Şon Makbrayd

Şon Makbrayd (26 yanvar 1904[1][2][…], Paris[3] – 15 yanvar 1988[1][2][…], Dublin) — 1948-1951-ci illərdə Xarici İşlər naziri, 1946-1965-ci illərdə Klann na Poblaxta (1946-cı ildə Şon Makbrayd tərəfindən qurulan İrlandiya Respublikaçı solçu siyasi partiyası) lideri və 1936-1937-ci illərdə İRO Baş qərargah rəisi vəzifələrində çalışan İrlandiyalı Klan na Poblaxta siyasətçisi. 1947-1957-ci illərdə Tixta Dala (TD) kimi xidmət göstərmişdir.

Şon Makbrayd
fr. Seán MacBride
Şon Makbrayd Amsterdamda.1984-cü il
Şon Makbrayd Amsterdamda.1984-cü il
İrlandiya Xarici İşlər naziri
18 fevral 1948 – 13 iyun 1951
Əvvəlkiİmon de Valera
SonrakıFrank Tomas Ayken
Klann na Poblaxta lideri
21 yanvar 1946 – 3 iyun 1965
ƏvvəlkiYeni ofis
SonrakıOfis ləğv edildi
İrlandiya Baş qərargah rəisi
24 aprel 1936 – 1937
ƏvvəlkiMoss Tomi
SonrakıTomas Barri
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 26 yanvar 1904(1904-01-26)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 15 yanvar 1988(1988-01-15)[1][2][…] (83 yaşında)
Vəfat yeri
Milliyyəti irland
Partiya Klann na Poblaxta
(evl. 1924; bo. 1976)
Təhsili Dublin Universitet Kolleci
Fəaliyyəti diplomat, siyasətçi, jurnalist, advokat[d], vəkil
Atası Con Makbrayd
Anası Mod Qonn
Həyat yoldaşı Katalin Balfin
Uşağı 2
Dini Roma-Katolik kilsəsi
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasət[4], beynəlxalq münasibətlər[4], diplomatiya[4], İnsan hüquqları[4]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Siyasi karyerasına İrlandiyadakı siyasi fəaliyyəti ilə yüksələn Makbrayd, Birləşmiş Millətlər, Avropa Şurası və Beynəlxalq Amnistiya da daxil olmaqla XX əsrin bir çox beynəlxalq təşkilatını quraraq, iştirakçısı olub. 1974-cü ildə Nobel sülh mükafatı, 1975–1976-cı illərdə Lenin Sülh mükafatı və 1980-ci ildə Xidmətə görə YUNESKO-nun Gümüş medalına layiq görülüb.

Erkən həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Makbrayd, 1904-cü ildə Parisdə mayor Con Makbrayd və Mod Qonnanın ailəsində dünyaya gəlib.[5] İlk dili fransız dili idi və ömrünün sonuna qədər İngilis dilində fransız ləhcəsini qorudu.[6] Əvvəlcə Sen-Luis-de-Qonzaq liseyində oxudu. 1916-cı il Pasxa üsyanından sonra atasının edamına qədər Parisdə qaldı, İrlandiyanın Qori, Ueksford əyalətindəki Müqəddəs Benedikt məktəbinə göndərildi. 1919-cu ildə, 15 yaşında, İrlandiya Respublika Ordusunda döyüşən İrlandiya Könüllülərinə qoşuldu və İrlandiya İstiqlaliyyət müharibəsində iştirak etdi. 1921-ci il İngiltərə-İrlandiya müqaviləsinə qarşı çıxdı və Vətəndaş müharibəsi zamanı İrlandiyanın Azad Dövləti tərəfindən həbs edildi.[7]

1924-cü ildə sərbəst buraxıldıqdan sonra Makbrayd Dublin Universitet Kollecində hüquq təhsili aldı və İrlandiya aktivisti kimi fəaliyyətini davam etdirdi.[8] İmon de Valeranın qısa müddətlik şəxsi katibi olaraq çalışdı, müxtəlif nüfuzlularla görüşmək üçün onunla birlikdə Romaya getdi.

