SOFİ

Sofi (Səfəvi imperiyası) — Avropa ölkələrində Səfəvi imperiyasını idarə edən Səfəvi sülaləsindən olan hökmdarlara edilən müraciət forması. Sofi Həmid türbəsi — Bakının Qaradağ rayonunun Səngəçal qəsəbəsində, Miəcik ərazisində yerləşir. Sofi Marso — Fransa kinoaktrisası. Sofi Həsən türbəsi — Abidə Füzuli rayonunun Yuxarı Kürdmahmudlu kəndində tapılmışdır. Sofi Lakaz — fransız bəstəkarı. Ağa sofi — Ermənistanın Əzizbəyov r-nunda dağ adı.

Sofi Lakaz (fr. Sophie Lacaze; 9 sentyabr 1963[…]) — fransız bəstəkarı. == Həyatı == Tuluza konservatoriyası və Parisdə yerləşən Normal Musiqi Məktəbində təhsil almışdır. Daha sonra Kirj akademiyasında Franko Donatoni və Ennio Morrikone kimi ustadlardan dərs almışdır, Pyer Bulez kurslarını dinləyirdi. İki il Avstraliyada yaşayıb 2006-cı ildə Fransaya qayıtdı. Sofi Lakaz Lycéen des compositeurs (2009) qran-prisini və SACEM-də Klod Arye mükafatının (2010) sahibidir. == Əsərləri == 1992 — J. Syupervelin şeirlərinə soprano və simli trio üçün üç melodiya 1993 — A. Rembo şeirlərinə fleyta üçün Voyelles 1996 — qadın səsi, fleyta və fortepiano üçün Jetez-vous sur l’avenir 1997 — fleyta və violonçel üçün La vita e bella 1998 — nəfəsli alətlər, didjeridu, uşaq xoru və perkussiya üçün Le Becut 1999 — skripka, klarnet və fortepiano üçün Comme une rue pavee 1999 — fortepiano üçün üç müqəddimələr 2000 — Henry Kendallın şeirlərinə fleyta və simli trio üçün Broken Words 2000 — fleyta, didjeridu və fleytaların orkestri üçün And then there was the sun in the sky 2001 — Iotife üçün simli trio, şeirlərinı H. Kendall 2001 — Messe de Nostre Dame üçün xor akapella 2002 — Histoire sans paroles üçün skirpka, violonçellər və fortepiano 2002 — Voices of Australia üçün fleyta solo və maqnitofon lentası 2002 — L’enfance de Catherine üçün fleyta və simli trio, Anna Bodrinin "Katrinin uşaqları" filmi üçün musiqi 2002 — Ave Maris Stella üçün xor 2003 — Messe de Nostre Dame üçün 8 qadın səsləri və perkussiya, в честь «Messe de Nostre Dame» Гийома де Машо 2003 — Tarantella üçün fortepiano 2004 — Dreaming, kamera operası üçün iki qadın səsi, didjeridu, fleyta, alt, perkussiya və maqnitofon lentası 2005 : Cinq Voyelles pour Quatre Flûtes, транскрипция «Voyelles» üçün 4 fleyta. По стихотворению А. Рембо 2005 — Oceans üçün fleyta, faqot, skirpka, alt, kontrabas, uşaq xor və perkussiya 2005 — Py üçün fleyta və fortepiano 2005 — Het Lam Gods üçün simli kvartet, на темы Гентского алтаря братьев Ван Эйк 2005 — Duo üçün səs və maqnitofon lentası 2006 — Archelogos I üçün səs və maqnitofon lentası 2006 — Les quatre elements, konsert üçün fleyta, uşaq xor və perkussiya 2006 — Deux mouvements üçün тенор-saksofon və orkestri. 2006 — Musique de la mer üçün klarnet, faqot, simli kvartet, uşaq xor və perkussiya 2006 — Vignes üçün CD, Guy Bompais şəkil sərgisi üçün 2006 — The great flood üçün alt-saksofon və ансамбля саксофонов 2006 — Mouvement üçün simli orkestri 2007 — Het Lam Gods II üçün fleyta solo və fleytaların orkestri 2007 — Archelogos II üçün bas fleyta və CD 2008 — Quatre haïkus üçün alt-saksofon və fortepiano 2008 — Le Petit Prince, musiqi tamaşası üçün волн Мартено, fleyta və simli trio 2008 — Archèlogos IIb üçün волн Мартено və CD 2009 — L’art est le plus beau des mensonges üçün sopranovə вибрафона sözlərinə Алена Карре 2009 — Het Lam Gods III üçün dörd fleyta, на темы Гентского алтаря братьев Ван Эйк və текст Алена Карре 2009 — Variations sur quatre haïkus üçün виолончели 2010 — L’espace et la flûte — Variations sur des textes de Jean Tardieu üçün чтеца və ансамбля fleyta, şeirlərinı Жана Тардьё 2010 — Souffles üçün dörd fleytaистов (2 zamponias, 2 bajones, 3 Boehm flutes) 2011 — Marco Polo камерная opera üçün xor və ансамбля 2011 — Calligrammes üçün баритона, xor və kvartet саксофонов, şeirlərinı Гийома Аполлинера 2011 — Archèlogos III üçün gitara və CD 2011 — orkestr üçün Après avoir contemplé la lune 2012 — Estampes üçün dörd fleytaистов 2012 — En Quete üçün qadın səsi, чтеца, saksofon və fortepiano, üçün выставки фотографий Guy Bompais 2012 — Ukiyo-e konsert üçün Мартено волн və fleyta оркестром 2013 — O Sapientia 4 qadın səsləri. Hildeqard fon Bingenin mətininə əsasən 2013 — Immobilité sérieuse I üçün fortepiano və simli orkestri 2014 — Maye üçün zərbə alətləri 2014 — Un parapluie et un manteau de paille короткая работа üçün fortepiano 2015 — Voyelles üçün saksofon 2015 — Au milieu de la plaine üçün fleyta və arfa 2015 — Voices of Australia üçün solo sopranosaksofon və CD 2015 : La lune dans l’eau, üçün saksofon 2016 : La lune dans l’eau, üçün fleyta 2016 : qarışıq xor üçün Petite messe, 2017 : Voyages d’Orient I və Voyages d’Orient II, üçün ансамбля ветра və xor 2017 : Je vois passer l’Ange, üçün üç qadın səsləri və alt-saksofon 2017 : Ahatonhia again, üçün kvartet klarnet 2018 : And Earth moves away, üçün dörd fleyta 2018 : Ntau, üçün fleyta, klarnet, fortepiano və perkussiya == İstinadlar == == Xarici keçidlər == «Sophie Lacaze, portrait d’une compositrice», Geneviève Mathon-la dialoq, Delatour Publishing, 160 səh., 2018-ci il may ayı Rəsmi sayt Müasir musiqi sənədləşməsinin mərkəzi veb-saytında səhifə, Fransa "Sofi Lakazın fleytası üçün musiqi" Arxivləşdirilib 2020-05-12 at the Wayback Machine — Traversière Magazine 104, 2012.

