Müdafiə etmək
Vəkillik və ya müdafiə etmək bir və ya bir neçə məqsədə çatmaq üçün, özünün, başqa bir şəxsin və ya bir qrup şəxsin adından çıxış etmək, nümayəndəsi olmaq, hərəkət etmək, müəyyən məqsəd(lər)ə nail olmaq və ya müdafiə etmək üçün həyata keçirilən bütün işlərə aiddir. Bu kontekstdə qərar qəbul etmə proseslərinə təsir göstərməyi hədəfləyən vəkillik anlayışı lobbiçilik anlayışını da əhatə edir, lakin ən düzgün mənada lobbiçilikdən çox daha geniş anlayış sərhədlərinə malikdir. Vəkillik ümumiyyətlə siyasətlə əlaqəli anlayış olsa da, onun təkcə siyasi deyil, həm də iqtisadi, sosial və hətta diplomatik nəticələri də ola bilməkdədir.
Bir şəxsin özünün fikir və düşüncə azadlığı ilə bağlı olub, bütün həyati məsələlərində müdafiə sistemini inkişaf etdirməsinə də vəkillik deyilə bilər.
Hətta məhkəmələrdə də bunu əks istiqamətdə edən, yəni həqiqəti əks etdirməyən müdafiələr mövcuddur.
Vəkillik ümumiyyətlə birbaşa nəzarət-tarazlıq mexanizmləri arasında sayılmasa da, əslində vətəndaş cəmiyyətinin dövlətə nəzarətinə verdiyi töhfələrinə görə bu sistemdə mühüm yer tutmuş hesab edilə bilər. Eynilə, bu mövzuya hakimiyyət bölgüsü nöqteyi-nəzərindən baxıldıqda, müntəzəm olaraq gündəmə gətirilən səlahiyyətlər arasındakı nəzarət-tarazlıq mexanizmlərinə oxşar bir fəaliyyət ilə vətəndaş cəmiyyətinin üç əsas səlahiyyətli orqanı olan qanunverici, icraedici və məhkəmə hakimiyyəti orqanları üzərində dövlətin varlığının səbəbi olan fərdin nəzarətini gücləndirməyə imkan verir.
Bu mənada vəkillik, vətəndaş cəmiyyətini gücləndirərək demokratiyanın daha yaxşı bir formada həyata keçirilməsinə mühüm töhfələr verir.
Ədalətli istifadə
Ədalətli istifadə (ing. fair use). Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif hüquqları Qanununda olan və müəlliflik hüquqları ilə qorunan əsərlərin elm və incəsənətin inkişafı naminə müəllifdən icazə istənmədən məhdud şəkildə istifadə edilməsinə imkan verən bir doktrinadır. Azərbaycan Respublikasının qanunlarında ədalətli istifadə nəzərdə tutulmayıb.
"Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında" Qanunun "Əsərlərdən informasiya, elmi, tədris və digər məqsədlər üçün istifadə" haqqında 19-cu maddəsində müəllifin və ya müəlliflik hüquqlarının digər sahibinin razılığı olmadan və müəllif qonorarı verilmədən, lakin istifadə olunan əsərin müəllifinin adını və götürülmə mənbəyini mütləq göstərməklə aşağıdakı hallara yol verilir:
elmi, tədqiqat, polemika, tənqidi və informasiya məqsədilə qanuni dərc edilmiş əsərdən, həmçinin qəzet və jurnallardan, sitatın məqsədinə müvafiq həcmdə çap icmalı formasında qısa parçaların orijinalda və ya tərcümədə sitat kimi verilməsinə;
qanuni dərc edilmiş əsərlərdən qısa parçaları müəyyən məqsəd üçün lazım olan həcmdə tədris xarakterli nəşrlərdə, radio və televerilişlərdə, səs və vidioyazılmalarda istifadə etməyə;
müəllif və ya müəlliflik hüquqlarının digər sahibinin qadağan etdiyi hallar istisna olmaqla, qanuni əsasda dərc edilmiş cari iqtisadi, siyasi, sosial və dini məsələlər üzrə məqalələrin, yaxud efirlə verilmiş eyni xarakterli əsərlərin qəzetlərdə, jurnallarda digər dövri nəşrlərdə çap edilməsinə və ya kütləvi bildirişinə;
fotoqrafiya, kinematoqrafiya, efir və ya kabel televiziyası vasitələri ilə cari hadisələr haqqında icmalda hadisələrin gedişində görülənlərin və eşidilənlərin informasiya məqsədi üçün lazım olan həcmdə surətinin çıxarılmasına və ya kütləvi bildirişinə; bununla birlikdə, müəllifin belə əsərləri toplularda dərc etdirmək hüququ saxlanılır;
açıq siyasi nitqlərin, mülahizələrin, müraciətlərin, təbliğat xarakterli fikirlərin və məhkəmənin gedişində söylənən nitqlər də daxil olmaqla digər oxşar əsərlərin qəzetlərdə, jurnallarda və digər dövri nəşrlərdə çap edilməsinə və ya kütləvi bildirişinə; bununla birlikdə, müəllifin belə əsərləri toplularda dərc etdirmək hüququ saxlanır;
qanuni dərc edilmiş əsərlərin gəlir götürmədən qabarıq-nöqtəli şriftlə və ya digər xüsusi üsullarla korlar üçün surətinin çıxarılmasına (xüsusi olaraq belə üsullarla dərc etmək məqsədilə yaradılmış əsərlərdən başqa).
Annanı kəşf etmək
Annanı kəşf etmək — Anna Sorokinin həyatından bəhs edən və Cessika Presslerin Nyu-York jurnalında dərc olunan və "Anna Delvi Nyu Yorkun əyləncə dünyasının insanlarını necə aldatdı" adlı məqaləsindən ilhamlanaraq Şonda Rayms tərəfindən istehsal olunmuş dram janrında Amerikan miniserialıdır.Serial 11 fevral 2022-ci ildə Netflix -də yayımlanıb. Anna Sorokin rolunu Culiya Qarner canlandırır.Serial, tamaşaçılar və tənqidçilərdən əsasən müsbət rəylər aldı, xüsusilə Culiya Qarnerin aktyorluğu bəyənilib.
Əmanətə xəyanət etmək
Əlidən nəql olunur ki, əmanətdarlıq imanın üstünlüyünün göstəricisidir və əmanəti istənilən halda sahibinə qaytarmaq vacibdir: "İmanın ən üstünü əmanətdarlıq, ən pis xislət isə xəyanətkarlıqdır." "Sənə etibar edib əmanət tapşıran şəxsə xəyanət etmə, hətta o sənə xəyanət etmiş olsa belə.Onun sirrini faş etmə, hətta əgər o sənin sirrini faş etmiş olsa belə."
Peyğəmbər (s) əmanətə xəyanət edənin onun ümmətindən olmadığı qeyd edir: "Əmanəti əhəmiyyətsiz sayaraq bu səbəbdən onu zay edən kəs bizdən deyil."
İslam peyğəmbəri (s) həmçinin etibarsız şəxsə əmanət tapşırılmamasını tövsiyə edir: "Allah etibarsız şəxsə əmanət tapşıran kəsin zamini deyil.
Bütün Aləmlər Kilsəsi
Bütün Aləmlər Kilsəsi (ing. Church of All Worlds) — qeyri-ənənəvi inanclardan biri.
Ekspertlərin fikrincə, Bütün Aləmlər Kilsəsi Amerikadakı mühüm müasir bütpərəst dini təşkilatlardan biridir. 1970-ci illərdə Tim Zeltin (sonralar özünü Otter Zelt adlandırıb) rəhbərliyi altında bu kilsə müxtəlif maraqları olan bütpərəst qruplar arasında əlaqə yaradılmasında, həmçinin bütpərəst insanın təbiəti sevən insan kimi qələmə verilməsində aparıcı rol oynamışdı.
