Lüğətlərdə axtarış.

Torizm (ing. Toryism) — klassik mühafizəkarlığın ingilis versiyası olan siyasi fəlsəfə. Siyasi sahədə torizm, Üç Krallığın Müharibəsi dövründəki cəngavərlərin hərəkətindən qaynaqlanır. Bu siyasi fəlsəfə, İngiltərənin siyasi həyatında, eləcə də Birlik ölkələrinin, xüsusən də Kanadanın bəzi yerlərində görkəmli bir yerə sahibdir. Tarixən, Amerika İnqilab Müharibəsi zamanı on üç müstəmləkənin ayrılmasına qarşı çıxan İngilis Amerikasının sadiqləri də keçmiş Britaniya İmperiyası içərisində bu fəlsəfənin nümayəndələri idilər. Torizm, "Tanrı, Kral və Ölkə" sözləri ilə ifadə edildi . Torilər monarxizmin tərəfdarlarıdır, İngiltərə Kilsəsi ortodoksallığının dini irsinin daşıyıcılarıdır və eyni zamanda viqlərin fraksiyasının liberalizminə qarşı çıxırlar. İdxal olunan taxıllara vəzifə qoyan Qarğıdalı Qanunları (1815-1846) sayəsində torilərin əksəriyyəti iqtisadi sabitliyi, özünütəmin etməyi və kənd təsərrüfatı işçiləri üçün daha yüksək maaşları təmin edən proteksionist aqrarizmi dəstəklədi.

Torium (Th) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 90-cı element. 1882-ci ildə Y.Y.Berselius ona Norveçdən göndərilmiş nadir mineralda yeni elementin birləşməsini aşkar edir. O, bu elementi qədim skandinav Allah – ildırım saçan Tora şərəfinə torium adlandırır. Doğrudur Berselius bu adı hələ 1815-ci ildə toriumu İsveçdən olan digər mineralda səhv olaraq “kəşf edərkən” düşünmüşdü. Bu, o nadir hadisə idi ki, tədqiqatçının özü guya onun aşkar etdiyi elementi “bağladı”. “Bağlama” 1825-ci ildə baş verdi, o vaxt məlum oldu ki, əvvəllər Berselius ittrium fosfatı analiz edibmiş. Yeni mineralı isə torit adlandırdılar, bu, torium slikat idi.

Toyizm – 1990-cı ildə Hollandiyanın Emmen şəhərində yaradılan incəsənət hərəkatı Bu söz oynaq xüsusiyyətli incəsənət əsərlərini və onların təməlindəki fəlsəfəni simvolizə edir. "Izm" suffiksi həm incəsənət, həm də din aləmində hərəkət və ya hərəkat mənasını kəsb edir. Bununla belə Toyizm-oyunu ciddi sual olaraq, müasir dövrdə yeni tənqidi və hissiyatlı növün perspektivliyini göstərir. Toyizm sözu 1990-cı ildə Toyist Deco tərəfindən düzəldilən "kompüter hörümçəyinin qaçışı" qrafik işindən sonra yarandı. Məhz bu əsər doxsanıncı illərin əvvəllərində bu incəsənət tərzini dəbə saldı. Lakin bu tərzin manifestə düşməsinə sonradan iki il lazım oldu. 5 sentyabr 1992-ci ildə Emmenli rəssam və musiqiçi Deco (təxəllüs) "ana" adlı manifestin yazaraq "toyizm" tamaşaçılarına təqdim etdi. Toyizmi iki müxtəlif dövrə bölmək olar 1992-ci ildən 2000-ci və 2002-ci ildən indiki vaxtadək . Bundan bir neçə ay sonra daha iki aktyor manifest yazma cərəyanına qoşuldu. İlkin mərhələdə sujetin əsasına sürrealist tərpənməyən ikonalar, rəsmlər (kompüter, kosmik məkik və məxmər ayılar) hazırlanırdı.

