...yox. Mənim səndən qeyri heç bir yarım yox, Canü baş yoluna ha qayil, Pərim! (“Qurbani”)
Полностью »...(“Abbas”) * Paşam, bu tərlanı tərif eləyim, Əzəl yaxşı olar ağı tərlanın. Qızıldan qumroyu, ətlas düyməsi, Qayım-qədim olsun
Полностью »Dilənçi, yolçu. Qapıya gəlmişəm, sayılam, sayıl, Haq verən paylara olaram qayıl. (“Qurbani. Diri versiyası”)
Полностью »Bir şeyin fərqinə varmayan, diqqətsiz, xəbərsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Полностью »...diqqətsiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu ürəyində dedi: – “Ay qafil, gəl adını de, özünü tanıt”. (Paris nüsxəsi, 4-сü məclis)
Полностью »...арабы 2. арап (черный, чернокожий человек) II прил. арабский. Ərəb ölkələri арабские страны, ərəb əlifbası арабский алфавит, ərəb dili арабский язык,
Полностью »сущ. 1. араб; ərəb dili араб чӀал; // арабрин; ərəb nağılları арабрин махар; 2. пер. арап, чӀулав инсан, негр; ** ərəb atı араб балкӀан, хъсан жинсини
Полностью »I. i. 1. Arab; 2. məc. (qara adam, zənci) blackamoor II. s. Arab, Arabic, Arabian; ~ dili Arabic, the Arabic language; ~ rəqəmi Arabic numeral / figur
Полностью »is. 1. Ön Asiyada və Şimali Afrikada yaşayan, sami dilləri qrupuna daxil olan xalq və bu xalqa mənsub adam
Полностью »ə. 1) deyən, söyləyən; 2) inanan; 3) etiraf edən, iqrar edən; 4) rəvayət edən, danışan; 5) razılıq verən; razı.
Полностью »Zülm, əziyyət, üzüntü. Lətif şahım, cövrə saldım mən səni, Əfv eylə suçumu, ey könlü qəni, Dağlayıb zarıncı eyləyib məni, Zəif cismim öz canımdan doyu
Полностью »Ada. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Cəfər paşa, bu gün döyüş günüdür, Yığıbsan başına nə löhüləngi? Yarpaq kimi baş bədəndən tökərəm, Mənəm cəzirənin ə
Полностью »Dəniz suyunun çəkilməsi. Daha çox mədd və cəzr (dənizin qabarması və çəkilməsi) şəklində işlənir. Mən də düşdüm eşqin cəzri, məddinə, Nə olaydı yetəm
Полностью »Sivri dəmir ucluqlu qədim silah; mizraq. fars, əsli: cüda Ayrı. Cida olub düşdüm qərib ellərə, Bülbül olub heç qonmaram güllərə
Полностью »Sivri dəmir ucluqlu qədim silah; mizraq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəmirçioğlu getdi, qılınc, qalxan, cida, gürz, toppuz götürdü
Полностью »1. Leş, cəmdək. 2. Məcazi mənada: var, dövlət. Dastanlarda 2-ci mənada rast gəlinir. – Qardaş, dünya ciyfəsindən hər bir şeyim var, amma züryətim yoxd
Полностью »Dolanma, hərlənmə, dövri-hərəkət; dövretmə, dövran. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu deyib, Koroğlu Qıratı gətirdi cövlana
Полностью »Üstdən geyilən uzunətəkli, enli düyməsiz geyim; xalat, arxalıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Cübbənin qolları, boynunun arxası, yaxası, bəzən də qaba
Полностью »Dəli, divanə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məcnun, cinn sözləri ilə flektivlik baxımından eyniköklüdür
Полностью »Bir qurtum içki, su; bir udumda içiləcək maye. Saği dəstində badə doldurub hər yan dolanır, Cürəsi abi-həyat, xəstəyə dərman dolanır
Полностью »1. Təlaş, iztirab, qorxu. 2. Dərd, qayğı, fikir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vallah, ay bala... elə-belə ürəyimə dağdağa düşüb ki, görəsən, sən kims
Полностью »1. Dərman. 2. Məcazi mənada: çarə, tədbir, əlac. Həmişə dağlarda gəzib otlardan, çiçəklərdən dava qayırardı
Полностью »Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. Həkim, sənin gözdərini oydurram, Oydurub, yerinə manqal qoydurram, Verərəm davağa, dər
Полностью »Ada. Deyirlər, Aslan şahın ölkəsində dəryanın ortasında cəzirədə yaşayan bir Gavdan adlı paşa varıdı
Полностью »Əzab, əziyyət, üzüntü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgid olan cəfa çəkər, Dost yolunda qanın tökər, Ağlaşmağın bağrım sökər, Ağlama, Nigar, ağlama!