Sofi Loren (it. Sophia Loren; əsl adı Sofia Villani Şikolone (it. Sofia Villani Scicolone); 20 sentyabr 1934, Roma) — italyan aktrisası. Klassik Hollivud kinosunun ən böyük ulduzlarından biri hesab olunur və Amerika Film İnstitutu tərəfindən "Klassik Hollivud kinosunun ən böyük qadın ulduzları" siyahısında 21-ci yerdə qərarlaşmışdır. == Erkən həyatı və karyerasının başlanğıcı == Sofi Loren 20 sentyabr 1934-cü ildə Romada anadan olub. Uşaqlığı və gəncliyi yoxsulluq içində keçib. 14 yaşında gözəllik müsabiqəsində iştirak edərək qalib gəldikdən sonra modellik karyerasına başlayıb. 1950-ci illərin əvvəllərində İtaliya filmlərində kiçik rollarda görünməyə başlamışdır. == Beynəlxalq uğur == Lorenin beynəlxalq səviyyədə tanınması 1957-ci ildə "Boy on a Dolphin" filmi ilə başlamışdır. Daha sonra "The Pride and the Passion" (1957), "Houseboat" (1958) və "It Started in Naples" (1960) kimi Hollivud filmlərində rol almışdır.

Sofi Daniel Silviya Marso (fr. Sophie Danièle Sylvie Marceau, ilk soyadı Mopyu (fr. Maupu); 17 noyabr 1966, Paris, Fransa) — Fransa kinoaktrisası. 1999-cu ildə Dünya kifayət deyil filmində iştirak etmişdir.