Turizm (fransız sözü olub, gəzinti, səfər deməkdir) — fəal istirahətin geniş yayılmış və ən kütləvi növüdür. 1954-cü ildə BMT-nin yığıncağında "Turizm" sözü müzakirə olunmuş, onun beynəlxalq mahiyyəti, kulturoloji və sosial-iqtisadi əhəmiyyəti müəyyənləşdirilmişdir. Hər il minlərlə insan səyahət həvəskarları sırasına qoşulur və getdikcə turizm daha geniş vüsət alır. Turizm son 20–25 ildə insanların vərdiş etdikləri həyati təlabatdır. Turizm xidmətlərinin və turist tələbatlı malların reallaşdırılması ilə məşğul olan istehsal, ticarət və nəqliyyat müəssisələrinin məcmusu turizm sənayesini yaranır Bura mehmanxanalar, iaşə obyektləri, sənaye və ekskursiya büroları aiddir. Turist — ölkə daxilində, yaxud xaricində müxtəlif məqsədlər üçün 24 saatdan 6 aya qədər müddətə səfər edən şəxsdir. Tur– konkret müddətdə konkret marşrut üzrə fərdi və ya qrup halında səfərdən ibarət olan turizm məhsulunun vauçer şəklində satılan formasıdır. Turizm məhsulu isə turistlərə göstərilən xidmətlər kompleksidir. Son onilliklər ərzində insanların həyat şəraiti yaxşılığa doğru xeyli dəyişilmişdir. Bununla yanaşı, mədəni inkişafın kölgəli tərəfləri də özünü büruzə verməyə başlamışdır.

Albaniyada turizm — zəif inkişaf etmişdir. Ancaq kifayət qədər yüksək inkişaf tempinə malikdir. İllik turist axını cəmi 60–80 min nəfərdir. Əsas turizm mərkəzləri Albaniyanın cənub-qərbindəki Saranda kurortu, Vlyoradan Adriatik sahili boyunca Sarandayadək uzanan Güllü sahil, Durres rayonundakı çimərliklərdir. Girokastra, Kruya, Bərat şəhərlərində orta əsrlərə aid qəsr və qalalar vardır. Albaniya Milli Statistika İnstitutunun 2009-cu ilə olan məlumatına görə ölkədə 5888 nömrə və 11 932 yataq yerinə malik 369 otel mövcuddur. 2009-cu ildə ölkəni 1,5 milyon xarici turist ziyarət etmiş, onlardan təxminən 236 mini otellərdə qalmışdır. Albaniyada turistləri Qədim Yunanıstan və Roma, eləcə də Osmanlı İmperiyası dövrünün zəngin tarixi abidələri, Soyuq müharibə illərinin artefaktları, təmiz çimərlikləri, dağ cığırları, alban mətbəxi cəlb edir. ABŞ-nin onlayn nəşri olan "Huffington Post" 2013-cü ildə Albaniyaya səfər etməyin 10 səbəbini göstərmişdir. Son zamanlar Albaniyanı "Aralıq dənizinin yeni sevgisi", "Avropanın sonuncu sirri" adlandırırlar.

Alternativ turizm — istifadə edilən təchizat vasitələri, təşkilatçılıq və insan resurslarına görə kütləvi turizmdın fərqlənən turist məhsulları və fərdi turist xidmətlərini nəzərdə tutur. Bu termini bəzən "fərqli" və ya "başqa turizm", "ağıllı" və ya "məqsədli turizm", "anti-turizm" və ya "iştirakçı turizm" terminlərinin əvəzinə "dəbdə olan" sözləri ilə də ifadə edirlər. == Formaları == "Alternativ turizm" termini fəal turizm konsepti ilə tədqiqatçı və qarşılaşma səyahətlərini və hətta əqidə turizmi konseptini əhatə etməyə çalışır. Aşağıdakı siyahılarda alternativ turizmin bəzi növləri sadalanmağa çalışılıb.

