. Həmin şırımdan arxaya 2 dərin olmayan qəlsəmə-ürək şırımları ayrılır. Dişi fərdlərdə ilk 3 cüt ətraflar qısqaclıdır. Birinci cüt ətrafların qısqacı daha iri və kütləlidir. == Yayılması == Cinsin nümayəndələri bütün dünyada şor və sirin sularda geniş yayılmışdır. Su anbarlarında, çaylarda, göllərdə və nohurlarda yaşaya bilirlər.

Stator (ing. stator, lat. sto-dayanıram) — elektrik maşınının tərpənməz hissəsi; maqnit keçiricisi və daşıyıcısı konstruksiya funksiyasını yerinə yetirir. Stator nüvədən və gövdədən ibarətdir. Dəyişən cərəyan maşınlarında nüvə üzərinə izolyasiya lakı çəkilmiş elektrotexniki polad vərəqlərdən (0.35–0.5 mm qalınlığında) yığılır. Nüvənin yuvalarında Stator dolağı yerləşdirilir. Dövri cərəyanlardan mühafizə üçün Stator dolağının naqilləri bir neçə paralel birləşdirilmiş məftildən ibarət olur.

Tərtus (ərəb. طرطوس‎) — Suriyada şəhər, eyniadlı mühafəzə, məntəqə və nahiyənin inzibati mərkəzi. 2004–cü il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 25.480 ailədə 59.157 nəfəri kişilər və 56.612 nəfəri qadınlar olmaqla cəmi 115.769 nəfərdir.

Adi şəmayı (lat. Alburnus alburnus) — Çəkiyəbənzərlər dəstəsinə, Şəmayılar cinsinə daxil olan növ. == Təsviri == Qarışıq rəngə sahibdir — beli tünd, boz-mavidən zeytuni yaşıla qədər, qarnı və ətrafları gümüşü. Bel və quyruq üzgəcləri tünd, digərləri isə sarı və ya qırmızımtıl olur. 20 sm uzunluğa (ortalama 12–15 sm, ən böyüyü 25 sm) və 60 q çəkiyə sahib olur. Bununla belə 80–100 çəkiyə sahib nümunələrinə də rast gəlinir. Ən sevimli qidası milçək tırtıllarıdır. == Yayılması == Adi şəmayılar Azov, Baltik, Qara, Xəzər (şimal hissəsinə aid hövzədə) və Ağ dəniz (qərb avkatoriyasında) sularında müşahidə edilirlər. == Həyat tərzi == Çaylarda, göllərdə, su anbarlarında və nisbətən duzlu olan çay mənsəblərində yayılırlar. Sürü halında yaşayırlar və əsasən suyun üst hissələrini üstün tuturlar.

Taiti ziyilli kloun balığı (lat. Antennarius striatus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin tilovlukimilər dəstəsinin ziyilli kloun balıqları fəsiləsinin ziyilli kloun balığı cinsinə aid heyvan növü.

Uzunbarmaq çay xərçəngi (lat. Astacus leptodactylus) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin ali xərçənglər sinfinin onayaqlılar dəstəsinin çay xərçəngləri fəsiləsinin çay xərçəngi cinsinə aid heyvan növü. == Təsviri == Çay xərçənginin silindrvari baş-döşü 5 baş və 8 döş buğumundan ibarətdir. Ön antenalar 2 qamçılı və bığyanı pulcuqludur. Başın ön hissəsində 2 buğumdan ibarət saplaqlı, fasetli gözlər yerləşir. Rostrum iti ucluqla qurtarır. Döşün 8 heteronom buğumu başla hərəkətsiz birləşib ümumi xitin zirehlə (karapaks) örtülüb baş-döşü əmələ gətirmişdir. Qarın yaxşı inkişaf etmişdir və baş-döşün altına bükülmür. Zireh hamar və ya qırışıqlı, qabarıqlı ola bilər. Çay xərçəngində oynaqlı ətrafların ümumi sayı 19 cütə çatır.

Canadanthus (lat. Canadanthus) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Canadanthus modestus === Sinonim === Aster major (Hook.) Porter Aster modestus Lindl. basónimo Aster modestus var. major (Hook.) Muenscher Weberaster modestus (Lindl.) Á.Löve & D.Löve Aster majus (Hook.) Porter Aster mutatus Torr. & A.Gray Aster sayianus Nutt. Aster unalaschkensis var. major Hook. Weberaster modestus (Lindl.) Á.Löve & D.Löve Aster subgen.

Euonymus alatus (lat. Euonymus alatus) — bitkilər aləminin celastrales dəstəsinin celastraceae fəsiləsinin gərməşov cinsinə aid bitki növü.

Qara qu (lat. Cygnus atratus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinin qu cinsinə aid heyvan növü.

Stata(ümumi təyinatlı statistik proqram təminatı paketi; 1985-ci ildə StataCorp şirkəti tərəfindən yaradılıb. Bütün dünyada bir çox biznes qurumları və elmi müəssisələr bu proqramdan geniş istifadə edir. İstifadəçilərinin əksəriyyəti müxtəlif tədqiqat sahələrində, xüsusilə, iqtisadiyyat, sosiologiya, politologiya, biotəbabət və epidemiologiya sahələrində çalışır. Stata verilənlərin idarəolunması, statistik təhlil, qrafika, modelləşdirmə və proqramlaşdırma imkanlarına malikdir. Stata adı ingilis dilindəki statistics və data sözlərindən yaranıb. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 812 s.

Zolaqlı siçanaoxşar (lat. Colius striatus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin siçanaoxşarkimilər dəstəsinin siçanaoxşarlar fəsiləsinin siçanaoxşar cinsinə aid heyvan növü.

Fatuş (ərəb. فتوش‎: həmçinin fəttuş, fətuş, və fattuş) — Levant mətbəxində çörək salat. Qızarmış və ya qovrulmuş pita çörəyi (Xubz Ərəbi) ilə birlikdə yarpaqlı tərəvəz və digər tərəvəzlərin qarışıqından hazırlanır..

Şanus (fr. Chanousse, oks. Chanossa) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Alplar. Kommunanın dairəsi — Qap. Rozan kantonuna daxildir. INSEE kodu — 05033. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 48 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 27 nəfər (15-64 yaş) arasında 19 nəfər iqtisadi fəal, 8 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 70.4%, 1999-cu ildə 60.9%). Fəal 19 nəfərdən 17 nəfər (8 kişi və 9 qadın) çalışdı, 2 qadın işsizdi.