Ərəbcədir, ehtimal ki, qədər (tale) sözü ilə bağlıdır, zül isə “zülfüqar” sözündəki zül ilə eynidir, artikldır
Tam oxu »is. [ər.] Ərəb qəməri təqviminin on birinci ayı. [Əli dayı:] Zilqədə ayının 14-də Müzəffərəddin şah ölüb. P.Makulu.
Tam oxu »(Cəbrayıl, Xanlar) bax cülyə. – Mal-qara cülgədən su içer (Xanlar); – Çovan əlini cülgədə yudu (Cəbrayıl)
Tam oxu »глаг. зарываться, быть зарытым в землю кем-л ◊ qaranlığa (zülmətə) gömülmək раствориться во мраке
Tam oxu »...света. Zülmət çökdü опустился мрак, zülmət çəkildi тьма расступилась, zülmətə qərq olmaq погрузиться во тьму, gecənin zülmətində во тьме ночи, zülmət
Tam oxu »bax mahparə. Qəm alıb könlümü, çəkir zülmətə; Ta gəlməsə o məhparə xəbər ver. Aşıq Ariz.
Tam oxu »...nurlu, çox işıqlı, çox parlaq. Tənha yürür oldu ol səmənbər; Zülmətdə misali-mahi ənvər. Füzuli.
Tam oxu »...yaxşı adamları orada torpağa gömüldü. Ə.Məmmədxanlı. □ Qaranlığa (zülmətə) gömülmək – qaranlığa, zülmətə qərq olmaq, qaranlığa batmaq. Maşının işığı
Tam oxu »fərqlənməyə çalışmamaq, özünə diqqəti cəlb etməmək; qiymətləndirilməmək, dəyər verilməmək.
Tam oxu »müəyyən sahədə ən böyük nailiyyət qazanmaq, əvvəlki nailiyyətləri kölgədə qoymaq.
Tam oxu »несов. 1. bax затмиться; 2. qabağı kəsilmək, qabağı tutulmaq; 3. məc. kölgədə buraxılmaq.
Tam oxu »...gərmək; bir şeyə qarşı cəsarətlə müqavimət göstərmək; 2. üstün gəlmək, kölgədə qoymaq; The charming bride outbraved all Füsunkar gəlin gözəllikdə ham
Tam oxu »...qaralanmaq; 2. məc. əhəmiyyətini itirmək, daha nəzərə çarpmamaq, kölgədə qalmaq.
Tam oxu »MÜTƏZƏLLİL1 ə. alçalan, tənəzzül edən. MÜTƏZƏLLİL2 ə. kölgədə olan // kölgəsi olan, kölgəli.
Tam oxu »сущ. диал. обносок, обноски (поношенная, потрепанная одежда). Kültədə gəzmək ходить в обносках
Tam oxu »...qaldırmaq, daha yüksək qiymət təklif etmək (hərracda); 2. üstün gəlmək, kölgədə qoymaq
Tam oxu »...qabağını kəsmək, qabağını tutmaq, örtmək, pərdələmək, çulğamaq; 2. məc. kölgədə buraxmaq, örtmək, keçmək.
Tam oxu »v 1. məc. kölgədə qoymaq, üstələmək (parıltıda, zənginlikdə və s.); 2. daha çox parıldamaq / parlamaq
Tam oxu »is. bot. Üzərinə günəş işığı düşdükdə açılan, kölgədə isə gülləri bükülən birillik gül bitkisi.
Tam oxu »v 1. kölgə salmaq; tündləşdirmək, tutqunlaşdırmaq; 2. məc. kölgədə qoymaq; daha hörmətli / vacib olmaq; 3. qan qaraltmaq
Tam oxu »(Ordubad) çınqıllıq, xırda daşlıq. – Kələ-külədə əkin olmaz; – Bı yerrər qabaxda kələ-küləydi
Tam oxu »м kapsul (1. pis ton (güllədə, bombada); 2. ağızdan dolan tüfənglərdə piston taxılan göz; 3. şərab şüşəsinin başına taxılan qurquşun başlıq).
Tam oxu »...tutdığ (Lənkəran) II (Təbriz) yaş baramanı qurutmaq üçün qab. – Külmədə barama qurudulla
Tam oxu »KƏF (bişən xörəkdə, mürəbbədə) Mən eti doğrayıb qurtaranda Gülqədəm düyünün kəfini yığırdı (Ə.Vəliyev); KÖPÜK Salmanov mürəbbənin köpüyünü alırdı (Ə.Ə
Tam oxu »...ülgü, paltar fasonu; ◊ все на один покрой hamısı bir biçimdə (bir ülgüdə, bir əndazədə, bir qəlibdə).