1925-ci ilin yanvarında, iyirmi bir yaşında Makbrayd onunla siyasi görüşlərini bölüşən özündən dörd yaş böyük qadınla Katalin "Kid" Balfinlə evləndi. Balfin İrlandiyalı millətçi naşir və səyahət yazıçısı Vilyam Balfinin qızı idi.[9]

1927-ci ildə Dublinə qayıtmazdan əvvəl İraqın Kəşfiyyat Direktoru olan Makbrayd Parisdə və Londonda jurnalist olaraq çalışdı. Qayıdandan qısa müddət sonra tutuldu və Dublin qraflığındakı Buterstoundakı evinin yaxınlığında öldürülən siyasətçi Kevin Kristofer Hiqqinsin qətlində günahlandırıldı. Makbrayd o zaman,evə gedərkən qayıqda görüşdüyü sendikalist Kumann na Qedhil siyasətçi Byan Kuperi şahid qismində çağırmağı bacardığı üçün İrlandiyaya geri döndüyünü sübut edə bildi. Daha sonra təxribatçı olmaqda və Mountcoy həbsxanasında yatmaqda günahlandırıldı.[10]

1920-ci illərin sonlarında, bir çox tərəfdarının Fianna Fayla qoşulmaq üçün getməsindən sonra, bəzi İrlandiya Respublikaçı Ordusu (İRO) üzvləri daha solçu bir gündəm üçün hərəkətə başladılar. İRO Ordu Şurası bu fikri səs verdikdən sonra Makbrayd 1931-ci ildə yeni bir hərəkat Saor Eire-i ("Azad İrlandiya") başlatdı. Hərbi təşkilat olmamasına baxmayaraq, Saor Éire, İRO, Kumann nam Ban və digər 9 qurumla birlikdə qanunsuz elan edildi. Bu arada Makbrayd, təhlükəsizlik xidmətlərinin bir nömrəli hədəfi oldu.

1936-cı ildə İrlandiya Respublikaçı Ordusunın qərargah rəisi Moss Toumi üç illik həbs edildi; onu Makbrayd əvəz etdi. O dövrdə hərəkat dağınıq vəziyyətdə idi, bir neçə qrup və şəxsiyyət arasında ziddiyyətlər mövcud idi. Tom Barri, ingilislərə qarşı hərbi əməliyyatlara rəhbərlik etmək üçün Baş qərargah rəisi təyin edildi.[11]

1937-ci ildə Makbrayd vəkil olaraq fəaliyyət göstərdi. Daha sonra həmin il İrlandiya Konstitusiyası qüvvəyə mindikdə İrlandiya Respublikaçı Ordusudan istefa verdi. Bir vəkil olaraq Makbrayd tez-tez dövlətin İRO məhbuslarını müdafiə edirdi, lakin 1944-cü ildə Qarda Şixana (İrlandiya polisinin adı) dedektivi Denis O'Breyni öldürməkdə mühakimə olunan Çarli Kerinsin 1944-cü ildə edam olunmasını dayandıra bilmədi. 1946-cı ildə Şon Makkokqinin ölümü ilə bağlı istintaq zamanı Makbrayd, Portlauz həbsxanasındakı şəraitin bərbadlığını dinləndirdi.[12]

Klan na Poblaxta

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Makbrayd 1947-ci ildə Klann na Poblaxtayı qurduğu zaman.

1946-cı ildə Makbrayd Klann na Poblaxta respublikaçı/sosialist partiyasını qurdu. İrlandiyanın əsas siyasi partiyası olaraq Fianna Faylın yerini tutacağını ümid edirdi. 1947-ci ilin oktyabrında, Dublin dairəsinə əlavə seçkilərdə Doyl Eren (İrlandiya Nümayəndələr Palatası) yer qazandı.[13] Eyni gün, Patrik Kinan, həmçinin Klann na Poblaxta üçün Tipperari aralıq seçkisini qazandı.[14]

Lakin, 1948-ci il ümumi seçkilərində Klann na Poblaxta yalnız on yer qazandı. Partiya Fayn Qel (İrlandiya Respublikası Liberal Mühafizəkarlar partiyası), İşçi partiyası, Milli İşçi partiyası, Klann na Talman və bir neçə müstəqil şəxslə birlikdə İrlandiya baş naziri (İrlandca: Taoiseach) rolunda Fayn Qel TD Con A. Kostello ilə ilk Partiyalararası Hökuməti qurdu. Riçard Mulkaxi Fayn Qelin lideri idi, lakin Makbrayd və digər bir çox İrlandiyalı respublikaçı, 1920-ci illərdə İrlandiya Vətəndaş müharibəsi illərində İrlandiyanın Azad Dövlətinin rəhbərliyi altında 77 edamın həyata keçirilməsində rolu olduğuna görə Mulkaxini heç vaxt bağışlamadı. Klann na Poblaxtanın dəstəyini qazanmaq üçün Mulkaxi, Kostellonun lehinə kənara çəkildi. İki Klann na Poblaxta üzvü Hökumət kabinetə qatıldı; Makbrayd Xarici İşlər naziri, Noel Broun isə Səhiyyə Naziri oldu.

