Qoca Davud Paşa

Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən, mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin. (mart 2024)

Qoca Davud Paşa (XV əsr, Albaniya – 20 oktyabr 1498, Dimetoka) — II Bəyazid səltənətində sədrəzəm olmuş Osmanlı dövlət adamı.

Qəti olaraq Alban əsillidir. Macarıstan və Venesiya torpaqlarında aparılan hücumların uğurlarına görə Ankara Sancaqbəyliyinə, ardından da Anadolu Bəylərbəyliyinə gətirildi (1473). Otluqbeli Döyüşündə qabaqcıl qüvvələrə nəzarət etdi. 1477'də aparılan Dunay Boyu səfərinə qatıldı və top gülləsiylə yaralandı. Eyni il Rumeli Bəylərbəyliyinə təyin edildi. 1478'də İşkodra səfərində Jebyak'ı ələ keçirdi. Yenə eyni il Bosniya sancaqbəyliyinə təyin edildi.

II. Bəyazidin taxta çıxışından sonra təkrar Rumeli Bəylərbəyliyinə təyin edildi.^[1] 1483'də təkrar Anadolu hakimi təyin edildi və əvvəl vəzir, sonra İshaq Paşanın yerinə sədrəzəm oldu və macarlara qarşı Rumeli'ni müdafiə etməklə vəzifələndirildi. Eyni il Məmlüklər üzərinə göndərildi. Adana və Tarsus geri alındı və Turgutoğulları'nı Osmanlı Dövlətinə bağladı. 1492-ci ildə Alban üsyankarları üzərinə göndərildi və bir çox əsirlə geri döndü.

1497'də on dörd il davam etdirdiyi sədrəzəmlik vəzifəsindən alınaraq 300 min axça maaşla Dimetoka'da məcburi iqamətə göndərilib. Dimetoka'da 20 oktyabr 1498-ci ildə öldükdən sonra 1 milyon düka qədər böyük bir sərvətin sahibi olması qeyd edilir. İstanbulda tikdirdiyi "Davud Paşa Məscidi" və Külliyyəsi içində olan Davud Paşa türbəsində basdırılmışdır.

• Âşıkpaşazâde, Târih (Atsız), s. 193, 232-233, 238.
• Oruç b. Âdil, Tevârîh-i Âl-i Osmân, s. 137 vd.
• G. Angiolello, Historia Turchesca: 1300-1514 (nşr. I. Ursu), Bucuresti 1909, bk. İndeks.
• T. S. Contacasin, Petit traicte de l’Origine des Turcaz (nşr. C. Scheffer), Paris 1896, LIII, 84.
• İbn Kemal, Tevârîh-i Âl-i Osmân, VII, 315 vd., 527.
• Lutfi Paşa, Târih (nşr. Âlî Bey), İstanbul 1341, s. 188, 193-194, 198.
• Küçük Nişancı Mehmed Paşa, Târih, İstanbul 1279, s. 183.
• Hoca Sâdeddin, Tâcü’t-tevârîh, I, 216, 529, 536-537; II, 53-54, 71, 216.
• Solakzâde, Târih, s. 240, 244, 299.
• Hadîkatü’l-vüzerâ, s. 15.
• P. G. İnciciyan, XVIII. Asırda İstanbul (trc. H. D. Andreasyan), İstanbul 1959, s. 10, 25, 41, 77.
• Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 104 vd.
• Hammer (Atâ Bey), III, 114-115, 124, 168, 170.
• Kâmil Paşa, Târîh-i Siyâsî-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye, İstanbul 1325, I, 100-101, 127, 129.
• Sicill-i Osmânî, II, 323-324.
• Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, II, 66, 81, 94, 100, 123, 192, 535-536, 585, 593, 604, 638.
• a.mlf., “Davud Paşa”, İA, III, 496-498.
• Gökbilgin, Edirne ve Paşa Livâsı, s. 405, 412, 476.
• a.mlf., “Dāwūd Pas̲h̲a”, EI2 (İng.), II, 184.
• Fr. Babinger, Mahomet II le Conquérant et son temps (1432-1481) (trc. H. E. Medico), Paris 1954, s. 56, 283, 370-371, 434-435, 443, 576.
• Tahsin Öz, İstanbul Camileri, Ankara 1962, I, 44.
• Selâhattin Tansel, Sultan II. Bâyezit’in Siyasî Hayatı, İstanbul 1966, s. 102, 104, 105, 120-123, 127-128.

• II. Bəyazid
• Sədrəzəm
• Yüksəliş dönəmi Osmanlı sədrəzəmləri