Neft terminlərinin izahlı lüğəti

  • Sementləmə, quyuların sementlənməsi

    qoruyucu kəmərlə quyu divarları arasındakı fəzanın sement məhlulu ilə doldurulması. S. neft, qaz və su laylarını bir-birindən ayırmaq, istismar olunan

    Tam oxu »
  • Separator

    sıxlıqlarından asılı olaraq quyudan çıxarılan filtiratın tərkibində olan qazı, suyu və nefti quyu ağzında ayıran qurğu

    Tam oxu »
  • Setan

    doymuş karbohidrogen; 18,20C-də əriyən və 286,80C-də qaynayan rəngsiz mayedir. S.-dən dizel yanacağının keyfiyətini müəyən etmək üçün etalon kimi isti

    Tam oxu »
  • Setan ədədi

    mühərikin silindrində dizel yanacağının alışıb yanma xasəsini müəyən edən şərti xarakteristika. Müasir dizel yanacaqlarının S

    Tam oxu »
  • Seysmik karotaj

    quyularda suxurların seysmik xüsusiyətlərinin elastik dalğaların sürətlərini, onların əksolunma, keçmə və udulma əmsalarını təyin etməklə tədqiqi

    Tam oxu »
  • Seysmik kəşfiyat

    partlayış və ya mexaniki zərbə ilə yaranmış elastik dalğaların Yer qabığında yayılması xüsusiyətlərinin öyrənilməsinə əsaslanan geofiziki kəşfiyat met

    Tam oxu »
  • Səmt qazı

    lay süxurlarını doydurmuş azad və ya həl olunmuş qazlar.

    Tam oxu »
  • Sənaye yağları

    sənaye və məişətdə maşın, cihaz və s. mexanizm növlərini yağlamaq üçün işlədilən neft yağları. Özlülüyündən asılı olaraq S

    Tam oxu »
  • Səyar qazma qurğusu

    bax: Qazma qurğusu.

    Tam oxu »
  • Silindr yağları

    buxar maşınlarının, silindr, ştok və klapanlarını yağlamaq üçün işlədilən aztəmizlənmiş neft yağları

    Tam oxu »
  • Sintetik kauçuk sənayesi

    bax: Neft kimyası sənayesi.

    Tam oxu »
  • Sintetik maye yanacağı

    sintez yolu ilə alınaraq daxiliyanma mühəriklərində işlədilən yanacaq növü. Təbi qazlardan və daş kömürün qazlaşdırılmasından alınan karbon 2-oksidlə

    Tam oxu »
  • Sistern

    maye və səpələnən materiaları saxlamaq və daşımaq üçün qapalı tutum. Yerləşdirilməsinə görə yeraltı, yarı yeraltı və yerüstü növləri var

    Tam oxu »
  • Solyar yağı

    neftin təqribən 240-4000C-də qaynayan fraksiyası. Qazoyl, yüngül və ağır s.y. növlərinə bölünür. S.y

    Tam oxu »
  • Sualtı faydalı qazıntı istehsalı

    su altından (çay, göl, dəniz və okean dibindən) faydalı qazıntıların çıxarılması. Mədən, geoloji və hidrometeoroloji şəraitdən, yatağın işlənməsi dəri

    Tam oxu »
  • Sübut olunmuş ehtiyatlar

    geoloji və texniki informasiyaya əsaslanaraq hazırda açıqlanmış neft və qaz laylarından iqtisadi və texniki baxımdan çıxarıla bilən karbohidratların q

    Tam oxu »
  • Sübut olunmuş yataq

    fiziki uzunluğu və qiymətləndirilmiş ehtiyatı müəyən olunmuş neft və ya qaz yatağı.

    Tam oxu »
  • Süxurlar

    mineroloji və kimyəvi tərkibi qismən sabit mineraların təbi aqreqatları. Yer qabığını təşkil edən müstəqil kütlələr əmələ gətirir

    Tam oxu »
  • Süxurların məsaməliliyi

    süxurlardakı boşluqların məcmusu. S.m.-nin miqdarı bütün məsamələr həcminin süxurun ümumi həcminə olan nisbətilə ifadə edilir

    Tam oxu »
  • Sürtkü materialı

    yağlayıcı təsirə malik olan madələr.

    Tam oxu »
  • Sürtkü yağları

    maşın, mexanizm, mühərik, sənaye avadanlığı, cihaz və s. sürtünən hisələri yağlamaq üçün işlədilən neft yağları və sintetik yağlar

    Tam oxu »
  • Sütuncuqlu balta

    sütuncuqlu qazıma qurğusunun işlək orqanı; qazma, süxur sütununu masivdən qoparmaq və Yer səthinə olduğu kimi qaldırmaq üçündür

    Tam oxu »
  • Sütuncuqlu qazma

    bərk faydalı qazıntılar kəşfiyatında, həmçinin mühəndis-geoloji axtarış işlərində sütuncuqlu balta komplekti ilə aparılan və süxur nümunəsini quyu dib

    Tam oxu »
  • Şaxta quyusu

    bax: Quyu.

    Tam oxu »
  • Şaxta lüləsi

    yer səthinə çıxışı olan yeraltı şaquli və ya maili mədən qazması.

