Mənbələrdə “uzaqgörən, ağıllı” mənasında görgid sözü var, görmək feili ilə bağlıdır. Qorqud həmin sözlə qohum kəlmədir. Ədəbiyyatda haqlı olaraq, gös
Полностью »[fars.] Qəbiristanda bir nəsildən olan adamların basdırıldığı yer; qəbir. [Budaq:] Bircə aydan sonra bu qəbir itibbatar, atamın gorgahı bilinməz, nişa
Полностью »сущ. устар. место погребения на кладбище умерших из одной фамилии, из одного рода
Полностью »I (Dərbənd) hindtoyuğu. – Nurməhəmmədin haburda üç-dörd gurguru var II (Quba) şəlalə
Полностью »прил. dan. bacarır, əlindən gəlir; он на всё горазд onun elmdən hər şey gəlir; ◊ кто во что горазд hər kəs öz bildiyi kimi, hərə istədiyi kimi.
Полностью »разг. алакьда, алакьдайди я, гъиляй къведайди я; он на всѐ горазд адалай вуч хьайитIани алакьда, ам гьар са кар гъиляй къведайди я.
Полностью »zərf Gücdən düşmüş halda, yorulmuş halda, zəifləmiş halda. Yorğunyorğun baxmaq
Полностью »нареч. юргъун-юргъун, юргъундаказ, галатнавай гьалда, зайиф (куьлягь, пелеш, такьатсуз) хьанвай гьалда, куьлягьдиз
Полностью »...çayının səsi və ya buna bənzər səs); uğultu səsi, uğuldama; гъургъур авун bax гъургъурун.
Полностью »...çayının səsi və ya buna bənzər səs); uğultu səsi, uğuldama; гъургъур авун bax гъургъурун.
Полностью »(-ди, -да, -ар) 1. burulğan, girdab; гургурар авай вацӀ burulğanlı çay; 2. məc. ağır (qorxulu) hal, həyatın keşməkeşi, çıxılmaz vəziyyət; 3
Полностью »...fəaliyyət nəticəsində yorulmuş, üzgün düşmüş. Yorğun adam. Yorğun at. – Qışın soyuğunda da adam istəyir, girsin isti kürsüyə və yorğanı çəksin başına
Полностью »прил. усталый, утомлённый. Yorğun yolçular усталые путники, yorğun səslə danışmaq говорить усталым голосом, yorğun qayıtmaq вернуться усталым, yorğun
Полностью »...weary in body; ruhən ~ weary in mind; ~ səslə in a tired voice; O yorğun görünür He / She looks tired, He / She looks worn out
Полностью »YORĞUN (yorulmuş halda) İşdən sonra yorğun bir halda evə qayıtdıqda ev kişilər üçün gərək bir dincəlmək məkanı ola (Çəmənzəminli); HEYSİZ [Göyərçin:]
Полностью »n fr. 1. ölüxana; meyitxana; 2. məlumat şöbəsi; arxiv; 3. “morq” (məşhur adamlar haqqında hələ onlar ölməmişdən qabaq yazılıb hazır şəkildə saxlanılan
Полностью »Ör(hör) hündürlük anlayışını əks etdirib, “hündür”deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »is. dan. Qalmaqal, dava, səsküy. [Dədə Qorqud:] Oğul, Qarçar, nə qarğaşa edərsən? “Kitabi-Dədə Qorqud”.
Полностью »...adlanıb. Dədə Qorqud haqlıdır: Gəlinə “ayıran” demədim mən Dədə Qorqud, / Ayrana “doyran” demədim mən Dədə Qorqud, / İynəyə “tikən” demədim mən Dəd
Полностью »...folk. Dastanlarda müəyyən hadisəyə həsr edilmiş fəsil, hissə. “Dədə Qorqud” boyları. Dəli Domrul boyu.
Полностью »is. köhn. 1. Payız. Güz almasıtək al yanaqlum… “Dədə Qorqud”. 2. məh. İki əkin sahəsi arasında sərhəd; şumlanıb qalan yer.
Полностью »...xalis, duru, parlaq, pak. Qazan bəg … arı sudan abdəst aldı. “Dədə Qorqud”. Aydan arı, sudan duru. (Məsəl).
Полностью »...qədim Azərbaycanda saza oxşar musiqi aləti. Ozanlar ozanı Dədə Qorqud gəldi, sədəfli qopuzunu sinəsinə basıb, igidə belə ad qoydu… M.Rzaquluzadə.