Sofi, Sofu və ya Soffi — Avropa ölkələrində Səfəvi imperiyasını idarə edən Səfəvi sülaləsindən olan hökmdarlara edilən müraciət forması. Bəzi səbəblərdən Qərb dünyası qədim yunanların bu coğrafiyadan çıxmış Fars imperiyası ilə savaşlarının unudulmamasına görə Səfəvi imperiyasına da Persiya deməklə birlikdə, bəzən Səfəvi hökmdarlarına Sofi də demişdirlər. Bu söz Səfəvi sözünün bir qədər dəyişdirilmiş versiyasıdır və xüsusən I Abbasdan sonra bu cür müraciət forması daha da çoxalmışdır. I Abbas dövründən bu sözün işlədilməsinə çox rast gəlinməsinə baxmayaraq, hətta sülalənin hakimiyyətinin əsasını qoymuş olan I İsmayıl (1501–1524) dövründə də bu müraciət forması avropalılar tərəfindən işlədilmişdir. Bu müraciət formasının Avropa ədəbiyyatında görünməmiş formada artması və imperiyasının da belə adlandırılması I Abbasdan və ondan sonra olmuşdur. Uilyam Şekspir "On ikinci gecə" (ingiliscə:Twelfth Night, 1602-ci ildə çap edilmişdir) əsərində də bu müraciət formasından istifadə etmişdir. == Həmçinin bax == Səfəvi şahlarının siyahısı == İstinadlar == == Mənbə == Blow, David. Shah Abbas: The Ruthless King Who became an Iranian Legend. London, UK: I. B. Tauris & Co. Ltd.

Sofi Bodi-Qendrot (30 oktyabr 1942, Verden – 21 sentyabr 2018[…], XV arondisman) — təhlükəsizlik məsələləri, şəhər zorakılığı, sosial bərabərsizlik və Avropa və Amerika şəhərlərində gənc miqrantların məruz qaldıqları ayrı-seçkilik mövzularında ixtisaslaşmış fransız politoloqu, kriminoloq və sosioloq idi. O, Siyasi Araşdırmalar İnstitutu (Paris), Nyu Orlean Universiteti, Midlberi kolleci, Kolumbiya Universiteti, Nyu-York Universiteti, Sosial Elmlər Ali Məktəbi, Paris Nanterre Universiteti, Blez Paskal Universiteti, Paris Sorbon Universitetində mühazirələr oxuyub. Bodi-Qendrot ingilis və fransız dillərində 20-dən çox kitabın, eləcə də 150-dən çox fəsil və akademik məqalənin müəllifi və ya birgə redaktoru olub. O, 2005-ci ildə Akademik Palma ordeninə layiq görülmüş və 2012-ci ildə Fəxri Legion Ordeni ilə təltif edilmişdir. == Erkən həyatı və təhsili == Bodi Qendrot 30 oktyabr 1942-ci ildə Verden, Mözdə anadan olub. O, həkim Moris Bodi və rəssam Jaklin Kontantın qızı idi. Bodi-Qendrot 17 yaşına qədər Verdendə böyüdü və Verdendəki Margueritte Liseyində, sonra Parisdəki Sévigné Kollecində təhsil aldı. 1963-cü ildə o, Paris Universitetində ingilis dili üzrə magistr dərəcəsi alıb, beş ildən sonra Parisdəki Siyasi Araşdırmalar İnstitutundan Amerika vətəndaş hüquqları hərəkatı üzrə diplomunu qazanıb və 1979-cu ildə Nyu-Yorkda məktəb münaqişələri sahəsində siyasi elmlər üzrə post-dövlət magistr dərəcəsini əldə etmişdir. == Kariyerası == O, İngiltərənin Uolsoll şəhərində oxucu kimi vəzifəyə başlayıb və sonra 1964–1965-ci illər arasında Romadakı Amerika Xarici Məktəbində dərs deyib. Bodi-Qendrot Kofremka Rəy Tədqiqat İnstitutunda işləyib və 1975-ci ildə Parisdə Midlberi məktəbinin direktor köməkçisi kimi işləmək üçün Parisə köçməmişdən əvvəl Nyu Orlean Universitetində tələbələrə dərs deyib.

Sofi Həmid türbəsi — Bakının Qaradağ rayonunun Səngəçal qəsəbəsində, Miəcik ərazisində yerləşir. == Sofi Həmid pirini == Sofi Həmid pirini Səngəçal və Umbakı qəsəbələri arasında kiçik dağlarla əhatələnmiş sahədə yerləşir. Hümmət qoyunçuluq, Həmid isə dəvəçiliklə məşğul olub. El arasında öz sufi həyat tərzi ilə böyük mərifət sahibi kimi şöhrət tapmış Həmid bütün varlığı ilə sufizmin təbliğçilərindən olub. Yerli sakinlərin söylədikləri fərziyyələrə görə, Sofi Həmid Azərbaycana Ərəbistandan gəlmişdir. O, öz müridlərinə vəsiyyət edib ki, onu dəvənin yatacağı yerdə dəfn etsinlər. Müridlər onun vəsiyyətinə əməl edirlər və tezliklə bu məzar pirə çevrilir. Məzarı üzərindəki daş hasara alınmış ərazidə əbədiyyət rəmzi olan ağ dəvə heykəli ona inam gətirənlərin məhəbbət ifadəsi hesab edilir. Sofi Həmid pirini məşhurlaşdıran əlamətlərdən biri də ətrafdakı qəbiristanlıqda olan əlvan boyalı məzar daşlarıdır. Dünyada bəlkə də oxşarı olmayan bu məzar daşları öz forma, naxış və rənglərinə görə "sirr dağarcığı" timsalındadır.