Antaraktidada turizm 1960-cı illərdən sonra başlamış və dəniz səyahəti formasında olmuşdur. 60-cı illərin sonunda buraya şəxsi yaxta ilə səyahətdə əlavə olunmuş. Hava uçuşları isə 1970-ci illərdən Avstraliyadan və Yeni Zellandiyadan ekskursiya formasında həyata keşirilmişdir. Ümumən Antaraktidaya turizm mövsümü yayda, noyabrda başalayıb martda bitir. 1999/2000-ci il mövsümündə Antaraktidaya 14762 turist səfər etmişdir. Bunların əksəriyyəti dəniz səfəri (kuriz) formasında olmuşdur. 2009/2010 illərdə isə 40 min turist qeydə alınıb. == Antarktidaya səfər == Antarktidaya səfərlər Antarktika haqqında konvensiyasının qərarına əsasən turizm şirkətlərinin buna icazəsi olan halda mümkündür Dəniz səfərləri zamanı materikin sahilinə Zodiac Marine & Pool şirkətinin qayıqları ilə və vertolyotlar ilə enişlər həyata keçirilir. Təsadüfü hallarda bəzi turların proqramına alpinizm, xizəklə sürüşmə və Cənub qütbünə səfərlər əlavə edilir.. == Dəniz səyahətləri == İlk dəfə 1920-ci ildə, Folklend adalarına məxsus poçt gəmisi Cənubi Şetland adalarına və Cənubi Orkney adaları səfər zamanı bir-neçə turist pul ödəmək müqabilində göyərtəyə götürmüş.

Ermənistanda turizm ― ölkəyə gələn turistlərin sayı hər il dəyişir. Ən çox Rusiya, Avropa ölkələri, ABŞ və İrandan turistlər gəlir. Nisbətən kiçik ölçülü olmasına baxmayaraq, Ermənistanın dört UNESCO Ümumdünya irsi ərazisi var. Daxili və xarici problemləri olmağına baxmayaraq, ölkəyə gələn turistlərin sayı 2007-dən bu vaxta qədər artmaqdadır. 2018-ci ildə 1,6 milyondan çox turist ölkəyə axın etmişdir. Turistlərin çox hissəsi ölkənin paytaxtı olan İrəvana səyahət edirlər. == Tarixi == === 2015-ci ildən bəri === 2019-cu il hesabatına görə, Ermənistanda otellərin qiymətinin normal olması, onu dünyadakı ən yaxşı sərfəli otelləri olaraq 7-ci sırada qərarlaşdırır. Həmçinin CNN kanalı, Ermənistanın paytaxtı İrəvanı ən gözəl 20 Avropa şəhərindən biri olaraq seçdi. === 2000–2015 === 2000-ci ildən sonra, Erməni turizmi üçün yeni dövr başladı. Rusiya, ABŞ, Liviya, Fransa və digər xarici ölkələrdən Ermənilər öz vətənlərinə gəlməyə başladı.

Etnik turizm — qohumları görmək, özlərinin və ya valideynlərinin doğulduğu ərazilərə əcdadlarının vətəni ilə tanış olmaq məqsədiə səyahət etməklə, etnomədəni turizmi (müstəqil dövlətə və inzibati idarəetmə formasına malik olmayan azsaylı xalqların yaşadığl ərazilərə təşkil edilən səyahət) də əhatə edir. Etnik turizm dünyanın bir çox ölkələrində iqtisadi inkişaf və mədəni qorunma strategiyası kimi geniş şəkildə qəbul edilərək təşviq olunur.

Gürcüstanda turizm — Gürcüstan iqtisadiyyatının əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir. Beynəlxalq turizm tez inkişaf edən sahədir. 2016-cı ildə turizm sektoru ölkənin Ümumi Daxili Məhsulun 7,3 %-ini təşkil edirdi. 2015-ci ildə isə bu göstərici yalnız 6,6 %-ə bərabər olmuşdur. 2016-cı ildə 6,35 milyon xarici turist ölkəni ziyarət etmişdir. Bu göstərici əvvəlki illərə nisbətdə 7,6 % daha çoxdur. Gürcüstan Milli bankının məlumatına görə, 2016-cı ilin birinci üç rübü ərzində turistlər ölkədə təxminən 1,68 milyard dollar xərcləmişlər. Göstərici keçən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 11 % çoxdur. Gürcüstanda xarici turistlərin xərcləri ödəmə balansına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir və təxminən Gürcüstan xidmətlərinin ixracından gələn gəlirlərin 61,4 %-i turizm sahəsinin üzərinə düşür. Xarici turistlər orta hesabla 5,1 gündən bir ölkəyə gəlirlər.