Полностью »...hara sığışar, hara, ey zaman; Bu boyda təhqirə xalqın dözməsi; Dədə Qorqud kimi dədəsi olan; Millətin özünə dədə gəzməsi. B.Vahabzadə. ◊ Dədəsi yanma
Полностью »...kişilərə müraciət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası) Ləqəb – Dədə Qorqud (k.a.). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Полностью »...kimi, Atillanın bir digər adı da Alp ər Tonqa idi. Kitabi Dədə Qorqud datsanlarında da belə bir ifadə mövcud idi: ―Hanı dediyim Alp ərənlər, dünya m
Полностью »[ing.] Kinofilm, kinoşəkil, kinolent. “Dədə Qorqud” filmi. Uşaqlar üçün film. – Çay-çörəkdən sonra hamısı dəstə ilə yeni filmə baxmağa getdi. M.Hüseyn
Полностью »MUŞTULUQ (şadxəbər) Dədə-Qorqud çapa-çapa Bayat obasına gəldi. Uzaqdanuzağa: – Muştuluq! Muştuluq! – deyə qışqırdı (Anar); BƏŞARƏT (kl.əd.) Xəvfı-xəta
Полностью »...alsan; Ayıldı dünyanın şöhrəti insan (S.Vurğun); OZAN (arx.) [Dədə Qorqud:] Ata ayağı iti, ozan dili çevik olar (Anar); YANŞAQ (arx.) Cəfər Paşa Koro
Полностью »BİLİCİ (çox bilən adam) Qoy el ağsaqqalı, yurdun müdrik bilicisi Dədə Qorqud gəlsin... (Anar); BİLƏN ...başqa bir uşaq da söhbətə girişərək bilən adam
Полностью »...mənası “deşmək” deməkdir, “шить” mənası sonradan əmələ gəlib. Dədəm Qorqud iynəyə tikən deməyib, çünki iynə “yığan” deməkdir, tikən demək deyil. Də+
Полностью »...baxımdan “turş” mənasını verən acı sözündən əmələ gəlib. Dədə Qorqud doyran deməməklə haqlı idi, çünki ayran doyuran yox, “turş” deməkdir. (Bəşir Əhm
Полностью »...məruz qalmamışdır: Acı ayran töküləndə çap-çap içən. (Kitabi-Dədə Qorqud), Yağı yağ üstə çıxır ayranı ayranlıq olur (Sabir). “Ayran” dilimizdəki aşağ
Полностью »...Mənbələrdə buza feili var və ruscaya “реветь” kimi tərcümə edilib. “Dədə -Qorqud” da “nə bozlarsan” cümləsi var; el içində üzünə bozarmaq ifadəsi iş
Полностью »...formasıdır, iynə tikən deyil, onun qədim mənası “yığan” olub, Dədə Qorqud haqlı olaraq, “iynəyə tikən deməyib”. Tatarlar rus dilindəki вертеть sözünü
Полностью »...əlaqədar işlədilir. Quşqun mənbələrdə, o cümlədən “Kitabi–Dədə Qorqud” dastanında qusqun kimi yazılıb, qusmaq feili ilə bağlıdır. Quyruğun altından (
Полностью »...variantında rast gəlirik. Bu söz “qovurma” mənasında “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində işlənmişdir: “Qara qoyun yaxnisindən önünə gətirin. K
Полностью »...bildirən bu şəkilçi “bazlamac” sözünün tərkibində “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində də işlədilmişdir: ... əlin-üzün yumadan toquz bazlamac i
Полностью »...bir balaca haşiyə çıxıb da mətləb üstə qayıdarıq. Ə.Haqverdiyev. [Dədə Qorqud] Qoçər ilə ozan dililə danışdı, mətləb üstə gəldi. M.Rzaquluzadə. Fərma
Полностью »...arasında geniş şəkildə yayılmış “bozlamac” xörək adı “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində də işlənmişdir: “... əlin-yüzin yumadan toquz bozlama
Полностью »...düşmən gözü ilə baxırdı. N.Nərimanov. Düşmən kəsilmək – düşmən olmaq. Qorqud qanı axdı damarımızdan, Özümüz Qorquda düşmən kəsildik. B.Vahabzadə. Ülk
Полностью »...söz “yoğur” və “t” komponentlərindən ibarət olub, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının dilində də işlənmişdir. Ancaq burada sözün sonuna “t” səsi yox,
Полностью »...kafir öldürsən də, kimsə səndən qan iddiasında olmaz. “Kitabi-Dədə Qorqud”. Qan istəmək – 1) qan bahası iddia etmək, diyə tələb etmək. Gül kimi bir d
Полностью »