Sofi Həsən türbəsi - Abidə Füzuli rayonunun Yuxarı Kürdmahmudlu kəndində tapılmışdır. Yalnız yeraltı sərdabəsi salamat qalmış türbə kəndarası yolun kənarındakı boş sahədədir. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Sərdabə daxilini yeraltı suların lil çöküntüləri doldurduğundan döşəmə səviyyəsi xeyli yuxarı qalxmış və sadəcə əli yuxarı qaldırmaqla tavana sərbəst toxunmaq olur. Ona görə də burada tədqiqat işləri apararkən yalnız onun üfüqi ölçülərini izləmək mümkün oldu. == Abidənin planı == Abidənin planı kvadrat (4,40m x 4,40m) formada həll olunub. Onun yerüstü hissəsi düz olsa da, daxildən damı tağ-tavan şəklində tamamlanır. Tavanda ucları dörd tərəfə istiqamətlənmiş və ümumi səthdən azacıq batıq şəkilli bir ulduz işlənmişdir. Memar bunu etməklə elə sərdabədəcə cəhətlərin təyininə imkan verir. Sərdabəyə yeganə giriş şimal tərəfdəndir. Qalan üç tərəflərdəki divarların hər birində dərinliyi bir metrə çatan nişalar quraşdırılmışdır.

Ağa sofi - Ermənistanın Əzizbəyov r-nunda dağ adı. == Toponimik izah == Ağa sofi - Ermənistanın Əzizbəyov rayonunda dağ adı. Ermənicə Sopi (erməni dilində f səsi olmadığına görə). XX əsrin 30-cu illərində Sopi adlandırılmışdır. Əsli Əxi Sufi. Dağın adı Sufi dərviş ordeninə mənsub əxinin qəbri ziyarətgahla bağlıdır. == Həmçinin bax == Ağasibəyli(Vedibasar) Qərbi Azərbaycan == Ədəbiyyat == Budaqov B.Ə. Ermənistanın Azərbaycan mənşəli coğrafi adları. “Didərginlər” məcmuəsi. Bakı, 1990.

== Tarixi == Bolqarsıtanın Sofiya şəhərini təmsil edən "Levski" 24 may 1914-cü ildə yaradılıb. == Məkanı == Komanda ev oyunlarını 29980 azarkeş tutumu olan Georgi Asparuhov adına stadionda keçirir. "Levski"nin prezidenti Nasko Sirakov, baş məşqçisi isə Stanimir Stoilovdir. == Uğurları == 26 dəfə Bolqarıstan çempionu olub - 1933, 1937, 1942, 1946, 1947, 1949, 1950, 1953, 1965, 1968, 1970, 1974, 1977, 1979, 1984, 1985, 1988, 1993, 1994, 1995, 2000, 2001, 2002, 2006, 2007, 2009. 26 dəfə ölkə kubokunu qazanıb - 1942, 1946, 1947, 1949, 1950, 1956, 1957, 1959, 1967, 1970, 1971, 1976, 1977, 1979, 1982, 1984, 1986, 1991, 1992, 1994, 1998, 2000, 2002, 2003, 2005, 2007. 3 dəfə Superkuboku başı üzərinə qaldırıb - 2005, 2007, 2009 3 dəfə SSRİ Ordu Kubokunun qalibi olub - 1984, 1987, 1988. 13 dəfə ölkə çempionatında ikinci yeri tutaraq gümüş medal qazanıb - 1942, 1946, 1947, 1949, 1950, 1970, 1977, 1979, 1984, 1994, 2000, 2002, 2007 2 dəfə ölkə çempionatında üçüncü yeri tutaraq bürünc medal qazanıb - 1984, 2007. İki dəfə UEFA Kubokunun 1/4 finalında çıxış edib - 1976/1977, 2005/2006, 1969/1970, 1975/1976, 1986/1987. 1 dəfə UEFA Çempionlar Liqasının qrup mərhələsində iştirak edib - 2006/2007.

Lokomotiv - Bolqarıstannın futbol klubu. == Tarixi == 2 sentyabr 1929-cu ildə yaranıb. == Avropa kuboklarında iştirak == 12 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.

