Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutu

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Əsasnaməsi (ing. Rome Statute of the International Criminal Court) — 15 iyun 1998 – 17 iyul 1998 tarixləri arasında Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Konfransının, İtaliyanın paytaxtı Romada qəbul etdiyi Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Qurulması haqqında statusdur[2]. Beynəlxalq müqavilələrə tez-tez status deyilir və bu sənəd gündəlik istifadədə Roma Əsasnaməsi adlanır. Sazişin qəbuluna 160 səs verilmişdi; 120 lehinə, 21 bitərəf, 7 əleyhinə olmaqla səs çoxluğu ilə qəbul edilmişdir[3].

Roma Statutu
Hazırlanma tarixi 17 iyul 1998
İmzalanma tarixi 17 iyul 1998
İmzalanma yeri
Qüvvəyə minməsi 1 iyul 2002
Dilləri fransız dili, ingilis dili, ispan dili, rus dili[1], ərəb dili, standart çincə
BCM-nin iştirakçısı olan dövlətlər (təsdiqlənmiş – yaşıl, imzalayan, lakin təsdiqlənməmiş – sarı) 2012-ci ilin fevral ayından etibarən

2016-cı ilin mart ayından etibarən 139 dövlət müqaviləni imzaladı, lakin 124 dövlət bu müqaviləni təsdiqlədi.[2]

Rusiya əsasnaməni 13 sentyabr 2000-ci ildə imzalamışdı[4], lakin 2016-cı ilə qədər təsdiqləməmişdir[4][2]. 16 noyabr 2016-cı ildə prezident Vladimir Putin, Rusiyanın Roma Statutunda iştirakdan imtina edən sərəncam imzaladı.[5] Dmitri Peskov, BCM-nin yurisdiksiyasından çıxmağın "dəqiq milli maraqlar" tərəfindən əmr olunduğunu və "Krımın işğalı" barədə məhkəmə prokurorluğunun bir gün əvvəl yayımladığı hesabatla "heç bir şəkildə əlaqəli olmadığını" söylədi[6].

Roma Statutunun təsir dairəsi dörd əsas beynəlxalq cinayətlə formalaşır: soyqırım, insanlığa qarşı cinayətlər, müharibə cinayətləri və təcavüz cinayətləri. Bu cinayətlərə heç bir məhdudiyyət tətbiq olunmur. Roma Statutuna əsasən, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi, dövlətlərin özlərinin həll etməkdə çətinlik çəkdiyi və müdaxilə etmək istəmədiyi vəziyyətlərdə yalnız dörd əsas beynəlxalq cinayətin araşdırmasını apara bilər; məhkəmənin yurisdiksiyası yerli məhkəmələrin səlahiyyətləri ilə ziddyyət təşkil etmir. Məhkəmə yalnız cinayətlərin hər hansı iştirakçı dövlətin ərazisində və ya iştirakçı dövlətin vətəndaşı tərəfindən törədildiyi təqdirdə səlahiyyətlərə malikdir; İstisna olaraq, BCM-nin yurisdiksiyası Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən icazə verildiyi təqdirdə, bəzi beynəlxalq cinayətlərə də aid ola bilir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://www.un.org/ru/law/icc/rome_statute(r).pdf.
  2. ↑ 1 2 3 "United Nations Treaty Database entry regarding the Rome Statute of the International Criminal Court". United Nations Treaty Database (ingilis). ООН. 2013-12-09. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-10.
  3. ↑ Scharf, Michael P. "Results of the Rome Conference for an International Criminal Court". ASIL Insights (ingilis). The American Society of International Law. 1998-08. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-25.
  4. ↑ 1 2 "«Римский статут Международного уголовного суда» (Вместе с «Пособием для ратификации и имплементации…») (Принят в г. Риме 17.07.1998 Дипломатической конференцией полномочных представителей под эгидой ООН по учреждению Международного уголовного суда)" (rus). 2009-05-15. 2013-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-24.
  5. ↑ "Распоряжение Президента Российской Федерации от 16.11.2016 № 361-рп "О намерении Российской Федерации не стать участником Римского статута Международного уголовного суда"". 2018-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-19.
  6. ↑ Москва отказывается от международно-юридического наследия 90-х годов Arxivləşdirilib 2016-11-17 at the Wayback Machine // Взгляд, 16.11.2016.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şablon:Beynəlxalq cinayət hüququ