Bütün Aləmlər Kilsəsinin tarixi 1961-ci ilə gedib çıxır. Oklahomadan olan Riçard Lens Kristi adlı məktəbli obyektivizm fəlsəfi cərəyanının banisi Ayn Renddin ideyaları və humanist psixologiyanın banisi Abraham Maslounun fikirləri ilə maraqlanırdı. Vestminster kollecinə daxil olduqdan sonra Kristi burada Zeltlə tanış olur. Zelt Kristinin qrupuna qoşulur və onlar birlikdə altıncı hiss mövzusunda təcrübələr aparmağa başlayırlar. Həmin vaxt Kristinin qrupu Robert Haynlaynın "Yad diyardakı yad" elmi-fantastik əsərini oxuyurdu. Məhz bu əsər Bütün Aləmlər Kilsəsinin yaranmasında katalizator rolunu oynayır.
Bütün müqəddəslərin günü
Bütün Müqəddəslər Günü, Bütün Müqəddəslər Bayramı, Bütün Müqəddəslərin Təntənəsi və Halloumas kimi də tanınır, kilsənin istər tanınmış, istərsə də naməlum olan bütün müqəddəslərinin şərəfinə qeyd edilən xristian təntənəli bayramıdır.
4-cü əsrdən etibarən müxtəlif yerlərdə, Pasxa və Pentikost bayramları yaxınlığında müxtəlif tarixlərdə bütün xristian şəhidlərinin xatirəsinə həsr olunmuş ziyafətlər keçirilmişdi. 9-cu əsrdə Britaniya adalarında bəzi kilsələr noyabrın 1-də bütün müqəddəslərin anım mərasimini keçirməyə başladı və IX əsrdə bu, Papa IV Qriqori tərəfindən bütün katolik kilsəsinə yayıldı.
Qərb xristianlığında hələ də 1 noyabrda Roma-Katolik kilsəsi, eləcə də bir çox Protestant kilsələri, Lüteran, Anqlikan və Metodist ənənələri kimi qeyd olunur. Şərqi Pravoslav Kilsəsi və onunla əlaqəli Şərqi Katolik və Şərqi Lüteran kilsələri bunu Pentikostdan sonrakı ilk bazar günü qeyd edirlər. Şərq Kilsəsi və Roma ilə birlikdə olan Suriya-Malabar Kilsəsi və Xaldey Katolik Kilsəsi Pasxa bazarından sonrakı ilk cümə günü Bütün Müqəddəslər Gününü qeyd edir. Kopt pravoslav ənənəsində Bütün Müqəddəslər Günü 11 sentyabrda qeyd olunan Nayruzdadır. Bu gün həm Koptların yeni ilinin başlanğıcı, həm də onun ilk ayı olan Thout günüdür.
== Liturgik şənliklər ==
Qərb xristian praktikasında liturgik bayram Vespersdə oktyabrın 31-də, Bütün Müqəddəslər ərəfəsində (Bütün Müqəddəslər ərəfəsində) başlayır və noyabrın 1-də başa çatır. Beləliklə, möminlərin xatirəsini yad edən Bütün Ruhlar günündən bir gün əvvəldir.
Bütün ruhlar kolleci
Bütün ruhlar kolleci (ing. All Souls College, /ˈɔ:l səʋls ’kɒlɪdʒ/) — rəsmi adı Oksford Universitetində Ölən Bütün Saleh İnsanların Ruhları Müdiri və Kolleci (ing. The Warden and the College of the Souls of all Faithful People deceased in the University of Oxford) — Oksford Universitetinin kolleci. Təhsil müəssisəsinin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bütün tələbələri avtomatik olaraq kollecin rəhbər orqanının həqiqi üzvlərinə çevrilirlər.