Müqəddəs Sofiya kafedralı (belar. Полацкі Сафійскі сабор; rus. Собор Святой Софии в Полоцке) — Belarus respublikasının Polotsk şəjərində kafedral. Kafedral şahzadə Vseslav tərəfindən 1044-1066 illəri arasında tikdirilmişdir. Polota və Qərbi Dvina çaylarının şəhərin şərq tərəfindəki qovuşduğu yerdə yerləşir və bəlkə də Belarusiyadakı ən qədim kilsədir. == Tarixi == Kafedral, Kiyevdəki və Novqoroddakı kimi, Allahın Müqəddəs Hikmətinin adını daşıyır. Öz kafedralını qurduqdan sonra izqoy knyazı olan Vseslav Kiyev taxtını ələ keçirməyə çalışdı. Lakin bu cəhdi uğusuzluqla nəticələnir və ətrafdakı ərazilərə basqın etməyə başlayır. 1067-ci ildə Böyük Novqoroda basqın edir və Müqəddəs Sofiya Kafedralını qarət edərək öz kafedralını bəzəmək üçün bir zəng və digər qənimətlər gətirir. Kafedral XI-XVIII əsrlər arasında əhəmiyyətli dərəcədə yenidən qurulmuş və ciddi şəkildə dəyişdirilmişdir.

Müqəddəs Sofiya kilsəsi (mak. Црква Света Софија, Crkva Sveta Sofija) — Makedoniya Respublikasının Oxrid bələdiyyəsində yerləşən, Osmanlı İmperiyası dövründə məscid olaraq fəaliyyət göstərən üç nefli orta əsrə aid kilsə. == Tarixi == Birinci Bulqar dövlətinin dinini rəsmi olaraq Xristianlıqla dəyiməsindən sonra I Boris (852 — 889) dövründə tikilən kilsənin tikilmə tarixi haqqında dəqiq bir məlumat yoxdur. Tikili IX və ya XI əsrlərdə tikilmiş ola bilər. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Şərqə baxan kilsənin qərbində bir narteks və eksonarteks, şimalında isə sonradan əlavə olunmuş bir portik mövcuddur. Müxtəlif mərhələlərdən keçən tikilinin ilk forması orta Bizans dövrünə aid əhəmiyyətli bir memari forma ortaya qoymaqdadır. Bu şəkildə XI əsrin regional meyllərinin yanında, Konstantinopolun Makedoniya və Oxrid Arxiyepiskopluğu üzərinə olan təsiri də görmək mümkündür. Kilsənin təməl arxitekturası XI əsrdə inşa edilmiş olmasına baxmayaraq XIV əsrdə Arxiyepiskop II Qreqori tərəfindən əlavələr edilmişdir. Bu üç nefli bazilika qərbi hissəsibə 1313-cü və ya 1314-cü illərdə əlavə edilən hissə memarlıq tarixinə nəzərən əhəmiyyət daşımaqdadır. === Osmanlı Dövrü === Oxrid şəhərinin ən böyük kilsəsi olan Müqəddəs Sofiya kilsəsi, Konstantinopoldakı Aya Sofya kimi fəthdən sonra məscidə çevrilmiş və şəhərin ilk və ən böyük məscidi olmuşdur.

Məhəd Mahmud oğlu Sofiyev ( ) — Azərbaycan tarixçisi, Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinin "Asiya və Afrika ölkələri tarixi kafedrası"nın professoru, tarix elmləri doktoru. == Həyatı == 1932-ci ildə anadan olmuşdur. 1952–1957-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi nəzdində olan Yaxın və Orta Şərq tarixi şöbəsində təhsil almışdır. 1957-ci ildən Tbilisi şəhərində nəşr olunan "Şərqin şəfəqi" qəzetində çalışmış, 1958-ci ildən Gürcüstanın Qardabani rayonunun Qaracalar orta məktəbində tarix müəllimi işləmişdir. 1961–1963-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin aspiranturasında təhsil almışdır. 1964-cü ildə Tarix fakültəsində müəllim vəzifəsini tutmuşdur. 1965-ci ildə namizədlik, 1986-cı ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1987-ci ildən professor elmi adına layiq görülmüşdür. 1991-ci ildə Asiya və Afrika ölkələri tarixi kafedrasının müdiri vəzifəsinə seçilmişdir. Elmi araşdırmaları əsasən Türkiyə tarixi problemləri ilə bağlıdır.

