1. Diri, canlı, ölməmiş, salamat (ölü əksi). Atası hələ sağdır. Sağ qalsaq görərik.
– Bəy xanımın əlini alıb … dedi: – Nə qədər mənim canım sağdı, sənə mən nökərəm, ay xanım!
[Sultan bəy:] Ay… rəhmətlik Sona, sağ olaydı…
Hər könüldən bir səs gəlir; Ölməmişəm, sağam! – deyə.
2. Sağlam.
Bu xəstələrin qanını dəyişdirib ondan maya qayırıb onu sağ adamın bədəninə çiçək döyən kimi döyüb onları bu xəstəlikdən mühafizə edirlər.
// Salamat, zədəsiz.
Nə birincin, əgər nə yağın var; Şükr qıl, sağ əlin, ayağın var.
□ Sağ gün – xəstə olmayan gün (daim xəstə olan adam haqqında).
Cahanın sağ günü yatacaqda keçirdi.
Sağ qalmaq – salamat qalmaq, ölməmək, ölümdən qurtarmaq.
Təpə uçdu, dağ qaldı; Maral qaçdı, sağ qaldı; Yar yada qismət oldu; Mənə ağlamaq qaldı. ().
Sağ-islahat (sağ yer) qoymamaq – tamam hər yerini əzmək, zədələmək, şikəst etmək.
Hasan paşa yanındakı adamlarda sağ-islahat qoymadı. “”.
Sağ yer qalmamaq – salamat yeri qalmamaq, hər yeri zədələnmək; bərk şikəst olmaq. Avariyaya düşüb, sağ yeri qalmayıb.
– [Alını] o qədər döydülər ki, ağzının, burnunun qanı bir-birinə qarışdı, baş və gözündə sağ yer qalmadı.
3. məc. Saf, xalis, bütöv, düz. [Əlləzoğlu:] Neçə ildə bizə bir sağ söz deyib şərt kəsmədin ki, … mən də arxayın olam. İ Hüseynov.
◊ (Çox) sağ ol(un)! – 1) təşəkkür ifadəsi; təşəkkür edirəm, çox razıyam, minnətdaram.
[Şeyx Sənan Özdəmirə:] Sağ olun, əskik olmayın, oğlum!
[Camadarlar:] Çox sağ ol, Məşədi! Allah bərəkət versin! ;
2) vidalaşıb ayrılanda deyilir: salamat qal(ın). [Firidun:] Sağ ol, Gülnaz, gedirəm.
– Gülnazı qapıya qədər … ötürdü.
Sağ olsun – bir kəsin işindən, hərəkətindən məmnunluğu, buna görə də təşəkkürü, razılığı bildirir.
Sağ olsunlar bizi qanan oxucularımız! Avama ümid yoxdur!
Bağça müdirəsi dilağız etdi: – Sağ olsun Şirzad yoldaş, gedib rayondan bu avadanlığı aldı, gətirdi.
(Ay) sağ olmuş – xitab, ya təşəkkür kimi işlənən ifadə.
[Hacı Murad:] Ay sağ olmuş, mənim ömrüm keçmişdir.
[Bayram kişi:] Eh, sağ olmuş, hökumət kimdir, biz kimik? Hökumətin bir nümayəndəsi elə lap mən özüm.
Sağ olmamış – qarğış məqamında işlənən ifadə.