Burada bakalavr dərəcəsi yoxdur, lakin hər il digər kolleclərin məzunlarına yazılı testlər və müsahibələr şəklində müsabiqə imtahanından keçmək lazım olduğu təqaüd üçün ekspert komissiyasına müraciət etmək imkanı verilir.
Bütün ruhlar kolleci Oksfordun ən zəngin kolleclərindən biridir. 2012-ci ildə maliyyə mənbələri 245 milyon funt sterlinqə bərabər olmuşdur. Qurumun yeganə gəlir mənbəyi ianə olduğu üçün, Oksford kollecləri arasında cəmi gəlirdə yalnız 19-cu yerdədir. 2008-ci ildən bəri təhsil müəssisəsinin rəhbəri ser Con Vikkersdir.
== Tarixi ==
Kollec 10 fevral 1438-ci ildə Kral VI Henri və Kenterberin baş arxepiskopu Henri Çiçeli tərəfindən quruldu.
Bütün gözlər Rəfahda
"Bütün gözlər Rəfahda" (ing. "All Eyes on Rafah") — Qəzzədə müharibə və Rəfah əməliyyatı zamanı yayılmış Fələstin tərəfdarı olan siyasi şüar. Bu, daha çox sosial mediada istifadə olunur.
İfadə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Qəzzə və İordan çayının qərb sahili üzrə nümayəndəsi Riçard Piperkornun 2024-cü ilin fevralında BMT-də jurnalistlərə verdiyi şərhdən irəli gəlir. Piperkornun yayımından bu çıxarış may ayının əvvəlində Rəfah əməliyyatı başlayanda paylaşılmağa başlanılmış və şüarın süni intellektlə yaradılan şəkli həmin ayın sonunda "İnstaqram" yayılmışdır.
"TikTok"da milyonlarla dəfə baxılan videolarda #alleyesonrafah həştəqi yer almışdır və şüar beynəlxalq səviyyədə etirazlarda istifadə olunmuşdur.
Hüquqlardan sui-istifadə
Hüquqlardan sui-istifadə — mülki hüquqda şəxslərin yalnız başqa şəxsə ziyan vurmaq niyyəti ilə həyata keçirdikləri hüquqlara münasibətdə istifadə olunur. Hüquqlardan sui-istifadə edən şəxs öz hərəkətləri ilə dəymiş zərərə görə məsuliyyət daşıyır. Bu qrupa vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə, vergidən yayınmanı aid etmək olar. Bu prinsip presedent hüququnda formalaşmışdır. Müvafiq prinsip "hüquqdan istifadə edən kəs heç kimə zərər vermir" klassik nəzəriyyəsindən fərqlənir və özündə "sui-istifadə başladıqda hüquq başa çatır" (fr. le droit cesse où l'abus commence) maksimasını əks etdirir.
Hüquqlardan sui-istifadə prinsipi Alman Mülki Məcəlləsində təsbit olunmuşdur. §226-da qeyd edilmiş müddəaya görə:
İsveçrə Mülki Məcəlləsinin 2-ci maddəsində qeyd edilir ki:
Filippin Mülki Məcəlləsinin 19, 20 və 21-ci maddələrində qeyd olunur ki:
Maddə 19: Hər kəs öz hüquqlarını həyata keçirərkən və vəzifələrini icra edərkən ədalətlə hərəkət etməlidir, hər kəsə haqqını verməlidir və dürüstlük və vicdanlılıq nümayiş etdirməlidir.
Maddə 20: Qanuna zidd olaraq qəsdən və ya ehtiyatsızlıqdan başqasına zərər vuran hər kəs dəymiş zərəri ödəməlidir.
Maddə 21: Əxlaq və ictimai qaydalara zidd şəkildə başqasına qəsdən zərər və ya ziyan vuran hər kəs dəymiş zərəri ödəməlidir.
