Eysaku Sato

Eysaku Sato (佐藤 栄作, Sato Eysaku?, 27 mart 1901[1][2][…], Tabuse[d] – 3 iyun 1975[3][1][…]) – Yaponiyaın 61, 62 və 63. baş naziri Yapon siyasətçi. İlk dəfə 9 noyabr 1964 tarixində baş nazir seçilmişdir. 17 fevral 1967 və 14 yanvar 1970 tarixlərində yenidən seçilmiş və 7 iyul 1972 tarixinə qədər vəzifədə qalmışdır. Yapon tarixində ən uzun müddətlə baş nazirlik vəzifəsini ifa etmiş olan siyasətçidir.

Eysaku Sato
yap. 佐藤栄作
Yaponiya Nümayəndələr Palatasının üzvü[d]
23 yanvar 1949 – 3 iyun 1975
Yaponiyanın infrastruktur naziri[d]
30 oktyabr 1952 – 10 fevral 1953
Yaponiya Nazirlər Kabinetinin sədri[d]
17 oktyabr 1948 – 16 fevral 1949
9 noyabr 1964 – 17 fevral 1967
SonrakıEysaku Sato
17 fevral 1967 – 14 yanvar 1970
ƏvvəlkiEysaku Sato
SonrakıEysaku Sato
14 yanvar 1970 – 7 iyul 1972
ƏvvəlkiEysaku Sato
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 27 mart 1901(1901-03-27)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 3 iyun 1975(1975-06-03)[3][1][…] (74 yaşında)
Vəfat səbəbi beyin qansızması[d]
Partiya
Fəaliyyəti siyasətçi
Təltifləri Collar of the Supreme Order of the Chrysanthemum Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum "Katolik İzabella" ordeninin böyük xaçı
"Nobel" sülh mükafatı
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

27 mart 1901-ci ildə Yamaquçi prefekturasının Tabusa şəhərində doğulmuşdur. Tokio Üniversitesisinde hüquq təhsili almış və Dəmiryolları Nazirliyində cəmiyyət vəzifəlisi olaraq çalışmışdır. 1948-ci ildə Çatdırma nazir köməkçisi şəklində adlandırılmaqda idi.

1949-cu ildə Liberal Partiyadan Yapon Milli Dietiına (parlament) girdi. Shigeru Yoshidanın və 1952-ci ildə də İnşaat Nazirinin baş kabinet sekretarı olaraq, Yapon siyasətində pilləli olaraq yüksəldi. Liberal Partiya, Demokratik Partiya ilə birləşərək Liberal Demokratik Partiya adını aldıqdan sonra, Sato Nobusuke Kishi və Hayato İkedaın hökumətlərində Maliyyə Naziri olaraq vəzifə yerinə yetirdi. İkeda, sağlamlığının pozulması səbəbindən istefa verincə, Sato baş nazir olaraq vəzifəyə başladı. Satonun hökuməti, əvvəlki hökumətlərin bir çoxundan daha uzun ömürlü oldu və 1960-ların sonunda Satonun bütün Yapon hökuməti üzərində tam bir idarəyə sahib olduğu görülürdü. Böyüyən iqtisadiyyat, Amerika Birləşmiş Ştatları və Çinın mənfəətlərini dengeleyen bir xarici siyasət icra etməsi Satonu sevilən bir baş nazir etmişdi.

Üç dövr baş nazirlik etdikdən sonra, Sato dördüncü dövr üçün namizəd olmamağa qərar verdi. İzləyən Diet seçkilərində Satonun halefi, Takeo Fukuda, Sato qrupunun dəstəyini aldığı halda; daha məşhur olan Beynəlxalq Ticarət və Sənaye Naziri, Kakuei Tanaka, Sato qrupunun hakimiyyətinə son verərək, seçkiləri qazandı.

Nobel sülh mükafatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sato, 1974-cü ildə Nobel Barış Ödülüı Sean MacBride ilə paylaşdı. Mükafat, Yaponiyanın Nüvə Silahların Yayılmasını Tədbirə Antlaşmasını (NPT) imzalaması və barış sevən bir dünya gücü olaraq ortaya çıxması səbəbiylə verilmişdi. Sato ertəsi il Tokioda öldü.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Sato Eisaku // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 Eisaku Satō // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. ↑ 1 2 Сато Эйсаку // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.