Amundsen dənizi

Amundsen dənizi — Cənub okeanının akvatoriyasında, Antarktidanın qərbində, Meri Berd Torpağı sahilində yerləşir. İl boyu buzla örtülü olur. Şərqdə Terston, qərbdə isə Dart burnu ilə əhatələnir. Şərq hissədə Terston adasının bir hissəsi Bellinshauzen dənizinə, digər hissəsi isə Amundsen dənizinin sularına daxildir. Sahəsi 98,000 km² , orta dərinliyi 286 m təşkil edir. Şelf ərazisində çökmə suxurlarla örtülüdür. Şelf ərazisində 400–500 m arasında dəyişir. Duzluğu 33,5 ‰ -dir. Yayda suyun duzluğu nisbətən aşağı düşür. Dəniz bütünlüklə qütb en dairəsi daxilində yerləşir. Ən böyük dərinlik 585 m təşkil edir. Burunlar arasında sahil xəttinin uzunluğu 850 km təşkil edir. Dəniz əlcatmaz , sərt və az ziyarət olunan dənizdir. Bu səbəbdə indiyənə qədər hec bir gəmi onun sahilinə yan ala bilməşişdir. Məhz bu ərazidə Ceyms Kuk Antraktika sahillərinə yan almağa cədh göstərmişdir.

Amundsen dənizi
rus. Море Амундсена
Amundsen dənizi, aysberq
Ümumi məlumatlar
Tip	Materik kənarı
Mütləq hündürlüyü	0 m
Sahəsi	98,000 km²
Dərin yeri	585 m
Orta dərinliyi	286 m
Duzluluğu	33,5 ‰
Yerləşməsi
73°00′00″ c. e. 110°00′00″ q. u.HGYO
Ölkə	Antarktida
Üst akvatoriyası	Cənub okeanı
Yerləşməsi	Qərbi Antarktida
Amundsen dənizi
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dəniz Antarktik iqlim qurşağında yerləşir. Dəniz materikdən gələn soyuq iqlimin təsirinə məruz qalır. Qışda dənizin iqlimi çox sərtdir. Ən soyuq aylar iyun, iyul, avqustdur. Bu zaman orta aylıq temperatur −18 ,-28 °C təşkil edir. Güçlü küləklər zamanı havanın temperaturu −30 ; −35 qədər enir, şimal hissədə isə −40 −50 C-qədər aşağı düşür. Yay ayları temperatur elədə qızmır. İsti aylar dekabr, yanvar və fevraldır. Fevralda temperatur −8 ;-16 °C təşkil edir. Səthində temperatur −1,5 ; −1,8 °C təşkil edir. Dənizin ancaq Rassel körfəzi ərasisi yayda naviqasiya üçün əlverişlidir.

Sularında balıqlar, pinqivinlər, Ross suitisi, Ueddell suitisi, dəniz bəbiri, müxtəlif balina növləri, delfinlər və osalara rast gəlinir. Sahillərində isə Albatroslara rast gəlinir.

• Antarktida və onun sahillərində olan dənizlərin xəritəsi
• Amundsen dənizi haqqında əlavə məlumat