Neodim oksiddən istifadə
Neodim oksid (Nd2O3) neodim əlvan metalının havada qızdırılması yolu ilə əldə edilir ki, həmin hava bunun hesabına çox tez qızır və qeyri-metallarla – azot, halogenlər, kükürd, hidrogen və digərləri ilə reaksiyaya daxil olur.
Xarici görünüşü – mavi, refrakter toz.
Elementin bütün tərkib hissələrindən ən çox onun oksidi əhəmiyyət kəsb edir, hansı ki bir sıra fiziki-kimyəvi xüsusiyyətli üstünlüklərə malikdir:
-ərimə temperaturu – 2200° C;
-qaynama temperaturu – 3300° C;
-suda və orta güclü mineral turşularda həll olunur;
-asan higroskopik material;
-soyuq su, alkalilər və ammonium hidratla reaksiyaya daxil olmur.
Onun təmizliyi 99%, 99,9%, 99,99%, 99,999% təşkil edir.
Neodim oksidin yaxşı xüsusiyyətlərinə görə, tətbiq sahəsi kifayət qədər genişdir. Hər şeydən çox keramika və şüşəəritmədə istifadə olunur. Neodim şüşəsi onun şüşə ərintilərinə daxil edilməsi yolu ilə əldə edilir. Belə şüşələr lazer və kosmik cihazlarda, yarımkeçirici lazerlərdə və inertial termoatom sintezi üçün multişüa sistemlərində istifadə olunur.
Neodim oksid dielektrik olaraq çox az genişlənmə əmsalı ilə istifadə olunur.
Onun istifadəsinə hətta gündəlik həyatda da rast gəlmək olar.
Vəzifədən sui-istifadə
Sui-istifadə etmək – bir şeyin və ya bir adamın zərərinə işləmək. Vəzifəsindən sui-istifadə etmək. Özünə olan etimaddan sui-istifadə etmək.
Səhv etmək insana xasdır
Errare humanum est (azərb. Səhv etmək insana xasdır) — latınca bir ifadənin ön hissəsi. İfadə o qədər məşhurdur ki, tam söynəlilməsinə ehtiyac duyulmur, yalnız cümlənin ilk hissəsi deyilməklə fikir aydın olur.
İfadə tam şəkildə belədir:
lat. "Errare (Errasse) humanum est, sed in errare (errore) perseverare diabolicum."
Tərcüməsi:
azərb.
Sıravi Rayanı xilas etmək
"Sıravi Rayanı xilas etməli" 1998-ci il amerikan filmi. Ən yaxşı kinodrama görə 1999-cu ildə Qızıl Qlobus mükafatını almışdır.
Bütün Hindistan Müsəlman Liqası
Bütün Hindistan Müsəlman Liqası— Britaniya Hindistan imperiyasında 20-ci əsrin ilk illərində yaranmış siyasi partiya. Ayrıca müsəlman əhaliyə sahib milli dövlət-Pakistanın yaradılması üçün onun güclü təbliğatı Britaniya İmperiyası tərəfindən uğurla 1947-ci ildə Hindistanın parçalanmasına gətirib çıxardı. Partiya Aliqarx Müsəlman Universitetində ədəbi hərəkat kimi yaranmışdı. Partiyada mərkəzi xadim Seyid Əhməd Xan idi.
Bütün Müqəddəslər kilsəsi (Praqa)
Bütün Müqəddəslər kilsəsi (çex. Kostel Všech svatých, alm. Allerheiligenkapelle) — Praqa şəhərinin tanınmış Praqa qəsri qala kompleksinə daxil olan qədim kilsə və eyni zamanda da kapella. Kilsə Zadəganlar institutu adı ilə tanınan Köhnə sarayın şərq divarı ilə həmsərhəddir. Onun qotik üslublu presbiterisi qəsr mənzərəsinin əhəmiyyətli bir hissəsidir.