Kanadada turizm — Kanada ərazisindəki turizm bazaları, istirahət mərkəzləri və səyahətlər. == Dövlət siyasəti == Kanada bir çox təkrarolunmaz, nadir cəhətlərinə görə beynəlxalq turizm mərkəzi kimi xarici turistləri özünə cəlb edir. Bu ölkədə turizm müasir tələblərə və istehlakçıların ehtiyaclarına cavab verməklə çoxşaxəlidir. Kanadanın turizm sənayesi çevik, çoxpilləli turizm inzibati-idarəçilik sistemi dövlətin əhəmiyyətli maliyyə dəstəyinə arxalanır. Ona görə də ölkə iqtisadiyyatının həm qabaqcıl, həm də yüksək sərmayə tələb edən əsas sahələrindən birinə çevrilmişdir. Məsələn, 1995-ci il Kanadanın turizm sənayesi üçün olduqca uğurlu olmuşdu. Həmin il əhalisi 25 milyon nəfər olan Kanadaya xaricdən 17 milyon qonaq gəlmişdi. Turizm sənayesində 500 min nəfərdən çox insan çalışır. İllik mənfəət 26 milyard $ təşkil edir, büdcəyə ödənilən vergi 450 milyon $ təşkil edir, bundan 250 milyon $ dövlət xəzinədarlığına, 160 milyon $ əyalət büdcələrinə, 40 milyon $ bələdiyyələrə mədaxil olur. Hökumətin turizm sənayesinə göstərdiyi xüsusi qayğı, həyata keçirdiyi "Kiçik biznesin inkişafı proqramı" çərçivəsində ölkədə turizmin inkişafına himayəsi dövlətin daima diqqət mərkəzindədir.

Kosmik turizm (ing. Space tourism) — əyləncə, elmi-tədqiqat və ya biznes məqsədləri ilə kosmik səyahət. == Tarixi == İlk kosmik turist – amerikalı Denis Tito olmuşdur. Belə ki, D. Tito 2001-ci ildə Rusiyaya məxsus olan "Soyuz TM-32" kosmik gəmisində demək olar ki, 8 sutka qalmışdır. Ümumiyyətlə isə, Beynəlxalq Aeronaftika Federasiyasının verdiyi məlumata görə, bütün bəşər tarixi boyu kosmosda dünyanın 37 ölkəsindən 467 nəfər olmuşdur. Azərbaycanda potensialı olmayan hələ ki, kosmik turizmdir. Çünki bu, yeni bir turizm növüdür və ondan yalnız Rusiya yararlanır. Amerika və Böyük Britaniya bu yöndə işlər görürlər, atmosfer qatından yüksəyə qalxa bilən gəmilərin hazırlanması üzərində iş gedir. Bu gün kosmik turizm təxminən 10 milyon dollara başa gəlir. Amma mütəxəssislər hesablayıblar ki, hardasa 200–250 min dollar civarında xərclə bunu təşkil etmək olar.

Kosovo Respubliksında turizm — Avropanın cənub-şərqində, Balkan yarımadasında, tarixi Kosovo vilayətində yerləşən, qisməm tanınmış dövlət. Serbiya kostutsiyasına görə Kosovo Respublikası onun tərkibinə daxil olan Kosovo və Mestixiya adlı muxtar vilayətdir. Amma Serbiyanın Kososovada hec bir hakimiyyəti yoxdur. Kosovoya gedən beynəlxalq turistlərin əksəriyyəti Albaniya, Almaniya, İtaliya, ABŞ, Böyük Britaniya, Xorvatiya və Avstriyadan gələnlərdir. Turizm hər il ölkəyə gələnlər hesabına artan bir sektordur. Kosovoda turistik sahədə illiryalılar, dardanilər, romalılar, bizanslılar, serblər və osmanlılar dönəminə aid tarixi tikililər, alban mətbəxi, dini ənənələr, adətlər və təbiət mənzələrəri kimi üstünlüklərə sahibdir. Bölgənin bir çox tarixi tikililəri Kosovo müharibəsi zamanı dağıdılmışdır (1998–1999). "New York Times" 2011-ci ildə Kosovonu ziyarət ediləsi 34 ölkə siyahısına daxil etmişdir. Elə həmin ildəcə Kosovo Skyscanner sistemində dünya turizminin inkişafı ilə əlaqədar 40-cı yerə qədər qalXmışdır. == Statistika == Kosovo Respublikası statistika agentliyi ölkəni ziyatət etmiş turistlərin 2008-cildən siyahısını açıqlamışdır.