Nazirliyə qəbul olunarkən MacBride Papa XII Piyə teleqram göndərdi:

"... övlad sadiqliyimizi və müqəddəs şəxsinizə sədaqətimizi zati-dinizin ayaqları altına sərərək, bütün işlərimizdə Məsihin təlimini rəhbər tutacağımıza və İrlandiyada xristian prinsiplərinə əsaslanan ictimai quruluşa çatmaq üçün səy göstərəcəyimizi bildiririk".[15]

Makbraydın təklifi ilə Kostello, Şimali etirazçı Denis İrlandiyanı Senat Erenə (İrlandiya parlamentinin yuxarı palatası) namizəd göstərdi.[16] Senator (1948–1951) olarkən, 4 noyabr 1950-ci ildə Romada imzalanan Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının qəbul edilməsində, Makbrayda köməkçi olan Avropa Şurasındakı İrlandiya təmsilçisi idi.[17] 1950-ci ildə Makbrayd, Avropa Şurası Xarici İşlər Nazirləri Şurasının prezidenti və 1948-51-ci illərdə İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (İƏİT) sədr müavini idi. İrlandiyanın Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO) qoşulmamasından məsul idi.[18]

Xarici Əlaqələr 1anununun ləğv edilməsində və 1949-cu ildə qüvvəyə minən İrlandiya Respublikası qanununun qəbul edilməsində böyük rol oynadı. İrlandiyanın rəsmən İrlandiya Respublikası olaraq adlandırıla biləcəyini və İrlandiya Prezidentinin xarici əlaqələrində dövlətin icra hakimiyyətinə sahib olduğunu bildirdi.

1951-ci ildə Makbrayd mübahisəli şəkildə İrlandiya Katolik iyerarxiyası və İrlandiya tibb müəssisəsi tərəfindən Ana və Uşaq Layihəsinə görə Noel Brouna hücum edildikdən sonra nazir vəzifəsindən istefa etməsini istədi:[19] "Katoliklər olaraq, edə bilməyəcəyimi düşünmədiyim [İyerarxiya] fikirlərinə məhəl qoymamaqla əlaqədar məsuliyyəti öz üzərimizə götürməyə hazır olsaq da, bunu etmək siyasi baxımdan mümkünsüz olardı ...Xalqımızın böyük əksəriyyətinin mənsub olduğu Katolik kilsəsi liderlərinin düşünülmüş fikirləri ilə məşğuluq; bu fikirlərə məhəl qoyulmaya bilməz".[20]

1951-ci ildə də Klann na Poblaxtayass ümumi seçkidən sonra iki yer verildi. Makbrayd yerini qorudu və 1954-cü ildə yenidən seçildi. Sərhəd Kampaniyası (1956-62) dövründə İRO şübhəlilərinin içəri girməsinə qarşı çıxaraq həm 1957, həm də 1961-ci illər ümumi seçkilərində iştirak etdi, lakin heç birində seçilmədi. Sonra siyasətçi olaraq təqaüdə çıxdı və vəkillik fəaliyyətini davam etdirdi. 1983-cü il İrlandiyadakı prezident seçkilərində müstəqil namizəd olaraq iştirak etmək istədiyini bildirdi, lakin kifayət qədər dəstək ala bilmədi və nəticədə geri çəkildi.

Beynəlxalq siyasətdə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şon Makbrayd 1986-cı ildə.

1929-cu ildə İmperializmə qarşı İrlandiya Liqası quruldu və Makbrayd onun katibi vəzifəsini icra etdi.[21]

Makbrayd 1961-ci ildən 1975-ci ilə qədər Amnesty International-ın Beynəlxalq sədri vəzifəsində çalışıb. 1963-1971-ci illərdə Beynəlxalq Hüquqşünaslar Komissiyasının baş katibi oldu. Bundan sonra Cenevrədəki Beynəlxalq Sülh Bürosunun sədri (1968-1974) və daha sonra prezidenti (1974-1985) seçildi. 1948-51-ci illərdə Avropa İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının sədr müavini və 1950-ci ildə Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin sədri olur. Beynəlxalq Vicdan Məhbusları Fonduna da cəlb edilmiş və 1977-ci ildə Ünsiyyət Problemlərinin Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Komissiyaya təyin edilmişdir.[22][23]

Afrika Birliyi Təşkilatının (OAU) konstitusiyasını hazırladı; Qananın (müstəqillik əldə edən ilk İngiltərənin Afrika müstəmləkəsi) ilk konstitusiyası da 1966-cı il çevrilişinə qədər doqquz il davam etdi.