== Tarix ==
Bütün Müqəddəslər kilsəsi ondan daha da qədim saray kapellasının yerində XII əsrdən bəri yerləşir. 1339-cu ildə hələ o zamanlar Moraviya bölgəsinin markqrafı olmuş IV Karl kilsə ərazisində kollegial kapitulun əsasını qoymuşdu. Mövcud kilsənin inşası isə Peter Parler tərəfindən tərtib edilmiş plana uyğun olaraq 1372-ci ildə başlamış və 1386-cı ilə kimi tamamlanmışdı. Kilsənin inşasında bu cür tanınmış memarın iştirakını triforiumdakı yazılı mətn təsdiqləyir: Petervə yuxarıda göstərilən müddətdə müqəddəslərin xorunu başlamış və tamamlamışdı. Qusçular hərəkatından əvvəl kilsənin artıq retrit otağı (Retrit - inanclı insanların cəmiyyətdən uzaqlaşmaq arzusu və özgəninkiləşdirilməsi deməkdir) və nefləri inşa edilmişdi.
Bütün ölkələrin proletarları birləşin!
"Bütün ölkələrin proletarları, birləşin!" (rus. Пролетарии всех стран, соединяйтесь!) — SSRİ-nin dövlət şüarı. Şüarın müəllifi Karl Marksdır.
== Şüarın digər dillərdə yazılışı ==
ərəbcə: !يا عمال العالم اتحدوا (oxunuş: Yā ummāl el-ʿālem ittaḥidū!)
ermənicə: Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՜ք
belarusca: Пралетарыі ўсіх краін, яднайцеся!
bolqarca: Пролетарии от всички страни, съединявайте се! (okunuşu: Proletarii ot vsichki strani, saediniavaite se!)
katalanca: Proletaris de tots els països, Uniu-vos!
çincə: 全世界无产者,联合起来!
xorvatca: Proleteri svih zemalja, ujedinite se!
çexcə: Proletáři všech zemí, spojte se!
estonca: Kõigi maade proletaarlased, ühinege!
Bütün dünyanın eşitdiyi atəş
"Bütün dünyanın eşitdiyi atəş" (Shot Heard 'Round the World) — 19 aprel 1775-ci ildə Leksinqton və Konkord döyüşlərini açılan, ABŞ İstiqlal müharibəsində alovlandıran və ABŞ-nin yaranmasına səbəb olan gülləni təsvir edən ifadə. Bu, Ralf Uold Emersonun 1837-ci ildə yazdığı "Konkord himni" şeirinin açılış misrasından gəlir. Bu ifadə sonradan Birinci Dünya müharibəsinin katalizatoru olan ershersoq Frans Ferdinandın 1914-cü ildə öldürülməsinə tətbiq edilmişdir.
Beynəlxalq aləmdə bu ifadə ilk növbədə 28 iyun 1914-cü ildə Sarayevoda Frans Ferdinandın öldürülməsi ilə əlaqələndirilmişdir. Bu hadisə Birinci Dünya müharibəsinin birbaşa səbəblərindən biri hesab olunur.
Bütün ölkələrin proletarları, birləşin!
"Bütün ölkələrin proletarları, birləşin!" (rus. Пролетарии всех стран, соединяйтесь!) — SSRİ-nin dövlət şüarı. Şüarın müəllifi Karl Marksdır.
ərəbcə: !يا عمال العالم اتحدوا (oxunuş: Yā ummāl el-ʿālem ittaḥidū!)
ermənicə: Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՜ք
belarusca: Пралетарыі ўсіх краін, яднайцеся!
bolqarca: Пролетарии от всички страни, съединявайте се! (okunuşu: Proletarii ot vsichki strani, saediniavaite se!)
katalanca: Proletaris de tots els països, Uniu-vos!
çincə: 全世界无产者,联合起来!
xorvatca: Proleteri svih zemalja, ujedinite se!
çexcə: Proletáři všech zemí, spojte se!
estonca: Kõigi maade proletaarlased, ühinege!