Macarıstanda turizm özünün tarixi abidələri seçilir. Macarıstan 2002-ci ilə hörə dünyanın ənənəvi turizm ölkələri siyahısına daxil edilmişdir. 2004 və 2005-ci illər ərzində ölkəyə gələn turistlərin sayında 7 % artım olmuşdur. Ölkəyə gələn turistlərin 98 % Avropa ölkələrindən gələnlər təşkil edir. Onlar arasında Avstriya, Almaniya və Slovakiya kimi ölkələrdən gələnlər üstünlük təşkil edir. Turizm mövsümü apreldən oktyabra qədər davam edir. İyul-avqust ayları turistik aktivliyin pik dönəmidir. Macarıstanda turistlərin ən çox maraq göstərdikləri şəhər Budapeştdir. == Budapeştdə turizm == Budapeşt XX əsrin 90-cı illərində Mərkəzi Avropada turistlər arasında ən məşhur şəhər olmuşdur. Şəhərin görməli yerlərindən biri Buda qəsridir.

Monteneqroda turizm — iqtisadiyyatın sürətlə inkişaf edən aparıcı sektorlarından biridir 2009-cu ildə turizm mənfəəti 2007-ci illə müqayisədə 39% artaraq 480 milyon avroya (2007) qarşı 569 milyon avro (2009) təşkil etmişdir. Adriatik sahili 295 km təşkil edir, bunun 72 kilometri çimərliklərdir. 2012-ci il üçün turistlər arasında ən populyar şəhərlər: Budva (692.000 turist) Herseq Novi (229.000) Bar (156.000) Ulsin (125.000) Kotor (56.000) Podqoritsa (53.000) Kotorun köhnə hissəsi və Durmitor Milli Parkı YUNESKO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. Monteneqronun sahil xətti 295 km uzunluqdadır. 73 km çimərliyi vardır. Bu çimərliklərin sayı 120-dən çoxdur. Qumdan tutmuş çınqıllara qədər müxtəlif çimərlik üslubları var. Ulsinin sahil xətti 32 km uzunluqdadır. 10-dan çox çimərliyi var. Ada Boyana çay adasıdır.

Tarixi-mədəni turizm və ya Dərketmə turizmi (türk. Kültür turizmi, ing. Cultural tourism) — Təbii, tarixi-mədəni abidələr, muzey, teatr, ictimai tikililər, xalqların həyatı və adət-ənənəsi ilə tanış olmaq məqsədilə həyata keçirilən turizm fəaliyyətidir. Avropa Birliyi ölkələrini əhatə edən bir tədqiqatın nəticəsində məlum olmuşdur ki, tarixi-mədəni məqsədlərlə səyahət edən turistlərin çoxu yüksək təhsilli və yüksək gəlirli peşə sahibləridir. Məlum olmuşdur ki, yüksək təhsilli turistlərin digər turistlərdən daha çox səfər edirlər. XXI əsrdə mədəni Turallar yaradıcı (kreativ) turların axtarışındadır. ÜTT_nin 2010-cu ildə Santa Fe Adilov şəhərindəki toplantısında belə ifadə edilmişdi:Tarixi-mədəni turizm, səfər edilən yerdəki əhali ilə və onların mədəniyyətləri ilə tanış olmaq, onların adət-ənənələri ilə tanış olmaq və onları öyrənmək üçün həyata keçirilən turizm fəaliyyətidir Mədəni turizm anlayışı ilk dəfə 1980-cı illərdə Avropa Birliyinin mədəni kimliyi və mədəni mirasını ortaya çıxarmaq üçün aparılan araşdırmalarda meydana gəldi. Vaxt getdikcə, Mədəni turizm, beynəlxalq turizm bazarında yeni turist məhsulu kimi satışa çıxarıldı.