Məhəmməd Sofian Bucaca (8 noyabr 1983) — Əlcəzairi təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Məhəmməd Sofian Bucaca Əlcəzairi 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu, cüt turnirdə isə 25-ci pillənin sahibi olub.

Nuh bəy Abbasqulu bəy oğlu Sofiyev (rus. Ной Аббаскулиевич Софиев; 1884—1920-ci ildən sonra) — Rusiya İmperator Ordusunun, daha sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ordusunun zabiti. == Həyatı == Nuh bəy Sofiyev 1884-cü ildə Tiflis quberniyasının Borçalı-Qarayazı bölgəsində anadan olub. Birinci Dünya müharibəsində iştirak edib, Tatar süvari alayında vuruşub. (1915-ci ildə ştabs-kapitan rütbəsini daşıyırdı) 1918-ci ildə podpolkovnik Nuh bəy Qafqaz İslam Ordusunun Qarayazı süvari alayının komadiri olaraq, Bakı döyüşündə iştirak edib. Bolşevik-daşnak qüvvələrinə və ingilislərə qarşı döyüşlərdə iştirak edib. Döyüşlərdən sonra Osmanlı dövlətinin 5-ci qılınclı Məcidiyyə ordeni və Hərb medalına layiq görülüb. Hərbi Nazirliyin zabit heyətinin 1918-ci ilin noyabr ayının əvvəllərində hərbi hissələr üzrə üzləşmə siyahılarında “podpolkovnik” hərbi rütbəsində Süvari diviziyasının 1-ci Tatar süvari alayında həqiqi hərbi xidmətdə olduğu qeyd edilib. 18 dekabr 1918-ci il tarixdə Hərbi nazirin 24 №-li əmri ilə Süvari diviziyasının 2-ci Qarabağ süvari alayı komandirinin müavini vəzifəsinin müvəqqəti icraçısı təyin edilib. Hərbi nazirin 19 fevral 1919-cu il tarixli 82 №-li əmri ilə 1-ci Tatar süvari alayının fəxri siyahılarında saxlanılmaqla 13 fevral 1919-cu il tarixdən 1-ci piyada diviziyasının 1-ci Cavanşir piyada alayının komandiri vəzifəsinə təsdiq olunub.

Müqəddəs Sofiya kilsəsi (mak. Црква Света Софија, Crkva Sveta Sofija) — Makedoniya Respublikasının Oxrid bələdiyyəsində yerləşən, Osmanlı İmperiyası dövründə məscid olaraq fəaliyyət göstərən üç nefli orta əsrə aid kilsə. == Tarixi == Birinci Bulqar dövlətinin dinini rəsmi olaraq Xristianlıqla dəyiməsindən sonra I Boris (852 — 889) dövründə tikilən kilsənin tikilmə tarixi haqqında dəqiq bir məlumat yoxdur. Tikili IX və ya XI əsrlərdə tikilmiş ola bilər. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Şərqə baxan kilsənin qərbində bir narteks və eksonarteks, şimalında isə sonradan əlavə olunmuş bir portik mövcuddur. Müxtəlif mərhələlərdən keçən tikilinin ilk forması orta Bizans dövrünə aid əhəmiyyətli bir memari forma ortaya qoymaqdadır. Bu şəkildə XI əsrin regional meyllərinin yanında, Konstantinopolun Makedoniya və Oxrid Arxiyepiskopluğu üzərinə olan təsiri də görmək mümkündür. Kilsənin təməl arxitekturası XI əsrdə inşa edilmiş olmasına baxmayaraq XIV əsrdə Arxiyepiskop II Qreqori tərəfindən əlavələr edilmişdir. Bu üç nefli bazilika qərbi hissəsibə 1313-cü və ya 1314-cü illərdə əlavə edilən hissə memarlıq tarixinə nəzərən əhəmiyyət daşımaqdadır. === Osmanlı Dövrü === Oxrid şəhərinin ən böyük kilsəsi olan Müqəddəs Sofiya kilsəsi, Konstantinopoldakı Aya Sofya kimi fəthdən sonra məscidə çevrilmiş və şəhərin ilk və ən böyük məscidi olmuşdur.

