сущ. устар. хызыр: 1. миф. псевдоним пророка Ильяса 2. спаситель, избавитель, благодетель
Tam oxu »[ər.] суш. Хизир (1. Ильяс пайгъамбардин тӀвар; 2. пер. куьмекдиз агакьдайди, хуьдайди).
Tam oxu »yaşıl, yaşıllıq; kömək edən, yardım göstərən; Xıdır//Xızır peyğəmbərin adından yaranmışdır
Tam oxu »...çillənin son həftəsinə deyilir. Bu dövr həm də Xıdır (Xızır, İlyas) Nəbi bayramı adlanır. Bu, yazın gəlməsi ilə bağlı keçirilən mərasimdir. Sözün xız
Tam oxu »...Yavaş-yavaş, alçaqdan, sakit-sakit, yavaşdan, özü üçün. [Araz:] O xımır-xımır, pəsdən oxuyan kim idi? – deyə soruşdu. A.Şaiq. 2. Az-az, azca-azca, tə
Tam oxu »нареч. рах. 1. яваш-яваш, явашдаказ, сакит-сакит, вичи-вичикди; 2. тӀимил-тӀимил, яваш-яваш.
Tam oxu »нареч. 1. тихо, втихомолку (кушать). Xımır-xımır nə yeyirsən? что ты так тихо кушаешь? 2. тихомолком, незаметно, украдкой, тайком, тихонько
Tam oxu »(Borçalı, Hamamlı, Qazax) bax xiza. – Xızarnan yekə ağajdarı çəkellər (Qazax); – Xızarnan taxda da çəkəllər, odun da kəsəllər (Borçalı)
Tam oxu »...varlı mənalarına da rast gəlinir. Get buradan, xınzır oğlu, xınzır. (“Həmzənin Qıratı aparmağı”) (“Həmzə-Teymur”)
Tam oxu »...Laçın, Mingəçevir) kobud. – Xınzıra nə söz (Laçın); – Beyjə bir xınzır adama irasd gəlmişdim, məni laf bezdirdi (Borçalı) III (Qax) dinsiz
Tam oxu »(Cəbrayıl, Zəngilan) kiçik çillənin son həftəsi. – Xıdır girdi qış girdi, xıdır çıxdı qış çıxdı (Zəngilan); – Böyünnən xıdırın iş günü gedir (Cəbrayıl
Tam oxu »yaşıl, yaşıllıq; kömək edən, yardım göstərən; Xıdır//Xızır peyğəmbərin adından yaranmışdır
Tam oxu »-я; м. (араб. vazīr) В некоторых странах Ближнего и Среднего Востока: титул министра, высшего сановника и т.п.; лицо с этим титулом.
Tam oxu »...doğrudan da qoçaq, qolu qüvvətli bir adam idi. Atası keçmişdə gizir olmuşdu. (“Durna teli”) * Gizir Mustafa bəy Qacar öz on iki minlik qoşunu ilə qır
Tam oxu »I сущ. визир: 1. устар. видоискатель (устройство в фотоаппарате для определения границ кадра) 2. воен. деталь прицельного приспособления с узкой щелью
Tam oxu »...помощник 3. воен. прапорщик II прил. прапорщицкий, прапорщичий. Gizir rütbəsi прапорщичий чин, gizir poqonları прапорщицкие погоны 2 сущ. положение и
Tam oxu »...rütbəli inzibati işçi. [Giziroğlu Mustafa bəyin] atası keçmişdə gizir olmuşdu. “Koroğlu”. Vəkildən sonra qlavanın giziri Cəlil bəy çıxdı, bu da çəkil
Tam oxu »zərf Diz üstə, diz-dizi. □ Dizin-dizin sürünmək (süründürmək) – 1) ayaq üstündə dura və ya gedə bilməyib diz üstə sürünmək (süründürmək). Bir ağrı tut
Tam oxu »is. [fars.] Satınalma, alma (mal, şey). □ Xirid eləmək (etmək) – 1) satın almaq, pulla almaq (mal, şey və s.). [Əsgər bəy:] Təbrizdə sən bizə də, özün
Tam oxu »...demirdim. M.Rzaquluzadə. 3. Hörmət, sayğı. Sənin xatirin üçün. O, xatir bilən deyil. □ Xatir saxlamaq – hörmət saxlamaq, sayğı bəsləmək. 4. Xatirinə
Tam oxu »...mənada. [Səlma:] Neçin o indi olsun böylə qafil? Xayır, xayır, oğlum vəfasız deyil. H.Cavid. Xayır! Məhəbbətin gözü kor olur; Onda nə ehtiyat, nə imt
Tam oxu »...hasil olan suvaşqan kütlə. Acıtmalı xəmir. Düşbərə xəmiri. – Xəmir yeyənin fağırı olmaz. (Ata. sözü). [Rəşid:] Xəmir gəldiyinə görə çörəyi yapmaq laz
Tam oxu »...ehtiram, sayğı; şan-şərəf. Xətrini əziz tutmaq. Xətrini istəmək. – Xətir üçün xəstə yatmazlar. (Ata. sözü). ◊ Xətir qoymaq (saxlamaq) – hörmət eləmək
Tam oxu »...kinə. İsitmə (malyariya) müalicəsində qiymətli dərman olan kinə (xinin), Cənubi Amerikanın yerli əhalisi olan inklər tərəfindən tapılmışdır. M.Əfəndi
Tam oxu »is. Abşeron yarımadasında şimaldan əsən şiddətli külək. …Xəzri hardansa buludları qovub gətirmiş, Bakını şiddətli və qısa yağışla sulayandan sonra, bi
Tam oxu »...[Qoşqar:] Soyuqqanlı fikir mübadiləsi olmayan yerdə heç vaxt ümumi işə xeyir dəyməz, yoldaş Əmirli. İ.Hüseynov. Xeyir eləmək – bax xeyir görmək. Eşqi
Tam oxu »...Ağlamaq, inildəmək, yana-yana ağlamaq. [Əhməd:] Həq sənə göndərsin Xızır İlyası; Ağlar, sızlar gördüm nazlı sənəmi. “Aşıq Qərib”. Gilə isə bir müddət
Tam oxu »...(“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanlarımızda aşiqə buta vеrilməsi Xızır tərəfindən еşq şərbətinin içirdilməsi ilə başlayır. İstanbuldan buta alıb gə
Tam oxu »...abi-heyvani bax abi-həyat; abi-həyat bax abi-zindəgani; abi-Xızr Xızır suyu, dirilik suyu; abi-kasni kasni arağı (dərman); abi-kövsər 1) behiştdə bir
Tam oxu »...oynar. M.Müşfiq. Gözəl həyat, gözəl günə; Taleyini qurtarana Xızır dedi; Çox aradı diriliyin bulağını. R.Rza. Dirilik vermək – həyat vermək, ruh verm
Tam oxu »...istеdadı da bəxş еdir. Dastanlarımızda aşiqə buta vеrilməsi Xızır tərəfindən еşq şərbətinin içirdilməsi ilə başlayır. Rəsul yatmışdı, yuxuda gördü k
Tam oxu »