Ornitoloji turizm — müxtəlif quş növlərini təbii mühitlərində müşahidə etmək məqsədiylə baş tutan turizm fəaliyyəti. Ekoloji turizmin növlərinə aid olan ornitoloji turizmin inkişafına quşlar haqqındakı sənədli filmlər, teleskop və dürbün kimi avadanlıqların çox baha olmaması, müxtəlif dövlətlərin həvəsləndirici proqramları müsbət təsir göstərir. Ornitoloji turizmdə müşahidə olunan quşlar qəfəsə salına, əhlilləşdirilə, yaxud gəlir əldə etmək məqsədilə quş fermalarında saxlanıla bilməz. Türkiyədə ən çox bu ərazilərdə ornitoloji turizm inkişaf etmişdir: Qızılırmak deltası, Marmara hövzəsi, Meriç hövzəsi, Konya qapalı hövzəsi, Dəclə hövzəsi, Antalya hövzəsi, Burdur qapalı hövzəsi, Yumurtalıq gölü, Manyas quş cənnəti, Şərqi və Qərbi Qaradəniz hövzəsi və s.

Polşa ildən-ilə artan turist sayına görə qlobal turizm bazarında özünəməxsus bir yer tutur. Polşada turizmin ölkə iqtisadiyyatında xüsusi payı var. Polşada ən məşhur turist şəhərlərinə Krakov, Varşava, Qdansk, Vrotslav, Poznan, Şetsin, Lublin, Torun, Zakopan və Osventsimi (tarixi Auşvitz həbs düşərgəsinə görə) misal göstərmək olar. Polşa Ümumdünya Turizm Təşkilatının 2012-ci il sıralamasında ölkəyə gələn turist səfərlərinin sayına görə 17-ci yeri tutmuşdur. Polşa, xüsusi ilə 2004-cü ildə Avropa İttifaqına qoşulduqdan sonra turistlər tərəfindən çox səfər edilən ölkəyə çevrilmişdir. Polşada turistləri cəlb edən onun təbiəti, tarixi yerləri və mədəniyyət tədbirləridir. Bunlar hər il milyonlarla turisti ölkəyə gətirir. Turist İnstitutunun verdiyi məlumata görə, 2006-cı ildə ölkəyə 15.7 milyon turist, 2007-ci ildə 15 milyon turist səfər etmişdir. 2012-ci ildə Polşaya 13.5 milyon turist səfər etmişdir (UEFA Avro 2012 üçün gəlib, axşam Polşada qalmayan turistlər bu statistikaya daxil edilməyib). 2013-cü ildə 15.8 milyon, 2016-cı ildə isə 17.5 milyon turist Polşaya səfər etmişdir.

Kulinariya turizmi (qastronomik turizm) - yeni bir yemək (içki, ədviyyat, şirniyyat və s.) ilə tanış olmaq məqsədilə edilən səyahətləri əhatə edir. Azərbaycan Respublikası "Turizm haqqında" Qanuna görə qastronomik turizm turistlərin səyahət edilən ölkənin (yerin) ənənəvi və (və ya) innovativ kulinariya nümunələri və ərza məhsulları, yerli ərzaq istehsalçıları ilə tanışlığı, kulinariya festivallarında və digər oxşar tədbirlərdə iştirakı ilə müşayiət olunan turizm formasıdır. Kulinariya turizmində turistlərə regionun milli mətbəxi və kulinariya mədəniyyəti ilə tanış olmaları hədəflənir. Burada təkcə yeməyin (içkinin) dadı yox, həm də içərisindəki inqridentlər, fərqli bişirilmə texnikaların da turistlərə tanıdılır. Əlbəttə ki, bu fəaliyyət müxtəlif qidalardan asılı olaraq (qurd, qurbağa, ilan, kərtənkələ, ilbiz və s.) bəzi turistlər üçün iyrənc görünə bilər. Belə olduqda turizm şirkətləri müştəri itirə bilər. Bir çox ölkələr fərqli qidalar üzrə ixtisaslaşmışdır və həmin qida üzrə qastronomik turizmdə aparıcı ölkə sayılır. Məsələn: Fransa şərab, Almaniya pivə, İspaniya panella, Türkiyə çiy köftə üzrə və s.

