Ərəbcədir, ehtimal ki, qədər (tale) sözü ilə bağlıdır, zül isə “zülfüqar” sözündəki zül ilə eynidir, artikldır
Полностью »is. [ər.] Ərəb qəməri təqviminin on birinci ayı. [Əli dayı:] Zilqədə ayının 14-də Müzəffərəddin şah ölüb. P.Makulu.
Полностью »(Cəbrayıl, Xanlar) bax cülyə. – Mal-qara cülgədən su içer (Xanlar); – Çovan əlini cülgədə yudu (Cəbrayıl)
Полностью »глаг. зарываться, быть зарытым в землю кем-л ◊ qaranlığa (zülmətə) gömülmək раствориться во мраке
Полностью »...света. Zülmət çökdü опустился мрак, zülmət çəkildi тьма расступилась, zülmətə qərq olmaq погрузиться во тьму, gecənin zülmətində во тьме ночи, zülmət
Полностью »bax mahparə. Qəm alıb könlümü, çəkir zülmətə; Ta gəlməsə o məhparə xəbər ver. Aşıq Ariz.
Полностью »...nurlu, çox işıqlı, çox parlaq. Tənha yürür oldu ol səmənbər; Zülmətdə misali-mahi ənvər. Füzuli.
Полностью »...yaxşı adamları orada torpağa gömüldü. Ə.Məmmədxanlı. □ Qaranlığa (zülmətə) gömülmək – qaranlığa, zülmətə qərq olmaq, qaranlığa batmaq. Maşının işığı
Полностью »fərqlənməyə çalışmamaq, özünə diqqəti cəlb etməmək; qiymətləndirilməmək, dəyər verilməmək.
Полностью »müəyyən sahədə ən böyük nailiyyət qazanmaq, əvvəlki nailiyyətləri kölgədə qoymaq.
Полностью »несов. 1. bax затмиться; 2. qabağı kəsilmək, qabağı tutulmaq; 3. məc. kölgədə buraxılmaq.
Полностью »...gərmək; bir şeyə qarşı cəsarətlə müqavimət göstərmək; 2. üstün gəlmək, kölgədə qoymaq; The charming bride outbraved all Füsunkar gəlin gözəllikdə ham
Полностью »...qaralanmaq; 2. məc. əhəmiyyətini itirmək, daha nəzərə çarpmamaq, kölgədə qalmaq.
Полностью »MÜTƏZƏLLİL1 ə. alçalan, tənəzzül edən. MÜTƏZƏLLİL2 ə. kölgədə olan // kölgəsi olan, kölgəli.
Полностью »сущ. диал. обносок, обноски (поношенная, потрепанная одежда). Kültədə gəzmək ходить в обносках
Полностью »...qaldırmaq, daha yüksək qiymət təklif etmək (hərracda); 2. üstün gəlmək, kölgədə qoymaq
Полностью »...qabağını kəsmək, qabağını tutmaq, örtmək, pərdələmək, çulğamaq; 2. məc. kölgədə buraxmaq, örtmək, keçmək.
Полностью »v 1. məc. kölgədə qoymaq, üstələmək (parıltıda, zənginlikdə və s.); 2. daha çox parıldamaq / parlamaq
Полностью »is. bot. Üzərinə günəş işığı düşdükdə açılan, kölgədə isə gülləri bükülən birillik gül bitkisi.
Полностью »v 1. kölgə salmaq; tündləşdirmək, tutqunlaşdırmaq; 2. məc. kölgədə qoymaq; daha hörmətli / vacib olmaq; 3. qan qaraltmaq
Полностью »(Ordubad) çınqıllıq, xırda daşlıq. – Kələ-külədə əkin olmaz; – Bı yerrər qabaxda kələ-küləydi
Полностью »м kapsul (1. pis ton (güllədə, bombada); 2. ağızdan dolan tüfənglərdə piston taxılan göz; 3. şərab şüşəsinin başına taxılan qurquşun başlıq).
Полностью »...tutdığ (Lənkəran) II (Təbriz) yaş baramanı qurutmaq üçün qab. – Külmədə barama qurudulla
Полностью »KƏF (bişən xörəkdə, mürəbbədə) Mən eti doğrayıb qurtaranda Gülqədəm düyünün kəfini yığırdı (Ə.Vəliyev); KÖPÜK Salmanov mürəbbənin köpüyünü alırdı (Ə.Ə
Полностью »...ülgü, paltar fasonu; ◊ все на один покрой hamısı bir biçimdə (bir ülgüdə, bir əndazədə, bir qəlibdə).