Pərixanım Sofiyeva və ya Pəri Sofiyeva (1884, Qaracalar, Borçalı qəzası, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası – 1953, Qaracalar, Qardabani rayonu, Gürcüstan SSR, SSRİ) — Gürcüstanda və müsəlman aləmində demokratik yolla seçilmiş ilk müsəlman qadın millət vəkili. == Həyatı == === Həyatının erkən dövrü === Gürcüstanın azərbaycanlılar yaşayan hissəsində yerləşən Qaraçala (və ya Qaracalar) kəndində dünyaya gəlmişdir. Ailədə 9 uşaq olan Pərixanım, yeganə qız övlad idi. Çarlıq dövründə qardaşlarının rəhbəri olan Pərixanım, çox məşhurluq qazanmışdır. Banklardan xərac alaraq, kənddə yetimlər evi açmışdır. === Deputatlıq dövrü === Gürcüstan Demokratik Respublikası barədə araşdırma aparan tarixçi İrakli Xvadagiani, Tiflis quberniyasından seçilən deputatların siyahısına baxarkən içlərində müsəlman qadının da olduğunu görmüşdür. İlk vaxtlar buna inanmayan tarixçi, sonradan eyni ada Gürcüstan Sosialist Federalistlərin rəsmi qəzetində də rast gələrək, araşdırmışdır. Beləcə müsəlman dünyasında ilk seçilən qadın deputat olan Pərixanım Sofiyeva müasir tarix elminə məlum olmuşdur. 1917-ci il fevral inqilabından sonra müvəqqəti hökumət şəraitində Qafqazda yerli idarəetmə sisteminin islahatına və seçkilərə hazırlığa başlandı ki, bu da ağır siyasi kataklizmlər fonunda davam etdi və müvəqqəti hökumətdən Gürcüstanın müstəqilliyinin elan olunmasına qədər real olaraq yerindən tərpənmədi. 1918-ci il mayın 28-dən sonra ilin sonunadək Gürcüstan ərazisinin əsas qəzalarında erobalıq (yerli özünüidarəetmə orqanı) seçkiləri keçirildi və özünüidarəetmə orqanları fəaliyyət göstərməyə başladı.

Pərixanım Sofiyeva və ya Pəri Sofiyeva (1884, Qaracalar, Borçalı qəzası, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası – 1953, Qaracalar, Qardabani rayonu, Gürcüstan SSR, SSRİ) — Gürcüstanda və müsəlman aləmində demokratik yolla seçilmiş ilk müsəlman qadın millət vəkili. == Həyatı == === Həyatının erkən dövrü === Gürcüstanın azərbaycanlılar yaşayan hissəsində yerləşən Qaraçala (və ya Qaracalar) kəndində dünyaya gəlmişdir. Ailədə 9 uşaq olan Pərixanım, yeganə qız övlad idi. Çarlıq dövründə qardaşlarının rəhbəri olan Pərixanım, çox məşhurluq qazanmışdır. Banklardan xərac alaraq, kənddə yetimlər evi açmışdır. === Deputatlıq dövrü === Gürcüstan Demokratik Respublikası barədə araşdırma aparan tarixçi İrakli Xvadagiani, Tiflis quberniyasından seçilən deputatların siyahısına baxarkən içlərində müsəlman qadının da olduğunu görmüşdür. İlk vaxtlar buna inanmayan tarixçi, sonradan eyni ada Gürcüstan Sosialist Federalistlərin rəsmi qəzetində də rast gələrək, araşdırmışdır. Beləcə müsəlman dünyasında ilk seçilən qadın deputat olan Pərixanım Sofiyeva müasir tarix elminə məlum olmuşdur. 1917-ci il fevral inqilabından sonra müvəqqəti hökumət şəraitində Qafqazda yerli idarəetmə sisteminin islahatına və seçkilərə hazırlığa başlandı ki, bu da ağır siyasi kataklizmlər fonunda davam etdi və müvəqqəti hökumətdən Gürcüstanın müstəqilliyinin elan olunmasına qədər real olaraq yerindən tərpənmədi. 1918-ci il mayın 28-dən sonra ilin sonunadək Gürcüstan ərazisinin əsas qəzalarında erobalıq (yerli özünüidarəetmə orqanı) seçkiləri keçirildi və özünüidarəetmə orqanları fəaliyyət göstərməyə başladı.

Slaviya — Bolqarıstannın futbol klubu. == Tarixi == 10 aprel 1913-cü ildə yaranıb. == Avropa kuboklarında iştirak == 16 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.

Sofia Teylor Ramsey Əli (ing. Sophia Taylor Ramseyer Ali; 7 noyabr 1995, San-Dieqo, Kaliforniya) — amerikalı aktrisa. Əsasan Faking It, Grey's Anatomy və The Wilds seriallarında canlandırdığı rollarla tanınır. 2022-ci ildə Ançarted filmində Kloi rolunu canlandırmışdır. == Həyatı == Sofia Ali 7 noyabr 1995-ci ildə Kaliforniya ştatının San-Dieqo şəhərində pakistanlı ata Asim Ali və amerikalı ana Bruk Alinin uşağı olaraq dünyaya gəldi.