1966-cı ildə ABŞ hökuməti onun Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin maliyyələşdirməsi ilə əlaqəli olduğunu bildirdi.[24]

Makbrayd, Avropa İqtisadi Əməkdaşlıq Konvensiyasını, Müharibə Qurbanlarının Müdafiəsi Konvensiyası (1949) və Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını imzalamışdır. Qana, Zambiya və Tanzaniya konstitusiyalarının hazırlanmasında da rol oynadı.[25]

Makbraydın Birləşmiş Millətlər Sisteminə təyinatlarından bəziləri bunlardır:

  • Baş katib köməkçisi
  • Baş Məclisin sədri
  • Namibiya üzrə Ali Komissar, bu vəzifədə olarkən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Namibiya İnstitutunu yaradıb.[25]
  • Mübahisəli 1980-cı il Makbrayd hesabatını hazırlayan UNESCO-nun Rabitə Problemlərinin Öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Komissiyasının prezidenti olub.

İnsan hüquqları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1950, 1960 və 1970 -ci illərdə Makbrayd dünyada insan hüquqları üçün çalışdı. 1958 -ci ildə yüzlərlə şübhəli İrlandiya Respublikaçı Ordusu üzvləri İrlandiya Respublikasında mühakimə olunmadan həbs edildikdən sonra İrlandiya işini Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə göndərdi. Əvvəlcə 1956-cı il Macar inqilabından sonra şou məhkəmələrini izləmək üçün İngiltərədəki insan hüquqları və hüquq islahatı təşkilatı olan ƏDALƏTi bərpa edən bir qrup vəkil arasındaydı, lakin sonradan Beynəlxalq Hüquqşünaslar Komissiyasının İngiltərə bölməsinə daxil oldu. İnsan haqları ilə məşğul olan bir sıra beynəlxalq təşkilatlarda, o cümlədən Vicdan Məhbusları Apellyasiya Fondunda (qəyyum) fəal idi.

1973-cü ildə Baş Məclis tərəfindən Baş katib köməkçisi rütbəsi ilə Namibiya Ali Komissarı vəzifəsinə seçildi. İngilis-Bur müharibəsində, atası Con Makbraydın İngilis Ordusuna qarşı burlar üçün İrlandiyalı Transvaal Briqadasına (Makbrayd Briqadası kimi tanınır) rəhbərlik etməsi, Şon Makbrayda Cənubi Afrikanın aparteid hökumətinə bənzərsiz bir giriş imkanı verdi. 1977-ci ildə YUNESKO tərəfindən yaradılan Rabitə Problemlərinin Araşdırılması üzrə Beynəlxalq Komissiyanın prezidenti təyin edildi. 1980-ci ildə UNESCO-nun sədri təyin edildi. Makbrayd Dannes Mağazaları Tətilini dəstəklədi və 1985-ci ilin may ayındakı toplantılarından ən az birinə qatıldı.[25]

Makbrayd işi "ədalətsizliyə qarşı mübarizədə dünyanın vicdanını səfərbər edən" insan olaraq Nobel sülh mükafatına (1974) layiq görülmüşdür.[26] Daha sonra Lenin sülh mükafatı (1975-76) və UNESCO-nun Xidmətə görə Gümüş medalı ilə (1980) təltif olundu. Həm Lenin, həm də Nobel sülh mükafatlarını qazanan iki nəfərdən biri idi, digəri isə Laynus Polinq idi.[27]

1980 -ci illərdə Beynəlxalq Sülh Bürosu və Beynəlxalq Tərəqqi Təşkilatının birgə sponsorluq etdiyi Nüvə Müharibəsinə Vəkillərin Müraciətini başlatdı.r[28] Beynəlxalq Tərəqqi Təşkilatından Frankis Boyl və Hans Koçler ilə sıx əməkdaşlıq edərək Baş Assambleyaya Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsindən nüvə silahlarının qanuniliyi ilə bağlı Məsləhətçi Rəy tələb edən bir qərar üçün lobbiçilik etdi. Nüvə Silahlarının Təhdid və ya İstifadəsinin Qanuniliyinə dair məsləhət rəyi 1996 -cı ildə ICJ tərəfindən verildi.