"Artek"in bütün qızılı
"Artek"in bütün qızılı — qısametrajlı sənədli televiziya filmi.
Rejissor Arif Babayev tərəfindən 1965-ci ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan Televiziyasında istehsal edilmişdir. Kinolentdə "Artek"də öz işlərinə görə qızıl medallara layiq görülmüş Pionerlər sarayının dərnək üzvlərindən danışılır.
Film uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kinolentdə "Artek"də öz işlərinə görə qızıl medallara layiq görülmüş Pionerlər sarayının dərnək üzvlərindən danışılır.
Bütün Müqəddəslər kilsəsi (Strasburq)
Bütün Müqəddəslər kilsəsi — Strasburq şəhərində yerləşən Rus Pravoslav Kilsəsinin stavropigial kilsəsi.
Çadır üslubunda tikilmiş məbəd 300 nəfər üçün nəzərdə tutulub. Onun xaçla hündürlüyü 41 m-dir.
Gübrələr və onlardan istifadə
Gübrə — Bitkiləri qida maddələrlə təmin etmək üçün torpağa, bəzən isə yarpaqlara (kökdənxaric qidalanma) verilən üzvi və mineral maddələrdir. Gübrələr birinci növbədə, bitkini asan mənimsəyə biləcəyi formada olan qida maddələrlə təmin edirlər. Bundan başqa gübrələr torpağın fiziki, kimyəvi və bioloji xassələrini yaxşılaşdırır ki, bu da məhsulun artmasına və onun keyfiyyətinin yaxşılaşmasına səbəb olur. Gübrə verməklə məhsulla birlikdə torpaqdan götürülmüş qida maddələri də torpağa qaytarılır. Bununla da torpağın məhsuldarlığı bərpa edilir. Gübrələr bir neçə qrupa bölünürlər:
tərkib və ya mənşələrinə görə: üzvi, mineral, üzvi-mineral, bakterial, hormonal gübrələr;
tərkibində qida maddələrinin miqdarına görə: birtərəfli (sadə) və çoxtərəfli (mürəkkəb və qarışıq) gübrələr;
tərkibindəki faydalı elementlərin kəsifliyinə görə: sadə və zənginləşdirilmiş gübrələr;
torpağa göstərdikləri təsirə görə: turş, neytral və qələvi gübrələr;
5.təsiretmə səciyyəsinə görə: bilavasitə təsir edən, dolayı yolla təsir edən və stimulə edən gübrələr.
Kənd təsərrüfatı bitkilərindən yüksək məhsul əldə etmək və torpağın münbitliyini artırmaq üçün aqrotexniki sistemlər içərisində gübrələrdən istifadə tədbirləri ən vacib yerlərdən birini tutur. Üzvü və mineral gübrələrin tətbiqi bütün kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığını yüksəldir və onların keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Gübrələrdən səmərəli istifadə, bitkilərdə şəkərin, nişastanın, yağların, zülalların və vitaminlərin miqdarını artırır.
Üzvü və mineral gübrələr torpağın strukturuna təsir etməklə, torpaq məhlulunun reaksiyasını, mikrobioloji prosesləri yaxşılaşdırmaqla onun (məhsul) münbitliyinin artmasında aktiv iştirak edir.
Təkrar istifadə olunabilən komponentlər
Reusable components ~ повторно используемые компоненты ~ yeniden kullanılabilir bileşenler ~ təkrar istifadə olunabilən komponentlər – hər hansı proqram təminatının başqa proqramlarda istifadə oluna bilən parçası. Məsələn, Java sinifləri yenidən istifadə olunabiləndir; onlar ilkin olaraq yazılmış olduqları proqramlardan fərqli proqramlar tərəfindən də istifadə oluna bilər.