Qazaxıstanda turizm — 2014-cü il məlumatına görə turizm sahəsi Ümumi Daxili Məhsulun 0,3 % təşkil etmişdir. 2020-ci ildə Qazaxıstan hökuməti bu rəqəmi 3 % artırmağı planlaşdırır. 2000-cu il məlumatına görə ölkəyə 1,47 mln xarici turist gəlmişdir. Bu rəqəm 2012-ci ildə 4,81 milyona çatdırılmışdır. Bu isə ölkəni bu göstəricilərlə 51-ci yerə çıxartmışdır. Beynəlxalq mətbuatda Qazaxıstanda turizm elədə yaxşı inkişaf etməmiş olaraq göstərilir. Burada pis xidmət və loqistika çətinlikləri vardır. 2013-cü ildən Qazaxıstanda turizm konsepsiyası qəbul edilmişdir. Konsepsiya 2020-ci ilə qədər turizmin inkişaf etdirilməsi planlaşdırılır. Proqramın hədəfi beş turistik klasterin meydana gətirilməsidir: Astana, Almatı, Şərqi Qazaxıstan, Cənubi Qazaxıstan və Qərbi Qazaxıstan.

Qırğızıstanda turizm — çox zəif inkişaf edir. 2000-ci illərin əvvəllərində orta hesabla hər il əsasən keçmiş Sovet İttifaqı ölkələrindən təxminən 450.000 turist ölkəyə gəlirdi. 2018-ci ildə İngilis beqpekinq cəmiyyəti, ölkənin macəranın sirri olan bir ölkə olduğunu bildirərək Qırğızıstanı dünyanın ən yaxşı beşinci macəra səyahət yeri olaraq təyin etdi. İssık-Kul və Tyan-Şan dağları nisbətən populyar turistik yerlərdir. Qırğız mədəniyyəti Monqol ordularının dövründən qalma köçəri ənənələrə əsaslanır. Müasir qırğızlılar əsasən evlərdə və ya binalarda yaşasa da, yaz aylarında yerli insanların bir sürü qoyun, keçi, at və bəzən də yaklar ilə bir yurdda necə yaşadıqlarını müşahidə edə bilərsiniz. Hər ərazidə turistlərə xidmət göstərən bir neçə; daha görünən (və uzaq) olan bəziləri, Narin vilayətindəki, Narın şəhərindən kənarda "daş evi" olan Taş Rabat və İssık-Kul gölünün Karakol şəhəri yaxınlığında Yeddi-Oğuz bölgəsindəki Yeddi-Oğuz ("Yeddi Boğa") vadisində yurd düşərgələri var. Hazırda Qırğızıstanda "ekoloji cəhətdən təmiz" turizmin inkişafı üçün bir sıra işlər görülür. İsveçrənin Helvetas mədəni inkişaf təşkilatı "Şepard həyatı" və "İcma əsalı Turizm" də daxil olmaqla bir neçə belə layihəyə sponsorluq etmişdir. Qırğızıstandakı bir çox turizm şirkəti "eko" nun ölkələrinə gələn bir çox turist üçün çox cəlbedici göründüyünü başa düşür, buna görə də "az təsirli" hadisələri təbliğ etmək üçün heç bir şey etməsələr də, bu sözləri təşkilatlarını izah etmək üçün istifadə edirlər.

Sinqapurda turizm — Sinqapur iqtisadiyyatının əsas sahələrindən biridir. 2013-cü ildə Sinqapura 15,6 mil milyon turist gəlmiş. Bu ölkə əhalisinin 3 qatı deməkdir.. 2010-cu ildə turizm ölkə büdcəsinə 18,8 milyard dollar gəlir gətirmişdir. Ölkədə turizm üzrə məsəllərə Sinqapur turizm birliyi nəzarət edir. (STB; çin. 新加坡旅游局). Turizmin inkişafı məqsədi ilə 1980-ci illərdə ölkənin tarixi və mədəniyyət əhəmiyyətli bölgələrinin (Çaynataun, Kiçik Hindistan) qorunub saxlanılmasına və bərpasına qərar verildi. Sinqapur çayı zibil qalıqlarından təmizləndi, çay ətrafı ərazilər restoran və turistik tikililər üçün satıldı. Ümumən Sinqapur hökuməti 2017-ci il üçün turizmin inkişafına 905 milyon dollar ayrımış.