    Tam oxu »
  • Şaxta üsulu ilə neftçıxarma

    yeraltı mədən qazları sistemi çəkməklə neft hasilatı. Çox özlü neft yataqlarının və müxtəlif energetik səviyəli orta özlüklü neft yataqlarının işlənil

    Tam oxu »
  • Şaroşkalı balta

    bax: Qazma baltası.

    Tam oxu »
  • Şaroşkalı baltalarla qazma

    quyuları şaroşkalı baltalarla qazma üsulu. Bu üsuldan dərin (bir neçə km.) geoloji-kəşfiyat, neft və qaz quyuları və s

    Tam oxu »
  • Şəfaf neft

    şəfaf neft məhsulu. Neftayırma prosesində alınan ən yüngül neft məhsuları.

    Tam oxu »
  • Şərti yanacaq

    müxtəlif yanacaq növlərinin efektivliyini müqayisə etmək və onların ümumi hesabını (uçotunu) aparmaq üçün işlədilən üzvi yanacağın uçot vahidi

    Tam oxu »
  • Şlam

    qazma zamanı quyunun dibində əmələ gəlmiş xırda süxur qırıntılarına deyilir. Yer səthinə balta və qazma borusundan keçərək cərəyan edən gili məhlul va

    Tam oxu »
  • Ştanq

    texnikada bir çox alət, mexanizmdə detal kimi istifadə edilən metal mil; məs, qazma ştanqı aşağı ucuna qazma alətləri bağlanan metal mil

    Tam oxu »
  • Ştanqla Qazma

    bax: Qazma.

    Tam oxu »
  • Ştanqsız dərinlik nasosu ilə neftçıxarma

    bax: Dərinlik nasosu ilə neftçıxarma.

    Tam oxu »
  • Şurf

    yatağın parametrləri haqında məlumat əldə etmək üçün istifadə olunan quyu.

    Tam oxu »
  • Tanker

    rezervuarlarında maye, yarımaye və səpələnən yüklər (neft, benzin və sürtkü yağları və s.) daşıyan gəmi

    Tam oxu »
  • Termik neftçıxarma

    neft laylarına istilik (elektrik enerjisi, buxar, qızdırılımış su) verməklə neftin Yer səthinə qaldırılması üsulu

    Tam oxu »
  • Termiki qazma

    mədən süxurlarına səsdən sürətli, yüksək temperaturlu qaz axını və ya plazma ilə (bax: Plazma ilə qazma) təsir etməklə quyu qazma üsulu

    Tam oxu »
  • Terminal

    xam neft məhsulunun toplandığı və nəql olunduğu anbar. Azərbaycanda ən böyük neft terminalı Sanqaçal terminalıdır

    Tam oxu »
  • Təbi ehtiyatlar

    bəşəriyətin varlığı üçün zəruri olan və təsərüfatda istifadə edilən təbiət elementləri.

    Tam oxu »
  • Təkrar istismar üsuları

    layların neftvermə qabiliyətinin artırılması, quyuların məhsuldarlığını və layın neftvermə qabiliyətini artırmaq üçün tətbiq edilən termiki və kimyəvi

    Tam oxu »
  • Tələ

    neft və qazın hərəkətinə (miqrasiyasına) maneçilik göstərən şəraitin olması ilə fərqlənən keçirici neftli-qazlı layın bir hisəsi

    Tam oxu »
  • Toluol

    metilbenzol, benzolaoxşar iyli, rəngsiz yanan maye. 110,60C-də qaynayır, -950C-də donur. Tərkibində həcmcə 1,27-7,0% T

    Tam oxu »
  • Torpağın rekultivasiyası

    insan fəaliyəti nəticəsində (faydalı qazıntıların çıxarılması, su qurğularının yaradılması və s.) yararsız hala düşmüş torpaqların məhsuldarlığının bə

    Tam oxu »
  • Torpaq qurğular

    Tamamilə və ya əsasən, qruntdan hazırlanan qurğu.

    Tam oxu »
  • Transformator yağları

    neft yağları və ya sintetik yağlar; transformatorlarda və yağla doldurulmuş digər elektrik təchizatlarında, elektrik ayrıcılarında elektroizoləedici m

    Tam oxu »
  • Transmisiya yağları

    tərkibində yeyilməyə qarşı aşqar (kükürdlü və xlorlu üzvi birləşmələr və s.) olan neft yağları.

    Tam oxu »
  • Turbin qazması

    turboburdan istifadə etməklə qazma üsulu; fırlanma qazmasının bir növü. Bu üsula süxuru qazmaq üçün lazımi enerji baltaya bilavasitə, yəni qazma kəmər

    Tam oxu »
  • Turbin yağları

    sürtkü yağları, buxar, su turbini, turbanasos, turbakompresorlu maşınlardakı val və köməkçi mexanizmləri yağlamaq və ya soyutmaq üçün, dövri sistemlə

    Tam oxu »
  • Turbobur, turbin qazıyıcısı

    hidravlik turbinlər vasitəsilə qazma baltasına bilavasitə quyudibinə fırlanma hərəkəti verən mühərik

    Tam oxu »