Полностью »Daimi, əbədi. Nə Calub, nə Qalub, nə Cəmşid, nə Cəm, Hatəmin qardaşı oldumu Hatəm, Sənin kimi neçə milyon ağlı kəm, Bu cahanda baqi olmadı, getdi
Полностью »Zor, zülm, əziyyət. Cəbrinə siz baxın çərxi-qəhharın, Zülmünü artırdı mən dil-əfkarın, Cəfasın mən çəkdim gülüzlü yarın, Axır nəsib etdin xoryada, fəl
Полностью »Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində sözün sərsəri, avara, dərbədər mənası ilə yanaşı, dərviş, qələndər mənası da göstərilmişdir
Полностью »1. Bəla, fəlakət, bədbəxtlik, müsibət, ziyan, zərər. 2. Məcazi mənada: son dərəcə gözəl qız, qadın haqqında
Полностью »Adlı-sanlı, şöhrətli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tanrıdan dövlət istərəm, Qaxetdə bir bağım ola! İçində mərmər hovuzu, Alişan otağım ola!
Полностью »Zühur edən, ortaya çıxan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Görmürsənmi, heç Allah da kasıbın tərəfində deyil! Təzəcə Hüseynəli xandan xilas olmuşduq, Əmi
Полностью »Günah, məsuliyyət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Doğrudu, bu əclaf on iki min adamımızı qırıb, biz elə etməliyik ki, onun babalına şərik olub odda yan
Полностью »Sərsəri // dərviş, qələndər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərdə bilikli, bilici, həmçinin yetim mənaları da var
Полностью »1. Rəsmi kağız, bəlgə. 2. Padşah buyruğu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səksən min ilxıya, səksən min ata, Səksən min mahaldan gələn barata, Səksən m
Полностью »1. Salamsız-kəlamsız. 2. Dərhal, hazırlanmadan, olduğu kimi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Полностью »1. Oxumamış, savadsız, avam, nadan, anlamaz. 2. Cahıl şəklində: cavan, gənc mənasında. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Rövşən hələ cavan, cahil idi
Полностью »Qarşılıq, əvəz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yalana-yalan oldu, bədələ-bədəl, xan, Allaha niyə and verirsən, mən Halaypozanam
Полностью »Qədim şəhər hasarının üzərində müşahidə və müdafiə qülləsi; qala çıxıntıları. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Daşları var alçaq-uca, Əylər qəflə, tacir,
Полностью »Bünövrə, özül, təməl, əsas. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə Koroğlu da ondan sonra çalıb-oxumağın binasını qoydu
Полностью »Parça, arşınmalı satan tacir. Bir xalı bəzzazdı, Rumun Qeysəri, Bir xalı içibdi abi-kövsəri, Bir xalı ağlımı edib sərsəri, Bir xalı ağ üzə düzülən gəl
Полностью »İndi işlətdiyimiz rəqəmlər, əslində, hindlilərin olub, lakin Avropaya Ərəbistandan yayıldığı üçün ərəb rəqəmi kimi məşhurlaşıb
Полностью »Dəniz, dərya. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məni salan qəm bəhrinə, Verən məhəbbət qəhrinə, Od vuran könlüm-şəhrinə, Edən talan-talan sənsən!