Biznes turizm — həmçinin korporativ turizm (ing. corporate travel) — müxtəlif şirkətlərin işçiləri üçün işgüzar səfərlərin (işgüzar səfərlərin, ing. leisure travel) təşkili və idarə edilməsini təmin edən turizm sənayesinin sahəsi (rekreasiya turizmi ilə yanaşı, ing. business trips). Korporativ tədbirlər və görüşlər sferası — MICE (ing. Meetings, Incentives, Conferences, Exhibitions) həm də işgüzar turizmlə birbaşa bağlıdır. == Xüsusiyyətləri == Ümumi turizmlə müqayisədə biznes turizmi müxtəlif motivlər və biznes aspektləri tərəfindən qoyulan seçim azadlığına əlavə məhdudiyyətlərlə əhalinin daha kiçik bir hissəsinə çatır. İşgüzar turizm istiqamətləri daha çox biznes məqsədləri üçün əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etdirilmiş ərazilərə çevrilir (şəhərlər, sənaye rayonları və s.). Orta biznes turisti orta turistdən daha zəngindir və daha çox pul xərcləməsi gözlənilir. Biznes turizmi əsas və ikinci dərəcəli fəaliyyət növlərinə bölünə bilər.

Turizm coğrafiyası — sənaye, sosial və mədəni fəaliyyət kimi səyahət və turizmin öyrənilməsidir. Turizm coğrafiyası geniş maraq dairəsini əhatə edir, o cümlədən turizmin ətraf mühitə təsiri, turizm və istirahət iqtisadiyyatlarının coğrafiyaları, turizm sənayesi və idarəetmə problemlərinin cavablandırılması, turizm sosiologiyası və turizmin yerləşdiyi yerlər. Turizm coğrafiyası səyahət və onun yerlərə təsirini öyrənən insan coğrafiyasının bir sahəsidir. Coğrafiya turizmin öyrənilməsi üçün əsasdır, çünki turizm coğrafi xarakter daşıyır. Turizm yerlərdə baş verir, yerlər arasında hərəkət və fəaliyyətləri əhatə edir və yerlər, mənzərələr və insanlar arasında yaranan əlaqələr vasitəsilə həm məkan xüsusiyyətlərinin, həm də şəxsiyyətlərin formalaşdığı bir fəaliyyətdir. Fiziki coğrafiya turizm yerlərinin yaradılmasının əsas fonunu təmin edir və ətraf mühitə təsirlər və narahatlıqlar turizm yerlərinin inkişafının idarə edilməsində nəzərə alınmalı olan əsas məsələlərdir. Müxtəlif narahatlıqlara görə öyrənməyə yanaşmalar fərqli olacaq. Turizmin idarə edilməsinə dair ədəbiyyatın bir çoxu metodologiyada kəmiyyət olaraq qalır və turizmi turist mənşəli yerlərdən, turistik destinasiyalardan, mənşə və təyinat yerləri arasındakı əlaqədən ibarət hesab edir ki, bura nəqliyyat da daxildir. İnsan coğrafiyasındakı son inkişaflar, turizmə nəzəri cəhətdən daha müxtəlif yanaşmalar, o cümlədən turizm sosiologiyası da daxil olmaqla, təcrid olunmuş, müstəsna fəaliyyət kimi turizmdən kənara çıxan və səyahətin gündəlik həyata necə uyğunlaşdığını nəzərə alan mədəni coğrafiya kimi yanaşmalarla nəticələndi.

Turizm naziri — Turizm Naziri turizm, istirahət və ya mədəniyyət sahəsində ixtisaslaşmış dövlət idarəsinin rəhbəridir.