1982-ci ildə Makbrayd, İsrailin Livanı işğalı zamanı beynəlxalq hüquq pozuntusunun araşdırılması üzrə Beynəlxalq Komissiyanın sədri idi. Digər üzvlər Riçard Falk, Kader Asmal, Brayn Berkasson, Qeraudde la Pradelle və Stefan Vayld idi. Komissiyanın "İsrail hökuməti beynəlxalq hüquqa zidd təcavüz hərəkətləri etdi" adlı hesabatı, 1983-cü ildə İsrail Livanda adı ilə nəşr olundu.[29]

O,həm də tanınmış Pan-Keltist idi.

Sonrakı həyatı və ölümü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sonrakı illərində Makbraydın anasının evi Roebak House uzun illər İrlandiyalı millətçilər üçün görüş yeri olaraq xidmət göstərdi, eyni zamanda anası ilə böyüdüyü Parisdə də yaşayırdı. 1979-cu ildə Center Pompidou Muzeyində gəzərkən və Beynəlxalq Amnistiya sərgisində olarkən bir həmkarına "Əfv, bilirsinizmi, mənim uşaqlarımdan biri idi.

1978-ci ildə Amerika Nailiyyət Akademiyasının Qızıl Plaka Mükafatını aldı.[30]

Şon Makbrayd, 84 yaşından on bir gün əvvəl, 15 yanvar 1988-ci ildə Dublində öldü. Qlasnevin qəbiristanlığında anası və 1976-cı ildə vəfat edən həyat yoldaşı ilə birlikdə bir məzarda dəfn edilmişdir. Makbraydın ölümü ilə əlaqədar olaraq Afrika Milli Konqresi (ANC) rəhbəri, Oliver Tambo: "Şon Makbrayd, Namibya və Cənubi Afrika xalqlarına və azadlıq hərəkatına verdiyi töhfələrinə görə həmişə xatırlanacaq. İrlandiya milli azadlıq uğrunda ortaya çıxan şəxsi və siyasi düşüncəsi ilə idarə olunur. . . ona olan borcumuz heç vaxt ödənə bilməz."[25]

İrsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vindhuk, Namibiya və Amsterdamdakı küçələrə onun adı verilib.[25] Amnistiya Beynəlxalq İrlandiya qərargahı onun şərəfinə 'Sean MacBride House' adlanır[31] və Beynəlxalq Sülh Bürosu da adına 'Seán MacBride Prize' adını verir.[32]

1995-ci ildə İrlandiya Xarici İşlər və Ticarət Departamentinin mərkəzi olan Iveagh House-da Makbrayd büstü açıldı.[33]

1995-ci ildə İmon Delani tərəfindən nəşr olunan The Casting of Mr O'Shaughnessy romanında, Şon Makbraydın hər tərəfli,iri həcmli karyerasından bəhs edilir.[34]

Karyerasının xülasəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1946–1965 Klann na Poblaxta lideri
  • 1947–1958 Doyl Eren (İrlandiya Nümayəndələr Palatası) üzvü
  • 1948–1951 Partiyalararası Hökumətdə İrlandiyanın Xarici İşlər Naziri
  • 1948–1951 İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (İƏİT) vitse-prezidenti
  • 1950 Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin Prezidenti
  • 1954 İrlandiya hökumətindəki nazirlik ofisi təklif edildi,lakin rədd etdi
  • 1963–1971 Beynəlxalq Hüquqşünaslar Komissiyasının Baş katibi
  • 1966 Ədalət və Sülh üzrə Papa Komissiyasının məsləhətçisi
  • 1961–1975 Amnesty International İcra heyətinin sədri
  • 1968–1974 Beynəlxalq Sülh Bürosunun icraçı sədri
  • 1975–1985 İcraçı Beynəlxalq Sülh Bürosunun prezidenti
  • 1968–1974 Beynəlxalq QHT-lərin İnsan Hüquqları üzrə Xüsusi Komitəsinin sədri (Cenevrə)
  • 1973 Dünya Sülh Qüvvələrinin Konqresinin sədr müavini (Moskva, oktyabr 1973)
  • 1973 Ümumdünya Birləşmiş Millətlər Birlikləri Dərnəkləri Federasiyasının vitse-prezidenti
  • 1973–1977 Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası tərəfindən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibinin köməkçisi rütbəsi ilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Namibiya Komissarı vəzifəsinə seçilmişdir.
  • 1977–1980 UNESCO üçün Beynəlxalq Kommunikasiya Komissiyasının sədri
  • 1982 İsrailin Livanı işğalı zamanı beynəlxalq hüquq pozuntularını araşdırmaq üçün təşkil olunan Beynəlxalq Komissiyanın sədri