Полностью »1. Sığınan, himayə axtaran, kömək istəyən. 2. Dialektlərdə “piştaxta” mənasında işlənir. Dastanlarda 2-ci mənaya rast gəlinir
Полностью »...Bərk-bərk, möhkəm. Mənim kimi bir sirdaşın yanında; Qayım-qayım sarınmağın nədəndir? M.P.Vaqif.
Полностью »нареч. крепко-накрепко. Qayım-qayım bağlamaq (örtmək) закрыть крепко-накрепко
Полностью »sif. [ər.] 1. Nə edəcəyini və başına nə gələcəyini irəlicədən düşünməyib, işini boş tutan; qəflətdə olan; ehtiyatsız, diqqətsiz, xəbərsiz. Qafil xortd
Полностью »...kəsilmiş dar uzun dəri və s.; kəmər. Çamadan qayışı. Yəhər qayışı. Məfrəş qayışları. Çanta qayışı. – Əksərən … cibli köynək geyərək, belini qayışla b
Полностью »sif. [ər.] 1. İstedadlı, qabiliyyətli, hər şeyi tez qavrayan zehinli, zəkalı. Qabil uşaq. Qabil tələbə. – Qabil şagird ustad olur ustadan. (Ata. sözü)
Полностью »is. və sif. [ər.] Öldürən, adam öldürən, cani. Qatil öz cəzasına çatdı. – Səfərin qardaşının … qatili kim olduğu məlum deyildi. S.S.Axundov.
Полностью »...Tapdıq paltarlarını kiçik qayıqda qoyub suya girdi. Ə.Əbülhəsən. 2. Hərb gəmilərinin bəzi növlərinin adı. Sualtı qayıq. Keşik qayığı.
Полностью »...1. Uca, bərk, zil. Molla İbrahim Xəlil bu halət ilə görməkdən vəch edib, qayım sövt ilə çığırırdı. M.F.Axundzadə. 2. Bərk, möhkəm, ağır, tutarlı. Təz
Полностью »is. Ər və ya arvadın qardaşı. Hümmət, Tağı əminin xalası oğlu və həm də qaynı idi. S.S.Axundov. [Yaxşı:] Qaynım dünən araba ilə şəhərə gedib. C.Cabbar
Полностью »hayıl-mayıl olmağ: (İsmayıllı, Şəki) meyl etmək, aludə olmaq, sevmək. – Böyük qızsan, əyibdi, bir oğlan görən kimi hayıl-mayıl olursan (İsmayıllı)
Полностью »...Day lap hayıl-mayıl olmuşdu. (Nağıl). [Tükəzban xala:] Ölməmişlər elə də qəşəngdirlər ki, adam hayıl-mayıl olur, heç bilmir hansının qolundan yapışsı
Полностью »нареч. рах. гьейран, валегь; hayıl-mayıl qalmaq гьейран амукьун, пантӀ хьун, пагь атӀана амукьун; hayıl-mayıl qoymaq гьейран яз тун, гьейран авун, пан
Полностью »Alınma sözdür, mayıf, maymaq kimi sözlərlə buradakı mayıl arasında qohumluq var. Mayıf, maymaq sözləri “şikəst”, “yorğun”, “zəif” deməkdir. Mayıl rus
Полностью »в сочет. hayıl-mayıl qalmaq (olmaq) поражаться, поразиться, изумляться, изумиться; baxanda hayılmayıl olursan смотришь не насмотришься (о чём-л. очень
Полностью »z. ~ olmaq to be* charmed / taken (with), to be* captivated (by) / fascinated (by); ~ etmək to charm (d
Полностью »диал. 1. в сочет. с глаг. olmaq. Ayıl-mayıl olmaq очаровываться, очароваться, быть очарованным; пленяться, быть пленённым 2. в сочет. с глаг. etmək. A
Полностью »(Qazax) heyran ◊ Ayılmayıl olmax – heyran olmaq. – Qız elə gözəldi, adam baxanda ayıl-mayıl olor
Полностью »...s. dəstəsi; karvan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qəflə, qəflə-qatır şəklində də işlənir. Çənlibelə dörd mənzil qalmış gördülər ki, adlı-sanlı bir ta
Полностью »(Şahbuz) bax sayıl-bayıl danışmax. – Sərxan çox naxoşdı, sayır-bayır danışır
Полностью »qayıt çəkməy: (Cəlilabad) fikir eləmək; dərd, qəm çəkmək. – Ata, nöş narahat oleysan? Mənim kimi oğli olan dünyadə qayıt çəkə:r?
