Yunan sözüdür. Əfsanəvi quş adıdır, ölməzlik (yanmazlıq) simvolu hesab olunur, guya odda yanmırmış. (Bəşir Əhmədov
Ərəbcə “meyvə”, “məhsul”, “fayda” deməkdir. Cəmi əsmar kimidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
ər. – qızmar külək
Ərəb sözüdür və süni və sənət kəlmələri ilə kökdaşdır. Mənası süni yolla istehsal edilən (təbii olmayan) şeylərlə bağlıdır
İstinad kəlməsi ilə qohumdur, “istinad edilən” (kağız və s.) mənasını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə səhn kimidir, məlum su qabının adıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sənəkdan da işlədilir. Su apararkən beldə sənəyin (səhəngin) oturduğu yerdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “gözəl”, “büt”, “pərəstişə layiq olan” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu söz haqqında bir neçə mülahizə söyləmək olar: a) sin “qəbir” deməkdir, səngər “qazma yer” anlamını verir; b) səng farsca “daş” deməkdir, səngər ar
Sönmək (söngümək) sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sapma vurmaq, sapmaq sözləri ilə qohumdur. “Hər tərəfə yaymaq, saçmaq” deməkdir (toxumu səpirik). (Bəşir Əhmədov
“Lampa”, “şam” deməkdir. Sərrac isə yəhərçidir, sərc (cəmi: soruc) “yəhər” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu quşun adı onun çıxardığı səslə bağlıdır. Bir sıra türk dillərində sərçə yerinə cib-cib, cıpçıq, cik-cik kimi sözlər işlədilir
Fars sözüdür, “zirzəmi” (yeraltı qəbir) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca sər (baş) və gərdan (dolanmaq) sözlərindən əmələ gəlib, “başını dolandıran” deməkdir. Gərdan və gərdiş kökdaş sözlərdir, gərdən isə “boyun” mən
Farsca sər (baş) və güzəşt (keçən) sözlərindən əmələ gəlib (başa gələn əhvalat). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, hərfi mənası “başı xoş” deməkdir, “içkili”, “sərməst” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov
Saymaq feili zəminində sayın (hörmətli) sifəti əmələ gəldiyi kimi, sər (терпеть) feilindən də sərin sifəti yaranıb
Farsca səreştən (qarışdırmaq) məsdəri ilə qohumdur, qrammatik əsası səriş sözüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəbcə “alicənab” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca “başçı” deməkdir. Sərkərdə sözü ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farsca sər (baş) və neşin (məsdər forması neşəstəndir, “oturmaq” deməkdir) sözlərindən əmələ gəlib. “Yuxarıda (baş tərəfdə) oturan” anlamını verir
Farsca sər (baş) və pa (ayaq) sözlərindən əmələ gəlib, “başdan ayağa” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sarac formasında da işlədilir. Mənası “yəhər (palan) düzəldən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Farscadır, “başı (huşu) dağınıq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tarixən bu mənada ün kəlməsi işlədilib. Görünür, səs kəlməsi də səda, səmir sözləri kimi alınmadır. Küy sözü də səs kəlməsinin sinonimidir
Səmir ərəbcə “müsahib”, “danışma” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb mənşəlidir, plevrit xəstəliyinin adıdır. Əsli zatolcənb (böyürün soyuqlaması) kimidir. (Bəşir Əhmədov
“Günahı üzə vurmayan”, “sirr saxlaya bilən”, “bağışlayan” deməkdir, ərəb mənşəlidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Dilimizdə səkmək (пригать) feili var. Sıçramaq, səyirtmək, səkmək sözlərinin hamısı kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov
yun. phaleros – sürüşkən, aldadıcı
Səkmək, səyirtmək sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Ərəb sözüdür, “boşluq” deməkdir. Rus dilindəki цифра kəlməsi də buradandır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Bu söz sığ (sıx) kəlməsi ilə qohumdur, “sığınmaq üçün yer” anlamını verir. Sığınc mənbələrdə ruscaya “сжатие” kimi tərcümə olunub
“Rusca-azərbaycanca lüğət”də mandraqora (yunancadır) sözünün tərcüməsi verilməyib, “mandraqora” kimi açıqlanıb, amma qədim mənbələrdə bu sözün tərcümə
Sıxışdırmaq feilinin dəyişmiş formasıdır. Sıxmaq və qısmaq feilləri səslərin yerdəyişməsi nəticəsində müxtəlif forma kəsb etmiş kəlmələrdəndir
Ordubadda sıldır sözü (feili) var, “uçurum” deməkdir. Kəlmə bununla bağlıdır, əsli saldırım kimi olub
Bu, sınamaq (yoxlamaq) feilindən əmələ gəlmiş sözdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Sözün qədim kökü sı (ломать) kəlməsi olub, -n şəkilçisi qayıdış növü düzəltmək üçün kökə əlavə edilib
El arasında eşşək balasına sıpa deyirlər. Qədim mənası “iki aylıq day” demək olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
1. Mənbələrdə sıp feili var və “убегать” mənasında açıqlanıb. Doluxmaq qəlibi üzrə də sıpıxmaq feili əmələ gəlib
Ərəb mənşəlidir, elə buna görə də -vi şəkilçisi qəbul edərək sifətə çevrilir (sıravi əsgər və s.). (Bəşir Əhmədov
Əsli asırğa kimi olub və asmaq feilindəndir. Mənası “qulaqdan asılan” deməkdir. Onun sinonimi kimi tana/ tənə kəlməsi də var, alınma sözdür
Yorğanı sırıyırlar, sırımaq “sarımaq” (bərkitmək) sözü ilə qohumdur. Bir şeyi bir adama sırıyırıq. Bu da bərkitmək (ilişdirmək) deməkdir
Sürtük kəlməsinin dəyişmiş formasıdır (sürtmək feilindən əmələ gəlib). Boya kimi istifadə olunan sürmə sözü də, güman ki, sürtmək feili ilə qohumdur
Duru (horra kimi) olan şeylərə indi sıyıq deyirik. Sözün mənşəyi su kəlməsi ilə bağlıdır, el arasında cuyuq kimi də işlədilir
İki mənada işlədilir: 1. İpi sıyırmaq üçün xüsusi mildən (corab iynəsinə bənzəyir) istifadə edirlər ki, həmin alətə sıyırğı deyilir
-lı4 şəkilsinin antonimi olan -sız4 şəkilçisi dış(daş, dişarı) sözünün əsasında yaranıb: adamsız əvəzinə adamdış işlədilib
İstidən (qızdırmadan) adamın üzü, bədəni səpir, sızaqlar əmələ gəlir. Bu, fars sözüdür, əsli suzəkdir
Sızmaq feilindən əmələ gəlmiş isimdir. Suyun az-az, yəni sızaraq axmasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)