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 3 4 Sean MacBride // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #131831577 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. ↑ 1 2 3 4 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  5. ↑ Saturday Evening Post; 23 April 1949, Vol. 221 Issue 43, pp. 31–174, 5p
  6. ↑ Ireland - A Television History - Part 10 of 13 - 'Civil War 1921-1923' (ingilis), 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2019-08-28
  7. ↑ Jordan, Anthony J. Seán MacBride: A Biography. Dublin: Blackwater Press. 1993. 26–35. ISBN 0-86121-453-6.
  8. ↑ Jordan (1993), p. 41.
  9. ↑ Jordan (1993), p. 47.
  10. ↑ Jordan (1993), p. 57.
  11. ↑ Jordan (1993), p. 70.
  12. ↑ Hanley, Brian. The IRA: A Documentary History 1916–2005. Dublin: Gill & Macmillan. 2010. səh. 122. ISBN 978-0717148134.
  13. ↑ "Seán MacBride". ElectionsIreland.org. 30 November 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2009.
  14. ↑ Jordan (1993), pp. 86–98
  15. ↑ Semple, Patrick. "Previous generations would be astounded at attitudes to churches in Ireland today A 60-year journey from obsequious conformity". Irish Times. 18 November 2014. 27 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 September 2018.
  16. ↑ "Denis Ireland". Oireachtas Members Database. 2018-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2013.
  17. ↑ William Schabas (2012). "Ireland, The European Convention on Human Rights, and the Personal Contribution of Seán MacBride," in Judges, Transition, and Human Rights, John Morison, Kieran McEvoy, and Gordon Anthony eds., Published to Oxford Scholarship Online: March 2012
  18. ↑ Jordan (1993), p. 115
  19. ↑ Jordan (1993), pp. 125–140
  20. ↑ Ronan Fanning (6 December 2009) The age of our craven deference is finally over Arxivləşdirilib 2012-10-23 at the Wayback Machine. The Independent.
  21. ↑ Edwards, Robert Dudley; Moody, Theodore William. Irish Historical Studies: Joint Journal of the Irish Historical Society and the Ulster Society for Irish Historical Studies (ingilis). Hodges, Figgis & Company. 2003. 2021-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-26.
  22. ↑ Jordan (1993), pp. 157–165
  23. ↑ "Seán MacBride | Irish statesman". Encyclopedia Britannica (ingilis). 2019-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-28.
  24. ↑ "Peter Benenson". The Independent (ingilis). 2005-02-28. 2020-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-24.
  25. ↑ 1 2 3 4 5 "Seán MacBride and Namibia". History Ireland. 2013-02-21. 2019-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-28.
  26. ↑ United Nations Chronicle, Sep95, Vol. 32 Issue 3, p. 14, 2/5p, 1c; (AN 9511075547)
  27. ↑ Blair, William G. "Sean MacBride of Ireland Is Dead at 83". The New York Times (ingilis). 1988-01-16. ISSN 0362-4331. 2019-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-28.
  28. ↑ Appeal by Lawyers against Nuclear War Arxivləşdirilib 2006-10-21 at the Wayback Machine. I-p-o.org. Retrieved 30 July 2012.
  29. ↑ MacBride, Seán; A. K. Asmal; B. Bercusson; R. A. Falk; G. de la Pradelle; S. Wild. Israel in Lebanon: The Report of International Commission to enquire into reported violations of International Law by Israel during its invasion of the Lebanon. London: Ithaca Press. 1983. səh. 191. ISBN 0-903729-96-2.
  30. ↑ "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement. 2016-12-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-26.
  31. ↑ Seán MacBride: A Republican Life, 1904-1946 By Caoimhe Nic Dháibhéid
  32. ↑ "Media's lack of interest in Jeremy Corbyn's Sean McBride Peace Prize not biased, www.irishnews.com". 2019-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-26.
  33. ↑ Delaney, Eamon. An Accidental Diplomat My Years in the Irish Foreign Service 1987-1995. Dublin: New Island Books. 2001. səh. 391. ISBN 1-902602-39-0.
  34. ↑ An Accidental Diplomat. səh. 382.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Şon Makbrayd ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Keane, Elizabeth. An Irish Statesman and Revolutionary: The Nationalist and Internationalist Politics of Seán MacBride. Tauris. 2006.
  • Jordan, Anthony J, (1993) {Sean A biography of Sean MacBride} Blackwater Press