Tam oxu »...акъат тавурдавай хъуьтӀуьз юрфар чими ийиз жедач. Ata. sözü yayı kölgədə oturan qışı ocaq axtarar.
Tam oxu »Əfsanəyə görə, zülmətdə olan bir çeşmənin suyu, dirilik suyu. Abi-həyat kimi daim axarsan, Haqqın camalına hərdən baxarsan, Dolana-dolana evlər yıxars
Tam oxu »...eclipsed every other woman O, o qədər gözəl idi ki, başqa qadınları kölgədə qoyurdu
Tam oxu »...cumadə-əl-əvvəl, cumadə-əl-sani, rəcəb, şaban, (ramazan), şəvval, zilqədə, zilhiccə. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...möhkəm. Ürək birdən sıxılar, tunel zülmət gecə tək; Bircə anlıq zülmətə davam gətirməz ürək (X.Rza). DAVAM II is. [ ər. ] Başlanmış işi, söhbəti yarı
Tam oxu »...qış səhəri idi; 2. məc. qəmli, kədərli, cansıxıcı overcast3 v zülmətə / qaranlığa qərq etmək / olmaq; tutqunlaşdırmaq, tutqunlaşmaq; örtmək; Clouds o
Tam oxu »...tək (Aşıq Əhməd); MƏRİFƏT Olmuş vətən qünudə ləyali-cəhalətə; Zülmətə qarşı mərifətim mahtabdır (M.Hadi); NƏZAKƏT Əbdüləli bəy: İnsanın nəzakəti əsil
Tam oxu »...özünü azmış … adamlar kimi ümidsiz və tək hiss etdi. İ.Əfəndiyev. Kosa zülmətdə azmış yolçular kimi hər tərəfə yol axtarır və tapa bilmirdi. S.Rəhimo
Tam oxu »...охваченным: 1) быть объятым, окутанным (пламенем, тьмой и т.п.). Zülmətə (qaranlığa) çulğalanmaq быть охваченным мглой 2) быть охваченным полностью (
Tam oxu »...сроками). Xalqlar arasında əbədi sülh вечный мир между народами, əbədi zülmətə bürünmək погрузиться в вечный мрак, əbədi xatirə вечная память, əbədi
Tam oxu »...// məc. Nüfuz etmək. Birdən bu son işıq zərrələri də elə bil zülmətə hopur, aləm yenə də qaranlığa cumurdu. Ə.Əbülhəsən. Hopdu ruhumuza bayatılardan;
Tam oxu »n 1. zülmət, qaranlıq, pis işıqlanma; to sink into ~ zülmətə / qaranlığa qərq olmaq; 2. anlaşılmazlıq; the ~ of the style üslubun anlaşılmazlığı; 3. q
Tam oxu »...Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Milləndi qığılcım kimi zülmətdə hümayun; Dağ üstünə dağ basdı müsibətdə hümayun; Ülviyyətə, qüdsiyyətə,
Tam oxu »ABİ-HƏYAT (kl.əd.) (Zülmətdə bir bulağın suyu olub ki, onu içən ölməzmiş) Odur səni oğul kimi cəbhələrdən keçirən; Odur səni əllərilə abi-həyat içirən
Tam oxu »...sansız; Azmışlara hey göstərir o doğru siratı (A.Şaiq); TƏRİQ (köhn.) Zülmətə sövq edən Cühəla rəhnümaləri; Düzd-təriq-rast olan hər gəcnümaləri (Ə.N
Tam oxu »...klas. Bəxt, tale. Açıram məshəfi yüz dəfə, əlif-lam gəlir; Qamətü zülfdə, ey dil, nə gözəl falın var. S.Ə.Şirvani. Koroğlu bu işi yaxşı fal hesab elə
Tam oxu »...təbərrük sayılan quyunun suyu; 2) m. içki; abi-zindəgani əfsanəyə görə, zülmətdə olan bir çeşmənin suyudur ki, onu içən heç vaxt ölmür; abi-zülal sər
Tam oxu »...qaraldı. – Baxaraq günəşə dedim: şivəkar; Qaralsan dönməzmi cahan zülmətə? M.Rahim. Uzaqda fişənglər yanır, qaralır; Başımın üstündə güllə fit çalır.
Tam oxu »...Q.Zakir. Abihəyat – həyat suyu, dirilik suyu (əfsanələrə görə, guya zülmətdə bir çeşmənin suyu olub, onu içənlər heç ölməzlərmiş). Külli Qarabağın ab
Tam oxu »