Полностью »...акъат тавурдавай хъуьтӀуьз юрфар чими ийиз жедач. Ata. sözü yayı kölgədə oturan qışı ocaq axtarar.
Полностью »Əfsanəyə görə, zülmətdə olan bir çeşmənin suyu, dirilik suyu. Abi-həyat kimi daim axarsan, Haqqın camalına hərdən baxarsan, Dolana-dolana evlər yıxars
Полностью »...eclipsed every other woman O, o qədər gözəl idi ki, başqa qadınları kölgədə qoyurdu
Полностью »...cumadə-əl-əvvəl, cumadə-əl-sani, rəcəb, şaban, (ramazan), şəvval, zilqədə, zilhiccə. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...möhkəm. Ürək birdən sıxılar, tunel zülmət gecə tək; Bircə anlıq zülmətə davam gətirməz ürək (X.Rza). DAVAM II is. [ ər. ] Başlanmış işi, söhbəti yarı
Полностью »...qış səhəri idi; 2. məc. qəmli, kədərli, cansıxıcı overcast3 v zülmətə / qaranlığa qərq etmək / olmaq; tutqunlaşdırmaq, tutqunlaşmaq; örtmək; Clouds o
Полностью »...tək (Aşıq Əhməd); MƏRİFƏT Olmuş vətən qünudə ləyali-cəhalətə; Zülmətə qarşı mərifətim mahtabdır (M.Hadi); NƏZAKƏT Əbdüləli bəy: İnsanın nəzakəti əsil
Полностью »...özünü azmış … adamlar kimi ümidsiz və tək hiss etdi. İ.Əfəndiyev. Kosa zülmətdə azmış yolçular kimi hər tərəfə yol axtarır və tapa bilmirdi. S.Rəhimo
Полностью »...охваченным: 1) быть объятым, окутанным (пламенем, тьмой и т.п.). Zülmətə (qaranlığa) çulğalanmaq быть охваченным мглой 2) быть охваченным полностью (
Полностью »...сроками). Xalqlar arasında əbədi sülh вечный мир между народами, əbədi zülmətə bürünmək погрузиться в вечный мрак, əbədi xatirə вечная память, əbədi
Полностью »...// məc. Nüfuz etmək. Birdən bu son işıq zərrələri də elə bil zülmətə hopur, aləm yenə də qaranlığa cumurdu. Ə.Əbülhəsən. Hopdu ruhumuza bayatılardan;
Полностью »n 1. zülmət, qaranlıq, pis işıqlanma; to sink into ~ zülmətə / qaranlığa qərq olmaq; 2. anlaşılmazlıq; the ~ of the style üslubun anlaşılmazlığı; 3. q
Полностью »...Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Milləndi qığılcım kimi zülmətdə hümayun; Dağ üstünə dağ basdı müsibətdə hümayun; Ülviyyətə, qüdsiyyətə,
Полностью »ABİ-HƏYAT (kl.əd.) (Zülmətdə bir bulağın suyu olub ki, onu içən ölməzmiş) Odur səni oğul kimi cəbhələrdən keçirən; Odur səni əllərilə abi-həyat içirən
Полностью »...sansız; Azmışlara hey göstərir o doğru siratı (A.Şaiq); TƏRİQ (köhn.) Zülmətə sövq edən Cühəla rəhnümaləri; Düzd-təriq-rast olan hər gəcnümaləri (Ə.N
Полностью »...klas. Bəxt, tale. Açıram məshəfi yüz dəfə, əlif-lam gəlir; Qamətü zülfdə, ey dil, nə gözəl falın var. S.Ə.Şirvani. Koroğlu bu işi yaxşı fal hesab elə
Полностью »...təbərrük sayılan quyunun suyu; 2) m. içki; abi-zindəgani əfsanəyə görə, zülmətdə olan bir çeşmənin suyudur ki, onu içən heç vaxt ölmür; abi-zülal sər
Полностью »...qaraldı. – Baxaraq günəşə dedim: şivəkar; Qaralsan dönməzmi cahan zülmətə? M.Rahim. Uzaqda fişənglər yanır, qaralır; Başımın üstündə güllə fit çalır.
Полностью »...Q.Zakir. Abihəyat – həyat suyu, dirilik suyu (əfsanələrə görə, guya zülmətdə bir çeşmənin suyu olub, onu içənlər heç ölməzlərmiş). Külli Qarabağın ab
Полностью »