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Uşaqlardan hərbidə istifadə edilməsi
Uşaqlardan hərbidə istifadə edilməsi — Uşaqlardan hərbidə istifadə edilməsi halı əsasən bir neçə formada müşahidə edilir: Uşaqların bir başa hərbi əməliyyatlarda iştirak etməsi, uşaqlardan müşahidəçi, xəbərçi və kəşfiyyat məqəsədləri ilə istifadə edilməsi.
Tarix boyunca baş vermiş bir çox müharibələr zamanı uşaqlardan hərbi əməliyyatların gedişində fəal şəkildə istifadə edilmişdir. Bir çox dini və mənəvi dəyərlərdə uşaqlardan bu məqsədlərlə istifadə edilməsi qadağan edilsədə, 1970-ci ildən bəri yaşanan müharibələrdə uşaq əməyindən istifadə hallarının artması müşahidə edilir. 1970-ci illərdə qəbul edilmiş Uşaqlardan hərbidə istifadə edilməsinin dayandılması barədə Konvensiyasının qəbul edilməsinə baxmayaraq belə halların sayı azalmamışdır. 1989-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən qəbul edilən Uşaq Hüquqları Konvensiyasına əsasən müharibə aparan tərəflər 15 yaşından aşağı uşaqların hərbi əməliyyatlardan kənar tutulması ilə bağlı öhdəlik daşıyırlar.
İnternetdə istifadə olunan dillər
Internetdə ən çox istifadə olunan dil qeyri-müəyyəndir, baxmayaraq ki, İnternetdə ən çox ziyarət edilən veb saytlarının təxminən yarısının ana səhifələri ingiliscədir.
W3Techs verdiyi məlumata görə ən çox istifadə olunan başqa dil Rus dili, Alman dili, İspan dili, Fransız dili, Çin dili və Portuqal dili.
2009-cu ildə UNESCO-nun 1996-ci ildən 2008-ci ilə qədər, 12 il ərzində apardığı monitorinqin nəticəsi olaraq çap etdiyi hesabatda ingilis dilinin veb saytlarda işlədilmə faizinin 1998-ci ildə 75 %-dən 2005-ci ildə 45 %-ə düşdüyü qeyd olunmuşdur. Müəlliflər müəyyən etmişdir ki, 2005-ci ildən 2008-ci ilə qədər ingilis dili sabit 45 %-də qalmışdır. Amma buna ingilis dilinə axtarış sistemlərinin üstünlük verməsi də səbəb ola bilər.
Hal-hazırda davam edən W3Techs tərəfindən aparılan monitorinq 2015-ci il üçün göstərirdi ki, ingilis dili 55 %-dən çox veb saytın ana səhifəsində istifadə edilir.
Qeyri-ingilis dilli veb səhifələrin sayı hər gün artmaqdadır. 2001-ci ildən 2011-ci ilə qədər internetdə ingilis dilindən istifadə təxminən 2.8 dəfə, ispan dilindən istifadə təxminən 7.4 dəfə, çin dilindən istifadə təxminən 13 dəfə, rus dilindən istifadə təxminən 18 dəfə və ərəb dilindən istifadə təxminən 25 dəfə artmışdır.
10 milyon vebsaytın 2020-ci il 25 mart tarixində dillərdən istifadə faizləri aşağıdakı kimidir:
Bütün digər dillər vebsaytlarda 0.1 %-dən az istifadə olunur.
2016-ci ilin İyun ayı üçün internet istifadçilərinin sayı dillərinə görə aşağıdakı kimidir:
Internet World Users by Language, Internet World Stats.
İnternetdən münasib istifadə siyasəti
İnternetdən münasib istifadə siyasəti (Acceptable Internet Use Policy)− İnternetdən istifadə müddətlərini və şərtlərini, o cümlədən, onlayn davranış və giriş imtiyazlarını təsvir edən yazılı müqavilə. Bu siyasət istifadəçilər tərəfindən imzalanır.
İmamverdiyev Y.N, "İnformasiya təhlükəsizliyi terminlərinin izahlı lüğəti", 2015,“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı,160 səh.