Sofian Ben Letaif (19 oktyabr 1966) — Tunisi təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Sofian Ben Letaif Tunisi 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 29-cu pillənin sahibi olub.

Sofiko Mixaylovna Çiaureli (gürc. სოფიკო ჭიაურელი; 21 may 1937, Tbilisi - 2 mart 2008, Tbilisi) — Sovet və Gürcüstan aktrisası, Gürcüstan SSR-in xalq artisti (1976), Ermənistan SSR-in xalq artisti (1979). 100-dən artıq filmdə çəkilmişdir. Sovet aktrisaları arasında yeganə şəxsdir ki, yeddi dəfə "Ən yaxşı qadın roluna görə" beynəlxalq müsabiqələrdə mükafata layiq görülüb. == Həyatı == Sofiko Çiaureli Tbilisidə aktrisa Veriko Ancaparidze və kinorejissor Mixail Çiaurelinin ailəsində anadan olmuşdur. 1960-cı ildə Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda Boris Bibikovun emalatxanasını əla qiymətlərlə bitirmiş və vətənə geri dönmüşdür. 1960-1964-cü illərdə və 1968-ci ildən başlayaraq Marcanişvili adına Tbilisi Akademik Teatrının aktrisası olmuşdur. 1964-1968-ci illərdə isə Şota Rustaveli adına Gürcü Dövlət Akademik Teatrında çalışmışdır. 9-cu çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı olmuşdur. Sofiko Çiaureli 2 mart 2008-ci ildə, 71 yaşında uzun sürən xəstəlikdən vəfat etmişdir.

Sofiko Çiaurelinin heykəli – Gürcüstan aktrisası Sofiko Çiaurelinin (1937-2008) xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Tbilisinin Qədim şəhər rayonundakı Sioni bağında ucaldılmış bürünc heykəllər qrupudur. == Tarixi == Heykəltəraş Levan Vardosanidze tərəfindən hazırlanmış heykəlin açılışı 2009-cu ildə olmuşdur. 2014-cü ildə abidə vandalların hücumuna məruz qalmış və bürünc fiqurların bir neçəsi oğurlanmışdır. == Təsviri == Abidənin mərkəzində yerləşən Çiaurelinin bürünc büstü, aktrisanın “Narın rəngi” (rejissor Sergey Paracanov) filmindəki obrazı əsasında hazırlansa da, “Dilək ağacı” filmindən Fufala, “Veri məhəlləsinin melodiyası” filmindən paltaryuyan Vardo, “Həyətdə qızğın it var” tamaşasından küçə uşağı və kintauri rəqqas obrazları ilə tamamlanmışdır. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Артём Синцов Грузия пешком. Самые интересные прогулки по Грузии. Москва: Издательство «Эксмо», 2018. 256 с.

Sofikənd — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Toponimikası == Sofukənd oyk., mür. Quba r-nunun Rustov i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Yerli məlumata görə, yaşayış məntəqəsi XVIII əsrin əvvəllərində Şabran r-nunun keçmiş Qoleku (Azərb. dilində Qaladağ) kən¬dindən olan İbrahim Əfəndi baba adlı bir nəfər sufinin öz ailəsi və tərəfdarları ilə məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Oykonim “sufinin kəndi” mənasındadır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 279 nəfər əhali yaşayır. Kənd əhalisi tatlardan ibarətdir.

Sofinin dünyası (Norveçcə: Sofies verden) 1991-ci ildə Norveç yazıçısı Yusteyn Qorder tərəfindən yazılmış roman. Roman Norveçdə yaşayan Sofi Amundsen adlı yeniyetmə qız və onu fəlsəfə tarixi ilə tanış edən Alberto Knoks adlı ortayaşlı filosofdan bəhs edir. Sofinin dünyası orijinalda norveç dilində yazılmış və bestsellerə çevrilmişdir. Roman sonralar 53 dilə tərcümə olunmuş və 3 milyondan çox tirajla çap edilmişdir. Roman yazıçı Nərmin Kamal tərəfindən Azərbaycan dilinə də tərcümə edilmişdir. Bu, ölkədən kənarda böyük uğur qazanmış Norveç romanlarından biridir. Roman əsasında film çəkilmiş və kompüter oyunu yaradılmışdır. == Məzmun == Sofi Amundsen 1990-cı ildə Norveçdə yaşayan 14 yaşlı qızdır. O, anası və Şerekan adlı pişiyi, bundan başqa, balıq, tısbağa və iki tutuquşusu ilə birlikdə yaşayır. Onun atası neft tankerində kapitan işləyir və ilin çox hissəsini evindən uzaqda olur.