TAVAN I is. [ fars. ] Tab, güc, zor. Ah, Bəhlul Danəndə! Bəhlul Danəndə! Nə tab qaldı; Nə tavan məndə (R
TAVAR I is. Mal. Misri qılınc bağlamışam belimə; Tərlanların tavarına gəlmişəm (“Koroğlu”). TAVAR II sif
TAY I is. Eşq bazarının aləmində mənəm həmmalı; Almışam çiynimə qəm yüklərini tay kimi (Ə.Vahid). TAY II is
TAYFA I is. [ ər. ] Qəbilə, nəsil. Deyirlər ki, onlar çox qəribə bir tayfa imişlər (M.İbrahimov). TAYFA II is
TƏBİƏT I is. [ ər. ] Varlıq, maddi aləm. Təbiət varlığı əlində oynadır; Ruzgarlar qudurmuş, səmalar əsəbi
TƏHƏR I is. [ fars. ] Üsul, yol, qayda, cür. Məsələni bu təhər həll etmək lazımdır. TƏHƏR II is. [ fars
TƏK I say Yalqız. Rüfət oturubdur otağında tək; Gözləyir Xatirə indi gələcək (Ə.Kürçaylı). TƏK II say Bir
TƏMİZ I sif. Səliqəli. Üst-başım həmişə təmiz olar (S.S.Axundov). TƏMİZ II sif. Saf; namuslu; doğru. Əhməd çox təmiz adamdır, onun əvəzi yoxdur
TƏMSİL I is. [ ər. ] Satirik və nəsihətamiz məzmunlu, kiçik həcmli mənzum əsər. Lafonten öz təmsillərini ancaq bərk yağış yağan vaxt yazarmış
TƏN I is. [ fars. ] Bədən, əndam. Həmi bir can, bir tənin; Çox şükür sənə ey xuda! Olmadıq biz əğyarə fəda (Ü
TƏNG I is. [ fars. ] Cana gətirmə, canını boğazına yığma, incitmə, bezmə. Mən onun əlindən təngə gəlmişəm
TƏPMƏK I f. Qazmaq, belləmək. O, yeri həmişə səhər tezdən təpərdi. TƏPMƏK II f. Vurmaq, geri vermək. Nə yava söyləyirsən, ay gədə! Başına at təpibdir
TƏR I is. [ fars. ] Dərialtı vəzilərin ifraz etdiyi maye. Tər üz-gözündə qanına qarışmışdı (C.Bərgüşad)
TƏRƏKƏMƏ I is. Köçəri həyat sürən etnik qrupun adı. Aran tərəkəmələri qoyunlarını oraya, yaylağa apararlar (N
TƏRK I is. [ ər. ] Buraxma, qoyub getmə, vaz keçmə. Tutmuşam əyilməz bayrağını bərk; Ölsəm də etmərəm səngərini tərk (S
TƏRLƏMƏK I f. Tər tökmək. İlin hər fəslində tərləyirəm. TƏRLƏMƏK II f. Xərcləmək, ödəmək. Ay yoldaş, bir az tərləmək lazım gəlir, sənə havayı iş görmü
TƏRS I sif. İnad, höcət. Həm ürəyi yumşaqdır, sadədir, həm də tərsdir (M.İbrahimov). TƏRS II sif. O biri üzü
TƏRZ I is. [ ər. ] qram. Fellə ifadə olunan hərəkətin məna hüdudu. Azərbaycan dilində də felin tərz kateqoriyası vardır
TƏSİRLİ I sif. [ ər. ] Effektiv, təsiri olan, əsər edən. Emilya Mahmudova “Evimizə gəlin gəlir” mahnısını çox təsirli şəkildə ifa etdi
TƏSİRSİZ I sif. [ ər. ] Təsiri olmayan, əsər etməyən. Onun dedikləri təsirsiz deyil, təsirli idi. TƏSİRSİZ II sif
TƏSNİF I is. [ ər. ] Bölmə, ayırma. Dilimizdəki nitq hissələrini leksikqrammatik mənalarına, morfoloji əlamətlərinə və sintaktik vəzifələrinə görə təs
TƏTİL I is. [ ər. ] Kütlə tərəfindən işin dayandrılması. TƏTİL II is. [ ər. ] Məktəblilərin istirahət vaxtı
TƏYİN I is. [ ər. ] Müəyyən etmə, müəyyənləşdirmə. Ancaq onun quşu vurduğunamı, yoxsa Əhmədin əlindən almasınamı peşman olduğunu təyin etmək çətin idi
TİK I is. [ fr. ] tib. Əzələlərin, başın, çiynin və s. qeyri-ixtiyari olaraq atmasından ibarət əsəb xəstəliyi
TİKİLMƏK I f. Paltarı hazırlamaq; bina qurmaq. Günəşin üzünə baxdı otaqlar; Evimiz tikildi, bitdi müxtəsər (M