Полностью »I сущ. ремень: 1. пояс из кожи. Qurşaq qayışı поясной ремень, qayışla qurşanmaq подпоясываться ремнём, qayışı boşaltmaq расслабить, распустить ремень
Полностью »...кататься на лодке, yelkənli qayıq парусная лодка, motorlu qayıq моторная лодка, xilasetmə qayığı спасательная лодка, hamardibli (yastıdibli) qayıq пл
Полностью »1 сущ. 1. шурин (родной брат жены) 2. деверь (родной брат мужа) 2 сущ. см. qayınağacı
Полностью »разг. I прил. 1. громкий, сильный, крепкий. Qayım zərbə сильный удар, qayım səs громкий голос 2. крепкий, тяжелый, веский. Qayım söz веское слово 3. с
Полностью »...Qafil ölüm скоропостижная смерть 2. невнимательный; небрежный; qafil olmaq быть в неведении
Полностью »прил. 1. способный, умелый. Qabil uşaq способный ребенок, qabil usta способный мастер, qabil olmaq быть способным, silah gəzdirməyə qabil olanlar спос
Полностью »(Bərdə, Mingəçevir, Oğuz, Şəki) ölçü vahidi. – Deyirdim mq: iki qayız buğda ver (Oğuz)
Полностью »Arabic1 n ərəb dili; She is studying Arabic O, ərəb dilini öyrənir Arabic2 adj ərəb; ~ literature ərəb ədəbiyyatı; ~ numeral ərəb rəqəmi (məs. 1. 2. 3
Полностью »араб söz. sif.; арабский язык ərəb dili; ◊ арабские цифры ərəb rəqəmləri (1, 2, 3, 4...); арабская лошадь ərəb atı.
Полностью »1. ərəb; араб чӀал ərəb dili, ərəbcə; араб чӀалал ərəb dilində, ərəbcə; араб уьлквеяр ərəb ölkələri; 2. məc. qara adam, zənci mənasında; * араб балкӀа
Полностью »ə. 1) ərəb olmayan adam, qeyri-ərəb; 2) iranlı; 3) m. təcrübəsiz, bacarıqsız, xam.
Полностью »Arab n 1. ərəb, ərəb qadın / qız; the ~s top. i. ərəblər; 2. ərəb atı; ◊ city street ~ küçə uşağı, sahibsiz uşaq
Полностью »f. 1. Ərəb dilini, adət və ənənələrini qəbul etdirmək, ərəb milləti içərisində əritmək. 2. Dilə çoxlu ərəb söz və ifadələri gətirmək, yaxud ana dilini
Полностью »is. [ər. və fars. …şünas] Ərəb dili və ədəbiyyatı mütəxəssisi, ərəb filologiyası mütəxəssisi.
Полностью »Ə’RAB ə. «ərəb» c. ərəblər; t. çöldə yaşayan ərəb qəbilələrindən olan; çöllü, bədəvi.
Полностью »...əvəz etmə, əvəz edilmə; 2) canişinlik, müavinlik; 3) xəlifəlik; 4) ərəb xəlifələrinin hakimiyyəti dövrü, ərəb imperiyası.
Полностью »1. “Ərəbləşdirmək”dən f.is. 2. Ərəb hakim millətçilərinin ərəb olmayan xalqları ərəblərin içində əritmə (assimilyasiya etmə) siyasəti.
Полностью »