TİN I is. İki küçənin kəsişdiyi yer. Qoy tində qoçular gözləsin bizi; Belə bir zamanda getmək olarmı? (Ə
TİR I is. [ fars. ] Dirək, ağac. Allahın var, evi də dağıt, sök tirlərini sat (Ə.Əylisli). TİR II is
TİTRƏK I is. bot. Azərbaycanda bitki adlarından biri. TİTRƏK II sif. Əsən, təlaşlı. O, titrək səslə danışırdı
TOX I sif. Yeyib doymuş. Heç bir zaman qarınlarını tox, ehtiraslarını soyumuş görməyəcəklər (M.İbrahimov)
TOXUMAQ I f. Hörmək. Qohumlar verdiyi quzu yunundan; Boyalıbutalı corab toxuyur (Ağa Laçınlı). TOXUMAQ II f
TOXUNMAQ I f. Hörülmək. Bu yun corablar qəşəng toxunub. TOXUNMAQ II f. Dəymək, təmas etmək. Ona toxunmasın o soyuq əllər; Mənim sarayımdır yüksək əməl
TON I is. [ yun. ] mus. Avaz, səs. Hafiz Sədirzadə “Bayatı Şiraz” muğamını son dərəcədə sərbəst və lirik tonla ifa etdi
TOP I is. hərb. Silah. Atılır dağların başından toplar; Bomboş daraqlarla dolmuş akoplar (S.Rüstəm). TOP II is
TOPLAMA I is. Yığma, toplanış. Pambıq toplanışı mövsümündə Sona 500 ton məhsul toplamışdı. TOPLAMA II is
TOPLAMAQ I f. Bir yerə yığmaq, bir yerə sığışdırmaq. Dünyada faydalı, dəyərli nə var; Toplamaq istədim yeri düşəndə (O
TOPLU I sif. hərb. Topu olan. Toplu qoşunlar qabağa hərəkət etdilər. TOPLU II sif. qram. Varlığın çoxluğunu bildirən
TOPUQ I is. Ayaqda olan çıxıntı. Daldan atılan daş topuğa dəyər (Ata. sözü). TOPUQ II is. Tutulma, dolaşma
TOR I is. Balıq və başqa heyvanları tutmaq üçün hörülmüş, toxunmuş şəbəkə, zənbil. TOR II is. Tələ, hiylə, kələk
TOZ I is. Xırda qum dənəcikləri. Külək tozu qaldırar; Layla körpəm, a layla (R.Rza). TOZ II is. bot. Ağacın bir növü
TRAP I is. [ holl. ] Təyyarə və gəmidə pilləkən, nərdivan. Trapla hündür bir qadın enirdi (Anar). TRAP II is
TROMB I is. [ yun. ] tib. Qan damarında əmələ gələn qan laxtası. TROMB II is. [ ital. ] coğr. Atmosferin burulğanlı, çox güclü, şaquli hərəkəti, xortu
TUR I is. [ fr. ] Bir dövrə rəqs, oyun. Son tur ərəfəsində təxirə salınmış bir oyun maraq doğurmuşdur
TURŞU I is. kim. Aldehidlərin oksidləşməsi nəticəsində alınan maye. Sirkə turşusu. TURŞU II is. Duza qoyulmuş xiyar, kələm, pomidor və s
TUŞ I is. [ alm. ] mus. Musiqi alətləri ilə çalınan qısa təbrik musiqisi. TUŞ II is. [ alm. ] Bilyard oyununda: bilmədən, təsadüfən şara toxunma
TUT I is. bot. Meyvəsi yeməli və şirin olan ağac növü. Tut kölgəsində; Bardaş qurmuşdu; Bostançı Qara (M
TUTMAQ I f. Saxlamaq, yapışmaq. Tutdu nəbzin təbib onun dərhal; “Nə demişsən?” – deyə edincə sual (M
TUTULMAQ I f. Yaxalanmaq, həbs olunmaq. Atam tutulmuşdu, mühakimə ediləcəkdi (M.İbrahimov). TUTULMAQ II f
TÜMƏN I is. [ fars. ] Pul vahidi. Bir əmliyin bir tümənə satılı; Necoldu dövlətin, malların, dağlar! (Aşıq Ələsgər)
TÜND I sif. Acı, bərk (çay). İndi də dalbadal tünd çay içməsi, çörək yeməməsi göstərirdi ki, Göyçək doğrudan da möhkəm acıqlanıbdır (Ə
TÜTÜN I is. Papiros üçün hazırlanmış məmulat. Ananov kağıza tütün bükənlər; Qurtardı tənbəki, saman qalmadı (Aşıq Ələsgər)